Prof. Dr. Ol'han OGuz (Akadcmi Rcisi)
Orta Anadolu'da iktisadi ve Ticari Bilimlerin Universiteler scvi- yesinde (>gretim, egitim ve ara§tumasml yapacak bir mues~,psenin ku- rulmasl ve onun ba§anh olup olmamasI, memleket i<.;in elbette bir onem tas,lm8kt8dlr.
]958 yIlmm Kaslm aymda Eski§ehir Ak8demi~:i gecc i>gretim yapun Yuksek iktisat ve Ticaret Okulu olarnk 367 ijgrenci ve :1 (>g- retim uyesi ile i§ ve i§<,;iBuIma KurumUn'un Yurt obraI;: ins.a edi- len binasmda ogretime bas.ladl.
] 958 - 1959 senesi muessese i<.;in guc;luklerle dol u idL Bunlan s,u s.eki1 de ozetlemek mumkundur.
a) Miiessesenin bir kanunu yoktu. Sadece Siyasal BUgiler Fa- kultesinin, Fakulte olmadnn onceki yi>netmeligi aynen uygulamyor- duo ilmi ve idari muhtariyeti ve ()zel i>gretim uyes~ ve yardlmclsl kadrolan yoktu. Kadrolar Milli Egitim Bakanhgmdcm aynImls, ga- yet kuc;uk kadrolardl. Milll Egitim Bakanhgl . bunh;xa istedigi gibi tasarruf ediyordu.
b) Miies!Oesenin devamh olarak gece ogretimi yapmasl m'lh- zurlu idi. <;iinkii ikinci sene den itibaren Liseyi yen: bitLrenler pk- seriyeti te§kil edecek ve bu gen<.;leri butun gun bos. blr'lkmak olml- yacaktI. Bunlarm tamamml Eskis.ehir'in i§ yerlerinde istihdam et- mekte mumkun degildi. Bu yonden derh"l gunduz iigretilTline don- mek mecburiyeti vard!.
KIsaca cizetledigim sebepler, muessesemizi kurbrmak ic;in; ilmi ve id'lri muhtariyeti aIm'lk, ozel k'ldrolann aynlmasml, y(>netme-
liide tesis edilen akademik kariyerin eksiklerinin fidel'ilerek 0n1- vel'sltelere e§it hale getirilmesini bil' kanuna bagbmayn bizi Z01'-
luycl'du.
Bu konuda diger karde§ muesseselerin bil' CSn c;aJJ§maslda vardl.
Fakat bu kanun tasansl MilH Egitim Bakanhgmda uzun ;,:eneler tet- kikten kurtanlarak C;lkanlamaml§tI.
Akademiler ic;in en radikal i§ bu Imnun tasansJnl her ne paha- sma olursa olsun C;lkarmak idi.
Zorlu bir c;ah§ma ve takip ile 15. Haziran. 1959 senesinde Aka- demileri bugunku kanunlarma kavu§turmaya muvaffak olduk.
Bu kanunla Yuksek iktisat ve Ticaret Okullan iktisad1 ve Tica- ri ilimler Akademileri haline gelerek ilmi muhtariyeti tam amen kazanml§lar ve idarimuhtariyeti de klsmen elde etmi§lerdir.
Akademil,erin idiuesi kendi organlarile yapIlmakta, butun CSg- retim, egitim ve ara§tIrma meselelerini kendi ProfesCSrler Kurulu karara baglamaktadlr. 7334 saylll Akademiler kanunu kadrolanda Milli Egitim Bakanhgmm diger kadrolanndan aylrml§ ve onlan 01- dukc;ada geni§tetmi§tir.
1959 - 1960 CSgretim yllmda gunduz CSgretimine dCSnen Eski§ehi1' Akademisine 349 ogrenci muracaat ettiginden giri§ imtihalll yap- mak mecburiyetinde kalmml§tIr.
Ondan 50nra her yJl giri§ imtihalll yapllarak Akademiye ogren- ci almml§tlr.
Ogrctim Kadrosu :
1959 - 19f)0 ogretim yllmda ogretim uyesi 16 ve asistan- lar 7 ki§i oldu. Bu del's yllmm bir ()zelligide ogretimijyelerinin sadece iktisadi ve Ticari ilimle1' Akademil,eri ogre tim elemanlarm- dan degil, on un yalllpda istanbul Universitesi iktisat ve Hukuk Fa- kulteleri ile Ankara Universitesi Hukuk ve Siyasal BilgUer FakUI- teleri Profes()r ve Doc;entleride ogretim kadromuz ic,:inde yer alma- ya ba§laml§tJr.
Bundan son1'a her yll CSgrenci ve ogretim uyesi kadrosunun mun- tazam bir arb§ gCSstermi§tir.
Universite1' seviyede ogretim yapan her muessese ic;in en on em- Ii problem ogretim uyesidi1'. Onun ic;in zamalll idaremizde bu konu
uzerinde onemle durulmu§tur. Bugun 1964 - 1965 ders yIl1l1da Aka- demimizde 19 Profesor, 2 yabancl misafir profesor, 10 Doc;ent, 7 og- retim g6revlisi 5 doktor asistan ve 9 asistan gorev alml§ bulunmak- tadlr. Ogretim uyesi ve yardlmclsl toplaml 53 duro Belgeli 6grenci- ler nazara <11mmazsa 30 ki§iye bir ogretim uyesi veya yardl1l1ClSl du§mektedir.
Akademinin k6klu bir ilim muessesesi haline gelerck ogretim ve egitimin yan1l1da ara§tJrma fonksiyonlanl1! da g6rebUmesi ic;in kendi ozel Cigretim kadrosuna biran bnce kavu§masl lazlmdlr.
Mu-
essese kuruldugu gLinden beri bu konu uzerinde durulmu§ ve der- hal butiin kursulere asistanlar almarak onlarm yeti§tirilmesine <:;al1-
§Ilml§tJr. Alh sene gibi bir sure ic;inde doktoralanm yapan dart asistan yabancI memleketlere g6nderllmi§ ve doc;entlik <;ah§mDlan-
III ve imtihanlanm ba§~Hl ile bitirerek 1964 - 1965 ogretim ytlmda ogretim b.dromuza kahIml§lardlr. Aynca anumuzdeki iki Yll ic;in- de ogretim kadroS'una katJlmak ic;in 5 doktor asi3tanda doc;entlik tezIerini h::lZlrlamaktadHlar. AC;lkca ifade edebilirim ki, Eski§ehir iktisadi ve Ticari !limIer Akademisinin kendi 6zel ogretim kadrosu bu ylldan itibaren te§ekkiil etmi§tir.
Ogrenci durumu. Lisans Ogrencileri
Akademimize bugun kaylth olan normal 1664 6grenci Vardly.
Belgeli olan ve beIge imtihanlarma giren 1790 ogenciyide iliive edcr- sek toplam 3454 olacaktIr.
Lisans ogretimi geneIlikle iki safhada yapl1maktadlr. llk iki se- ne Lisans oncesi temel bilimler 6gretiminin yapddl[;l devredir.
Son iki :::ene ise ihtissa dallar1l1a aynlarak 6gretim yaplhr. Ozel- likle i§Ietme idareciligi konusuna anem verilir.
Dart yll sonunda ba§an kazanan agrencilere Iisans diplolllaSI verilir.
Bugune kadar lisans diplomasl alan 220 6grenci vardn·.
Doktora Ogrencileri :
Akademide doktora ogrencileri ic;in aynlan kadro gayet dar tu-
tulmu§tur. 80syal ilimLeri okuyan Ve Iisans diplomaSI olan herkes yabancI dil imtihaIllIll vermek §artiyle doktora ogrencisi olabilir.
Bu konuda memleke.timizde mevcut benzeri fakultelerin maaJesef inhisarcI iutumlarmm dl§mda kalmmaya bilhassa dikkat edilmi§ ve bu i§ garpll bir anlaYI§ i<;;inde yurutiilmiye <;;ab§Ilml§tIr.
Dokiora KurIan ve seminerleri Kaslm ~lYmda d~I'hal ba§lamak-
t<1 ve her gun yapllmaktadlI'.
Bugun Akademide Doktora ogrenimini yapan 26 ogrenci vardlr.
Bugune kadar doktora ogrenimini tamamllyarak 1kti5adi ve Ti- cari ilirnler Doktoru unvanml 6 ki§i alml§tIr.
Kitaphk Durumu :
80syal il,imlerin ogretim egitim ve aI'a§tIrmasl ile me§gul olan muesseseler i<;;in en onemli unsurlarmdan biride kitaplJldandlr.
Akademimiz kuruldugu gun den itibaren bu kOIll~ya gerekIi one- mi vermi§ 'Ie hel' y11 kitap ve periyodik mevcudunda m'uDtazam bir arb:;: gostermi§tir. Bugun kutuphanemizde kendi konulanmnla il- gili 9257 cHt kitap vardlr. Muntazam gelen periyodiklerin So.YISl 86 dlr.
Bina Durumumuz
Akademimiz Eski§ehir'de dagtlml§ 4 ayn binada fonksiyonlan-
III yerine getirmiye <;;ah§maktadlr.
Birincisi Merkez binadlr. §ehit Cengiz Topel Caddesindedir. Bu binada Reislik, tdare, muhasebe ve Kutuphane bulunmaktadlr.
tkincisi Devlet Demir Yollan I§letmesinden Burada Reis muavinligi ve Dershaneler, talebe Ogretim burada yapllmaktadlr.
Kiralanan binadlr.
lokali mevcuttur.
U<;;ullcii bina Vilayet yamnda bir i§ hanmm ust kahdlr. Doktora lnirlarmm yonetimi ile ugra§an Reis muavini, Zirai 1ktisat Ensti- tUsu ve kursiiler mensuplarmm <;;al~§ma odalan vardlr.
Dorduncu bin a ise 1stasyon Caddesi uzerindedir. Yurt olarak Yuksek Ogretim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafmdan kiralanml§- tIro Yatakhane, yemekhane, revir ve okuma odalanndan ibarettir.
Bu ozet a<;lklamadan sonra Eski§ehir Universitesinin niivesini te§kil ettiginde asIa §iiphe olmlyan Akademiyi gelecek~eki geli§- meyide nazara alarak kendi ozel tesislerine kavw;liurmak zarureti a<;lktlr. Bu konuda bugiine kadar ge<;en <;alI§malan <;;ok l\.lsa olarak arzetmek isterim.
Akademi kurulur kurulmaz kendi ozel tesislerinin oncelikle ya- pIlm'asl i<;in c;alIs,malara ba§ladlk. Once kars,lmlza aIsa konusu <;;lk- tI. Milli Egitim BakanlIgmm egilimi arSa i<;;in para Odememekti.
Hazineye, belediyeye ve Milli Egitime tahsisli arsalan tesbit ettik ve bunlar iizerinde tercihler yaptIk. il,k goriis, Ticaret Lisf2sinin ya- nma bir aneks yaparak buraya Akademiyi sokmaktl. Buna kesin olarak muh&lefet ettik. ikinci goriis" Erkek Sanat Ensiitlisiiniin on bah<;esinde Ataturk Caddesine bakan cepheden genis,<;e bir I{!Slln
aYlrarak buraya Akademi Binasml in§a etmekti. Bu zaten tarafl- mlzdan ileri atIlml§ ve Mesleki Teknik Ogretim MiistesarlIgil1ll1 muhalefetine ragmen kabul edilmis,ti. Tahsis yapIldl, projeler ya- pIldl, ihaIe edildi ve 1960 tarihinde temel atIldl. Fakat 27 MaYIs ih- tilalinden sonra Milli Egitim BakanlIgl Teknik Miisie§ariJgI proje- yi tadil ederek buruya Sanat Enstitiisiiniin dershaneler blokurru in-
§u etti. Bu suretle Akademi gene yersiz kaldl.
Bund,m sonra bizde Universite fikri dogdu ve s,eh1'in kenarla- rmda geni§ bir saha a1'amlya koyulduk.
En nihayet Tepebas,l - Zincirlikuyu mevkiinde Top<;111ar asked tesislerinin oldugu tepeyi sec;tik. Buradan bir parc;a nIazi almak ic;in c;ah§malara ba§ladlk. Fakat Milli Savunma Bakanllgmdan bu ko- nuda iki de fa 'menfi cevap aldlk. Bu arada zamanm Valisi bize iki Eyliil Caddesi iizerinde bulunan ve Opera in§aatma tahsis ediien sahaYI tek1jf ettiler. Bu fikre muhalefet ettik. Fakal; Fulbright bursu kazanarak 8 ay ic;in Amerika Birle§ik Devlet1erin·:; gittigim- de bu konu iizerinde bazl c:alI§malar ve yazl§malar yaplbrak olgun bir hale getirilmi§. Memlekete doniis,iimde tekrar bj.n1erce Yi..i.ksek Ogretim gencinin :;?ehrin ortasllla ve inki§af imk{l.l11 olmayan bir yere sokmaya §iddetle muha1efet ederek, Val.i Beyin darJlmasl pa- hasma da olsa 0 a1'sayl almadlk. Yeniden Tepeba§1 iizerinde durduk.
Bu arada i§ adamlanmlzdan Vehbi KoC; i1e Ekonomik ve 80s- ya1 Etiidler Konferans Heyetinin <;mar Otelinde tertip1edik1eri se- minerde konus,urken Akademinin gelis,mesini ve hina durumunu
anlattIm. Kendileri bir b'u<,;uk milyon Iiraya bir Akademi Binasml yapabileceklerini bana vaad ettiler. Aynea Yuksek Ogrenim Kre- di ve Yurtlar Kurumu Genel Kurulunda Eski§ehir'de Ah:ademi Si- tesi iginde ~~oo ki§ilik bir yurt in§a etmelerini teklif etmi§tim. Bu hususta Genel Kurulea kabul edilerek 1963 yIlI igin 3 milyon lira aynldl.
Fakat bir turlu arsa i§ini halledemiyorduk. Nihayet 1 Mart 1963 gunu istanbuldaki Akademide derslerime gittigimde Vali ihsan Te- kin telefonla beni aradl. Ba§bakan, Genel Kurmay Ba§kam, Milli Savunma Bakam ve Kuvvet Kumandanlanndan bazIlarmm Esld-
§ehire geldiklerini haber verdi. Bende derhal Eski§ehir'c donerek ertesi giini-i Ordu Evinde, Genel Kurrr.ay Ba§kam iJe, Milli Savun- ma Balmm, Hava Kuvvetleri Kumandam, Vali, Milletvekilleri, Gar- nizon Kumandamnm hazlr bulundugu toplantIda, bir konu§ma yap- tIm. Akademinin geli§mesini bin a ihtiyacmlI ve bulunan imkanla- n buhin detayl ile anlattIm. Genel Kurmay Ba§kam Orgeneral Cev- det Sunay bu konuda buyuk bir anlaYI§ gosterdi ve Askeriyeye t;1h- sisli araziden 1 uZ'umu kadar Akademiye aYlraeaklanm ve emrini Ankara'ya doner donmez vereceklerini aglkladJlar KI"a bir sure sonra 75 bin metre karelik arsa Akademi Sitesi igin almdl ve der- hal in§aat hazlrhgma ba§Iandl.
1964 Mali yIlmda in§aata ba§lamarmz Iazlmdl. Fakat 1964 But-
<;e tasansmda Akademi in§aatI i<;in konan parellaI' Maliyeee kaldl- nlml§tJ. Bunun uzerine tek gare Buyuk Millet Meclisi BLitge Karma Komisyonunda gerekli odenegin koydurulmasma gal1§makh.
Bu konuda butiin Eski§ehir MiUetvekillerini yardlmCl davet et- tim. Butc;e Komisyonunda gok getin bir <;alJ§ma sonunda aneak be§
yuz bin lira bir odenek koydurabildik. Bu bizim igin bir seving kay- nagl oldu. Bu suretle in§aat ba§Ianml§ oIacaktI. Rakamm ehemmi- yeti yoktu. ilerdeki senelerde biz bunu naslI olsa tamamlayabile- cektik.
Arsa ve para i§i halledildikten sonra arbk proje ve Hlale i§leri kalml§tJ. Bunlanda ilgili daireler nezdinde devamlI takip neticesin- de kIsa sure iginde tClmamlamaya mluvaffak olduk.
Akademi Sitesi iginde ilk in§aatm temeli 6 Temmuz 1964 tari- hinde at!ldl
Sekiz yuz bin lirallk ilk kIslm kursu ve seminel' odalarlm kap-
sayan binanm kaba im~aahdlr. Binanm kabaSl yapllml~ ve ~atlSl
kapanml§hr.
11k klSlm in§aatm ikmali ve buna Anfilerin iLlvesi i~itl 1965 ma- li yllmda biitc,;eye bir bu<;;uk mil yon lira odenek bmmu§tur.
1966 senesinde idare, h:afeterya ve misafirhane tesislerinin ya- pllmasl planlanml§tlr.
Akademi Sitesi ic,;in 300 ki§ilik erkek ogrenci yurdunun ihaiesi yapllml§hr. Bunun mali portresi iie; milyon liradlI'. 1965 Yill ie;inde bir bue;uk milyon lirahk yatakhane tesisieri ikmal Edilecek ve 1966 Yllmda da gene bit bue;uk milyon lira sarfile 600 Id§ilik yemekha- ne ve kafeterya hizmete gireceldir. Bu, yatmm Yiiksek Ogretim Kredi ve Yurtlar Kutumu tarafmdan yapllacakhr. Odem:gin tama- ml aynImu;ihr.
Ara§hrma merkezi ve kiitiiphane ayn bir blok halinde Saym Vehbi Koc,; tarafmdan yaptmlacakhr. Bu tesislerin proje ve ke§if i§leri hazlrlanml§hr.
In§aabna 1965 ilk baharmda ha§lanacakhr.
Akademi Sitesi ic,;inde Spor tesislerinin yapllmasl lc,;m Devlet Bakanhgl ve Beden Terbiyesi Genel Miidiirliigii nezdinde te§ebbils- lere ge~tik. Olumlu sonue;lar alacagl'mlz;i inamyoruz.
Akademi Sitesi ie;in bize verilen arsaYI geni§letmek, imar duru- munu tadil etmek, ve etrafml bir Dniversiteye yarC1§lr bil' hale ge- tirmek ic,;in Eski§ehir Belediyesine milracaat edecegiz. Gerekli dii- zenlemeyi yaphracaglmlza inanlyoruz.
Memieket genc,;ligine rahat ve olumlu bir ogretim ve egitim si- tesi hazlrlamanm heyecam ve' mutluJugu ie;inde oldugumu bilhassa belirtmek isterim.
1964 - 1965 ogrctim Yllmm ogrencilerimiz ie;in b'1§anll ve mem- leketimiz ic;in de haYlrlI olmasml temenni ederim.
