A
All››nndd››¤¤›› TTaarriihh:: 17.11.2003 KKaabbuull TTaarriihhii:: 07.01.2004 Y
Yaazz››flflmmaa AAddrreessii:: Yrd.Doç.Dr. Fatma Ayd›n, Ondokuz May›s Üniversitesi T›p Fak., Dermatoloji AD, 55139 Kurupelit / Samsun Telefon: 0362 4576000 / 3277, Fax: 0362 4576041, e-mail: bennet@mynet.com
Seboreik dermatit, sebase bezlerin yo¤un oldu¤u yüz, saçl› deri ve vücut k›vr›mlar›n-da yerleflim gösteren, periodik olarak nüksler ve iyileflmeler ile seyreden, s›k gö-rülen kronik inflamatuar bir hastal›kt›r1.
Hastal›¤›n patogenezinde pitrosporum ovalenin rol oynad›¤› düflünülmekle birlikte
genetik yatk›nl›k, HIV enfeksiyonu, çinko eksikli¤i, B vitamini eksikli¤i, esansiyel ya¤ asidi metabolizmas›ndaki de¤ifliklikler ve Parkinson hastal›¤› da seboreik dermatit oluflumunu kolaylaflt›ran faktörlerdir1,2.
To-pikal ketokonazol seborek dermatit tedavi-sinde kullan›lan bafll›ca ilaç olarak kabul
Seboreik Dermatit Tedavisinde
Topikal Metronidazol:
Plasebo Kontrollü Çift Kör Çal›flma
Gül F›nd›k, Fatma Ayd›n, Nilgün fientürk, Tayyar Cantürk, Ahmet Yaflar Turanl›
Ondokuzmay›s Üniversitesi T›p Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dal› Özet
Seboreik dermatit’in kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, hastal›¤›n kontrolünde s›kl›kla topikal steroid ve antifungal ajanlar kullan›lmaktad›r. Son zamanlarda topikal metronidazolün antiinflamatuar etkilerinden dolay› tedavide bir seçenek olabilece¤i görüflü ileri sürülmektedir. Biz de çal›flmam›zda, seboreik dermatitte topikal metronidazolun (%0.75) etkisini de¤erlendirmeyi amaçlad›k. Seboreik dermatitli 40 hasta, randomize olarak iki gruba ayr›ld›. ‹lk gruba topikal % 0.75 metronidazol jel ve ikinci gruba da topikal tafl›y›c› jel (plasebo) günde iki kez uygulanmas› önerildi. Lezyonlar fliddet skoru ile 0-2-4-6 ve 8. haftalarda de¤erlendirildi. Hastalar›n 33’ü (plasebo grubunda 18, metronidazol grubunda 15 hasta) çal›flmay› tamamlayabildi. Çal›flmay› tamamlayamayan hastalar›n 6’s› yan etkiler nedeni ile tedaviyi b›rakt› ve bu hastalardan 5’i metron-idazol grubunda idi. ‹ki grup aras›nda 4. hafta ve tedavi sonunda ortalama fliddet skorlar› aras›nda fark ol-mad›¤› tespit edildi (p>0.001). Bu çal›flmada, seboreik dermatit tedavisinde topikal metronidazolun plase-boya bir üstünlü¤ü olmad›¤› tespit edilmifltir.
Anahtar Kelimeler: Seboreik dermatit, tedavi, metronidazol
F›nd›k G, Ayd›n F, fientürk N, Cantürk T, Turanl› AY. Seboreik dermatit tedavisinde topikal metronidazol -Plasebo kontrollü çift kör çal›flma. TÜRKDERM 2004; 38: 41-43
Summary
Background and design: There is no definitive treatment but topical steroid creams and antifungal agents are commonly used to control seborrhoeic dermatitis. Recently it is suggested that topical metronidazole with its anti-inflamatory effects could be useful in seborrheic dermatitis. In this study we aimed to evaluate the effectiveness of topical 0.75 % metronidazole gel.
Material and Method: Forty patients with seborrheic dermatitis were randomly assigned to two treatment groups. Patients in first group were applied topical 0.75 % metronidazole gel and second group placebo (vehicle gel). Lesions were evaluated with the severity score at 2nd-4th-6th-8th weeks.
Results: Thirty-three patients completed the study ( 15 patients in the metronidazole group, 18 patients in the placebo group). One patients in the placebo group, five patients in the metronidazole group left the study because of the side effects. There is no statistically significant difference in the severity score between two groups.
Conclusion: In the present study we concluded that the effect of the metronidazole % 0.75 gel in the treat-ment of seborrheic dermatitis was not superior to placebo.
Key Words: Seborrheic dermatitis, treatment, metronidazole
F›nd›k G, Ayd›n F, fientürk N, Cantürk T, Turanl› AY. Topical metronidazole in the treatment of seborrheic der-matitis - Placebo controlled a double-blind study. TÜRKDERM 2004; 38: 41-43
T Ü R K D E R M
Araflt›rma
Study
edilmektedir. Steroid solusyonlar›, çinko prition, se-lenyum sülfat ve katran içeren flampuanlar da teda-vide kullan›labilmektedir. Son zamanlarda topikal metronidazolun antiinflamatuar etkilerinden dolay› tedavide bir seçenek olabilece¤i görüflü ileri sürül-müfltür3,4
. Biz de bu görüfllerden yola ç›karak sebo-reik dermatit tedavisinde topikal metronidazol jelin (%0.75) etkinli¤i de¤erlendirmek amac› ile bu çal›fl-may› planlad›k.
Gereç ve Yöntem
Çal›flmaya May›s 2001 ile Haziran 2003 tarihleri aras›nda poliklini¤imize baflvuran, klinik olarak sebo-reik dermatit tan›s› alan 40 hasta al›nd›. Hastalar›n 18’inde lezyonlar yüz, saçl› deri ve gövde ön yüzün-de bulunmaktayd›. Di¤er 22 hastada ise saçl› yüzün-deri ve yüz tutulumu mevcuttu. Tedaviden 15 gün önce tüm topikal ve sistemik tedaviler kesildi. Hastalar randomize olarak iki gruba ayr›ld› ve çift kör olarak bir gruba %0.75 metronidazol jel di¤er gruba da plasebo günde iki kez uyguland›. Kontroller iki hafta-l›k periyodlarla yap›ld›. Lezyonlar fliddet skoru ile bafllang›çta ve iki haftal›k periodlarla ve tedavinin bitti¤i 8. haftada de¤erlendirildi. Ortalama fliddet skoru alt› bölgenin (saçl› deri, kafl, burun kenar›, na-zolabial k›vr›m, kulak arkas›, gö¤üs ön duvar›) eritem, skuam, papül ve kafl›nt› fliddeti 0-3 aras›nda derece-lendirilerek elde edildi.
‹ki grubun, bafllang›çta, 4. haftada ve tedavi sonunda-ki ortalama fliddet skorlar› karfl›laflt›r›ld›. ‹statiksel
ola-rak de¤erlendirmede χ2
ve student t testi kullan›ld›.
Bulgular
Hastalar›n yafllar› 15-52 aras›nda de¤iflmekte idi, 18’i kad›n 22’si erkekti. Hastalar›n demografik
özel-likleri Tablo I’de gösterilmifltir. Her iki grup aras›nda χ2testi ile de¤iflkenler (cinsiyet, hastal›¤›n süresi ve
ciddiyeti) aras›nda fark olmad›¤› tespit edildi. Metro-nidazol grubunda 15 hasta, plasebo grubunda da 18 hasta çal›flmay› tamamlad›. Metronidazol grubun-da befl, plasebo grubungrubun-da bir hasta yan etkiler (eri-tem, yanma, kafl›nt›) nedeniyle ve plasebo grubunda bir hasta takiplere gelmedi¤i için çal›flma d›fl› b›rak›l-d›. Her iki grup aras›nda student t testi ile 4. ve 8. haftada de¤erlendirilen ortalama fliddet skorlar› ara-s›nda anlaml› bir fark tespit edilemedi (p>0.001). Hastalar›n bafllang›çtaki, 4. haftadaki ve tedavi so-nundaki fliddet skorlar› Tablo II’de gösterilmifltir.
Tart›flma
Seboreik dermatit, etyolojisinde pitrosporum ovale-nin rol oynad›¤› düflünülen, kesin bir tedavisi bulun-mayan kronik inflamatuar bir hastal›kt›r5. Hastal›¤›n
kontrolünde s›kl›kla topikal steroidli losyon ve krem-ler ile antifungal ajanlar kullan›lmaktad›r. Son zaman-larda oral itrakonazol ve terbinafin de seboreik der-matit tedavisinde denenmektedir6,7.
Metronidazol, imidazol derivesi antibakteriyel ve an-tiprotozoal ajand›r. Lökosit kemotaksisini engelleyip, selektif olarak hücresel arac›l› inflamasyonu engelle-mektedir3
. Zorunlu anaerob gram (-) basiller ve di¤er gram (+) basillerin ço¤una etkilidir. Metronidazolün rozasea, liken planus, granulomatöz keilit, perioral dermatit gibi etyolojilerinde infeksiyöz ajanlar›n rol oynad›¤› düflünülen hastal›klarda kullan›m› baflar›l› sonuçlar vermifltir8,9,10,11. Bu hastal›klarda hem
anti-bakteriyel hem de antinflamatuar etkilerinden yarar görülmüfltür. Seboreik dermatitte metronidazol kul-lan›m› ile ilgili Parsad ve ark.4
yapt›klar› çal›flmada %1 metronidazol jel uygulanan 21 seboreik derma-titli hastan›n 14’ünde belirgin ya da tama yak›n iyi-leflme, plasebo grubunda (tafl›y›c› jel) ise 17 hasta-dan sadece 2’sinde iyileflme tespit etmifller ve topi-kal metronidazolün plaseboya oranla seboreik der-matitte belirgin flekilde etkili oldu¤unu ileri sürmüfl-lerdir. Bizim çal›flmam›zda ise metronidazol jel
T Ü R K D E R M
2004; 38: (1)T
Taabblloo II:: HHaassttaallaarr››nn ddeemmooggrraaffiikk öözzeelllliikklleerrii.. M
Meettrroonniiddaazzooll ggrruubbuu PPllaasseebboo ggrruubbuu Y
Yaaflfl ((nn==2200)) ((nn==2200))
Aral›k 15-52 15-52
Ortalama 29.6 27.5
C Ciinnssiiyyeett
Erkek 11 11
Kad›n 9 9
Ç
Çaall››flflmmaayy›› ttaammaammllaayyaannllaarr 15 18
T
Taabblloo IIII:: HHaassttaallaarr››nn bbaaflflllaanngg››ççttaakkii,, 44.. hhaaffttaaddaakkii vvee tteeddaavvii s
soonnuunnddaakkii flfliiddddeett sskkoorrllaarr››.. B
Baaflflllaanngg››çç 44..hhaaffttaa TTeeddaavvii ssoonnrraass›› Metronidazol grubu 11.4 5.2 2.2 Plasebo grubu 12.9 5 2.5
(%0.75) uygulanan 15 hastan›n 11’inde, plasebo uygulanan 18 hastan›n 12’sinde tam ya da tama ya-k›n iyileflme tespit edildi.
Koca ve ark.12ise %1 metronidazol jel uygulanan 48
seboreik dermatitli hasta ile plasebo grubundaki 30 hasta aras›nda lezyonlar›n iyileflmesi yönünden belir-gin bir fark tespit edemediklerini bildirmifllerdir. Ben-zer flekilde biz de %0.75 metronidazol jel ile plase-bo tedavilerinin etkinli¤i aras›nda anlaml› fark tespit edemedik.
Bizim çal›flmam›zda metronidazol uygulanan 15 has-tan›n 11’inde, plasebo grubunda ise 18 hashas-tan›n 12’sinde tam ya da tama yak›n düzelme tespit edil-di. Çal›flmadan ç›kar›lan 7 hastan›n 5 tanesi metro-nidazol grubundayd› ve bu hastalar yan etkileri tole-re edemediler. ‹ki grup aras›nda 4. haftada ve tedavi sonunda ortalama fliddet skorlar› aras›nda istatiksel olarak anlaml› fark tespit edilememifltir. Hastalar›n takiplerinde metronidazol grubundaki tam ya da ta-ma yak›n iyileflme görülen hastalar›n %60’›nda teda-vi bitiminden sonraki birinci ayda rekürrens görülür-ken, plasebo grubundaki hastalar›n da %55’inde te-davi sonras› birinci ayda rekürrens görülmüfltür. Sonuç olarak her ne kadar hasta say›m›z az olsa da yapt›¤›m›z çal›flmada seboreik dermatit tedavisinde topikal metronidazolun plaseboya üstün olmad›¤› görülmüfltür. Buna ra¤men bu konuda kesin bir hük-me varabilhük-mek için daha çok say›da hastay› içeren çal›flmalara gerek oldu¤unu düflünmekteyiz.
Kaynaklar
1. Odom RB, James WD, Berger TG: Andrews Diseases of the skin. 9’uncu bask›. Philadelphia, WB Saunders company, 2000; 214-218.
2. Bergbrant IM, Faegerman J: Seborrhoeic dermatitis and
pityrosporum ovale: a cultural and immunological study. Acta Derm Venereol (Stockh) 1989; 69:332-335. 3. Akamatsu H, Oguchi M, Nishijima S, Asada Y,
Takahas-hi M, UsTakahas-hijima T, Niwa Y: The inTakahas-hibition of free radical generation by human neutrophils through the synergistic effects of metronidazole with palmitoleic acid: a possib-le mechanism of action of metronidazopossib-le in rosasea and acne. Arc Dermatol Res 1990; 282:449-454.
4. Parsad D, Pandhi R, Negi KS, Kumar B: Topical metro-nidazole in seborrheic dermatitis: a double –blind study. Dermatology 2001; 202:35-37.
5. Faegermann J: Seborrhoeic dermatitis and ptyrosporum orbiculare : treatment of seborrhoeic dermatitis of the scalp with micanozole-hydrocortisone, micanozole and hydrocortisone. Br J Dermatol 1986;114:695-700. 6. Baroni A, De Roza R, De Razo A, Donnarumma G,
Ca-talannotti P: New strategies in dandruff treatment: growth control of malassezia ovalis. Dermatology 2000;201:332-336.
7. Scaparro E, Quadr› G, Virno G, Orifici C, Milanis M: Evaluation of the efficy and tolerability of oral terbinafine in patients with seborrhoeic dermatitis. A multicentre, randomised, investigator-blinded, plasebo- controlled tri-al. British Journal Dermatology 2001;144:854-857. 8. Koçak M, Ya¤l› S, Vahapa¤lu G, Ekflio¤lu M: Permetrin
5% cream versus metronidazole 0.75% gel for the treat-ment of papulopustular rosacea. Dermatology 2002; 205:265-270.
9. Asher VWY: Idiopathic lichen planus: Treatment with metronidazole. J Am Acad Dermatol 1995;33:301-302. 10. Kano Y, Shiohara T, Yagita A, Nagashima M: Treatment
of recalcitral cheilitis granulomatosa with metronidasole. J Am Acad Dermatol 1992; 27: 629-630.
11. Veien NK, Munkvad JM, Nielsen AO, Niordson AM, Stahl D, Thormann J: Topical metronidazole in the treat-ment of perioral dermatitis. J Am Acad Dermatol 1991;24:258-260.
12. Koca R, Alt›nyazar HC, Efltürk E: Is topical metronidazo-le effective in seborrheic dermatitis. A doubmetronidazo-le-blind study. Int J Dermatol 2003;42(8):632-635.
T Ü R K D E R M
2004; 38: (1)
