BÖLÜM 8. PLAN UYGULAMA
HÜKÜMLERİ
8.1. TANIMLAR
8.1.1. İlgili Kurum ve Kuruluşlar: Bu planın yapımı ve uygulanmasında işbirliği yapılan, görüşlerine başvurulan, ilgili yasa ve yönetmelikler çerçevesinde yetkilendirilen ve görevlendirilen kuruluşlardır.
8.1.2. Sürdürülebilirlik: Bir toplumun, ekosistemin ya da sürekliliği olan herhangi bir sistemin işlerini kesintisiz, bozulmadan, aşırı kullanımla tüketmeden ya da sistemin hayati bağı olan ana kaynaklara aşırı yüklenmeden sürdürülebilmesi yeteneğidir.
8.1.3. Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Kritik Öneme Sahip Alanlar: “Doğal işlevi bozulmaması gereken kritik ekosistemler”, “hassas ekosistemler”, “doğal işlevleri geri kazandırılması gereken alanlar”, “su döngüsünün sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahip alanlar”, “doğal yapı özellikleri açısından sakınım gerektiren alanlar”,
“ekolojik koridorlar” ile “erozyona duyarlı alanlar”dır.
8.1.4. Doğal İşlevleri Bozulmaması Gereken Kritik Ekosistemler: İnsan etkisi sonucu bozulduklarında doğal işlevlerini yerine getirmeleri mümkün olmayan veya işlevlerinin yeniden kazandırılabilmesi ancak yüksek maliyetlerle gerçekleşebilen, fakat hiçbir zaman ilk durumlarına yeniden getirilemeyen alanlardır.
8.1.5. Hassas Ekosistemler: Kumullar, kumlu plajlar, yerleşim dışındaki çayır ve meralar, taşkın alanları, sazlık-bataklıklar, fundalıklar ve dağ ekosistemleridir.
8.1.6. Doğal İşlevleri Geri Kazandırılması Gereken Alanlar: Mevcut insan kullanımları nedeniyle özelliğini kaybeden; ancak sürdürülebilir mekansal planlama açısından doğal işlevleri geri kazandırılması gereken alanlardır.
8.1.7. Su Döngüsünün Sürdürülebilirliği Açısından Sakınım Gerektiren Alanlar:
Yeraltı suyu havzaları, önemli yeraltı suyu depolama ve iletme alanları ve birinci derece önemli toprak kaynakları özelliklerini bir arada gösteren alanlardır.
8.1.8. Doğal Yapı Özellikleri Açısından Sakınım Gerektiren Alanlar: Doğanın insan yerleşimleri açısından önemli sınırlama getirdiği alanlardır.
8.1.9. Korunan Alan Yönetimi: Önemli ekosistemleri, jeolojik özellikleri ve/veya biyolojik türleri barındıran kara ve/veya deniz parçalarının “yönetim planları” ile korunması, bakımı ve izlenmesi sürecidir.
8.1.10. Kumul ve Kumsal: Yerleşim alanları dışında kalan doğal plaj ve hareketli (aktif) kumul alanlarıdır. 1/25 000 ve/veya 1/5000 ölçekli planlarda, sınırlarının netleştirilmesi ve yapılaşmaya açılmaması gerekli alanlardır.
8.1.11. Arboretum: Bilimsel araştırma ve gözlem amacıyla orijini ve yaşları belli, her biri doğru ve dikkatli bir şekilde bir araya getirilmiş olan çoğunluğu ağaç ve diğer odunsu bitki türlerinin uygun seçilmiş alanlarda yetiştirilip sergilendiği tabiat parçalarıdır.
8.1.12. Tabiat Parkı: 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’na göre bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarıdır.
8.1.13. Habitat Parkı: Koruma-kullanma dengesinin bilimsel olarak sağlandığı, çevre koruma ve doğal yaşamın zenginleştirilmesi ile bilimsel konulara araştırma ve gözlem ortamı sağlayan, endemik bitki türlerini (özgün habitat ortamlarını) içinde barındıran alanlardır.
8.1.14. Taşıma Kapasitesi: Belirli bir türün tanımlı bir yaşama ortamı içinde, o yaşama ortamının üretkenliğini bozmaksızın sahip olabileceği en fazla sayıdır.
8.1.15. Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarıdır.
8.1.16. Mutlak Tarım Arazisi: Bitkisel üretimde; toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin kombinasyonu yöre ortalamasında ürün alınabilmesi için sınırlayıcı olmayan, topografik sınırlamaları yok veya çok az olan, halihazır tarımsal üretimde kullanılan veya bu amaçla potansiyel kullanıma elverişli olan ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.
8.1.17. Ekolojik Tarım: Tarımsal üretimin insana ve çevreye zarar vermeden gerçekleştirildiği, ekolojik sistemde sentetik kimyasallar ve bu kimyasalların hatalı uygulamaları sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelik bir tarım yöntemidir.
8.1.18. Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım Plan ve Projeleri: Tarım alanlarında yörenin ekolojik, ekonomik ve toplumsal özellikleri dikkate alınarak; toprakların sürekli
üretkenliğini sağlayacak tarım tekniklerini, toprak, su, bitki ve insan ilişkileri ile toprak korumaya yönelik diğer fiziksel, kimyasal, kültürel ve bitkisel düzenlemeleri kapsayan, rasyonel tarımsal arazi kullanım plan ve projeleridir.
8.1.19. Tarımsal Amaçlı Yapı: Toprak koruma ve sulamaya yönelik altyapı tesisleri, entegre nitelikte olmayan hayvancılık ve su ürünleri üretim ve muhafaza tesisleri ile zorunlu olarak tesis edilmesi gerekli olan müştemilatı, mandıra, üreticinin bitkisel üretimine bağlı olarak elde ettiği ürünü için ihtiyaç duyacağı yeterli boyut ve hacimde depolar, un değirmeni, tarım alet ve makinelerinin muhafazasında kullanılan sundurma ve çiftlik atölyeleri, seralar, tarımsal işletmede üretilen ürünün özelliği itibarıyla hasattan sonra iki saat içinde işlenmediği takdirde ürünün kalite ve besin değeri kaybolması söz konusu işe bu ürünlerin işlenmesi için kurulan tesisler ile Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından tarımsal amaçlı olduğu kabul edilen entegre nitelikte olmayan diğer tesisleridir.
8.1.20. İçme Suyu Havzaları: İçme ve kullanma sularının temin edildiği ve edileceği yüzey ve yeraltı suyu kaynaklarının tabii su toplama alanıdır.
8.1.21. İçme Suyu Kaynaklarının (memba) Mutlak Koruma Alanları: İçme suyu üretilen doğal kaynak alanlarıdır. Alt ölçekli planlarda morfolojik, jeolojik ve hidrolojik özelliklere göre belirlenmesi ve yapılaşmaya açılmaması gereken alanlardır.
8.1.22. Havza İçi Yapı Yasaklı Alanları ve Dere Koruma Kuşakları: Su toplama havzalarının mutlak(0-300m) ve kısa mesafe(300-1000m) koruma alanları ile bu havzaları besleyen derelerin koruma kuşaklarını kapsayan alanlardır.
8.1.23. Maden ve Taşocağı Alanı: 5177 sayılı Maden Kanunu kapsamına giren il, bölge ve ülke için önem arz eden alanlardır.
8.1.24. Sit Alanı: Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması ile ilgili mevzuat hükümlerine tabi alanlardır.
8.1.25. Boğaziçi Alanı: Boğaziçi kıyı ve sahil şeridinden, öngörünüm, geri görünüm ve etkilenme bölgelerinden oluşan, sınırları ve koordinatları Boğaziçi Kanunu’nda belirtilen alandır.
8.1.26. Mikro Bölgeleme: Bir yerdeki tehlikenin yıkıcı deprem etkileri, yer sarsıntısı, şiddeti, sıvılaşma ve heyelan potansiyeli dikkate alınarak tanımlanması ve bölgesel veya yerel olarak haritalanmasıdır.
8.1.27. Sıvılaşma Riskli Alanlar (Zemin Sıvılaşması): Özellikle yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu (deniz kenarı, dere kenarı gibi) yerlerde yüzeylenen doygun kohezyonsuz zeminlerde, boşluk suyu drenajının mümkün olamadığı ani yükleme durumlarında, bu tür zeminlerin sıkışmaya meyilli olmaları sebebiyle, boşluk suyu basınçlarındaki ani yükselmeye bağlı olarak efektif gerilmelerin düşmesi sebebiyle riskli olan alanlardır.
8.1.28. Afet Yönetimi: Afet öncesi ve sonrası aktivitelerin müdahale, iyileştirme, yeniden yapılanma, zarar azaltma ve hazırlık safhalarını kapsayan bir sürecidir.
8.1.29. Sakınım Planı: Kent bütünündeki sistemler ve sektörlerde depremden ve diğer tehlikelerden doğan risklerin yönetimi (dışlanması, azaltılması, paylaşılması) projelerinin entegre edildiği ana programdır.
8.1.30. Risk Sektörleri: Kentsel Zarar Azaltma Planı (sakınım planı) kapsamında, ayrı nedensel ilişkilerle ortaya çıkan risklerin incelendiği alt çalışmalardır. Zarar azaltma amacıyla incelenerek ayrı politika ve kentsel risk yöntemi uygulamaları arasında; üretim kaybı (sanayi, sabit ve hareketli altyapı, işgücü); yapı stoku ve kentsel altyapı sistemleri; doku riskleri (yapılaşma türü, arsa, yol, otopark, açık alan, yoğunluk);
makroform ve kentsel büyüme eğilimleri, arazi kullanımı uyumsuzlukları (alan ve yapı ölçeklerinde uyumsuzluklar); özel alanlar (vadiler, yamaçlar, kıyılar, baraj altı havzalar); kültür mirası özel yapılar (tarihi ve anıtsal yapılar ve çevreler); tehlikeli kullanımlar (yanıcı, patlayıcı, kimyasal, radyasyon yayan kullanımlar, vb. depo, donanım alanları); acil durum görevlisi (ADG) (hastane, itfaiye, okul, haberleşme merkezi, vb.); tesisler; yönetsel yeterlik (uzman personel, temrin-eğitim, kurumsal kapasite yetersizlikleri); dışsal etkenler (kaza, sabotaj, terörizm) gibi risk alanları bulunur.
8.1.31. Yeniden Yapılanma: Afetlerde hasar gören sistemlerin, alt yapının ve hizmetlerin daha dayanıklı malzeme ve teknikler kullanılarak onarılması veya yenilenmesi çalışmalarıdır.
8.1.32. Meskun Alan: Ağırlıklı olarak konut yapılanmalarının yer aldığı alanlardır.
8.1.33. Gelişme Alanı: Planla ağırlıklı olarak konut gelişmesinin önerildiği alanlardır.
8.1.34. Üst Düzey Merkez: Küresel sisteme eklemlenmenin sağlandığı, uluslar arası boyutta ağırlıklı olarak özel sektör karar birimlerinin, bölgesel finans merkezlerinin, danışmanlık hizmetlerinin, kongre merkezlerinin, otellerin vb. hizmet, donatı ve ticaret fonksiyonlarının yer aldığı, ar-ge ve üniversitelerle desteklenmiş merkezlerdir.
8.1.35. Kültür Endüstrileri: Ekonomik değerini kültürel değerlerinden alan sembolik ürünlerin üretilmesi, dağıtılması ve tüketilmesi ile ilgilenen sektörlerdir.
8.1.36. Organize Sanayi Bölgesi: Organize Sanayi Bölgeleri kanununda tanımlanan alanlardır.
8.1.37. Sanayi Alanı: Orta ve Büyük ölçekli sanayi işletmelerinin yer aldığı, ilgili kanun ve yönetmeliklere uygun olarak ve ileri teknoloji kullanarak sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ve yeniden organizasyonu öngörülen her türlü sanayi tesislerine ayrılan alandır.
8.1.38. İleri Teknoloji Alanları: Sanayi, araştırma kurumları, üniversiteler ve kamu sektörü arasında işbirliğini sağlayacak ortamı oluşturarak, yenilikçi ve katma değeri yüksek, genel endüstri ve savunma sanayilerinin nitelikli üretim süreçlerine katkı sağlayacak, bilimsel bilgiden teknoloji üreterek, esnek üretim ve esnek otomasyon sistemlerinin, bilişim ve iletişim teknolojilerinin geliştirildiği ve üretildiği alanlardır.
8.1.39. Küçük Sanayi Sitesi: Küçük ölçekte sanayi işletmelerinin yer aldığı, daha çok doğrudan kentliye yönelik hizmet üreten ilgili yasa ve yönetmeliğe uygun olarak çevre ve insan sağlığı koşulları açısından kent içinde yer almaları ve gruplaşmaları gerekli görülen alanlardır.
8.1.40. Tersane: Yük ve yolcu (ticari veya turistik amaçlı) gemileri ile yat ve gezi teknelerinin inşa, tadil, bakım ve onarımı için dalgakıranla durgun su temin edilmiş, yüzer havuzlu, teknik ve sosyal altyapısı, yönetim, bakım, onarım ve depolama birimleri de bulunan kıyı yapılarıdır.
8.1.41. Sektörel Kümelenme: Sanayi planlamasına girdi sağlamak amacı ile İstanbul’da var olan sanayi kümelenmelerinin ve kümelenme özelliği gösteren sektörlerin belirlenmesidir.
8.1.42. Eğitim, Bilişim ve Teknoloji Alanı: Bilimsel bilgiden yüksek/ileri teknoloji üreterek esnek üretim ve esnek otomasyon sistemlerinin, bilişim ve iletişim teknolojilerinin geliştirildiği ve üretildiği bölgeler ile bilgi ekonomilerinde çalışabilecek eleman yetiştirmek üzere düzenlenen ve gelişen teknolojileri en üst düzeyde kullanılabilen eğitim merkezlerinin yer aldığı alanlardır.
8.1.43. Tarımsal Üretim Teknolojilerini Geliştirme Parkı: Tarıma yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yapıldığı eğitim, deney ve uygulama alanıdır.
8.1.44. Lojistik Bölge: Taşıma ve depolama başta olmak üzere TIR-kamyon parkları, konteynır depo alanları, gümrüklü antrepo ve depolar, acente ve taşıma işleri komisyoncuları, lojistik hizmet veren işletmeler, haller v.b. tüm lojistik faaliyetlerin maliyet, hız, güvenilirlik, izlenebilirlik ve esneklik değişkenleri ile şehrin tarihi, sosyal, siyasi, çevresel, coğrafi özelliklerine göre en uygun yerde ve şekilde yapılabilmesi amacıyla toplandığı bölgelerdir.
8.1.45. Serbest Bölge: Bir ülkenin siyasi sınırları içinde ancak gümrük sınırları dışında kalan ihracatı geliştirmek amacıyla ticari ve sınai faaliyetlere özel teşvikler sağlanan ve bu faaliyetlerin hızlı ve doğru şekilde yapılabilmesi için gerekli her türlü hizmetlerin sunulduğu alanlardır.
8.1.46. Turizm Alanı: Turizm merkez alanı veya bölgeleri ya da turizm kullanımı ağırlıklı olarak planlaması önerilen alanlardır. Kapsamında her türlü turistik ve günübirlik tesis alanları, ticari tesisler, sosyal ve teknik altyapı alanları, ikinci konut kullanımı da yer alabilen alanlardır.
8.1.47. Ekolojik Turizm Faaliyetleri: Eğlenmeyi, doğayı ve kültürel kaynakları anlayarak korumayı destekleyen, düşük ziyaretçi etkisi olan ve yerel halka sosyo- ekonomik yarar sağlayan, bozulmamış doğal alanlara yapılan çevresel açıdan sorumlu seyahat ve ziyaret olarak açıklanmaktadır.
8.1.48. Günübirlik Rekreasyon Alanı: Kentlilerin günübirlik eğlenebilecekleri ve dinlenebilecekleri alanlardır.
8.1.49. Tarım Turizmi: Tarımsal faaliyetleri engellemeden, kırsal yörelerin dinlendirici etkisinden yaralanarak, gelir düzeyi diğer sektörlere göre düşük olan tarım kesimindeki üreticilere ek gelir olanakları sağlayan, yöre ve ülke ekonomisini, sosyal ve kültürel yapısını olumlu yönde etkileyen bir faaliyet alanıdır.
8.1.50. Kentsel ve Bölgesel Donatı Alanı: Kent ve bölge ölçeğinde hizmet veren eğitim (ilk, orta ve yükseköğretim vb.), sağlık, sosyal, kültürel, dini, idari ve spor tesis alanları ile park, çocuk bahçesi gibi aktif ve pasif yeşil alanlar ile elektrik, gaz, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon, her türlü ulaştırma, haberleşme ve arıtım gibi hizmetlerin sağlanması için yapılan teknik ve sosyal altyapı alanlarıdır.
8.1.51. Sağlık Parkı Alanı: Sağlık hizmetine ayrılmış, bölgesel, ulusal, uluslararası ölçekte hizmet verecek tam donanımlı hastaneler, ilgili fakülte ve yüksekokullar, araştırma geliştirme birimleri, sağlık ve tedavi amaçlı konaklama ve bu alanların ihtiyacına yönelik sosyal ve teknik donatı tesislerinin yer aldığı alanlardır.
8.1.52. Fuar ve Festival Alanı: Aktif açık alanlarla birlikte eğlence ve dinlenme amacı yanında sanayi, tarım vb. ürünlerin sergilendiği, çağdaş, teknolojik, sosyal tesis ve ilgili yönetim merkezleri ile donanmış alanlardır.
8.1.53. Askeri Alan ve Güvenlik Bölgesi: Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu ve Yönetmeliği ile ilgili mevzuat hükümlerine tabi olan ve ülke savunması bakımından önem taşıyan askeri tesislerin bulunduğu alanlardır.
8.1.54. Balıkçı Barınağı: Balıkçılık faaliyetlerine hizmet vermek amacı ile dalgakıranla korunmuş, yöre balıkçılarının ihtiyacına yetebilecek kadar havuz ve geri sahaya sahip, bağlama rıhtımları ile suyu, elektriği, ağ kurutma sahası, çekek yeri, deniz ürünlerini geçici depolama ve satış üniteleri bulunan kıyı yapılarıdır.
8.1.55. Yat Limanı (Marina): Yatlara güvenli bir bağlama, her yata doğrudan yürüyerek çıkılmasına olanak sağlayan, yeterli derinlikte su bulunan ve yatlara teknik ve sosyal altyapı, yönetim, destek, bakım ve onarım hizmetleri sunan, rüzgar ve deniz tesirlerinden korunmuş, ilgili kurumların izni ile kurulan turizm belgeli kıyı yapılarıdır.
8.1.56. Sosyal Sermaye: Toplumun üretkenliğini ve sağlıklı olmasını etkileyen normlar, sosyal ağlar ve insanlar arası itibar, güven ve inanılabilirliktir.
8.1.57. Yönetişim: Çok aktörlü karar alma ve uygulama süreçlerinin oluşturulmasıdır.
8.2. GENEL HÜKÜMLER
8.2.1. Bu plan, plan paftaları, plan hükümleri ve plan raporu ile bir bütündür.
8.2.2. 1/100.000 ölçekli plan paftasında çizilen çeşitli arazi kullanım ve yerleşme alanlarına ait sınırlar şematik olarak gösterildiğinden; bu plan üzerinden plan ölçeği ile ölçü alınamaz, yer tespiti ve uygulama yapılamaz. Hakim fonksiyonun belirtildiği bu alanların ve bu alanlar içerisinde yer alacak diğer fonksiyonların dağılımları ve bu dağılımların yoğunlukları, sınırları ve detayları alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.2.3. Sürdürülebilir kalkınma hedefi doğrultusunda ve alt ölçekli plan çalışmalarına altlık olması amacıyla; Plan’da sembol veya alan olarak gösterilen ya da bu Plan’da ölçek sebebiyle gösterilemeyen ve/veya uzmanlık gerektiren kullanımların (turizm, kıyı, donatı, ulaşım, lojistik vb.) sektörel araştırmaları ile kentleşmeyi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilecek çevresel konulardaki (küresel iklim değişikliği ve diğer çevresel sorunlar gibi) bilimsel araştırmaların ilgili kurumların/kuruluşların işbirliğiyle yapılması esastır.
8.2.4. İstanbul bütününde alt ölçekli planlarda belirlenebilecek dönüşüm alanlarında, özgün mimari çözümlere ulaşmak için kentsel tasarım ilkelerine ve çözümlemelerine olanak sağlayacak projelerin geliştirilmesi esastır. Bu alanlarda yapılanma koşullarının;
işlev ve yoğunluk değerleri açısından, ulaşım sistemine ve üst ölçekli plan kararları bütünlüğüne uyumunun sağlanması koşulu ile geliştirilecek kentsel tasarım ilkeleri çerçevesinde belirlenmesi esastır.
8.2.5. Büyükçekmece-Terkos, Küçükçekmece-Terkos, Haliç-Terkos, Haliç-Cendere Vadisi ile Ömerli Barajı-Riva Deltası arasında kalan ekolojik koridorların doğal ve kırsal karakteri, yaban yaşamı hareketliliği ve kentin hava sirkülasyonu işlevinin sürdürülmesi esastır.
Alt ölçekli planlarda, ekolojik koridorların kentsel alana ulaştığı yerlerde kentsel yapı yoğunluğu düşük tutulacak ve söz konusu ekolojik koridorlarla bütünlük oluşturacak
şekilde belirlenecek açık ve yeşil alanlarla birlikte, kentsel tasarım yöntemleri de kullanılarak meskun alanlarda kentin hava sirkülasyonu sağlanacaktır.
8.2.6. İl bütünündeki yeraltı su kaynakları ve kaynak koruma alanlarının kirlenmelerinin önlenmesine ve tekrar yararlanılabilir kapasiteye kavuşturulmasına yönelik tedbirlerin ilgili idareler tarafından alınması esastır.
8.2.7. Maden ve taş ocaklarının arama ve işletme izinleri, 8.4.1.3.7. Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Kritik Öneme Sahip Alanlar ile ilgili hükümler dahilinde yürürlükteki yasa ve yönetmeliklere uygun olmak ve ilgili kurum/kuruluşların uygun görüşü alınmak şartıyla gerçekleştirilir. Bu alanların denetimi, yürürlükteki yasalar çerçevesinde ilgili kurumlar ve/veya Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili birimlerince sağlanacaktır.
Kullanım ömrü biten orman alanı dışındaki maden alanları, ilgili mevzuat ve bu Plan kararları doğrultusunda rehabilite edilmesi esastır.
Yerleşim alanlarına yakın olan bölgelerdeki maden ve taş ocağı tesislerinde dinamit ve benzeri patlatma yöntemleri haricinde uygun araştırma ve çıkarım tekniklerinin kullanılması esastır.
Kullanım ömrü biten maden alanları, ilgili kurumların görüşleri doğrultusunda hafriyat depolama (döküm) alanı olarak kullanılabilir. Ancak, döküm işlemi tamamlandıktan sonra bu alanların ağaçlandırılması veya rehabilite edilmesi esastır.
8.2.8. Göl, deniz ve akarsu kıyıları ile bu kıyıları çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada kamu yararı gözetilerek, kıyıların ekolojik özelliklerinin korunması esastır.
8.2.9. İlgili kurumların uygun görüşlerinin alınması şartıyla ve çevre etkileşimleri göz önünde bulundurularak yenilenebilir enerji kaynakları (rüzgar, güneş vb.) üretim tesisleri yapılabilir.
8.2.10. Plan bütünlüğü ve kamu yararı gözetilerek 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince Plan’da tarım dışı amaçla kullanım kararı getirilen mutlak tarım alanlarında “Kamu Yararı Kararı”, marjinal tarım alanlarında “Tarım Dışı Kullanım İzni” ile 4342 sayılı Mera Kanunu’nun ilgili maddesi
gereğince Plan’da mera dışı amaçla kullanım kararı getirilen mera alanlarında “Tahsis Amacı Değişikliği Kararı” ilgili kurumlar tarafından onaylanmadan uygulama yapılamaz ve bu alanlar tarım ve mera dışı kullanım amacı dışında kullanılamaz.
“Kamu Yararı Kararı” alınacak tarım ve mera alanlarında, çevresel sürdürülebilirlik çerçevesinde toprağın alansal olarak az kullanılması ve niteliğinin bozulmaması esastır.
8.2.11. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’na ve ilgili yönetmelik hükümlerine tabi olan serbest bölgelerde; Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nce uygun görülen, atıkları itibariyle insan ve çevre sağlığı açısından tehdit unsuru oluşturmayan faaliyetler yer alabilecektir.
İhraç ürünleri işleme bölgesi niteliğinde üretim ağırlıklı Tuzla’daki İstanbul Deri ve Endüstri Serbest Bölgesi ile Çatalca’daki İstanbul Trakya Serbest Bölgesi’nin alansal gelişmesi kısıtlanarak mevcut sınırları içerisinde sağlıklı bir yapıya kavuşturulması esastır.
8.2.12. Plan bütünlüğü çerçevesinde yer alan depolama ve sanayi binaları tevsii yapılmaması, çevre kirliliğine yol açmaması, ilgili kurumların olumlu görüşünün olması ve ileri teknoloji kullanılması koşulları ile ekonomik ömürlerini tamamlayıncaya kadar mevcudiyetlerini sürdürebilirler. Ancak, depolama ve sanayi binalarının planlarda belirlenen lojistik ve/veya sanayi alanlarına hazırlanacak bir eylem planı çerçevesinde desantralizasyonu esastır.
8.2.13. Düzensiz depo alanı olarak kullanılmış ya da arıtılmamış atık suların deşarj edildiği yerlerde, doğa onarımına yönelik önlemler alt ölçekli planlarda alınacaktır.
8.2.14. Doğalgaz hatları, NATO akaryakıt boru hatları, enerji nakil hatları, isale hatları gibi tüm taşıyıcı ve iletken hatlar ilgili kurumları tarafından belirlenmiş olan kriterler göz önünde bulundurularak alt ölçekli planlarda gösterilecektir.
8.2.15. Sit alanlarında ve Boğaziçi Alanı’nda kentin siluetini olumsuz gelişmelerden kaçınılacaktır.
8.2.16. Marmara Denizi’nde, yapılacak bilimsel araştırmalar (deniz ekosistemi, dip akıntıları vb.) sonucunda ilgili kurumların görüşleri doğrultusunda günübirlik turizm, rekreasyon, eğlence, festival, toplantı gibi etkinliklere yönelik “sosyal etkinlik adası”
niteliğinde yapay adalar yapılabilir. Bu adaların konumu, büyüklüğü ve yapılaşma koşulları alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.3. DOĞAL AFETLER AÇISINDAN RİSKLİ ALANLARA YÖNELİK HÜKÜMLER
8.3.1. Plan’da sembolle gösterilen, öncelikle deprem olmak üzere doğal afetler açısından risk taşıyan alanların (jeolojik, hidrolojik-hidrojeolojik, sismotektonik/depremsellik kökenli potansiyel tehlike alanları ile erozyon ve yangına hassas alanlar) sınırları, alt ölçekli plan aşamalarında ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılacak veya yaptırılacak çalışmalar ile belirlenmesi esastır. Mikro bölgeleme çalışması olmayan alanlarda bu sınır; yetkili kurum tarafından onaylanan 1/5.000, 1/2.000 veya 1/1.000 ölçekli jeolojik, jeoteknik etüt raporları veya benzer adlar altında hazırlanan jeolojik açıdan yerleşime uygunluk harita ve raporları ile belirlenir.
8.3.2. Hüküm 8.3.1’de belirtilen çerçevede yapılacak olan çalışmalardan elde edilecek olan harita ve raporlara göre afet riski (deprem, sıvılaşma, sellenme, taşkın, heyelan, meteorolojik vb.) yüksek olarak tespit edilen alanlarda ilgili raporlarda belirtilen önlemlerle birlikte, gerekli olabilecek diğer önlemlerin de alınması esastır.
8.3.3. Her tür ve her ölçekteki imar planları için yetkili kurum tarafından onaylanmış olan 1/1.000 veya 1/2.000 ölçekli mikro bölgeleme çalışmaları esas alınır. Mikro bölgeleme çalışması olmayan alanlar da ise 1/25.000 ve 1/5.000 ölçekli imar planları için 1/5.000, 1/1.000 ölçekli imar planları için ise yetkili kurum tarafından onaylanan 1/2.000 veya 1/1.000 ölçekli jeolojik, jeoteknik etüt raporları veya benzer adlar altında hazırlanan jeolojik açıdan yerleşime uygunluk harita ve raporları esas alınır. Bölgesel olarak ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılacak olan bölgesel enerji, iletişim, ulaşım ve benzeri altyapılar ile doğalgaz boru hatları ve tesisleri için de aynı çalışmalar esas alınır.
8.3.4. Öncelikle deprem olmak üzere afet riski yüksek yerlerde yangın, patlama vb. gibi afetleri tetikleyecek tehlike arz eden kullanımlara izin verilmeyecek, mevcut olanların ise İl bütününde veya dışında yerleşim alanlarının dışına taşınması olanakları ilgili birimlerin araştırmaları sonucunda alt ölçekli plan çalışmalarında değerlendirilerek ilgili kurum ve kuruluşlara iletilecektir.
8.3.5. Afet hasarlarını azaltmak ve can kayıplarını en aza indirmek için erişilebilir noktalarda yerel tahliye alanları ve toplanma yerleri olarak kullanılacak yeşil alanlar, parklar, rekreasyon alanları, spor alanları vb. büyük açık alanlı donatı alanları oluşturulacaktır.
8.3.6. Mikro bölgeleme ve depreme yönelik diğer çalışmalar dikkate alınarak ilgili kurum ve kuruluşlarca ayrıntılı risk ve afet yönetim çalışmalarının yapılması esastır.
8.3.7. Afetin oluşumundan hemen sonra acil durum operasyonlarının etkili, hızlı ve verimli yapılabilmesi için afet yönetim merkezleri, ilgili birimlerce acil müdahale merkezleri ve acil ihtiyaç merkezleri ile ilişkilendirilmiş acil ulaşım ağı belirlenecek;
söz konusu ulaşım ağının korunması için gerekli önlemlerin alınması (dar yolların yol hiyerarşisine uygun olarak genişletilmesi, belirlenecek tahliye güzergahlarının genişletilmesi gibi) ve varsa acil müdahale planı, öneri acil yollara dayalı olarak tekrar organize edilmesi esastır.
8.4. ÖZEL HÜKÜMLER
8.4.1. ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN KORUMA ALANLARI
8.4.1.1. Orman Alanları 8.4.1.1.1. Orman Alanları
Orman Kanunu hükümlerine tabi orman alanları, korumaya esas alanlar olup; kamu yararına gerçekleştirilecek faaliyetler ile ilgili aynı kanunda yer alan hükümler geçerlidir. Orman alanlarında orman ekosistemine (flora ve faunanın çeşitliliği ve sürdürülebilirliğine) zarar vermeyecek şekilde (koruma/kullanma dengesi içinde) ve ilgili kurumun uygun görüşü alınmak koşuluyla günübirlik rekreatif kullanımlara izin verilebilir.
Taşıma kapasitesi düşük olan özel öneme sahip orman alanları sadece bilimsel amaçla kullanılabilir.
Özel orman alanları için yapılaşma koşulları, ilgili mevzuat doğrultusunda orman bütünlüğü ve doğal peyzaj nitelikleri korunacak şekilde alt ölçekli plan aşamasında belirlenecektir.
Orman alanları içerisindeki maden ocağı işletmesi kurulumu taleplerinde “Orman Kanunu”nun ilgili hükümlerine uyulması, ÇED Raporu hazırlanarak Çevre ve Orman Bakanlığı’nın izin ve onayının alınması zorunludur. Ayrıca, genel hükümlerin 8.2.7 maddesinde belirtilen diğer koşullar geçerlidir.
Plan’da gösterilen orman alanlarına ait sınırlar şematik olup, yasal bağlayıcılık oluşturmaz. Orman alanlarına ilişkin kesin sınırlar Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınacak görüş çerçevesinde alt ölçekli planlarda netleştirilecektir. Orman kadastrosu netleşmeyen ve bu nedenle bu Plan kapsamında gösterilemeyen alanlar, orman kadastrosuna alınması durumunda ilgili yasa çerçevesinde değerlendirilecektir.
8.4.1.1.2. Ağaçlandırılarak Ormanla Ekolojik Olarak Bütünleştirilecek Alanlar Bu alanlardaki mevcut ağaçların korunması, ağaçsız alanların ise bölgenin toprak ve iklim karakteristiğine uygun olarak ağaçlandırılması/bitkilendirilmesi suretiyle ekolojik olarak orman alanlarıyla bütünlüğünün sağlanması esastır.
Ağaçlandırılarak ormanla ekolojik olarak bütünleştirilecek alanlar içinde özel mülkiyete konu olan yerlerde, kamulaştırma yapılıncaya kadar sadece günübirlik rekreasyon, kamping, seracılık, fidanlık faaliyetleri yapılabilir.
İlgili mevzuat çerçevesinde, fiziki durum göz önünde bulundurularak, orman sınırları dışına çıkartılan alanlar; tarım, fidanlık, günübirlik rekreasyon alanı, ihtiyaç duyulan kamuya ait diğer sosyal/teknik altyapı alanları olarak ya da koruma alanlarının veya afet riski taşıyan alanların rehabilite edilmesine/iyileştirilmesine yönelik kentsel çalışmalar için 1/25.000 ölçekli İstanbul Nazım İmar Planı’nda değerlendirilebilir.
Orman içi kadastral boşluklar ile orman içi tanımsız alanlar da ağaçlandırılarak ormanla ekolojik açıdan bütünleştirilmesi esastır.
8.4.1.1.3. Tabiat Parkları
Milli Parklar Kanunu’na tabi bu alanlarda yapılacak proje ve uygulamalarda ilgili kurumların olumlu görüşü alınacaktır.
Endemik bitki türleri ve doğal yapısı korunacak tabiat parklarında, yalnız sökülebilir yapı elemanlarından oluşmak koşuluyla ilgili kurumların uygun göreceği noktalarda
halkın yeme içme ve temel ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik üniteler yapılabilir. Ancak, bitki örtüsünü veya doğal yapıya zarar verecek hiçbir düzenleme yapılamaz.
8.4.1.1.4. Arboretum
Orman Kanunu hükümlerine tabi arboretum alanında bilimsel faaliyetlerin sürdürülmesi esastır.
8.4.1.2. Tarım ve Mera Alanları
8.4.1.2.1. Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar
Tarımsal niteliği korunacak alanlar, Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu ile tanımlanan ve İl Tarım Müdürlüğü tarafından sınırları belirlenen tarımsal arazileri içerir.
Tarımsal niteliği korunacak alanlarda öncelikle ekolojik tarım yapılması; ekolojik üretime uygun olmayan geleneksel tarımın yapıldığı alanlarda ise ürün çeşitliliğinin arttırılmasına yönelik ilgili kurumlar tarafından detaylı çalışmaların yapılması ve uygun yerlerde tarım turizminin (agro-turizm) geliştirilmesi teşvik edilecektir.
İçme suyu havzalarının mutlak mesafeli koruma alanlarında hiçbir şekilde tarım ve hayvancılık yapılamaz. Mutlak mesafe dışındaki içme suyu havza alanlarında ilgili kurumun kontrol ve denetiminde ekolojik tarım metoduyla bitkisel üretim ve kontrollü otlatmaya izin verilebilir.
Sera alanlarında, İl Tarım Müdürlüğü’nün yapacağı tarımsal arazi kullanım planlarına uyumlu olmak ve ilgili kurumun kontrolü ve uygun görüşüne bağlı kalmak kaydıyla örtü altı tarımsal amaçlı kullanımlar gerçekleştirilecektir.
Arazi toplulaştırma çalışmalarının öncelikle yapılması öngörülecek alanlar, ilgili kurumlar tarafından yapılacak tarımsal amaçlı planlama çalışmalarında belirlenecektir.
Bu çalışmalarda, ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği ile ekolojik, ekonomik ve toplumsal yönden daha işlevsel yeni tarım parsellerin oluşturulması esastır.
Tarımsal niteliği korunacak alanlarda tarımsal verimliliğin arttırılması için ilgili kurum ve kuruluşların işbirliğiyle tarla içi geliştirme hizmetlerine ağırlık verilmesi esastır.
5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği işlem görmüş alanlardaki saklı haklar alt ölçekli planlarda değerlendirilecektir.
Tarımsal niteliği korunacak alanlarda yapılacak tarımsal amaçlı yapıların yapılaşma koşulları; ilgili kurumların çalışma ve görüşleri (jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, hassas ekosistemler, arazi kullanım planları gibi) göz önünde bulundurularak tarımsal amaçlı arazi kullanım planına göre belirlenecektir.
Tarımsal amaçlı arazi kullanım planı bulunmaması durumunda ise tarımsal amaçlı arazi kullanım planı onanıp yürürlüğe girinceye kadar ilgili kurumdan onay alınmak kaydıyla ilgili mevzuatta tanımlanan örtü altı tarımsal amaçlı yapılar haricindeki tarımsal amaçlı yapılar için maksimum emsal, 10.000 m2’ye kadar 0.10; 10.000 m2’nin üzerindeki ilave alanlar için 0.05 olacak ve söz konusu yapılaşmalar ilgili kurumlar tarafından denetlenecektir.
Tarımsal arazi kullanım planı yapılıncaya kadar, tarımsal niteliği korunacak alanlarda ilgili mevzuata göre ifraz yapılması durumunda, bu alanlarda parsel büyüklüğüne bakılmaksızın emsal 0.05’tir.
Bu Plan’da gösterilen tarım alanlarına ait sınırlar şematik olup, kesin sınırlar İl Tarım Müdürlüğü’nün görüşü doğrultusunda alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.4.1.2.2. Ekolojik Tarım Alanları
Ekolojik tarım alanlarında Organik Tarımın Esasları ve Uygulamasına İlişkin Yönetmelik hükümleri geçerlidir. Ekolojik tarım yapılması öngörülen ve Plan’da sembol olarak gösterilen ekolojik tarım alanlarının sınırları ve tarımsal faaliyetler ilgili kurumlar tarafından hazırlanacak olan tarımsal arazi kullanım planı ile belirlenecektir.
Bu alanlarda başlatılacak olan ekolojik tarım faaliyetleri ile birlikte ekolojik turizm faaliyetleri de geliştirilebilecektir.
8.4.1.2.3. Mera Alanları
Mera Kanunu kapsamında bulunan alanlardır. Kırsal alandaki meraların korunması esastır. Mevcut kent dokusu içersinde kalan mera alanlarında tahsis amacı değişikliğine ilişkin ilgili kurumun olumlu görüşü ile yeşil alan ve günübirlik rekreasyon alanı gibi rekreatif kullanımlar da yer alabilir.
8.4.1.2.4. Doğal ve Kırsal Karakteri Korunacak Alanlar
Bu alanlarda; tarımsal faaliyetler ile yapılaşma koşulları alt ölçekli planlarda belirlenecek bağ ve çiftlik evleri, hobi bahçeleri gibi kırsal nitelikli yapılaşmalar yer alacaktır.
5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği işlem görmüş alanlardaki saklı haklar alt ölçekli planlarda değerlendirilecektir.
8.4.1.3. Yapı Yasağı ya da Sınırlama Getirilen Alanlar 8.4.1.3.1. Su Toplama Havza Alanları
İstanbul’un içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılandığı içme suyu havzalarından İl sınırları içerisindeki alanlardır. Bu alanlarla ilgili aşağıda belirtilen hükümlerin dışındaki hususlarda, içme suyu havzalarının korunması ve kontrolüne ilişkin mevzuat hükümleri geçerlidir.
Havza İçi Yapı Yasaklı Alanlar
Su toplama havzalarının mutlak koruma ve kısa mesafeli koruma kuşağı olarak tanımlanan alanlar ile içme suyu havzalarını besleyen derelerin ve içme suyu kaynaklarının (memba) mutlak koruma kuşaklarını kapsamaktadır. Bu alanlar yapı yasaklı alanlardır.
Havza içi yapı yasaklı alanlarda yer alacak kullanımlar içme suyu havzalarının korunması ve kontrolüne ilişkin mevzuat dikkate alınarak alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
Tarihi ve doğal değerleri bakımından korunması gerekli olan, ancak mevcut yerleşim dokusu tamamen veya kısmen su toplama havzasının kısa mesafeli koruma kuşağı ve/veya dere mutlak koruma kuşağında kalan köylerin durumu ilgili kurumun görüşü dikkate alınarak alt ölçekli planda belirlenecektir.
Havza İçi Rehabilite Edilecek Alanlar
İçme suyu havzalarının “havza içi yapı yasaklı alanlar” dışındaki yapılaşmış alanları kapsamaktadır.
Havza içi rehabilite edilecek alanlardaki nüfus, yoğunluk, kullanımlar ve yapılaşma koşulları içme suyu havzalarının korunması ve kontrolüne ilişkin mevzuat göz önünde bulundurularak alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.4.1.3.2. Yeraltı Suyu Rezerv Alanları
Yeraltı suyu rezerv alanlarında, alanın su toplama kabiliyetine ve su geçirimine (inflitrasyonuna) zarar verilmemesi esastır.
Üzerinde yerleşik alanların bulunduğu yeraltı suyu rezerv alanlarında detaylı analizlerin yapılarak, su döngüsüne zarar veren kullanımların belirlenmesi ve sağlıklaştırma/yıkma/yenileme gibi kararların bu doğrultuda üretilmesi esastır.
8.4.1.3.3. Jeolojik Açıdan Yerleşime Sakıncalı Alanlar
Jeolojik açıdan yerleşime sakıncalı alanların sınırları ve kullanım kararları ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerine göre alt ölçekli planlarda netleştirilecektir. Zorunlu yapılaşma ve mevcut yapılar için ilgililerince zemin iyileştirme ya da temellerin güçlendirilmesi zorunludur. Jeolojik açıdan yerleşime sakıncalı alanlarda 8.3. Doğal Afetler Açısından Riskli Alanlara Yönelik Hükümler geçerlidir.
8.4.1.3.4. Sit ve Koruma Alanları
Koruma mevzuatı doğrultusunda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca tescil ve ilan edilmiş kentsel, doğal, arkeolojik, tarihi, karma sit ve koruma alanları için alınmış bölge koruma kurul kararları ile Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nca alınmış/alınacak ilke kararlarına uyulacaktır.
8.4.1.3.5. Boğaziçi Alanı
Boğaziçi Kanunu hükümleri geçerlidir.
8.4.1.3.6. Kıyı Rehabilite Alanları
Madencilik, taş ocağı gibi insan müdahaleleri sonucunda tahribat gören ve bütüncül bir planlama yaklaşımı ile ele alınacak alanlardır.
Bu alanlar, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri dikkate alınarak, öncelikle doğal değerleri geri kazandırılarak rehabilite edilecek alanlar olup; alan içerisinde doğaya duyarlı rekreasyon ve turizm faaliyetleri, turizm faaliyetlerine yönelik konaklama
birimleri ve alan içerisinde belirlenecek uygun yerlerde film platoları gibi kullanımlar yer alabilir.
8.4.1.3.7. Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Kritik Öneme Sahip Alanlar
Çevresel sürdürülebilirlik açısından kritik öneme sahip alanlarda “yapılacak her türlü faaliyetin bu özel dokuya zarar vermeyecek düzeyde gerçekleştirilmesi” ilkesi geçerlidir.
Üzerinde yapılaşmanın olmadığı “çevresel sürdürülebilirlik açısından kritik öneme sahip alanlar”ın doğal karakterinin korunması ve “korunan alan yönetimi” yaklaşımının uygulanması esastır.
Plan’da sembolle gösterilen bu alanların sınırlarının, ilgili kurumların bir araya gelmesi ile yapılacak detaylı analizler sonucunda belirlenmesi esastır.
Bu Plan ile doğal karakteri dışında fonksiyon verilen çevresel sürdürülebilirlik açısından kritik önem taşıyan yapılaşmış alanlar için alt ölçekli plan çalışmalarında;
ilgili kurumların görüşü, alanın sahip olduğu özellikler ve yapılacak analiz sonuçlarına göre alınması gerekli önlemler (sağlıklaştırma, yoğunluk azaltma, tasfiye, mutlak surette koruma altına alma gibi) belirlenmesi esastır.
8.4.1.4. Doğal Karakteri Korunacak Alanlar 8.4.1.4.1. Göl ve Göletler
İçme, kullanma ve tarımda sulama amaçlı kullanılan ve kullanılması düşünülen göl, gölet ve benzeri kaynaklarda gerçekleştirilecek faaliyetlere ilişkin ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri geçerlidir.
8.4.1.4.2. Plaj ve Kumsallar
Plaj ve kumsallarda, kullanıcıların günübirlik yararlanabileceği kalıcı olmayan, sökülüp-takılabilir hafif malzemelerden yapılmış birimler (plaj kabini, büfe, tuvalet vb.) yer alabilir. Bu alanlarda Kıyı Kanunu hükümleri geçerlidir.
8.4.2. KENTSEL VE KIRSAL YERLEŞİM ALANLARI 8.4.2.1. Meskun Alanlar
Bu alanlar konut ağırlıklı meskun alanlar olup, konut ve konut kullanımına hizmet edecek ticaret, sosyal, kültürel ve teknik alt yapı tesisleri ile küçük sanayi sitesi vb.
kullanımlar yer alabilir.
Meskun alanlar içerisinde ilgili kurumlarca sağlıksız olduğu tespit edilen yerlerde, yaşam kalitesinin yükseltilmesi için yasal statüsüne, mevcut kent dokusuna, yapı stokunun durumuna, ayrıntılı jeolojik etütlere, donatı niteliğine ve niceliğine, alanda yaşayanların sosyal ve ekonomik yapısına göre yenileme, dönüşüm ve sağlıklılaştırma yönünde projeler geliştirilebilir.
Meskun alanlardaki yoğunluk dağılımı; projeksiyon nüfusu, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri göz önüne alınarak şehircilik ilke ve planlama esasları dahilinde alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.4.2.2. Gelişme Alanları
Konut ağırlıklı gelişme alanlarında yoğunluk dağılımı; projeksiyon nüfusu, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri göz önüne alınarak şehircilik ilke ve planlama esasları dahilinde alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
Bu alanlarda konut ve konut kullanımına hizmet verecek ticaret, sosyal, kültürel ve teknik alt yapı kullanımlarının haricinde küçük sanayi siteleri dışında sanayi, sanayiye yönelik depolama vb. kullanımlar yer alamaz.
8.4.2.3. Kırsal Yerleşim Alanları
Orman köyü statüsündeki yerleşmeler ile 5216 sayılı yasa gereği mahalle statüsüne alınmış eski köy yerleşme alanlarını içeren kırsal yerleşim alanlarının yaşam kalitesinin geliştirilmesi; ekonomik, sosyal, kültürel ve doğal değerlerinin sürdürülebilir biçimde korunması sağlanacaktır.
Mahalleye dönüşen köyler de dahil olmak üzere İl sınırları içindeki kırsal yerleşim alanlarının nüfus artışı, sosyal/fiziki yapısı ve yerleşik alan ihtiyacı ile ilgili tüm hususlar dikkate alınarak alt ölçekli planlarda değerlendirilir.
8.4.2.4. Gelişimi ve Yoğunluğu Denetim Altında Tutulacak Alanlar
Yaşam destek sistemleri için tehdit oluşturan ve/veya oluşturma potansiyeli olan içme suyu havzaları dışındaki kentsel ve kırsal yerleşimleri kapsayan bu alanların gelişiminin ve yoğunluğunun denetim altında tutulmasına yönelik kararlar, çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.4.3. TİCARET VE HİZMET MERKEZLERİ 8.4.3.1. Merkezi İş Alanı (MİA) ve Bütünleşme Bölgesi
Ulusal ve uluslararası boyutta yönetim, kontrol, koordinasyon fonksiyonları, finans kuruluşları ile en üst düzeyde ihtisaslaşmış ticaret ve hizmet fonksiyonlarının ve MİA fonksiyonlarını destekleyecek kültür endüstrileri, donatı alanları, konaklama tesisleri ile konut kullanımlarının yer alacağı merkezi iş alanı (MİA) ile MİA üzerindeki baskıyı azaltacak, içerdiği fonksiyonlar açısından MİA ile bütüncül olarak ele alınması gereken bölgedir.
Merkezi iş alanı ve MİA ile bütünleşmesi öngörülen bölgede ticaret ve hizmete dönüşmesi öngörülen mevcut sanayi alanlarının tür ve özelliklerine göre kent içindeki ya da yakın çevresindeki organize sanayi bölgeleri ile Plan’da belirlenen sanayi alanlarına desantralizasyonu esastır.
8.4.3.2. Geleneksel Merkez
Kentin tarihsel gelişimi esnasında oluşmuş ve günümüze kadar ulaşmış olan Tarihi Yarımada, Beyoğlu Kentsel Sit Alanı ve Kongre Vadisi’nin bir kısmını kapsayan geleneksel merkezde; tarihi ticaret ve hizmet faaliyetleri, turizme yönelik konaklama tesisleri, kültür endüstrileri ile konut kullanımları korunarak gece-gündüz yaşayan bir merkez oluşumu sağlanacaktır.
Geleneksel merkezde, konut işlevinin tehdit edilmemesi, işlevsel çeşitlilik ilkesine uyulması ve mevcut dokuyla uyumlu olması koşulu ile üst düzey hizmet faaliyetleri, ofis kullanımları ve kamusal yapılar yer alabilir.
8.4.3.3. Ticaret, Turizm, Kültür ve Konut Alanı
Kadıköy ve Üsküdar merkezleri ile Kadıköy-Harem-Haydarpaşa koridorunu kapsayan
“ticaret, turizm, kültür ve konut alanında”; bölgenin doğal, kültürel, tarihi kimliği ve mevcut kentsel dokunun niteliği göz önünde bulundurularak ticaret ve hizmet
faaliyetleri, turizme yönelik tesisler, kültürel-sanatsal ve rekreatif amaçlı kamusal kullanımlar (tiyatrolar, sinemalar, opera, konferans ve sergi salonları, müzeler, parklar vb.), kültür endüstrileri ve konut kullanımlarının yer alması ile gece-gündüz yaşayan bir merkezin oluşturulması sağlanacaktır.
Bu merkezde; konut işlevinin tehdit edilmemesi, işlevsel çeşitlilik ilkesine uyulması ve mevcut dokuyla uyumlu olması koşulu ile üst düzey hizmet faaliyetleri de yer alabilir.
8.4.3.4. Birinci Derece Merkezler
MİA’ya baskıyı azaltacak birinci derece merkezlerde; üst düzey hizmet fonksiyonları;
merkezi iş alanına göre daha küçük ölçekli firmalar, bürolar, iş hanları, mağazalar, teşhir mekanları vb. ticaret ve hizmet fonksiyonları; sigorta acenteleri ve banka şubeleri vb. finans fonksiyonları ile konaklama tesisleri, eğlence, yeme-içme, sosyal, kültürel, yönetim, eğitim ve sağlık tesisleri ile belediye hizmet alanları gibi teknik ve sosyal altyapı alanları ve kültür endüstrileri yer alabilecektir. Bu merkezlerde, belirtilen fonksiyonlarla birlikte konut kullanımı da yer alabilir.
Birinci derece merkez olarak belirlenen Yenibosna Basın Aksı, Kartal ve Kozyatağı- Ataşehir merkezleri alt ölçekli planlarda üst düzey hizmet odaklı merkez olarak planlanacaktır.
8.4.3.5. İkinci Derece Merkezler
Etki alanındaki yerleşmelerin ticaret ve hizmet ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte ihtisaslaşmış ticaret ve hizmet fonksiyonları ile metropoliten merkez alanı ve çevre merkezler ile iletişim kurabilen, kentin gelişme potansiyeli ve lineer mekansal gelişimi çerçevesinde nüfus desantralizasyonunu sağlayacak ticaret, hizmet ve donatı alanlarının ve kültür endüstrilerinin yer alacağı merkezlerdir. Bu merkezlerde, belirtilen fonksiyonlarla birlikte konut kullanımı da yer alabilir.
8.4.3.6. Alt Merkezler
Alt ölçekli planlarda merkezler kademelenmesindeki derecesi netleştirilecek olan alt merkez alanları; kentin gelişme potansiyeli ve doğrusal mekansal gelişimi çerçevesinde nüfus desantralizasyonunu sağlayarak, mevcut kent dokusu ve birinci ve ikinci derece merkezlere baskıyı azaltacak ve etki alanındaki yerleşmelerde yaşayan nüfusun ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte ticaret, hizmet ve donatı fonksiyonlarının yer alabileceği merkezlerdir.
Bu merkezlerde, yukarıda belirtilen fonksiyonlarla birlikte konut kullanımı ve küçük kapasiteli üretim atölyeleri de yer alabilir.
8.4.4. SANAYİ ALANLARI 8.4.4.1. Organize Sanayi Bölgeleri
Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’na tabi alanlardır. Doygunluk düzeyine ulaşmamış OSB alanları, alt ölçekli plan çalışmalarında belirlenecek sektörel kümelenmelere göre öncelikli olarak kent içinden desantralize edilmesi öngörülen sanayiler için kullanılması esastır.
8.4.4.2. Sanayi Alanları
Mevcutta ileri teknoloji kullanan sanayi alanları ile ileri teknoloji kullanarak sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ve yeniden organizasyonu planlanan sanayi alanlarıdır.
Bu alanlarda, ilgili kanun ve yönetmeliklerde türleri tanımlanan ve atıkları itibariyle insan ve çevre sağlığı açısından tehdit unsuru olmayan imalatlar yer alabilir.
Sektörel kümelenmelerin dikkate alınacağı sanayi alanlarında, sektörel kümelenmelere uygun küçük sanayi siteleri ile sanayi tesislerinin ihtiyacına yönelik tır ve kamyon parkları, antrepo ve depolar gibi lojistik fonksiyonlar yer alabilir.
8.4.4.3. Küçük Sanayi Siteleri
Küçük ölçekte sanayi işletmelerinin yer aldığı küçük sanayi sitelerinde; genel olarak kentliye yönelik hizmet üreten, ilgili mevzuata uygun olarak kent içerisinde yer almaları gerekli olan ve atıkları itibariyle insan ve çevre sağlığı açısından tehdit unsuru oluşturmayan küçük ölçekli imalatlar yer alabilir.
8.4.4.4. Tersane Alanları
Tevsii imkanı bulamadığı için mekanda sıkışmış, alt yapısı yetersiz ve çevre kirliliğine neden olan Tuzla’daki tersaneler bölgesi kısa ve orta vadede sıhhileştirilerek ve yoğunluğu azaltılarak işlevini sürdürecek; uzun vadede ise fonksiyonu kısmen değiştirilerek yeniden yapılandırılacaktır.
Tuzla Tersaneler Bölgesi’nde, çevresinde yer alan arkeolojik ve doğal sit alanları göz önünde bulundurularak, tersaneciliğe yönelik sosyal ve kültürel tesisler (konferans,
kongre, sergi mekanları, müzeler vb.), ticaret ve hizmet alanları vb. tesisler yer alabilecektir.
Tuzla Tersaneler Bölgesi’nin batısında yer alan ve Plan’da TG sembolü ile gösterilen tersane gelişme alanında, yat ve gezi teknelerinin üretimine ve satışına yönelik faaliyetler ile bu faaliyetlere yönelik sosyal ve kültürel tesisler yer alabilecektir.
Tarihi, kültürel ve mimari değere sahip olan Haliç, Aynalıkavak, Taşkızak ve Camialtı Tersaneleri şehir hatları ve İDO vapurlarının bakım ve modernizasyonu gibi çalışmalarla kısmen tersane işlevini sürdürecek; bu tersanelerde tarihten günümüze gemi yapım tekniklerinin uygulamalı olarak öğretildiği ve sergilendiği, turizme açık müzecilikle ilgili tesisler, bilim-sanayi müzesi, kültür merkezleri gibi kullanımlar yer alabilecektir.
8.4.5. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME ALANLARI 8.4.5.1. Eğitim, Bilişim ve Teknoloji Alanları
Bu alanlarda bilişim, iletişim ve ileri teknolojilerin geliştirildiği ve kullanıldığı tesisler, teknoparklar, üniversiteler, ileri teknoloji enstitüleri, ar-ge vb. birimler yer alabilecektir.
Plan’da kentsel ve bölgesel yeşil alan olarak belirlenen kentin önemli ekolojik koridorlarından Cendere Vadisi’nin riskli jeolojik yapısı sel ve taşkınlara neden olduğundan dere taşkın sahası içinde her türlü yapı yapılması yasaktır. Bunun dışındaki yerleşilebilir alanlarda Vadi’nin ekolojik koridor niteliği göz önünde bulundurularak, hava sirkülasyonunu engellemeyecek nitelikte açık alan ağırlıklı kültürel amaçlı kullanımlar, yeşil ve rekreasyon alanları ve spor tesislerinin yanı sıra bilişim, iletişim ve ileri teknolojilerin geliştirildiği tesisler, ileri teknoloji enstitüleri, ar-ge vb. birimler yer alabilir.
Eğitim, bilişim ve teknoloji alanlarında, ileri teknolojiye dayalı prototip (ilk örnek) dışında esnek, seri vb. üretim yapılamaz.
8.4.5.2. Tarımsal Üretim Teknolojilerini Geliştirme Parkı
Tarıma yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yapıldığı ve tarımdaki gelişmeler, uygulama metotları, uygun ürün seçimi gibi konularda çiftçilerin bilgilendirildiği eğitim, deney ve uygulama alanı olarak kullanılacaktır.
Tarımsal üretim teknolojilerinin geliştirildiği ileri teknoloji enstitüleri, ar-ge birimleri ve üniversitelerin tarım ve bitki bilimleri ile ilgili birimlerinin yer alabileceği tarımsal üretim teknolojilerini geliştirme parkında sanayi üretimi yapılamaz.
Tarımsal üretim teknolojilerini geliştirme parkında yapılaşma, alanın tarımsal bütünlüğünü bozmayacak şekilde belirlenecek bir kesiminde olacak ve yapılaşma oranı düşük tutulacaktır. Yapılaşma dışı alanlar tarım alanı olarak değerlendirilecektir.
8.4.5.3. İleri Teknoloji Alanları
Sanayi, araştırma kurumları, üniversiteler ve kamu sektörü arasında işbirliğini sağlayacak ortamı oluşturarak, yenilikçi ve katma değeri yüksek, genel endüstri ve savunma sanayilerinin nitelikli üretim süreçlerine katkı sağlayacak, bilimsel bilgiden teknoloji üreterek, esnek üretim ve esnek otomasyon sistemlerinin, bilişim ve iletişim teknolojilerinin geliştirildiği ve üretildiği alanlardır.
Bu alanlarda ihracatta artış sağlanması, yabancı sermaye ve know-how akışını teşvik ederek yönetim becerilerinin geliştirilmesi, üretim artışının sağlanması ve uluslararası pazarlama imkanlarından istifade edilmesine yönelik serbest bölge yer alabilir.
8.4.6. TURİZM ALANLARI 8.4.6.1. Turizm Merkezleri
Doğal, tarihsel ve kültürel kaynakların iyileştirilmesi, koruma ve restorasyon yoluyla turizme kazandırılması amaçlanan, yeri, mevkii ve sınırları Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla tespit ve ilan edilen turizm merkezlerinde; Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ilgili hüküm ve yönetmelikleri geçerlidir.
8.4.6.2. Kültür Odaklı Turizm Alanları
Tarihi ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı ve turizm potansiyelinin yüksek olduğu kültür odaklı turizm alanlarında; içerisinde yer aldığı dokuya uyumlu olacak şekilde turizm sektörüne hizmet edecek yeme-içme, eğlence, kültürel faaliyetler, alışveriş birimleri, turizme yönelik küçük ölçekli üretim atölyeleri, el sanatları gibi ticaret ve hizmet fonksiyonları ile kültür endüstrileri yer alabilecektir.
Kültür turizminden doğacak konaklama talebini karşılayacak turizm tesisleri, alt ölçekli planlarda ilgili mevzuat doğrultusunda planlanması esastır.
8.4.6.3. Doğa Odaklı Turizm Alanları
İstanbul’un doğal değerlerinin korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik, koruma-kullanma dengesinin sağlandığı, ekolojik yapı ile uyumlu, çevresiyle bütünleşen, nüfusun eğlenme, dinlenme ve tatil ihtiyaçlarına yönelik rekreasyon ve turizm alanlarıdır.
İstanbul’un deniz turizmi, su sporları (yelken, sörf gibi) kullanımı, kamping alanı ve diğer doğa sporları potansiyelinin değerlendirilebileceği bu alanlarda; otel, motel ve diğer konaklama tesisleri, kamping alanları, izci kampı, spor tesisleri, yeme-içme tesisleri, sosyo-kültürel tesisler ve rekreasyon alanları alt ölçekli planlarda değerlendirilerek yer alabilir.
8.4.6.4. Ekolojik Turizm Alanları
Bu alanlarda ekolojik turizme yönelik faaliyet alanları ile ekolojik turizmi destekleyici tesisler yer alabilir.
Orman ve içme suyu havza alanlarının korunması ve kırsal yerleşmelerin sürdürülebilirliği açısından ekolojik turizme yönelik konaklama, yeme-içme vb.
aktiviteler; çevresel değerler ve yerel mimari özellikleri dikkate alınarak, köy yerleşmeleri içerisinde öncelikle mevcut yapılar kullanılarak gerçekleştirilecektir.
8.4.6.5. Günübirlik Rekreasyon Alanları
Günübirlik rekreasyon alanları; açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, kent içinde ve çevresinde günübirlik kullanıma yönelik rekreasyon ihtiyaçlarının karşılanabileceği alanlardır.
Kullanım ömrü biten maden ve taş ocağı alanlarından İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce alt ölçekli planlarda belirlenecek “günübirlik rekreasyona uygun alanlar”, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak doğa onarımı çalışmaları ile paralel günübirlik rekreasyona yönelik düzenlenebilecektir.
8.4.7. BÜYÜK VE AÇIK ALAN KULLANIMLARI 8.4.7.1. Üniversite Alanları
Yerleşke şeklinde planlanmış, araştırma yapılan ve bilgi üretilen yüksek öğretim alanlarıdır. Üniversite alanlarında, üniversite ve yükseköğretim kurumlarının eğitim ve öğretim tesisleri, enstitüler, ar-ge ve teknoloji geliştirme merkezleri, yükseköğretim
faaliyetlerini destekleyici birimler (kütüphane, kongre merkezi, öğrenci yurdu, lojman, açık-yeşil alanlar gibi) yer alabilir.
Plan’ın vizyon ve ilkeleri doğrultusunda; uluslararası rekabet üstünlüğü taşıyan veya taşıyabilecek sektörleri (kültür, turizm, finans, üst düzey hizmet, ileri teknoloji, moda gibi) destekleyecek ve bilgi ekonomisine ve toplumuna geçişi sağlayacak düzenlemelerin yapılmasında öncü rol üstlenmeleri esastır.
Plan’da sembol veya alan olarak gösterilen ya da bu planda gösterilemeyen üniversiteler alt ölçekli planlarda değerlendirilecektir.
Küçükçekmece Gölü’nün batısında üniversite olarak gösterilen alan, 1.derece arkeolojik sit alanı olduğundan; bu alan için alınmış bölge koruma kurul kararları ile Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nca alınmış ilke kararları geçerlidir.
8.4.7.2. Sağlık Parkları
Sağlık hizmetine ayrılmış kentsel, bölgesel, ulusal, uluslararası ölçekte hizmet verecek tam donanımlı hastaneler, ilgili fakülte ve yüksekokullar, araştırma geliştirme birimleri, sağlık ve tedavi amaçlı konaklama tesisleri ile sağlık parkının ihtiyaç duyacağı sosyal- teknik donatıların ve yeşil alanların yer alacağı alanlardır.
8.4.7.3. Kentsel ve Bölgesel Donatı Alanları
Kentin yerleşik dokusuna ve gelişme alanlarına hizmet verecek her türlü sosyal donatı (ilk, orta, yükseköğretim vb. eğitim tesisleri, sağlık tesisleri, sosyal ve kültürel tesisler vs.) ve teknik altyapı alanlarının yer alabileceği alanlardır.
Çatalca-Yassıören köyünün kuzeyinde önerilen donatı alanı “itfaiye eğitim alanı”, Tuzla-Aydınlı’da önerilen donatı alanı “sebze-meyve hali”, Silivri-Beyciler köyünün güneyinde önerilen donatı alanı “yanıcı ve parlayıcı madde depoları” olarak kullanılacaktır.
Gürpınar veya Ambarlı Limanı’nın doğusunda önerilen donatı alanı “su ürünleri hali”
olarak kullanılabilir.
Avcılar-Ispartakule’de önerilen donatı alanı ise TCDD tarafından Avrupa Hızlı Tren Hattı ile entegre olacak şekilde triyaj alanı ve yük transfer merkezi ihtiyacı için de kullanılabilir.
8.4.7.4. Kentsel ve Bölgesel Yeşil ve Spor Alanları
Kentin bütününe hizmet eden, halkın eğlenme ve dinlenme gereksinimlerini karşılamaya yönelik aktif ve pasif yeşil alanlar ile spor alanlarıdır.
Bu alanlarda parklar, hayvanat bahçeleri, spor alanları, mezarlık alanları, rekreasyon alanları ile olası afet ve kriz durumlarında toplanma ihtiyacının karşılanması amacıyla da kullanılabilir şekilde tasarlanacak bölge parkları yer alabilir.
8.4.7.5. Habitat Parkı
Biyolojik çeşitliliğin korunduğu ve biyolojik kaynakların koruma-kullanma dengesi içinde sürdürebilir biçimde kullanıldığı alandır.
Bölgenin sahip olduğu jeolojik ve jeomorfolojik çeşitliliğinin, zengin su kaynaklarının, endemik türleri de içeren biyolojik çeşitliliğin korunmasının sağlanması esastır.
Habitat parkı ve bu alan içerisinde yer alabilecek “günübirlik rekreasyon alanı”
bölgenin ekolojik yapısı göz önünde bulundurularak, ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği ve görüşleri doğrultusunda alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.4.7.6. Ulusal ve Uluslararası Spor Alanları
Ulusal ve uluslararası ölçekte hizmet verecek, çeşitli spor dallarına ait kapalı ve açık alanların ve spor eğitim merkezlerinin yer alması öngörülen alanlardır.
Atatürk Olimpiyat Parkı’nda Olimpik Stadyum dışında kalan spor tesisleri; Olimpiyatlar öncesi ve sonrasında çeşitli sportif etkinliklerin yanı sıra ihtiyaç doğrultusunda kullanılmak şartıyla rekreasyon alanı, fuar, kongre ve gösteri merkezi, aquapark vb.
fonksiyonlar ile sağlık ve spor turizmine yönelik konaklama tesisleri için de kullanılabilecektir.
8.4.7.7. Fuar ve Festival Alanları
Ulusal ve uluslararası nitelikte fuar ve festival düzenlenmesine yönelik ayrılmış, açık alan ağırlıklı alanlardır.
Fuar ve festival alanlarında, fuar ve kongre tesisleri ile bu faaliyetleri destekleyici yönetim birimleri, sosyal ve teknik altyapı tesisleri, açık ve yeşil alanlar, konaklama tesisleri ve ticari satış birimleri gibi fonksiyonlar yer alabilecektir.
Bu alanlarda; İstanbul’un uluslararası ticaret, finans, diplomasi, kültür, bilim ve teknoloji zirvelerine ev sahipliği yapan bir merkez olarak ön plana çıkartılmasına yönelik organizasyonlar yapılması; Plan’da önerilen fuar ve festival alanlarının dışında ise sergi ve festival düzenlemeye uygun doğal, tarihi ve kültürel öneme sahip mekanlarda ilgili kurum ve kuruluşların işbirliğiyle gerekli organizasyonların yapılması esastır.
8.4.7.8. Askeri Alanlar ve Askeri Güvenlik Bölgeleri
Bu alanlarda, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri geçerlidir. Plan’da gösterilen askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerine ait sınırlar şematik olup, yasal bağlayıcılık oluşturmaz. Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerine ilişkin kesin sınırlar ilgili kurumdan alınacak görüş çerçevesinde alt ölçekli planlarda netleştirilecektir.
Askeri alanlarda süre gelen işlevlerin, Milli Savunma Bakanlığı’nın programı dahilinde askeri alan dışına çıkarılması halinde, bu alanlar öncelikle eksik olan sosyal ve teknik altyapı (eğitim, sağlık, kültürel tesis, hal, mezarlık, yeşil alan vb.) alanları olarak kullanılacaktır.
8.4.8. AMBARLI STRATEJİK BÖLGESİ
Başbakanlık tarafından 1995 yılında “Birinci Derece Stratejik Bölge” olarak ilan edilen, içerisinde Türkiye ve İstanbul için kritik öneme sahip tesislerin bulunduğu Ambarlı Stratejik Bölgesi’nde; yanıcı ve parlayıcı LPG depolama ve dolum tesisleri ile elleçlemesi yapılamaz.
Ambarlı Limanı gerisinde bulunan enerji santralinin desantralize edilmesi durumunda, bu alan lojistik bölge olacaktır.
8.4.9. İŞLEVSEL BAĞLANTILAR 8.4.9.1. Ulaşım
Plan’da gösterilen stratejik düzeydeki uzun dönemli büyük ulaştırma projeleri ve kentin ana ulaşım sistemi, Plan’ın vizyon, amaç, hedef ve stratejileri ile sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde güzergah olarak belirlenmiştir. Plan’da ölçek sebebiyle gösterilmeyen ulaşım sistemi projeleri, Plan’ın bütünlüğüne ve ilkelerine uygun olarak alt ölçekli plan çalışmalarında değerlendirilebilecektir.
8.4.9.1.1. Karayolu Ulaşım Sistemi Otoyol ve Ekspres Yollar
İstanbul İl bütününe hizmet veren tam ve yarı erişim kontrollü yollardır.
Birinci ve İkinci Derece Yollar (Bağlantı Yolları)
Erişim kontrollü yollar arasında bağlantıyı sağlayan birinci ve ikinci kademedeki ana yollardır.
Terminal ve Cep Otogarları
Plan’da sembol olarak gösterilen merkez otogarı ile bölgesel dağıtımda yardımcı olarak işlev görecek cep otogarlarının kesin yerleri ve çevre yollarla bağlantıları alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
8.4.9.1.2. Demiryolu Ulaşım Sistemi
Yük ve yolcu taşımacılığına hizmet edecek banliyö ve raylı sistem hatlarını (metro, tramvay, hafif raylı sistem vb.) kapsamaktadır.
8.4.9.1.3. Denizyolu Ulaşım Sistemi Limanlar
Plan’da sembolle gösterilen limanların sınırları ilgili kurum ve kuruluşlarca yolcu ve yük taşımacılığına ilişkin yapılacak kapasite çalışmalarına göre alt ölçekli planlarda belirlenecektir.
İskele ve Yat Limanları (Marinalar)
Plan’da sembolle gösterilen iskele ve yat limanlarının konumları ve kapasiteleri alt ölçekli planlarda ihtiyaç doğrultusunda belirlenecektir.
Yat limanlarının içinde, doğayı bozmamak ve kıyı mevzuatına aykırı olmamak şartıyla restoran, kafeterya, büfe, plaj, satış yeri, ofis, iskele, yat ikmal, bakım ve onarım yerleri ile bu fonksiyonun gerektirdiği diğer tesisler, günübirlik hizmet tesisleri yer alabilir.
8.4.9.1.4. Havayolu Ulaşım Sistemi Havalimanları
Ulusal ve uluslararası havayolu yolcu ve yük taşımacılığına hizmet edecek nitelik ve kapasitedeki alanlardır. Bu alanların sınırları ilgili kurum ve kuruluşlarca yolcu ve yük taşımacılığına ilişkin yapılacak kapasite çalışmalarına göre alt ölçekli planlarda netleştirilecektir.
8.4.9.2. Lojistik Bölgeler
Gümrükler, antrepo ve depolar, nakliye ambarları, kargo aktarma tesisleri, perakende dağıtım birimleri, haller, barkodlama, ambalajlama, sigorta, gümrük, acente, taşıma işleri komisyoncuları, Ro-La stok ve triyaj alanları, TIR-kamyon parkları, manevra sahaları, lojistik faaliyetlerden kaynaklanan atıkları değerlendirme istasyonları, lojistik destek hizmetleri veren işletmeler ve sosyal tesisler vb. lojistikle ilgili fonksiyonların yer alabileceği alanlardır.
Lojistik bölgeler içerisinde, ilgili kurum ve kuruluşların uygun görüşü ve gerekli önlemler alınmak kaydıyla, gürültü-görüntü kirliliğine neden olan ve çevre için risk oluşturan “geri dönüşümlü atıkları değerlendirme işlevi gören birimler” yer alabilir.
Lojistik bölgelerde sanayi faaliyetleri yer alamaz.
