GELİŞTİRME
Öğretim Materyalleri: İletişim sürecindeki kanal ve programın eğitim durumları öğesidir. Bilginin öğrenene ulaştırılması için kullanılan yolların tümüdür. Sistemin işlem değişkenidir.Duyu organlarına hitap ederek kalıcı ve anlamlı öğrenme sağlayan durumlardır.
Materyal Seçimini Etkileyen Faktörler
1-Kazanımlara uygun olmalıdır(ilk ve en önemlisi). Örneğin beden eğitimi dersindeki psikomotor bir kazanım için kitap değil(kitap bilişsele uygundur) minder(takla; psikomotor) kullanılmalıdır.
2-Öğrencilerin bireysel özelliklerine uygun olmalıdır. Örneğin gözleri görmeyen çocuklar için dokunmaya dayalı kabartma kitaplar kullanılmasıdır.
3-Öğretim yöntemine uygun olmalıdır. Örneğin Anlatım yöntemi kullanılacaksa slaytlardan faydalanmadır.
4-Öğretmen özelliklerine uygun olmalıdır.
Örneğin öğretmen tablet kullanmayı bilmiyorsa, bu araçtan faydalanamamasıdır.
5-Ortama uygun olmalıdır. Örneğin köy okullarında elektrik sorunu olduğundan ya güç kaynağı, ya jeneratör kullanılmalı veya akıllı tahtayı hiç kullanmamadır.
6-Aracın özelliklerine uygun olmadır. Örneğin Akıllı tahta veya tablet kullanılacaksa USB kullanılabilir.
7-Kısıtlamalara uygun olmadır. Yani zaman, bütçe, kullanabilme becerisi ve emeğe uygun olmadır. Örneğin okulların geliri olmadığından pahalı olan ELMO cihazları kullanılamaz.
Eğitimde Araç ve Gereç Kullanmanın Yararları
KPSS 2020 ÇIKMIŞ SINAV SORUSU
Aşağıdaki öğretim materyallerinden hangisi ilkokul öğrencilerinin psikomotor becerilerini daha fazla geliştirir?
A)Kavram haritası B)Yap boz C)Ses dosyası D)Video film E)Sanal gezi
Cevap B seçeneğidir
Materyal Tasarlama Sürecinde İşlem Basamakları
1.Hedef alanlarını belirle 2.Öğrenci özellikleri belirle 3.İçerik analizi yap
4.İçerikle aracı bütünleştir(materyal hazırla) 5.Değerlendirme
Öğrenmeyi somutlaştırır Kalıcı öğrenmeyi sağlar Güdülenmeyi artırır
Fırsat eşitliğini sağlar Söz ve süreden tasarruf sağlar Hatırlamayı kolaylaştırır
42
DALE’NİN YAŞANTI KONİSİ
*En kalıcı öğrenmeler yaparak ve yaşayarak(doğrudan edinilen maksatlı yaşantılar) şeklinde gerçekleşir.
*Öğrenme işine ayrılan duyu organı sayısı artıkça kalıcı ve anlamlı öğrenme de o düzeyde artar.
*Öğrendiklerimizin çoğunu gözlerimiz yardımıyla öğreniriz.
*Öğrenmeler somuttan soyuta, basitten karmaşığa doğru ilerler.
UYARI: Bu modelden program geliştirmede eğitim durumlarını düzenlerken ve öğrenme yaşantılarını seçerken yararlanılır. Ayrıca bu model yaşantılarla kavramlar arasındaki ilişkileri kullandığı için sorulma olasılığı yüksektir.
KPSS 2020 ÇIKMIŞ SORUSU
Onur Öğretmen, 6A sınıfında fen bilimleri dersinde kuvvetin cisimler üzerindeki etkilerini işlerken bir futbol maçından görüntüleri ekrana yansıtmışve futbolcuların kuvvet uygulayarak topu istediği yönde hareket ettirebildiklerini açıklamıştır. Aynı konuyu 6B sınıfında öğrencileri okul bahçesine çıkarıp kısa süreli bir futbol etkinliği yaptırarak işlemiş, ardından topa vuruşta uygulanan kuvvetin etkisini öğrencilerine açıklamıştır. Onur Öğretmen, 6B sınıfındaki öğrencilerin konuyu 6A sınıfındaki öğrencilerden daha iyi öğrendiğini kavradıklarını gözlemiştir.
Buna göre 6B sınıfındaki konuyu daha iyi kavramalarının nedenini,
I-Öğrenilenlerin çoğunu gözlerimiz yardımıyla öğreniriz.
II-En iyi öğrenme somuttan soyuta öğrenmedir.
III-Kendi kendine edinilen yaşantılar, başkalarının yardımı ile edinilen yaşantılardan daha kalıcıdır.
İfadelerinden hangisi ile açıklamaktadır?
A)I B)II C)I-II D)I-III E)II-III Cevap E seçeneğidir.
2021 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU Bir lise öğretmeni öğrencilerinden;
*Yaşadıkları ilin genel özelliklerini özetleyen grafiklere, resimlere ve bilgi kaynaklarına erişmelerini,
*Gelecek on yıl içinde ilin genel yapısı, nüfus özellikleri, sosyal kültürel imkanları gibi konularda görülebilecek değişiklikleri gerekçeleriyle birlikte ortaya koymalarını
*Araştırma sürecini ve bulgularını içeren raporu elektronik ortamda hazırlayıp sunmalarını istemiştir.
Öğretmen bu uygulama ile öğrencilerin yaratıcı düşünme, işbirliği içinde çalışma ve teknolojiyi kullanma becerilerini geliştirmeyi hedeflemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu öğretmenin hedefine ulaşmasına katkı sağlamaz?
A)Öğrencileri küçük gruplar halinde çalışmaya yönledirmesi
B)Öğrencilerin çalışmalarına belli aralıklarla dönüt vermesi
C)Rapor ve sunum hazırlama ile ilgili kuralları önceden belirlemesi
D)Öğrencilerin çalışmalarında kullanacakları bilişim araçlarını sağlaması
E)Gerekli materyalleri belirlemesi ve öğrencilere iletmesi
Cevap E seçeneğidir
43 Basılı ve Yazılı Materyaller:
-Ders kitapları, -ansiklopediler,
-alıştırma ve kılavuz kitapları, -çalışma yaprakları
-kaynak kitaplardan oluşur.
*Kullanımı yaygın ve ucuz olan bu materyallerin çoğaltılması da rahattır.
*Fakat güncellenme sorunu bulunmaktadır
Yazılı Materyal Kullanma İlkeleri
a.Harf Kullanımı
*Kullanılan harfler birbiri ile uyumlu olmalı
*Fazla harf karakteri kullanılmamalı
*Başlıklar büyük harflerle yazılmalı(3 kelimeye kadar)
*Başlık 3 kelimeden fazla ise ilk harfler büyük diğerleri küçük yazılmalıdır.
*Bir cümlenin veya metnin tamamı büyük harfle yazılmamalı(Küçük harflerin kullanılması ayırt etmeyi daha da kolaylaştırır oysa)
*Koyu, eğik veya italik harfler sadece dikkat çekmede kullanılmalıdır. Bir metinde çok sayıda yazı olmamalıdır.
*Harf ve satırlar arası uygun boşluklar olmalıdır.
*Power Point slaylarında 4-5 sayır yazı olmalıdır.
Buna bazı kaynaklarda 666 kuralı da denmektedir.
Yani her slaytta 6 sayfa, her sayfada 6 satır ve her satırda 6 kelime kullanma yöntemi.(bazı kaynaklarda 777 kuralı daha idealdir denir)
KPSS 2019 ÇIKMIŞ SORUSU
Bir öğretmenin öğretim materyali hazırlarken metinlerde küçük harfleri kullanmaya özen göstermesinin en önemli göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Küçük harflerdeki alt ve üst uzantıların, gözün ayırt edebilme hızını artırması
B)Küçük harflerin büyük harflere göre daha estetik görünmesi
C)Küçük harfler arasındaki boşlukların büyük harfler arasındaki boşluklara göre fazla olması
D)Küçük harflerin daha yaygın kullanılması
E)Küçük harflerin yazı alanında daha az yer kaplaması CEVAP A seçeneğidir
b.Renk Kullanımı
*Öğrenci gelişimine uygun renkler kullanılmalı
*Renkler gerçek yaşamdakine uygun kullanılmalı(gerçekte mor veya gri bir su olamayacağından suyu en ideal haliyle resmetmek gibi)
*Dikkat çekme amacıyla kullanılır.
*Konstrast yapılmalıdır.(zıtlıklardan faydalanılmalıdır)
*En akılda kalıcı renk çifti sarı zemin üzerine siyah yazıdır.(siyah zemine sarı yazı değil ama) 1
•Harf Kullanımı
2
•Ekran Kullanımı
3
•Renk Kullanımı
44 c.Ekran Kullanımı
*Bir ekranda en fazla 4-5 satır yazı ve 20 kelime olmasıdır.
*Ekrandan ekrana geçişlerde önceden karar verilmelidir.
*Satır araları 1.5 birim olmalıdır
*Satır sonları kesinlikle tirelenmemelidir
*Metin uzunsa tek, kısa ise 2 sütun yapılmalıdır.(Evet maalesef doğru okudunuz ☺ materyalde durum budur)
*Paragraflar arası boşluk, satır arası boşluktan daha fazla olmalıdır.
*Ekranda fazla ayrıntıya girilmemeli, görseller kullanılacaksa gerçek görseller değil çizimler kullanılmalıdır.(gerçek çizimler fazla dikkat çekici olduğundan öğrenciler metne odaklanamıyor diye)
KPSS 2020 ÇIKMIŞ SORUSU
Ceren Öğretmen, ilkokul öğrencileri için hazırladığı Powerpoint sunumunda görsellere yer vermiş, öğrencilerin dikkatini çekmek için her sayfaya geçisinde alkış sesi efektini kullanmıştır. Ancak öğrenciler içerikten çok sese odaklanmışlardır. Buna göre Ceren Öğretmen materyal hazırlamanın, I-Öğretim materyali, öğrencinin pedagojik özelliklerine uygun olmalıdır.
II-Öğretim materyalinde vurgular, iletilmek istenen mesajlar üzerinde olmalıdır.
III-Öğretim materyali, gerektiğinde güncellenebilir olmalıdır.
İlkelerinden hangilerini gözardı etmiştir?
A)I B )II C)III D)I-II E)II-III Cevap B seçeneğidir
YAZI ve GÖSTERİM ARAÇLARI (yani tahtalar)
*Amaca göre çizim ve yazılar önceden yapılmalıdır.
*Yazılanlar kullanılana kadar üzeri kapalı tutulmalıdır
*Yazılırken soldan sağa yazılır
*Silinirken yukarıdan aşağıya doğru silinmelidir.
*Renkli tahta veya kalemlerle dikkat çekilebilir.
*Tahta türleri şunlardır:
Kara Tahta
Elektronik Tahta
Dosya Tahta
Askı(kanca) Tahta Pazen Tahta
Manyetik Tahta
45 UYARI: Bunların dışında ‘Bülten Tahtası’ adında
bir tahta türü bulunmaktadır. Üzerine yazı ve şekiller asılır. İlan ve duyuru panosu olarak bilinir.
Örneğin Ayın elemanlarının bildirildiği yerdir.
ÇİZİMLER
Kavram haritaları, Zihin haritaları, Bilgi haritaları, Bulmacalar, Albümler, Levhalar, Krokiler, Haritalar, Karikatürler, Çalışma yaprakları, Asetatlar, Afişler buna örnektir.
ASETATLAR
Elle veya fotokopi cihazlarıyla çoğaltılır.
Kullanımı kolaydır ve ekonomiktir. Üzerindeki yazıların büyük punto ile yazılması gerekir. Bir sayfada birden çok yazı veya bilgi olmamalıdır.
Kitaptan bir bölüm aynı şekilde alınmamalıdır.
Elle değil bir lazer ile gösterilmelidir.
MODEL ve NUMUNELER
Numuneler*Diğer adı gerçek eşyalardır(canlı veya cansız olabilir)
*Konuları zihinde canladırmaya yarar
*Bizzat yaparak ve yaşayarak öğrenme sağlar
*Somut yaşantı imkanı sunar
*Genelleme becerisi kazandırır
*Para, araç veya bitki olabilir.
*Trake solunumunu anlatan bir öğretmenin sınıfa bir çekirge getirmesi buna örnektir
*Abdülmecid dönemini anlatan bir tarihçi sınıfa gerçek bir kaime(kağıt para) getirirse...
Modeller
*Gerçek bir eşyanın 3 boyutlu halidir
*İmgesel veya kuramsal olabilirler
*Temsil ettiği nesneden daha büyük veya küçük olabilir(Hücre modeli gerçek hücreden daha büyüktür)
*İlgiyi azaltan ayrıntılara yer verilmez
*Algı sınırlarını aşan büyüklük veya küçüklükte olabilir(Atom modeli
*Basitleştirilmiş(kan dolaşımı modeli), Küçültülmüş(dünya ve evren modeli) Büyütülmüş(göz modeli) ve Kabartma Haritaları örnekleri bulunmaktadır.
YANSILAR
Tepegöz:
Saydam bir madde(asetat) üzerindeki yazı ve resimlerin büyütülerek bir ekrana, perdeye veya duvara aktarıldığı araçtır. Kuvvetli ışığın yardımıyla 90 derecelik bir açı ile ışık düze ve pürüzsüz bir alan aktarılır(pürüzlü olmamalı yoksa köşe taşı etkisi oluşur). Tepegözle sunum yapılırken yüz perde yerine öğrencilere dönük olmalıdır. Sınıfta uygun karartma yapılmalı. Her asetatta bir kavram sunulmasıdır.
Slaytlar:
Küçük saydam fotoğraf anlamına gelip, bunlar projektör cihazına konulup büyütülerek yansıtılır.
Tanıma ve hatırlamayı sağlayan bu yansı türü kolay taşınabilmektedir. Ayrıca ekonomik olmasına rağmen el ve toz izini çektiği için tavsiye edilmemektedir.
TEPEGÖZ SLAYTLAR FİLM PROJEKTÖRÜ OPAK PROJEKTÖR VİDEO PROJEKTÖRÜ
DATA SHOW KONFERANS PROJEKTÖRÜ
46 Film Projektörü:
Sinema kutusu veya film göstericisi de denmektedir. Ardısıra dizilmiş birtakım hareketsiz şeffaf resimden oluşur. Bir asetat şeridindeki hareketsiz sıralı şeffaf resimler(çizgi film), öyle bir hızla verilir ki resimler hareket ediyormuş izlenimi uyandırır.(Fi Fenomen). Kullanım alanı giderek daralan bu yansı türü, bir sürecin adım adım sunulmasında kullanılır.
Opak Projektör:
Saydam olmayan şekil, obje veya resimlerin yansıtılmasına yarayan araçtır. Diğer adı episkop(veya epidiyaskop) tur. Eski kağıt paraları, fotoğrafları, posta pullarını veya haritayı yansıtabilirsiniz.
UYARI: Özellikle Tarih ve sosyal bilgiler alanlarında kullanılmaktadır şuanda.
Video Projektörü:
Bir bilgisayar veya ona benzer ortama bağlanıp, ekranda ne görüntü varsa onu yansıtan araçtır.Sesi ve görüntüyü olduğu gibi yansıtan bu araçlar kavramları somutlaştırmakta ve güdülemeyi sağlayabilmektedir. Üst düzey düşünme sağlamazlar. Bilişsel ve duyuşsal kazanımlara(alt düzey hedefler) uygunken devinişselde etkisizdirler. Boyutları küçüldükçe fiyat aralığı da artmaktadır.
Data Show:
Video projektörünün pahalı olduğu yıllarda tepegözle birlikte kullanılırdı. Video projektörüne göre daha küçük olmasına rağmen görüntü kalitesi kötüdür.
Konferans Projektörleri:
Aynı anda farklı iki yere sunum yapmak amacıyla kullanılır. İki farklı mekanda bulunan sunucular etkileşimli bir biçimde yansıtılan sunu üzerinde etkileşime geçebilmektedirler. Coğrafya farklılığını ortadan kaldırarak uzaktan eğitimde veya hizmetiçi eğitimde kullanılabilir.
2021 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU
Bir kimya öğretmeni dersinde bazı deneyleri öğrencilerine açıklarken sınıftaki etkileşimli tahtayı kullanarak deneylerin yapısıyla ilgili video izletmiştir.
Buna göre öğretmenin video izletme amacı aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A)Öğrencilerin seçici algısını konuya odaklama B)Öğrencilerin güdülenmesini sağlama
C)Konuyla ilgili kavramları somutlaştırma D)Öğrencilerin sorgulama becerisini geliştirme E)Bilginin hatırlanmasını kolaylaştırma
Cevap D seçeneğidir.
2021 KPSS ÇIKMIŞ SINAV SORUSU
Sosyal bilgiler dersinde deprem konusunu işleyen bir öğretmen, konuyla ilgili hazırladığı videoları sınıfta öğrencilerine izletir. Sonra sınıf içi tartışma ortamı oluşturarak öğrencilerin izledikleri ile ilgili görüşlerini alır. Buna göre;
I-Öğrencileri deprem hakkında bilgilendirmek
II-Öğrencilerin motor becerilerinin gelişmesini sağlamak
III-Öğrencileri depreme karşı duyuşsal olarak güçlendirmek
İfadelerinden hangileri öğretmenin video kullanım amaçları arasında yer alır?
A)I B)II C)I-III D)II-III E)I-II-III Cevap C seçeneğidir