( S i l i v r i ) K a y m a k a m l ı ğ ı
H Ü K Ü M E T K
) . Mimar Abid
Bütün vilâyet v e kaza m e r k e z l e r i m i z d e , istanbul da dahil o l m a k üzere, mesken binaları k a -dar resmî binalar da b u g ü n k ü ihtiyaçlarımızı kar-şılamaktan ç o k uzak bir durumdadır. H e m e n her şehrimizde resmî daireler birbirinden uzak, m ü t e -ferrik v e kifayetsiz, d e r m e çatma binalarda, kıs-m e n de kıracı vaziyetinde b a f kıs-m kıs-m a k t a d ı r .
B u g ü n k ü zor şartlar altında bütün ihtiyaçla-rımızı birden karşılamanın tabiî imkânı yoktur. Fakat harp sonrası h e m e n b ü y ü k ölçüde imar iş. lerine başiıyabilmek için b u g ü n d e n elimizde iş p r o g r a m ı m ı z v e organizasyon sistemimiz t e f e r r ü -atlı olarak hazır bulunmalıdır.
M e m l e k e t imar dâvasının, kuşbakışı bir g ö -rüşle heyeti u m u m i y e s i n i , ana hatlarını tesbit et-mek, b ü y ü k v e yakın ihtiyaçları g ö r m e k , devlerin imar tahsisatını isabetli v e programlı olarak
ter-O N A K L A R 1
in MORTAŞ
t i p l e m e k Nafia Vekâletinin işidir. Yalnız günlük meseleleri halletmek üzere, m e v c u t tahsisatı ida-r e y e çalışmak belki b u g ü n e kadaida-r tecviz edilebilirdi. Fakat harpten sonra bütün dünya ile b e r a -ber bizde de imkân v e şartlar değişeceğine g ö r e yeni v e basiretli bir konsepsiyonla imar işlerin.! ele almak lâzımdır.
M e m l e k e t i n hakikî ihtiyaçları karşısında, devletin her herşeyi y a p m ı y a hazır olduğunu, M i l -lî Müdafaa, Ziraat v e Maarif işlerine hasrettiği b ü y ü k fedakârlıklardan anlıyoruz. Kendisine arz edilecek şuurlu bir imar p r o g r a m ı karşısında da devletin, sulh günlerinin h a f i f l e m i ş v e huzura ka-v u ş m u ş bütçesile çok müsait bir ka-vaziyet alacağı muhakkaktır.
Kayccri H ü k ü m e t Ko.ısyr
günkü kadrosu ve bugünkü elemanlarile ancak bir yüksek müşavere heyeti vaziyetindedir. ilk ku-ruluş bakımından memleket ölçüsünde ana dâva-ların hallini aktif olarak ele alması icabeden bu heyetin kadrosu, bir şehirci, bir Y. Mimar, bir ik-tisatçı gibi fenni ve idarî mütehassıs müşavirlerle genişletilmelidir. Heyet tam teşekkülle ve geniş salâhiyetle işe başlayınca kendisinden büyük imar dâvamızın ana programını beklemek hakkımız olmalıdır.
Devletin vilâyet ve kazalarda yaptıracağı res-mi binaların başında hükümet konaklan gelir. Devlet otoritesini memleketin her köşesinde tem-sil eden; halka, saygı ve bağlılık telkin etmesi icap eden bu binaların vakarlı ve ciddî ifadeli ol-maları. Cümhuriyet devrinin kültür seviyesine denk bir mimarî kıymette bulunmaları lâzımdır.
Nafia Vekâleti yapı ve imar işleri proje bü-rosunun hazırladığı ve mahalli nafia idarelerince iyi bir şekilde tatbiki mümkün olan bazı hükü-met konaklarımız müstesna, yapılan diğer birçok binalarda, yukarıda saydığımız vasıflar maalesef temin edilememiştir. Neden? Sebepler muhtelif-tir. Bazı yerlerde nafia yapı işleri proje bürosu-nun gönderdiği projeler kötü bir şekilde tadil edil-miştir. Bazı yerlerde gelişigüzel, salâhiyetsiz
elle-rin yaptığı projelerle bir bina yapmıya kalkışıl-mıştır.
Burada her binanın hazin macerasını ayrı ayrı inceleyecek değiliz. Bugüne kadar, mimari eser namı altında gerek mimarî kültür seviyemi-zi. gerek umumî san'at görgü ve duygumuzu per-vasızca baltalıyan birçok binaların âmillerini sı-ğaya çekseydik, en başta, hâlâ maalesef yersiz bir itibarla tutunabilen birçok ecnebi sanatkârlar, bize hesap veremezdi. Bunlara, salâhiyetlerini kendi hak ve bilgi sahaları dışında kullanmaya kalkışan birçok amatör yapıcılarla, en olgun pro-jeleri bile dilediği gibi yapmakta mahzur gör-miyen yapı sahibi makamları da ilâve edersek işin içinden hiç çıkamayız. Onun için bugüne ka-dar yapılanları olduğu gibi bırakalım. Fakat b u n . dan sonra yanlış ve müsamahakâr hareket etmi-yelim.
üzere bir ilim ve sanat müessesesinde, yalnız plân kompozisyonu, hacim ve ışık nisbetleri ve yapı tekniği konuşulan bir muhitte emek vererek yetiş-miş bir adam, elbette ki en kültürlü bir idare a-damından, en bilgili bir gazeteciden, en tecrübeli bir doktordan daha mimardır. Kendi sahasında kendi ihtisasını iddia eden her meslek sahibi, bir mimarın da mimarî sahada ihtisasını teslim et-mekte güçlük çekmez. Mimarlarımızın ecnebi sanatkârlarla mukayesesine gelince, milletlerarası proje müsabakalarında alınan neticeler ve Yalo-vadaki kaplıca oteli, Ankarada Devlet Demiryolla-rı Umumî İdare binası gibi yine milletlerarası mi-marî literatöründe eşsiz bir yer alan Türk eser-leri, mimarlarımız lehinde bariz birer delildir.
İdare adamlarımızın göstereceği lüzum ve vereceği direktifle tekemmül edecek mimarî pro-jeleri aynen tatbik etmek suretile meydana gele-cek resmî binalarımız bugünümüzü yarınımıza en doğru nakledecek birer kültür vesikası olacaktır. Nafia Vekâleti yüksek fen heyeti imar programı-mızı hazırlıyacak; yapı işleri proje bürosu, geniş-letilecek kadrosile memleketin her köşesinin hu-susiyet ve ihtiyacına göre projeler tesbit edecek; mahallî nafia idareleri de teşkilâtını mimarlarla takviye ederek bu projelerin tahakkukunu temin
edecektir.
Bu sayfalarda gördüğümüz hükümet konak-ları, şimdiye kadar binbir mütenakıs şart altında inşa edilmiş değerli ve değersiz binalardır. Bun-dan sonra doğru ve sistemli bir çalışma ile cüm-huriyet devrinin hakikî âbidelerini inşa ederek memlekete, çocuklarımızın övünerek örnek ala-cakları eserler miras bırakacağız.
İsparta H ü k ü m e t K o n a ğ ı
Manisa H ü k ü m e t Konağı
S a r a y k ö y H ü k ü m e t K o n a ğ ı
Cephe
A D A N A B E L E D İ Y E S A R A Y I P R O J E M Ü S A B A K A S I
Prof. Y. Mimar Sedat Hakkı ELDEM ve
Samim OKTAV: Demirtas KAMCİL
Geçen sayımızda Adana Belediye Sarayı pro-je müsabakasında derece alan propro-jeleri neşr etmiş-tik. Bu sayımızda Prof. Sedad Eldem ve arkadaş-larının projesini neşr ediyoruz.
Bu proje; diğerlerinden farklı olarak bir a-raştırma ve denemenin neticesidir. Plân diğer pro-jelerde de görülen bir sureti halle benzemekle be-raber, haricî mimarî bir huusiyet göstermektedir. Bina cenub vilâyetlerimizin inşa tarzında masif taş-tır. Bilhassa sıra - kemer şeklindeki Kolonat bariz bir şekilde mahallî karakteri vermektedir.
Binanın meydana çıkıntı teşkil eden koîunun köşesindeki çift kemerli loca ve aynı cephe üzerin-de ki kurşun çatılı çıkma, cephelerüzerin-deki muhtelif eb'ad ve nisbetlerdeki büyük ve küçük pencereler,
Büyük pencereler, plândaki büyjük salonları, küçükleri ise büro odalarının mevcudiyetini bariz bir şekilde anlatmaktadir.
Jürinin mansiyon bile vermediği bu projeyi şayanı dikkat bulmaktayız
• I I i C i a i B I B I I I B
