Türkiye Sermaye Piyasaları
Mart 2022
İÇİNDEKİLER
59
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği
Yatırım Kuruluşları
Türkiye Sermaye Piyasaları
Yatırımcı Profili 3
36
11
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
SERMAYE PİYASASI KURUMLARI
Takasbank
Sermaye Piyasası Kurulu
Banka Aracı Kurum Yatırım Ortak.
Port. Yön. Şti.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği
Merkezi Kayıt Kuruluşu Halka Açık
Şirketler Kote Şirketler
Derecelendirme Şti.
Bağ. Denetim Şti.
Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim
Kuruluşu Borsa
Istanbul
Kitle Fonlama Platformları Türkiye
Ürün İhtisas Borsası
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
• Sermaye piyasalarını temsil eden, kamu tüzel kişiliğine haiz, özdüzenleyici bir meslek örgütüdür.
• Nisan 2001’de kurulmuş, 2014 yılında yeniden yapılanarak üyelik tabanı genişlemiştir.
• Sermaye Piyasası Kurulu denetimi altındadır.
• Üyeleri sermaye piyasalarında faaliyette bulunan tüm banka, aracı kurum, portföy yönetim şirketleri ve yatırım
ortaklıklarıdır.
• Üyelik zorunludur.
ÜYELER
78 74 71 71 71
44 44 45 45 46
56 54 50 53 53
49 49 49 52 52
2018 2019 2020 2021 2022/03
Yatırım Ortaklığı Portföy Yönetim Şirketi Banka Aracı Kurum
227 221 222
215 221
KISACA TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
Amaçlarımız
• Sermaye piyasalarını geliştirmek
• Üyelerimiz için güven ve dayanışma içinde bir ortam yaratmak
• Meslek disiplini ve ahlakını güçlendirmek
Faaliyetlerimiz
• Üyelerimizin faaliyetlerinin adil ve dürüst olması için düzenlemeler yapmak, bu düzenlemeleri yürütmek ve denetlemek
• Kamu kurum ve kuruluşları nezdinde girişimlerde bulunmak
• Sermaye piyasasının gelişmesini sağlamak üzere istatistikler derlemek, araştırma raporları yayınlamak.
• Mesleki, yasal ve yönetsel düzenlemeleri takip ederek, gelişmeleri üyeler ile paylaşmak
• Üyelerimizin müşterilerine verdikleri hizmetlerle ilgili olarak yapılan şikayetleri değerlendirmek ve uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak
• Sektörümüzün gelişmesi ve derinleşmesine yönelik etkinlikler yapmak
• Sektör çalışanlarına yönelik eğitim programları düzenlemek
• Kamuoyunu finansal konularda aydınlatmak
• Yabancı ülkelerdeki dengimiz kuruluşlar ile sermaye piyasaları konusunda işbirliği yapmak
YURTİÇİ ÜYELİKLER
• Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), 2008 yılından itibaren kurucu üye.
• Vergi Konseyi, 2013 yılından itibaren üye.
• İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC), 2017 yılından itibaren üye.
• Helal Akreditasyon Kurumu Danışma Kurulu, 2020 yılından itibaren üye.
• TÜBİTAK Girişim Sermayesi Destekleme Programı Yürütme Kurulu, 2020 yılından itibaren üye.
• Etki Yatırımı Danışma Kurulu (EYDK), 2021 yılından itibaren
üye.
ULUSLARARASI ÜYELİKLER
• Asya Menkul Kıymetler Forumu (Asia Securities Forum - ASF), 2009 yılından itibaren üye.
• OECD Uluslararası Finansal Eğitim Ağı (International Network on Financial Education – INFE) 2015 yılından itibaren yardımcı üye.
• Uluslararası Menkul Kıymet Birlikleri Konseyi (International Council of Securities Associations - ICSA), 2006 yılından itibaren üye.
• Uluslararası Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Örgütü (International Organization
of Securities Commissions - IOSCO), 2003 yılından itibaren gözlemci üye
İŞTİRAKLER
MERKEZİ KAYIT KURULUŞU
• %5 pay
• 8 üyeli yönetim kurulunda 1 üye BORSA İSTANBUL
• %1,3 pay
SERMAYE PİYASASI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU
• %49 pay
• 7 üyeli yönetim kurulunda 2 üye JCR AVRASYA DERECELENDİRME
• %6 pay
TÜRKİYE MENKUL KIYMETLEŞTİRME ŞİRKETİ
• %5 pay
• 7 üyeli yönetim kurulunda 1 üye
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI
BIST-100 ENDEKSİ VE İŞLEM HACMİ
Kaynak: Borsa İstanbul
0
10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 60,000 70,000 80,000 90,000
0 500 1,000 1,500 2,000 2,500
02. 20 04. 20 06. 20 08. 20 10. 20 12. 20 02. 21 04. 21 06. 21 08. 21 10. 21 12. 21 02. 22
İşlem Hacmi BIST 100 mn. TL
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul
795
1,109
1,783
2,182 2,172
2018 2019 2020 2021 2022/02
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ SEKTÖREL DAĞILIM
Kaynak: Borsa İstanbul
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2017 2018 2019 2020 2021
Teknoloji Mali
Hizmetler Sınai
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ YOĞUNLAŞMASI
Kaynak: Borsa İstanbul
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2017 2018 2019 2020 2021
1-10 11-25 26-50 51-100 100+
Şirket Sayısı
146
0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000
Nasdaq OMXHong KongEuronextŞanghayŞenzhenTokyoNYSE Londra Grubu Ulusal HindistanSuudi ArabistanDeutsche BörseBorsa İstanbulGüney KoreOMX NordicToronto MXEndonezyaHoChiMinhAvustralyaAbu DabiSingapurG. AfrikaMoskovaFilipinlerMeksikaMalezyaVarşovaBrezilyaİspanyaTel AvivTaylandTayvanTahranKuveytViyanaİsviçreTaipeiİranŞili
22,4647,573 27,686 7,006 6,198
PİYASA DEĞERİ* (2022/01, MİLYAR $)
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu *Dünya Borsalar Federasyonu tanımı yatırım fonları, borsa yatırım fonları, yatırım ortaklıkları, kote olmayan şirketleri ve holding şirketlerini içermemektedir.
Sıra: 37
17%
0% 50% 100% 150% 200% 250%
Hong Kong Suudi ArabistanOMX NordicGüney KoreToronto MXSingapurEuronextG. AfrikaBombayTayvanİsviçreTokyoNYSE Ulusal HindistanDeutsche BörseBorsa İstanbulLondra GrubuYeni ZelandaNasdaq OMXGüney KıbrısLüksemburgBulgaristanEndonezyaKazakistanHırvatistanMacaristanAvustralyaKolombiyaAbu DabiNamibyaMoskovaŞanghayŞenzhenFilipinlerAmmanBahreynMalezyaİspanyaMeksikaVarşovaTaylandTel AvivBrezilyaViyanaNijeryaTahranKuveytMuscatKenyaTaipeiMaltaAtinaİranŞiliŞili
1,470%317287%275258%%%
PİYASA DEĞERİ/GSYH* (2021)
**Yalnızca ana pazarlar Hesaplamalar ABD doları cinsinden yapılmıştır Sıra: 65
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu, IMF, TÜİK
343 344
273
369 376
62 64
129
85 82
9 4 13
15 15
2018 2019 2020 2021 2022/02
BYF Diğer Şirketler Şirket
469
414 412 415
473
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASINDAKİ MENKUL KIYMET SAYISI
Kaynak: Borsa İstanbul 2020 yılında Borsa İstanbul Pazar yapısı değişikliği ile ‘şirket’ altında değerlenen Ana Pazar Grup 2 şirketleri, Alt Pazar’a geçerek ‘diğer şirket’ altında değerlendirilmeye başlanmıştır.
Şirketler: Yıldız Pazar, Ana Pazar Diğer Şirketler: Yakın İzleme Pazarı, Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı, Alt Pazar ve
Piyasa Öncesi İşlem Platformu
381
0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000
Çin NEEQTokyo Nasdaq OMXGüney KoreToronto MXHong KongAvustralyaŞenzhenİspanyaNYSE Ulusal HindistanDeutsche BörseBorsa İstanbulLondra GrubuOMX NordicBulgaristanEndonezyaHoChiMinhEuronextSingapurG. AfrikaŞanghayMoskovaPakistanMalezyaVarşovaTaylandTel AvivBrezilyaTayvanTahranViyanaDhakaTaipeiHanoi
3,517 3,723 3,827 6,915
BORSALARA KOTE OLAN ŞİRKET SAYISI* (2022/01)
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu *Borsa İstanbul verileri yatırım fonları, menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve Piyasa Öncesi İşlem Platformu hariçtir.
Sıra: 31
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul
1,993 2,130
6,544
7,463
1,517
2018 2019 2020 2021 2022/02
794
0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000
Nasdaq OMXŞenzhenNYSE CBOE Global ABDUlusal HindistanSuudi ArabistanDeutsche BörseBorsa İstanbulMiami BorsasıLondra GrubuCBOE AvrupaGüney KoreOMX NordicToronto MXHong KongEndonezyaHoChiMinhAvustralyaAbu DabiEuronextSingapurG. AfrikaŞanghayMoskovaMalezyaMeksikaBrezilyaİspanyaTaylandTayvanLusakaTahranİsviçreTokyoTaipei
73,281 29,266 17,499 21,009 22,109 7,482
PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (2021, MİLYAR $)
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu
Sıra: 20
0% 50% 100% 150% 200% 250%
Borsa İstanbulLondra GrubuNasdaq OMXGüney KoreŞanghayŞenzhenBrezilyaTaylandTayvanTokyoTaipeiNYSE Deutsche BörseToronto MXHong KongHoChiMinhAvustralyaDhaka Ulusal HindistanOMX NordicEndonezyaMacaristanEuronextSingapurG. AfrikaMoskovaİspanyaMalezyaVarşovaKuveytİsviçreAtinaMısırİranŞili
574%355%
346%298%
263%
PAY PİYASALARINDA DEVİR HIZI (2021, İşlem Hacmi/Piyasa Değeri)
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu, Borsa İstanbul
Sıra: 1
ÖDÜNÇ PAY PİYASASI İŞLEMLERİ (MİLYAR TL)
Kaynak: Takasbank
14.2 22.0 21.1
60.4
6.9
2018 2019 2020 2021 2022/02
AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ
Kaynak: Borsa İstanbul
185 135 312 824 149
13%
9%
6%
5%
11%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100 104 108 112 116 120 124 128 132 136 140 144 148 152 156 160 164 168 172 176 180 184 188 192 196 200 204 208 212 216 220 224 228 232 236 240 244 248 252 256 260 264 268 272 276 280 284 288 292 296 300 304 308 312 316 320 324 328 332 336 340 344 348 352 356 360 364 368 372 376 380 384 388 392 396 400 404 408 412 416 420 424 428 432 436 440 444 448 452 456 460 464 468 472 476 480 484 488 492 496 500 504 508 512 516 520 524 528 532 536 540 544 548 552 556 560 564 568 572 576 580 584 588 592 596 600 604 608 612 616 620 624 628 632 636 640 644 648 652 656 660 664 668 672 676 680 684 688 692 696 700 704 708 712 716 720 724 728 732 736 740 744 748 752 756 760 764 768 772 776 780 784 788 792 796 800 804 808 812 816 820 824 828 832 836 840 844 848 852 856 860 864 868
2018 2019 2020 2021 2022/02
Açığa Satış İşlem Hacmi (myr. TL) Toplam İşlem Hacmindeki Payı
KREDİLİ İŞLEMLER
Kaynak: TSPB
2.1 1.8 2.8 6.8 9.1
10,670 12,101 11,895
24,933
29,049
2017 2018 2019 2020 2021/09
Kredi Hacmi (myr. TL) Kredi Kullanan Hesap Sayısı
BORSA İSTANBUL VADELİ İŞLEM HACMİ
Kaynak: Borsa İstanbul
1,259 1,435 2,868 4,458 1,052
232 389
1,518
2,075
394
2018 2019 2020 2021 2022/02
Vadeli İşlem Hacmi (myr. TL) Kontrat Sayısı (mn. adet)
1,174,091343,180118,256 335
0 10,000 20,000 30,000 40,000
CME Grubu ICE Türev (Avrupa)Şanghay Tür. Bor.Montreal BorsasıBM&F BovespaDalian EB-ÇinASX GrubuDeutsche Londra Metal BorsasıZhengzhou EB-ÇinICE Türev (ABD)MCX-HindistanNSE-HindistanTokyo BorsasıKore BorsasıOMX NordicHong KongCFFEX-ÇinLSE GrupEuronextMoskovaİspanyaTAIFEX Johannesburg Borsası Malezya Türev BorsasıDubai AE BorsasıSaint PetersburgMeksika BorsasıBorsa İstanbulYeni ZelandaMatba RofexMaceristanKolombiyaPakistanAtina
40,909
VADELİ İŞLEM HACMİ (2021, MİLYAR $)
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu
Sıra: 26
BORSA İSTANBUL’A KOTE OLAN ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu
611
511 578 612 623
2018 2019 2020 2021 2021/01
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI STOKU (MİLYAR TL)
Kaynak: TCMB Yurtiçinde ihraç edilen borçlanma senetleri.
Kira sertifikaları dahildir.
8 11 11 17 18
27 22 34
49 49
50
76
84
85 78
2018 2019 2020 2021 2022/02
Banka Banka Dışı-Finans Finans Dışı
145
130
109
86
151
17,149 617
0 500 1,000 1,500 2,000
Şanghay Güney Kore Londra GrubuBuenos AiresMoskovaŞenzhen Ulusal HindistanBorsa İstanbulLatin AmerikaYeni ZelandaKazablankaErmenistanBulgaristanHong KongKazakistanMacaristanKosta RikaKolombiyaBotsvanaMauritiusG. AfrikaKolomboMeksikaTel AvivBrezilyaNijeryaTahranTunusTaipeiGanaAtinaBaküLimaMısırİran
2,015 9,5235,591 2,047
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI (2022/01)
Kaynak: Dünya Borsalar Federasyonu
Sıra: 14
565 592
526
423
112
70 69
112
185
48
31 44 77
83
21
2018 2019 2020 2021 2022/02
Eurobond ÖSBA Kamu BA
715
180
666 706 691
BORÇLANMA ARACI KESİN ALIM SATIM İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul Piyasa ve tescil işlemleri dahil.
Tescil verileri 20.02.2022 itibarıyla.
BIST REPO-TERS REPO, BIST SWAP VE TAKASBANK PARA PİYASASI İŞLEM HACMİ (MYR. TL)
Kaynak: Borsa İstanbul, Takasbank Repo-Ters Repo işlemleri piyasa ve tescil toplamıdır.
Tescil verileri 20.02.2022 itibarıyla.
4,706
16,476
22,412
18,239
2,774 856
557
671
925
290 1,528
2,010
2,478
138
2018 2019 2020 2021 2022/02
BIST Swap
Takasbank Para Piyasası BIST Repo-Ters Repo
PAY SENEDİ HALKA ARZLARI
Kaynak: Borsa İstanbul Halka arz edilmeksizin kote olan şirketler dahildir.
5,419
263 1,124
21,561
2,494 9
6 8
53
6
0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000 14,000 16,000 18,000 20,000 22,000
2018 2019 2020 2021 2022/02
Tutar (mn. TL) Halka Arz Sayısı
ÖZKAYNAK FİNANSMANI (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul
5.4
0.3 1.1
21.6
2.5 9.6
6.1
20.4
14.8
2.4
2018 2019 2020 2021 2022/02
Bedelli Sermaye Artırımı + İkincil Halka Arz
Birincil Halka Arz 36.4
4.9 15.0
6.3
21.5
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI İHRAÇLARI
Kaynak: Borsa İstanbul Tahsisli satışlar hariçtir.
179 210 199 258 40
1,385
1,330
1,255
1,294
215
2018 2019 2020 2021 2022/02
Tutar (milyar TL) Borçlanma Aracı Sayısı
YATIRIM KURULUŞLARI
YATIRIM KURULUŞLARININ BORÇLANMA ARACI KESİN ALIM-SATIM HACMİ (MYR. TL)
Kaynak: Borsa İstanbul TCMB ve Takasbank verileri ile Eurobond işlemleri hariç.
Tescil işlemleri dahil, 31.01.2022 itibarıyla.
1,091 1,144 1,100 1,060
207
191 191 272
247
50
2018 2019 2020 2021 2022/02
Aracı Kurum Banka
1,372 1,335
1,282
257 1,308
YATIRIM KURULUŞLARININ REPO-TERS REPO HACMİ (MİLYAR TL)
Kaynak: TSPB TCMB ve Takasbank verileri hariç.
Tescil işlemleri dahil, 31.01.2022 itibarıyla.
5,512
21,688
27,856
22,568
4,351 1,138
5,659
6,742
6,844
449
2018 2019 2020 2021 2022/02
Aracı Kurum Banka
28,938
4,799 6,650
27,346
34,598
YATIRIM KURULUŞLARININ PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul
3,626 3,906
12,394 13,418
2,727
361 354
794
1,609
314
2018 2019 2020 2021 2022/02
Banka
Aracı Kurum
3,987 4,260
15,027 13,189
3,041
YATIRIM KURULUŞLARININ VADELİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul TCMB verileri hariç.
2,424 2,684
5,486
8,483
1,980
74 119
217
390
113
2018 2019 2020 2021 2022/02
Banka
Aracı Kurum 8,872
2,093
2,499 2,803
5,703
KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
Kaynak: TSPB
4,494 4,121
6,978 7,224
881 5,211
3,611
5,463 5,413
652
2018 2019 2020 2021 2022/01
Likidite Sağlayıcı Müşteri
7,732 9,705
12,637 12,442
1,533
İŞLEM HACİMLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2022/02)
Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB Kaldıraçlı İşlemler 31/01/2022 itibarıyla.
65% 69% 68%
89%
23% 24% 21%
12% 8% 10% 10%1%
Pay SGMK Vadeli İşlemler Kaldıraçlı İşlemler
(Müşteri)
51+ 21-50 11-20 1-10
Yatırım Kuruluşu Sayısı
PİYASALARDAKİ İLK ON YATIRIM KURULUŞU (2022/02)
Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB
TCMB ve Takasbank verileri hariç.
*Tescil işlemleri dahil, 31/01/2022 itibarıyla.
**Kaldıraçlı işlemler 31/01/2022 itibarıyla.
Pay Piyasası Vadeli İşlemler
1 YAPI KREDİ YATIRIM 17% 1 YAPI KREDİ YATIRIM 25%
2 BANK OF AMERICA 10% 2 İŞ YATIRIM 8%
3 İŞ YATIRIM 8% 3 GARANTİ YATIRIM 6%
4 GARANTİ YATIRIM 6% 4 TACİRLER MENKUL 5%
5 AK YATIRIM 5% 5 İNFO YATIRIM 5%
6 İNFO YATIRIM 5% 6 QNB FİNANS YATIRIM 5%
7 DENİZ YATIRIM 4% 7 DENİZ YATIRIM 4%
8 GEDİK YATIRIM 4% 8 GEDİK YATIRIM 4%
9 A1 CAPITAL 4% 9 BANK OF AMERICA 3%
10 VAKIF YATIRIM 4% 10 TEB YATIRIM 3%
Toplam (myr. TL) 3,041 Toplam (myr. TL) 2,093
SGMK Kesin Alım-Satım* Kaldıraçlı İşlemler** (Müşteri)
1 JPMORGAN 13% 1 GCM YATIRIM 19%
2 HSBC BANK 10% 2 AK YATIRIM 16%
3 TÜRKİYE GARANTİ BANKASI 8% 3 INTEGRAL YATIRIM 15%
4 AKTİF YATIRIM BANKASI 7% 4 MEKSA YATIRIM 11%
5 TÜRK EKONOMİ BANKASI 5% 5 İNFO YATIRIM 7%
6 TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI 5% 6 GEDİK YATIRIM 5%
7 AKBANK 4% 7 İŞ YATIRIM 5%
8 TÜRKİYE İŞ BANKASI 4% 8 ALB YATIRIM 4%
9 YAPI VE KREDİ BANKASI 4% 9 IŞIK MENKUL 4%
10 AK YATIRIM 4% 10 QNB FİNANS YATIRIM 2%
Toplam (trilyon TL) 257 Toplam (myr. TL) 881
TAMAMLANAN KURUMSAL FİNANSMAN PROJE SAYISI (SADECE ARACI KURUMLAR)
Kaynak: TSPB
1,020 1,216 1,145 1,100
820 96
97
113 93
87 80
88
75 47
53 4
17 6
17
3 22
23
19 17
12
2017 2018 2019 2020 2021/09
Diğer Finansmana Aracılık Özelleştirme
Birleşme-Ortaklık Pay Halka Arzı
Sermaye Art.-Temettü Dağ.
Diğer Danışmanlık Tahvil İhracı
1,457 1,228
1,362
1,278
1,017
KURUMSAL YATIRIMCILARIN PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ (MİLYAR TL)
Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB Yatırım ortaklıklarında piyasa değeri verisi kullanılmıştır
57 127 152 326 329
93
128 171
244 250
18
28
54
95 99
2
4
8
8 8
2018 2019 2020 2021 2022/01
MK Yat. Ort. + GSYO GYO
Emeklilik Yatırım Fonları Yatırım Fonları
686
170
672
385
287
ARACI KURUMLARDA VARLIK YÖNETİMİ
Kaynak: TSPB
1.9 2.1 3.8 3.2 3.6
2,649 4,331
3,388
3,048
2,629
2017 2018 2019 2020 2021/09
Portföy Büyüklüğü (myr. TL) Yatırımcı Sayısı
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE VARLIK YÖNETİMİ
Kaynak: SPK, TSPB
173 284 365 653 662
3,475 3,398
4,179
5,464 5,499
0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000
2018 2019 2020 2021 2022/01
Portföy Büyüklüğü (mn. TL) Yatırımcı/Fon Sayısı
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2022/01)
Kaynak: TSPB
58%
85% 87% 95%
21%
12% 9% 5%
20%
3% 4%
Yatırım Fonu Emeklilik Yat. Fonu Özel Portföy Yön. Yatırım Ortaklığı
10+ 6-10 1-5
No. of Intermediaries
Portföy Yön. Şirketi Sayısı
Kaynak: TSPB
FAALİYETE GÖRE İLK 5 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ (2022/01)
Yatırım Fonu Emeklilik Yatırım Fonu
1 YAPI KREDİ PORTFÖY 14% 1 ZİRAAT PORTFÖY 22%
2 İŞ PORTFÖY 12% 2 AK PORTFÖY 18%
3 AZİMUT PORTFÖY 12% 3 İŞ PORTFÖY 17%
4 AK PORTFÖY 10% 4 GARANTİ PORTFÖY 14%
5 ZİRAAT PORTFÖY 10% 5 YAPI KREDİ PORTFÖY 14%
Toplam (milyar TL) 328.8 Toplam (milyar TL) 250.1
Özel Portföy Yönetimi Yatırım Ortaklığı
1 AZİMUT PORTFÖY 21% 1 METRO PORTFÖY 34%
2 ZİRAAT PORTFÖY 21% 2 HEDEF PORTFÖY 28%
3 AK PORTFÖY 18% 3 İŞ PORTFÖY 24%
4 İŞ PORTFÖY 14% 4 OYAK PORTFÖY 5%
5 İSTANBUL PORTFÖY 13% 5 LOGOS PORTFÖY 4%
Toplam (milyar TL) 82.1 Toplam (milyar TL) 0.99
ARACI KURUMLARIN ŞUBE AĞI
Kaynak: TSPB
9,361 9,387 9,332 9,252 9,493
291 289 277 278
40 46 64 95 299
121
2017 2018 2019 2020 2021/09
Acente Şubesi Şube İrtibat Bürosu
9,625 9,722
9,692 9,673
9,913
ARACI KURUMLARIN ÇALIŞAN SAYISI
Kaynak: TSPB
2,811 2,841 2,852 3,215 3,484
1,940 2,075 2,112
2,318 2,608
2017 2018 2019 2020 2021/09
Erkek Çalışan Sayısı Kadın Çalışan Sayısı
5,533 4,964
4,916 4,751
6,092
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN ÇALIŞAN SAYISI
Kaynak: TSPB
475 498 474 511 565
260 279
264 290
334
2017 2018 2019 2020 2021/09
Erkek Çalışan Sayısı Kadın Çalışan Sayısı
899 801
777 738 735
ARACI KURUMLARIN BİLANÇOSU (MİLYAR TL)
Kaynak: TSPB
21.9 20.4
25.1
38.6
42.7
23.1 21.9
27.2
41.3
45.8
4.7 6.2 7.6
11.6
14.8
2017 2018 2019 2020 2021/09
Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye
ARACI KURUMLARIN GELİR TABLOSU (MİLYON TL)
Kaynak: TSPB
2,510
3,557
4,264
8,494
7,956
774
1,422 1,842
5,113
4,681
799
1,343 1,728
4,424
3,903
2017 2018 2019 2020 2021/09
Toplam Gelir Faaliyet Karı Net Kar
ARACI KURUMLARIN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL)
Kaynak: TSPB
1,435 1,928 1,986
5,306
3,811
302 343 900
1,318
1,192
240
323
344
335
596
485
904
967
1,461
2,292
2017 2018 2019 2020 2021/09
Komisyon Gelirleri Kurum Portföyü Kar/Zararları Kurumsal Finansman Gelirleri Varlık Yönetimi Gelirleri
Diğer Gelirler 8,494
4,264 3,557
2,510
7,956
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN BİLANÇOSU (MİLYON TL)
Kaynak: TSPB
698
863
1,034
1,697
2,260
740
918
1,139
1,787
2,360
664 809
982
1,505
2,043
2017 2018 2019 2020 2021/09
Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR TABLOSU (MİLYON TL)
Kaynak: TSPB
439 517
666
1,231 1,295
165 188
290
741 828
165 232 318
655 736
2017 2018 2019 2020 2021/09
Toplam Gelir Faaliyet Karı Net Kar
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL)
Kaynak: TSPB
282 358 488
891
1,073
121
99
108
157
117
4 5
4
4
24
32
40
82
54
2017 2018 2019 2020 2021/09
Özel Portföy Yönetimi Diğer
Yatırım Danışmanlığı Yatırım Ortaklığı Yönetimi Emeklilik Yatırım Fonu Yönetimi Yatırım Fonu Yönetimi
666 439 517
1,295 1,231
YATIRIMCI PROFİLİ
YURTİÇİ TASARRUFLARIN DAĞILIMI (MİLYAR TL)
Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları
1,990 2,522 3,476
5,193 5,669
851
1,193
1,678
2,373
2,678
315
476
743
873
879
2018 2019 2020 2021 2022/02
Pay Senedi Tahvil-Bono Mevduat
3,156
4,191
5,897
8,440
9,226
YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ (%, MİLYAR TL)
Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları
1,867 2,368 3,287 4,906 5,357
751 1,099 1,613 2,326 2,636
111 186 381 525 533
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2018 2019 2020 2021 2022/02
Pay Senedi Tahvil-Bono Mevduat
YURTDIŞI YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ (%, MİLYAR TL)
Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları
123 153 189
288 312
100 94 65
47 41
204 290 362 348 346
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2018 2019 2020 2021 2022/02
Pay Senedi
Tahvil-Bono
Mevduat
PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI
Pay Senedi Yatırımcı Sayısı
(bin) 2018 2019 2020 2021 2022/02
Yurtiçi Yatırımcılar 1,081.3 1,193.7 1,977.0 2,341.9 2,394.7 1,076.1 1,188.1 1,970.4 2,333.6 2,386.4
4.6 4.9 5.7 7.4 7.3
0.7 0.7 0.8 0.9 1.0
Yurtdışı Yatırımcılar 9.6 9.7 12.0 13.1 13.3
6.2 6.6 9.2 10.7 10.8
1.5 1.4 1.3 1.2 1.1
1.9 1.7 1.5 1.3 1.3
Toplam 1,090.9 1,203.4 1,988.9 2,355.1 2,408.0 Kaynak: MKK
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Bireysel
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Kurumsal
PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI (2021)
Kaynak: TSPB Aktif hesap: ayda en az bir kere işlem
gerçekleştiren hesap sayısı
0 500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000
01.2019 05.2019 09.2019 01.2020 05.2020 09.2020 01.2021 05.2021 09.2021 01.2022
Aktif Hesap Bakiyeli Yatırımcı
PAY SENEDİ PORTFÖYÜ DAĞILIMI (MİLYAR TL)
Kaynak: MKK, Borsa İstanbul
111 186 381 525 532
204 290
362
348 346
479
633
1,040
1,310 1,293
2018 2019 2020 2021 2022/02
Halka Kapalı Kısım Yabancı
Yerli
2,182 2,172
795
1,109
1,783
PAY PİYASASINDA YABANCI YATIRIMCILAR
Kaynak: MKK, Borsa İstanbul
0%
4%
8%
12%
16%
20%
24%
28%
32%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2018 2019 2020 2021 2022/01
Saklama Payı (sol) İşlem Hacmi Payı (sağ)
Saklama İşlem Hacmi
PAY SENEDİ PORTFÖY DAĞILIMI (%, MİLYAR TL)
Kaynak: MKK
61 92 210 294 301
32 64
108
153 150
18 30
62
77 81
1 1
3
3 3
97 154
224 199 190
106 135 135 146 153
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2018 2019 2020 2021 2022/02
Yurtdışı Diğer
Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel Yurtiçi Diğer
Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel
YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
Kaynak: TSPB
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2017 2018 2019 2020 2021/09
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Kurumsal
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCI SAYISI
Kira sertifikaları dahil değildir.
2018 2019 2020 2021 2022/02 Yurtiçi Yatırımcılar 77,671 65,998 55,378 46,793 46,898 75,361 64,010 53,450 45,013 45,112
1,660 1,344 1,284 1,163 1,173
650 644 644 617 613
Yurtdışı Yatırımcılar 662 453 475 388 395
641 431 450 365 372
18 19 20 18 18
3 3 5 5 5
Toplam 78,333 66,451 55,853 47,181 47,293
Yurtiçi Kurumlar
Kaynak: MKK Yurtiçi Kurumsal Yurtdışı Bireysel Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Kurumsal Yurtiçi Bireysel
ÖSBA Yatırımcı Sayısı
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI PORTFÖY DAĞILIMI (%, MİLYAR TL)
Kaynak: MKK Kira sertifikaları dahil değildir.
16.8 24.9
15.4 13.4 14.0
6.8 10.7
20.5
19.9 18.9
46.0 55.4 60.6
79.2 74.8
1.4 1.3 0.7 1.0 0.8
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2018 2019 2020 2021 2022/02
Yurtdışı Diğer
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Diğer
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
YATIRIM FONU YATIRIMCILARI
Kaynak: MKK
52.8 122.7 143.8 298.1 309.7
2.9 3.0 3.1
3.2 3.2
1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5
- 50 100 150 200 250 300 350
2018 2019 2020 2021 2022/01
Portföy Değeri (myr. TL) Yatırımcı Sayısı (mn.)
EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI YATIRIMCILARI
Kaynak: EGM EYF: Emeklilik Yatırım Fonu
Portföy büyüklükleri devlet katkılarını içermektedir
89 119 160 228 216
5
8
11
16 18
6.9 6.9 6.9 7.1 7.2
5.0 5.4 5.7 6.2 6.2
10.8 11.4 11.8 12.5 12.5
- 2.0 4.0 6.0 8.0 10.0 12.0 14.0
-20 30 80 130 180 230 280
2018 2019 2020 2021 2022/02
EYF Portföy Değeri - Otomatik Katılım (myr. TL) EYF Portföy Değeri - Gönüllü Katılım (myr. TL) EYF Yatırımcı Sayısı (mn.)
OKS Yatırımcı Sayısı (mn.) Ünik Yatırımcı Sayısı (mn.)
YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE VADELİ İŞLEM HACMİ DAĞILIMI*
Kaynak: TSPB *Sadece aracı kurumlar ve yatırım bankaları
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2017 2018 2019 2020 2021/09
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Kurumsal
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
Kaynak: TSPB 0%
20%
40%
60%
80%
100%
2017 2018 2019 2020 2021/09
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Kurumsal
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
