Güne 1,3581 seviyesinden başlayan EUR/USD paritesi ABD’deki bütçe ve borç tavanı konusundaki gelişmelere paralel seyir izlerken günü %0,1 gerileyerek 1,3573 seviyesinden sonlandırdı.
Dolar, Obama’nın FED Başkanlığı için Yellen’i aday göstereceği haberleri ardından Yen karşısında değer kazanırken USD/JPY paritesi günü %0,2 yükselerek 96,88 seviyesinden tamamladı.
TCMB’nin kısa dönemde faizleri artırmayacağı beklentisiyle Hazine’nin düzenlediği tahvil ihalelerine yoğun ilgi oluşurken gelen güçlü talep sonrası 13 Mayıs 2015 tarihli tahvilin bileşik faizi günü 36 baz puan gerileyerek %8,06 seviyesinden sonlandırdı.
Hazine’nin 7 Ekim 2015 tarihli yeni gösterge tahvilin ilk ihracında ise faiz %7,93 seviyesinde oluştu.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 46 milyar TL düzeyine yükselirken, bu rakamın 16 milyar TL’lik kısmı %4,50’den haftalık, 11 milyar TL’lik kısmı %6,75’ten piyasa yapıcılığı imkanı ve 19 milyar TL’lik kısmı da %7,36’dan aylık fonlamadan oluştu.
TCMB tarafından yapılan toplam fonlamanın maliyeti, %6,22 düzeyine geriledi.
Döviz Piyasası
Faiz Piyasası
Hazine’nin bu hafta düzenlediği tahvil ihalelerine gelen yoğun talep sonucu TL, USD karşısında değer kazanırken USD/TL kuru günü %0,3 gerileyerek 1,9881 seviyesinden tamamladı.
6,22
2 4 6 8 10 12 14
Eyl 11 Ara 11 Mar 12 Haz 12 Eyl 12 Ara 12 Mar 13 Haz 13 Eyl 13 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Kaynak: TCMB
$/TL 1,7818 1,9937 1,9881 -0,3% 11,6%
€/TL 2,3519 2,7083 2,6989 -0,3% 14,8%
Sepet* 2,0671 2,3507 2,3438 -0,3% 13,4%
€/$ 1,3204 1,3581 1,3573 -0,1% 2,8%
$/Yen 86,67 96,71 96,88 0,2% 11,8%
$ Endeks 79,77 79,94 80,06 0,1% 0,4%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€) 31 Ara 12 7 Eki 13 8 Eki 13 Günlük
Değişim
Yıl Sonuna Göre Değişim
Gösterge Tahvil* 6,16 8,42 8,06 -0,36 1,90
USD Libor( 3 aylık) 0,31 0,24 0,24 0,00 -0,07
EUR Libor( 3 aylık) 0,13 0,16 0,16 0,00 0,03
O/N İMKB Repo 5,25 7,40 6,23 -1,17 0,98
Eurobond 2030* 4,06 6,10 6,07 -0,04 2,01
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z 31 Ara 12 7 Eki 13 8 Eki 13 Günlük
Değişim
Yıl Sonuna Göre Değişim
1,9881
1,3573 2,3438
1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4
Oca 11 May 11 Eyl 11 Oca 12 May 12 Eyl 12 Oca 13 May 13 Eyl 13
$/TL €/$ Sepet
Kaynak: Bloomberg
Brent petrolün varil fiyatı, Çin’de açıklanan olumlu PMI verileri sonrası günü %0,4 yükselerek USD 110,2 seviyesinden sonlandırdı. Altın ise ABD hükümetinin harcama yapamaz duruma gelmesi ve borç tavanı ile ilgili endişeler sonrası günü %0,3 gerileyerek ons başına USD 1.319 seviyesinden tamamladı.
Emtia Piyasası
Borsalar
Yurtdışında belirsizlik ortamının sürmesi ile yön bulmakta zorlanan ve yükselemeyen BIST-100 endeksi günü %1,1 aşağıda 75.064 puandan tamamladı.
ABD borsaları ise bütçe ve borç tavanıyla ilgili bir gelişme sağlanamaması sonrası günü kayıplarla tamamladılar.
1.319 110,2
85 90 95 100 105 110 115 120 125 130
1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000
Oca 11 May 11 Eyl 11 Oca 12 May 12 Eyl 12 Oca 13 May 13 Eyl 13 Altın ($/Ons) Brent Petrol ($/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
Altın($/Ons) 1.674 1.323 1.319 -0,3% -21,2%
Petrol(Brent) 111,1 109,7 110,2 0,4% -0,8%
Gümüş($/Ons) 30,3 22,4 22,3 -0,3% -26,4%
Kaynak: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 12 7 Eki 13 8 Eki 13 Günlük Değişim
Yıl Sonuna Göre Değişim
75.064
48000 53000 58000 63000 68000 73000 78000 83000 88000 93000 98000
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 İşlem Hacmi (milyon TL)
BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Kaynak: Reuters
BIST-100 78.208 75.901 75.064 -1,1% -4,0%
BIST-30 97.728 92.996 91.758 -1,3% -6,1%
Sanayi 64.637 66.120 65.730 -0,6% 1,7%
Hizmetler 49.947 55.167 54.475 -1,3% 9,1%
Mali 113.627 104.401 103.142 -1,2% -9,2%
Bankalar Endeksi 163.208 142.111 140.692 -1,0% -13,8%
Dow Jones 13.104 14.936 14.777 -1,1% 12,8%
S&P 500 1.426 1.676 1.655 -1,2% 16,1%
DAX 7.612 8.592 8.556 -0,4% 12,4%
Nikkei 225 10.323 13.853 13.895 0,3% 34,6%
Bovespa 60.952 52.417 52.312 -0,2% -14,2%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 12 7 Eki 13 8 Eki 13 Günlük Değişim
Yıl Sonuna Göre Değişim
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
TUİK ağustos ayı sanayi üretim verilerini açıkladı.
Kalkınma Bakanlığı tarafından 2014-2016 yıllarını kapsayan ‘’Orta Vadeli Program’’ açıklandı.
BDDK, cari açığın artmasında en önemli kalemlerden birisi olarak görülen tüketici kredilerinin artış hızını frenlemek için tüketici kredileri ve kredi kartlarının risk ağırlıklarını artırmayı ve kredi kartlarının kullanımına sınırlamalar getirmeyi hedefleyen düzenlemeleri yayımladı.
Hazine'nin, yeni gösterge tahvil olacak olan 7 Ekim 2015 itfalı 6 ayda bir kupon ödemeli sabit kuponlu tahvilin ilk ihracında bileşik faiz %7,93 olarak gerçekleşti.
Almanya'da sanayi siparişleri ağustosta artış beklentisine karşı %0,3 azaldı.
IMF yayımladığı 2013 yılı güz dönemi ‘’Dünya Ekonomik Görünüm’’ raporunda, dünya ekonomisinin yeni bir dönüşüme girdiğini, gelişmiş ekonomiler yavaş yavaş güçlenirken, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde büyümenin ise yavaşladığını bildirdi.
OECD yaptığı değerlendirmede FED’in varlık alımlarında azaltıma gitmesinin gelişen Asya ülkeleri için büyük risk olduğuna değindi.
Beyaz Saray'dan bir yetkili, ABD Başkanı Barack Obama'nın perşembe günü saat 15:00'te Janet Yellen'ı FED başkanlığına aday göstereceğini belirtti.
TUİK ağustos ayı sanayi üretim verilerini açıkladı. Ağustos ayında sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre takvim etkilerinden arındırılmış olarak %0,1 azalırken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre ise %4 geriledi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksinde ise bir önceki yılın aynı ayına göre beklentilerin aksine (%3 artış) %1,3 azalış gerçekleşti.
-21,30%
-0,1%
-25%
-20%
-15%
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13
Takvim Etkilerinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık Değişim)
Takvim Etkilerinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık Değişim)
-4%
-8,00%
-6,00%
-4,00%
-2,00%
0,00%
2,00%
4,00%
6,00%
Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Aylık Değişim)
Kalkınma Bakanlığı tarafından 2014-2016 yıllarını kapsayan ‘’Orta Vadeli Program’’ açıklandı. Ülkemizin 2023 hedefleri doğrultusunda hazırlanan Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) yüksek, istikrarlı ve kapsayıcı ekonomik büyümenin yanı sıra hukukun üstünlüğü, bilgi toplumu, uluslararası rekabet gücü, insani gelişmişlik, çevrenin korunması ve kaynakların sürdürülebilir kullanımı gibi unsurları kapsayacak şekilde tasarlanmış ve daha önce kamuoyunun bilgisine sunulmuştu. Buna paralel hazırlanan Orta Vadeli Program’da yer alan tahminler şu şekildedir:
• 2014 yılında GSYH büyümesi %4 olarak öngörülmüştür. 2015 ve 2016 yıllarında ise üretken alanlara yönelik yatırımlarla desteklenen, daha çok yurt içi tasarruflarla finanse edilen, verimlilik artışına dayalı bir büyüme stratejisiyle GSYH artış hızı %5 olarak hedeflenmiştir.
• 2013 yılı sonunda %9,5 olacağı tahmin edilen işsizlik oranının 2016 yılında %8,9 seviyesine gerileyeceği öngörülmektedir.
• 2013 yılı sonunda %0,8 olacağı tahmin edilen kamu kesimi açığının GSYH’ya oranının, Program dönemi sonunda %0,5’e gerilemesi hedeflenmektedir.
• Program döneminde yıllık ortalamada reel olarak ihracatın %8,1, ithalatın ise %6,2 oranında artacağı tahmin edilmektedir.
• Program döneminde yurt içi tasarrufları artırmaya ve ekonominin üretim yapısının ithalata olan yüksek bağımlılığını azaltmaya yönelik politikaların da katkısıyla, 2013 yılında %7,1 olarak gerçekleşmesi beklenen cari işlemler açığının GSYH’ya oranının dönem sonunda %5,5’e inmesi hedeflenmektedir.
• Toplam talep koşullarının enflasyona düşüş yönünde yaptığı katkının Program döneminde devam edeceği öngörülmektedir.
Gıda enflasyonunun %7 civarında dalgalanacağı ve vadeli işlemler piyasaları göstergeleri dikkate alınarak Brent tipi ham petrol fiyatının 2013 yılındaki USD 108,8 seviyesinden tedricen azalarak dönem sonunda USD 93,1’e gerileyeceği varsayılmıştır. TÜFE yıllık artış hızının 2014 yılındaki %5,3 seviyesinden dönem sonunda %5’e gerileyeceği tahmin edilmektedir.
2013 2014 2015 2016
BÜYÜME VE İSTİHDAM
GSYH (USD Milyar, Cari Fiyatlarla) 823 867 928 996
Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, USD) 10.818 11.277 11.927 12.670
GSYH Büyümesi (%) 3,6 4 5 5
İşsizlik Oranı (%) 9,5 9,4 9,2 8,9
DIŞ TİCARET
Dış Ticaret Dengesi (USD Milyar) -98 -95,5 -98 -102,5
Cari Denge/GSYH (%) -7,1 -6,4 -5,9 -5,5
Ham Petrol Fiyatı (USD/varil) 108,8 103,2 97,6 93,1
Enerji İthalatı (USD milyar) 59 61 62 64,5
ENFLASYON
TÜFE Yıl Sonu % Değişme 6,8 5,3 5 5
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ
Bütçe Dengesi/GSYH (%) -1,2 -1,9 -1,6 -1,1
Faiz Dışı Denge/GSYH (%) 2 1,1 1,2 1,3
AB Tanımlı Kamu Borç Stoku/GSYH (%) 35 33 31 30
OVP'DE YER ALAN BAŞLICA TAHMİNLER
BDDK, cari açığın artmasında en önemli kalemlerden birisi olarak görülen tüketici kredilerinin artış hızını frenlemek için tüketici kredileri ve kredi kartlarının risk ağırlıklarını artırmayı ve kredi kartlarının kullanımına sınırlamalar getirmeyi hedefleyen düzenlemeleri yayımladı. Söz konusu adımlar, BDDK tarafından Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan üç tebliğ ile duyuruldu. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Orta Vadeli Programı açıklamak için düzenlediği basın toplantısında kredi kartları ve bazı tüketici kredilerinde taksit sayısına sınırlama getirileceğini söylemişti. Basın toplantısında Babacan, tüketici kredileriyle cari açık arasında birebir bir ilişki olduğunu belirtti ve şöyle konuştu: "BDDK tarafından alınan kararlar banka bilançolarını etkileyecek. Bunların etkisini BDDK göz önüne alıyor ancak krediler toplam mevduatın üzerinde, buradaki artış hızına dikkat etmemiz gerekiyor." Babacan, son bir yılda tüketici kredilerinde artışın hızlandığını belirterek, son verilere göre kredi artış oranının %26 olduğuna dikkat çekti. Bankalarca kredilerin ve diğer alacakların niteliklerinin belirlenmesi ve bunlar için ayrılacak karşılıklara ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik kapsamında, tüketici kredilerinin tanımı; "gerçek kişilere ait tasarruf mevduatlarına bağlı olarak kullandırılan kredili mevduat hesabı kredileri ile bankalar tarafından uygulanan tekdüzen hesap planlarına göre tüketici kredisi olarak izlenen krediler ve gerçek kişilere kredi kartları vasıtasıyla, mal ve hizmet alımı için veya nakit olarak kullandırılan krediler" olarak düzenlendi. Aynı tebliğle tüketici kredilerinin toplam kredilerine oranı %25'in üzerinde olan bankalar ile konut kredileri dışındaki tüketici kredilerinden donuk alacak olarak sınıflandırılanların konut kredileri dışındaki tüketici kredilerine oranı %8'in üzerinde bulunan bankalar genel karşılık oranını Birinci Grupta izlenen konut kredileri dışındaki tüketici kredileri için kredilerin vadeleri boyunca %4 olarak, İkinci Grupta izlenen konut kredileri dışındaki tüketici kredileri için kredilerin vadeleri boyunca %8 olarak uygulayacaklar. Bankalar, Birinci Grupta izlenen nakdi ve gayri nakdi ihracat kredileri için %0 olarak, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere kullandırılan nakdi krediler için %0,5, gayri nakdi krediler için ise %0,1 olarak uygulayabilecekler. Öte yandan, birinci ve ikinci gruplarda izlenen konut kredisi dışındaki tüketici kredileri için hesaplanan genel karşılıklarda 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla en az %25, 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla en az %50, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla tamamını ayıracaklar.
OECD yaptığı değerlendirmede FED’in varlık alımlarında azaltıma gitmesinin gelişen Asya ülkeleri için büyük risk olduğuna değindi. OECD yayımladığı raporda, Gelişmekte olan Asya'nın orta vadeli ekonomik büyümesinin, FED'in parasal teşviklerini azaltması olasılığından kaynaklı risklerle karşı karşıya olduğunu bildirdi. OECD, Güneydoğu Asya, Çin ve Hindistan'ı kapsayan Gelişmekte olan Asya bölgesindeki politika yapıcıların bir taraftan sürdürülebilir büyümeyi sağlarken, diğer taraftan uluslararası sermaye akışlarını yönetme zorlukları ile karşı karşıya kalmaya devam edeceğini vurguladı. OECD, 2014-2018 döneminde gelişmekte olan Asya ekonomilerinde ortalama büyüme hızının %6,9 olarak öngördüğünü belirtti. Gelişmekte olan Asya 2000- 2007 döneminde yıllık ortalama %8,6 büyümüştü. OECD Çin'de ortalama yıllık büyümenin 2014-2018 döneminde 2000-2007 döneminde %10,5'den %7,7'ye, Hindistan'da ise %7,1'den %5,9'a gerileyeceği tahmininde bulundu.
IMF yayımladığı 2013 yılı güz dönemi ‘’Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’’nda, dünya ekonomisinin yeni bir dönüşüme girdiğini, gelişmiş ekonomiler yavaş yavaş güçlenirken, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde büyümenin ise yavaşladığını bildirdi. ABD'de özel sektör talebinin güçlü olmaya devam ettiğini, bununla birlikte aşırı mali konsolidasyon nedeniyle bu yıl büyümenin aksadığını belirten IMF, politikaların mali ayarlamanın hem doğası hem de gücü konusunda belirsizlik yarattığını ifade etti. Bununla birlikte ABD para politikasında hem parasal genişlemeden hem de sıfır faiz politikasında çıkış için plan yapma zamanının geldiğini belirten IMF, önümüzdeki dönemde FED politikasında değişikliklere bağlı olarak uzun vadeli faizlerde bir miktar oynaklık beklemenin makul olduğunu kaydetti.
VERİ GÜNDEMİ
Yurtiçinde açıklanacak bir veri bulunmazken; İngiltere’de sanayi üretim verisi ve dış ticaret dengesi, Almanya’da sanayi üretimi, ABD’de MBA mortgage başvuruları ve FED toplantı tutanakları açıklanacak. açıklanırken; Almanya sanayi siparişleri ile cari işlemler dengesi, Fransa dış ticaret dengesi açıklanacak. ABD tarafında normal koşullarda dış ticaret dengesi izlenecekti ama hükümetin kapanmasından dolayı açıklanması beklenmiyor.
Avrupa'nın çekirdek ekonomilerinin toparlanma işaretleri gösterdiğine işaret edilen raporda, bunun son dönemdeki büyük politika değişikliklerinin değil, ruh halindeki değişimin sonucu olduğu vurgulandı. IMF, Avrupa'da tüketiciler ve şirketlerin harcamaları artırma kararı almaları halinde toparlanmanın büyük ölçüde kendi kendini idame ettirebilir hale gelebileceğini belirtti.
Japon ekonomisinde toparlanmanın temelinde Başbakan Abe'nin politikalarının etkili olduğunu ifade eden IMF, bu toparlanmanın devamının iki büyük zorluğun üstesinde gelinmesine bağlı olduğunu ifade etti. IMF raporunda büyük mali açıklar veren ülkelerin konsolidasyona devam etmeleri gerektiğini belirtilirken, ısrarcı şekilde hedefin üzerinde enflasyon ile karşı karşıya olan ülkelerinde daha güvenilir para politikası çerçeveleri ortaya koymaları, para politikalarını sıkılaştırmaları gerektiğini ifade etti.
IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda 2013 ve 2014 için global ekonomik büyüme beklentilerini aşağı yönlü revize etti.
2013 için global ekonomik büyüme beklentisini %3,1'den %2,9'a, 2014 büyüme beklentisini %3,8'den %3,6'ya düşüren IMF, global büyümenin hala zayıf olduğuna ve tahminlere yönelik risklerin aşağı yönlü olmaya devam ettiğine işaret etti. IMF, ABD ekonomisi için 2013 yılı büyüme beklentisini %1,7'den %1,6'ya, 2014 büyüme beklentisini ise %2,7'den %2,6'ya revize etti.
Çin ekonomisinin de yavaşlamakta olduğuna işaret eden ve Çin için 2013 yılı büyüme beklentisini %7,8'den %7,6'ya indiren IMF, bu yavaşlamanın gelişmekte olan ve kalkınmakta olan ekonomiler arasında emtia ihracatçısı olanları etkileyeceğini belirtti.
IMF Türkiye'nin büyüme beklentisini ise bu yıl için %3,4'ten %3,8'e çıkardı. IMF, önümüzdeki yıl için büyüme beklentisini %3,7'den
%3,5'e düşürdü. IMF, bu yıl için TÜFE beklentisini %6,6, önümüzdeki yıl için beklentisini %5,3 olarak korudu. Cari açık/GSYH beklentisini bu yıl için -%6,8'den -%7.4'e yükselten IMF, gelecek yıl beklentisini -%7,3'ten -%7,2'le revize etti. IMF'nin işsizlik oranı beklentisi bu yıl için %9,4, gelecek yıl için %9,5 olarak korundu.
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız
