Anayasa Mahkemesi'nin, 5491 sayılı çevre Yasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa'nın, "petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetlerinin, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) kapsamı dışında tutulmasına ilişkin hükmü" ile "denetleme yetkisinin çevre ve Orman Bakanlığı dışı kurumlara verilmesine olanak tanıyan hükmünün" iptaline ilişkin kararı. Resmi Gazete'de yayımlandı.
CHP'nin açtığı davada Anayasa Mahkemesi, yasanın, "petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, ÇED kapsamı dışındadır" hükmü ile "yasa hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisinin Bakanlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlara devredilmesine" ilişkin hükmün iptaline karar vermişti.
Yüksek Mahkeme ayrıca, "Bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihte faal durumda olan işletmelere, bu yasa ve yönetmeliklerle getirilen ek yükümlülüklerin gerçekleştirilmesi için, yönetmeliklerin yayımlanmasından sonra, Bakanlıkça bir yıla kadar süre verilebilir" şeklindeki fıkranın da iptaline karar vermişti.
Yüksek mahkemenin, "petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, ÇED kapsamı dışındadır" hükmüne ilişkin iptal gerekçesinde, günümüzde çevrenin kirlendikten veya bozulduktan sonra eski hale getirilmesinin çok külfetli olduğu vurgulandı. '56. maddeye aykırı' ÇED'in, kalkınma ve ekonomik gelişme için yapılacak yatırım ve faaliyetlerin, doğayı tahrip etmeden ve çevreyi kirletmeden gerçekleştirilmesinde kullanılan yöntemlerden biri olduğu ifade edilen gerekçede, ÇED ile korunmaya çalışılan temel unsurun, çevre ve bu çevre içerisindeki varlıklar olduğu kaydedildi.
Gerekçede, şöyle denildi: "ÇED kapsamı dışında tutulan arama faaliyetlerinin, biyolojik çeşitlilik üzerinde ya da doğada değişiklikler meydana getirebileceği, bu değişikliklerin uzun dönemli etkilerinin olabileceği, bu nedenle çevre için riskler taşıdığı açıktır. Bu açıdan kural kapsamındaki arama faaliyetinde, mevcut risklerin ortadan kaldırılabilmesi ve önlenebilmesi için ÇED'in öngörülmesi, anayasanın 56. maddesinde devlete verilen çevrenin korunması
yükümlülüğünün bir gereğidir. Kuralla, petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetlerinin çevresel etki değerlendirilmesi kapsamı dışında tutulması, anayasanın 56. maddesine aykırıdır."
9.7.2009 cumhuriyet
', 'Anayasa Mahkemesi'nin, 5491 sayılı çevre Yasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa'nın, "petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetlerinin, çevresel Etki Değerlendirmesi (çED) kapsamı dışında tutulmasına ilişkin hükmü" ile "denetleme yetkisinin çevre ve Orman Bakanlığı dışı kurumlara verilmesine olanak tanıyan hükmünün" iptaline ilişkin kararı. Resmi Gazete'de yayımlandı.', 'filtered_html')
