Genel hükümler çerçevesinde mu- vazaalı asıl işveren alt işveren ilşik- isinin değerlendirilmesi ve muvazaalı
alt işveren ilişkisinin yaptırımı
Türk Ticaret Kanunu Anlamında İşyeri Devri
Türk Ticaret Kanunu madde 178, aynı kanunun 158/4 ve 190’ıncı maddelerinde yer alan yollamalar nedeniyle ancak bazı hallerde uygulama alanı bulabilmektedir.
Türk Ticaret Kanunundaki hükümlerin uygulanacağı haller;
Ticaret şirketlerinin birleşmesi
Ticaret şirketlerinin bölünmesi
Ticaret şirketlerinin tür değiştirmesi
TTK. md.178, İş Kanunu md.6 karşısında özel hüküm niteliğindedir.
Türk Ticaret Kanununun uygulanacağı hallerde işçinin devre itiraz etmemesi gerekir. Kanun hükmü gereği; «İşçi itiraz ederse, hizmet sözleşmesi kanuni işten çıkarma süre sinin sonunda sona erer; devralan ve işçi o tarihe kadar sö zleşmeyi yerine getirmekle yükümlüdür.»
İşçinin itirazı üzerine iş sözleşmesinin sona erme tarihi tartış malıdır.
Hangi tarihte iş sözleşmesi sona erecektir?
İşçinin yasal bildirim süresinin sonu devralan işveren döne minde sona eriyorsa, devralan işveren yanında da çalışmay a devam edecek midir?
İşçinin iş sözleşmesi belirli süreli ise yasal bildirim süresi hususu ne şekilde uygulanacaktır?
İşçinin itirazı sonucu iş sözleşmesi sona erdiği takdirde önemli sorunlardan biri işçinin çalışmasının bir yılı aştığı hallerde, işçiye kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceğidir.
Kıdem tazminatına hak kazanma hallerinde, işçinin itirazıyla iş sözleşmesinin sona ermesi durumu
düzenlenmemiştir.
İş hukukunun amaçları dikkate alındığında, işçiye kıdem tazminatının ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşılması isabetli olacaktır. Zira işçinin de iş sözleşmesini sona erdirme iradesi yoktur. İş sözleşmesi kanundaki hüküm nedeniyle sona ermektedir.
Türk Ticaret Kanunu kapsamında devir
gerçekleştirildiğinde, İş Kanunundaki düzenlemeden farklı olarak müteselsil sorumluluk daha geniş düzenlenmiştir.
!! Devirden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi
gereken işçilik alacaklarından ötürü müteselsil sorumluluk iki yılla sınırlı değildir.
TTK md.178/6 uyarınca;
«Devreden şirketin bölünmeden önce şirket borçlarından dolayı sorumlu olan ortakları, hizmet sözleşmesinden doğan ve intikal gününe kadar muaccel olan borçlarla, hizmet
sözleşmesi normal olarak sona ermiş olsaydı muaccel hâle gelecek olan veya işçinin itirazı sebebiyle hizmet
sözleşmesinin sona erdiği ana kadar doğacak olan
borçlardan müteselsilen sorumlu olmakta devam ederler.»
Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği
1982 Anayasası D. Sendikal faaliyet
MADDE 52. – (Mülga: 23.7.1995-4121/3 md.) VI. Toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavt A. Toplu iş sözleşmesi hakkı
MADDE 53. – İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını
düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.
Toplu iş sözleşmesinin nasıl yapılacağı kanunla düzenlenir.
…
Aynı işyerinde, aynı dönem için, birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamaz ve uygulanamaz.
Yargıtay Kararı;
«Davacı işveren, Sütlüce adresindeki "Kara Taşımacılığı" faaliyetine son verildiğini ve Anbarlı adresindeki işyerinde "Kara Taşımacılığı" faaliyetinin yapılmadığını, burada sadece eskiden beri sürdürülen dolamit eğitme işinin yapıldığını, böylece işkolu bakımından da "Kara Taşımacılığı ile ilgilerinin bulunmadığını, nitekim bu işyeri için yeni bir işkolu tespiti için Çalışma Bakanlığı’na başvurduklarını ileri sürerek, sendikanın bu işyerinde grev uygulamayacağından, mevcut grev
uygulamasının yasadışı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece yazılı gerekçelerle, istek gibi karar verilmiştir.
Bir TİS, işyerinde çalışan işçiler için yapılır. Nitelik değiştirilmeksizin işyerinin başka bir mahalle veya adrese nakledilmiş olması, yetki alınmış o işyeri için TİS yapılmasını engellemez. Olayda işveren, yetki alınmış olan Sütlüce’deki işyerini kapattığını ve Anbarlı’daki adresinde kara taşımacılığı faaliyetinde bulunmadığını iddia etmektedir. Gerçekten durum böyle ise, bu takdirde sendikanın Anbarlı’daki işyeri için grev kararı alması ve uygulamaya geçmesi mümkün olmaz. Buna karşı,
"Kara Taşımacılığı" işini Anbarlı’daki adresinde de sürdürmekte ise, o zaman, sendikanın bu adreste faaliyet gösteren "Kara Taşımacılığı" işi ile sınırlı olmak üzere TİS yapabileceğinin kabulü gerekir. Böyle olunca da, "Kara Taşımacılığı" ile sınırlı olmak üzere uygulanan grevin yasadışı olduğundan söz etmek doğru olmaz.
O halde, Sütlüce’deki işin Anbarlı’da aynen sürdürülüp sürdürülmediğinin
araştırılıp tespiti ile, yukarıda açıklanan esaslar dairesinde, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Noksan inceleme ve değerlendirme ile karar verilmiş olması isabetli görülmemiştir. (Y9HD, 13.7.1987, 7421/7183)»
