Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik - Karşılaştırma Tablosu. Kapsam

(1)

Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik - Karşılaştırma Tablosu

10.02.2021 Tarihli ve 31391 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

ESKİ DÜZENLEME Kapsam

YENİ DÜZENLEME

Kapsam

MADDE 2 MADDE 2

(1) Bu Yönetmelik, bankaların kendi aralarında veya gerçek veya tüzel kişiler ile yapacakları repo ve ters repo işlemlerinde uymaları gereken yükümlülükleri kapsar.

(2) Bu Yönetmelik uyarınca repo işlemleri, faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun yöntemler ve finansal araçlar üzerinden gerçekleştirilen geri alma taahhüdü ile satım işlemlerini; ters repo işlemleri, faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun yöntemler ve finansal araçlar üzerinden gerçekleştirilen geri satma taahhüdü ile alım işlemlerini de kapsar.

Ek fıkra: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.- 10.02.2021/31391) m.1

(2) Bankaların TCMB ile açık piyasa işlemleri çerçevesinde yaptıkları repo ve ters repo işlemleri bu Yönetmelik hükümleri kapsamı dışındadır.

(3) Bankaların TCMB ile açık piyasa işlemleri çerçevesinde yaptıkları repo ve ters repo işlemleri bu Yönetmelik hükümleri kapsamı dışındadır.

(3) Bankaların özel netleştirme sözleşmeleri veya uluslararası çerçeve repo sözleşmeleri kapsamında yurt dışı tezgahüstü piyasalarda bankalar ve finans kuruluşları ile yaptıkları repo ve ters repo işlemleri hakkında bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesi dışında kalan hükümleri uygulanmaz.

(4) Bankaların özel netleştirme sözleşmeleri veya uluslararası çerçeve repo sözleşmeleri kapsamında yurt dışı tezgahüstü piyasalarda bankalar ve finans kuruluşları ile yaptıkları repo ve ters repo işlemleri hakkında bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesi dışında kalan hükümleri uygulanmaz.

(4) TCMB bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.

(5) TCMB bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.

10.2.2021 tarihli ve 31391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 1 nci maddesiyle eklenen fıkra sonucu mevcut fıkralar teselsül ettirilmiştir.

(2)

Tanımlar Tanımlar

MADDE 4 MADDE 4

(1) Bu Yönetmelikte geçen; (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Banka: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları,

b) Borsa: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde tanımlanan borsaları,

c) Kanun: 5411 sayılı Bankacılık Kanununu,

ç) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,

d) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,

e) Özel netleştirme sözleşmeleri: Repo işlemleri ve/veya menkul kıymet veya emtia ödünç işlemleri ve/veya diğer sermaye piyasasına dayalı işlemleri kapsayan çerçeve netleştirme sözleşmelerini,

f) Repo: Finansal araçların geri alma taahhüdü ile satımını,

g) Ters Repo: Finansal araçların geri satma taahhüdü ile alımını,

ğ) Takasbank: İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketini,

h) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketini,

ı) Yatırım fonu: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 52 nci maddesinin birinci fıkrası hükümleri uyarınca tasarruf sahiplerinden fon katılma payı karşılığında toplanan para ya da diğer varlıklarla, tasarruf sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen varlık ve haklardan oluşan portföy veya portföyleri işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri tarafından fon iç tüzüğü ile kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığını,

(3)

Ek bent: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.- 10.02.2021/31391) m.2

ı) Yatırım kuruluşu: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (v) bendinde tanımlanan yatırım kuruluşunu,

i) Yatırım kuruluşu: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (v) bendinde tanımlanan yatırım kuruluşunu,

ifade eder. ifade eder.

10.2.2021 tarihli ve 31391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 2 nci maddesiyle eklenen (ı) bent sonucu mevcut bent teselsül ettirilmiştir.

Bankalar tarafından repo ve ters repo işlemlerine konu edilebilecek finansal araçlar

MADDE 5 MADDE 5

(1) Yurt içinde yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerine konu olabilecek finansal araçlar aşağıda belirtilmiştir:

a) Devlet tahvili, hazine bonosu, gelire endeksli senet ve gelir ortaklığı senetleri dahil olmak üzere yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilmiş kamu borçlanma araçları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilen kira sertifikaları.

b) TCMB tarafından ihraç edilen likidite senetleri.

c) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, kamu iktisadi kuruluşları, mahalli idareler ve bunlarla ilgili idare, işletme ve kuruluşların 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca ihraç ettikleri borçlanma araçları.

c) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi, Türkiye Varlık Fonu, kamu iktisadi kuruluşları, mahalli idareler ve bunlarla ilgili idare, işletme ve kuruluşların 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca ihraç ettikleri borçlanma araçları.

Değişik bent: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte

(4)

Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.-10.02.2021/31391) m.3

ç) Türkiye’de yerleşik ihraççılar tarafından yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilmiş ve yurt içinde ya da yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören borçlanma araçları, kira sertifikaları, varlığa dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler.

ç) Türkiye’de yerleşik ihraççılar tarafından yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilmiş ve yurt içinde ya da yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazaryerlerinde işlem gören borçlanma araçları, kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, projeye dayalı menkul kıymetler, varlığa dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler.

Değişik bent: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.-10.02.2021/31391) m.3

d) Borsa İstanbul A.Ş. tarafından Borsa İstanbul A.Ş. pazarlarında repo ve ters repo işlemlerine konu olmak üzere belirlenen paylar.

e) Serbest fonlar hariç olmak üzere yatırım fonlarının katılma payları.

f) Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kamu tüzel kişiliği altında yer alan ve ayrı tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşlarının ve TCMB’nin üyesi ya da ortağı olduğu uluslararası kuruluş niteliğindeki yabancı kuruluşlarca ihraç edilmiş borçlanma araçları, kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, projeye dayalı menkul kıymetler, varlığa dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler.

e) Kurulca belirlenecek diğer finansal araçlar.

g) Kurulca belirlenecek diğer finansal araçlar.

(5)

10.2.2021 tarihli ve 31391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 3 ncü maddesiyle eklenen bentler sonucu mevcut bent teselsül ettirilmiştir.

(2) Yurt dışında yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerinde birinci fıkrada belirtilen finansal araçlara ilave olarak yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören finansal araçlar da işleme konu edilebilir.

(2) Yurt dışında yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerinde birinci fıkrada belirtilen finansal araçlara ilave olarak yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören finansal araçlar da işleme konu edilebilir. Yurt dışında yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerinde sadece Borsa İstanbul A.Ş. tarafından Borsa İstanbul A.Ş. pazarlarında repo ve ters repo işlemlerine konu olmak üzere belirlenen paylar işleme konu edilebilirken yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören paylar repo ve ters repo işlemine konu edilemez.

Değişik fıkra: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.-10.02.2021/31391) m.3

(3) Birinci fıkranın (f) bendinde sayılan varlıkların repo ve ters repo işlemine konu edilmesi, buna ilişkin talebin Takasbank’a iletilmesi üzerine Takasbank tarafından belirlenecek tarihten sonra mümkün olabilir.

İşleme konu finansal araçların değerlemesine ve teminat oranlarına ilişkin hükümler

MADDE 6 MADDE 6

(1) İşlemlere konu edilen finansal araçların değerlemesine ve teminatlandırılmasına ilişkin esaslar;

borsada gerçekleşen tüm repo ve ters repo işlemlerinde borsa tarafından, borsada ya da borsa dışında gerçekleşen ve takası merkezi karşı taraf uygulaması kapsamında yapılan repo ve ters repo işlemlerinde ise merkezi karşı taraf

(1) İşlemlere konu edilen finansal araçların değerlemesine ve teminatlandırılmasına ilişkin esaslar;

borsada gerçekleşen tüm repo ve ters repo işlemlerinde borsa tarafından, borsada ya da borsa dışında gerçekleşen ve takası merkezi karşı taraf uygulaması kapsamında yapılan repo ve ters repo işlemlerinde ise merkezi karşı taraf görevini üstlenen

(6)

görevini üstlenen merkezi takas kuruluşları tarafından bu Yönetmelik hükümlerine bağlı kalınmaksızın belirlenir.

merkezi takas kuruluşları tarafından bu Yönetmelik hükümlerine bağlı kalınmaksızın belirlenir.

(2) Borsa dışında gerçekleştirilen ve takas işlemleri merkezi karşı taraf uygulamasına tabi olmayan repo ve ters repo işlemlerinde, işleme konu finansal araçlardan;

a) Resmî Gazete’de gösterge niteliğindeki değerleri yayımlananlar bu fiyatlar üzerinden değerlemeye tabi tutulur.

b) Resmî Gazete’de gösterge niteliğindeki değerleri yayımlanmayan ancak, borsada işlem görenler, değerleme gününde ilgili borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatları veya oranlar üzerinden, gün içinde iki seans uygulanan borsalarda ikinci seansta gerçekleşen ağırlıklı ortalama fiyatları veya oranlar üzerinden, bu kıymetlerden borsada işlem görmekle birlikte değerleme gününde borsada alım satıma konu olmayanlar ise son işlem tarihindeki ağırlıklı ortalama fiyatları veya oranlar üzerinden değerlemeye tabi tutulur.

c) Resmî Gazete’de gösterge niteliğindeki değerleri yayımlanmayan ve borsada işlem görmeyenlerin değerlemesinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca çıkarılan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları esas alınır.

ç) Yatırım fonlarının değerlemesinde Sermaye Piyasası Kurulunca hazırlanan 30/12/2013 tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Fonlarının Finansal Raporlama Esaslarına İlişkin Tebliğ hükümleri esas alınır.

d) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamındaki finansal araçların değerlemesinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Kurumunca

(7)

çıkarılan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları esas alınır.

Ek bent: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.- 10.02.2021/31391) m.4

(3) İkinci fıkranın (a) bendi kapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında, gösterge niteliğindeki değerlerinin %100’ü esas alınır.

(4) İkinci fıkranın (b) bendi kapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında, gösterge niteliğindeki değerlerinin %75’i, Türkiye’de kurulan ve Sermaye Piyasası Kurulunca veya Kurulca yetkilendirilen derecelendirme kuruluşları veya Türkiye’de derecelendirme faaliyetinde bulunması Sermaye Piyasası Kurulunca kabul edilen veya Kurulca doğrudan tanınan uluslararası derecelendirme kuruluşlarından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen uzun vadeli derecelendirme notu almış ihraççılara ait olanlar için veya bu nota sahip olan finansal araçlar için ise gösterge niteliğindeki değerlerinin %85’i esas alınır.

(5) İkinci fıkranın (c) bendi kapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında, gösterge niteliğindeki değerlerinin %65’i, Türkiye’de kurulan ve Sermaye Piyasası Kurulunca veya Kurulca yetkilendirilen derecelendirme kuruluşları veya Türkiye’de derecelendirme faaliyetinde bulunması Sermaye Piyasası Kurulunca kabul edilen veya Kurulca doğrudan tanınan uluslararası derecelendirme kuruluşlarından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen uzun vadeli derecelendirme notu almış ihraççılara ait olanlar için veya bu nota sahip olan finansal araçlar için ise gösterge niteliğindeki değerlerinin %75’i esas alınır.

(6) İkinci fıkranın (ç) bendi kapsamında değerlemesi yapılan yatırım fonlarının teminatlandırılmasında kullanılacak gösterge niteliğindeki değer ilgili kıymetin repoya konu edildiği günde

(8)

Takasbank’a bildirilen son fiyat olup teminatlandırmada;

a) Para piyasası şemsiye fonuna bağlı fonlar için gösterge niteliğindeki değerinin %95’i,

b) Borçlanma araçları şemsiye fonuna bağlı fonlar ve borçlanma aracı endeksini takip eden borsa yatırım fonları için gösterge niteliğindeki değerinin %90’ı,

c) Hisse senedi şemsiye fonuna bağlı fonlar ve ortaklık payı endeksini takip eden borsa yatırım fonları için gösterge niteliğindeki değerinin %80’i,

ç) Diğer şemsiye fonlara bağlı fonlar ile diğer borsa yatırım fonları (serbest şemsiye fonlara bağlı fonlar hariç) için gösterge niteliğindeki değerinin %85’i,

d) Gayrimenkul/girişim sermayesi yatırım fonları için gösterge niteliğindeki değerinin %75’i,

esas alınır.

(7) İkinci fıkranın (d) bendi kapsamında değerlemesi yapılan

finansal araçların

teminatlandırılmasında gösterge niteliğindeki değerinin %100’ü esas alınır.

(6) Repo ve ters repo işlemlerine konu nakit ve teminatın farklı para birimi cinsinden olması durumunda, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarda yer alan teminat oranları %5 daha düşük olmak üzere uygulanır.

(8) Repo ve ters repo işlemlerine konu nakit ve teminatın farklı para birimi cinsinden olması durumunda; üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarda yer alan teminat oranları %5 daha düşük olmak üzere uygulanır.

Değişik fıkra: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin

(9)

Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.-10.02.2021/31391) m.4

(7) Repo ve ters repo işlemlerine konu nakit ve teminatın farklı para birimi cinsinden olması durumunda, değerlemede işleme konu nakdin para birimi baz alınır ve finansal aracın para birimi bu para birimine çevrilerek değerleme yapılır.

(9) Repo ve ters repo işlemlerine konu nakit ve teminatın farklı para birimi cinsinden olması durumunda, değerlemede işleme konu nakdin para birimi baz alınır ve finansal aracın para birimi bu para birimine çevrilerek değerleme yapılır.

(8) Kurul, repo ve ters repo işlemlerine konu olabilecek finansal aracın tanımına ve özelliğine göre bu maddede yer alan teminatlandırma oranlarını değiştirmeye yetkilidir.

(10) Kurul, repo ve ters repo işlemlerine konu olabilecek finansal aracın tanımına ve özelliğine göre bu maddede yer alan teminatlandırma oranlarını değiştirmeye yetkilidir.

10.2.2021 tarihli ve 31391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 4 ncü maddesiyle eklenen fıkralar sonucu mevcut fıkralar teselsül ettirilmiştir.

Repo ve ters repo işlemleri esasları

MADDE 8 MADDE 8

(1) Repo ve ters repo işlemleri aşağıdaki esaslara göre yapılır:

a) Taraflar arasında, işlemlerin genel esaslarını düzenleyen yazılı bir çerçeve sözleşmenin yapılması.

a) Taraflar arasında, işlemlerin genel esaslarını düzenleyen bir çerçeve sözleşmenin yapılması.

Değişik bent: Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R.G.-10.02.2021/31391) m.5

b) Taraflar arasında kararlaştırılan şartlarla işlemin yapılarak, finansal araç bedelinin çerçeve sözleşmede belirlenen şekilde ödenmesi.

c) Finansal aracın çerçeve sözleşmede belirlenen usuller dahilinde tevdi edilmesi ve bankaca 9 uncu maddedeki esaslar çerçevesinde depo edilmesi.

ç) İşlemin vadesinde taahhütlerin yerine getirilerek kararlaştırılan bedelin ilgili tarafa ödenmesiyle finansal aracın 9 uncu maddedeki esaslar çerçevesinde karşı tarafa iade edilmesi.

(10)

d) Bankaların yatırım kuruluşları dışındaki müşterileri ile yaptıkları ters repo işlemlerinde, işlemin vadesinde finansal araçların banka tarafından depodan 9 uncu maddedeki esaslar çerçevesinde karşı tarafa iade edilmesi.

e) Ters repo işleminin bankalar tarafından yatırım kuruluşlarıyla yapılması durumunda, işlemin vadesinde finansal araçların işlemin tarafı olan kuruluşun talimatına istinaden depolar arasında hesaben karşı tarafa iade edilmesi.

(2) Borsa İstanbul A.Ş. borçlanma araçları piyasası bünyesinde yer alan pazarlarda yapılacak repo ve ters repo işlemlerine konu finansal araçlar için 9 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan depo koşulunun aranıp aranmayacağı hususu Borsa İstanbul A.Ş. tarafından belirlenir.

(3) Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde üyeler arasında gerçekleştirilecek repo işlemleri için çerçeve sözleşme yapılmaz.

Taraflar Borsa İstanbul A.Ş. tarafından hazırlanan taahhütnameyi vererek işlemlerini gerçekleştirebilir.

(3) Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde üyeler arasında gerçekleştirilecek repo işlemleri için çerçeve sözleşme yapılmaz. Taraflar Borsa İstanbul A.Ş. tarafından hazırlanan taahhütnameyi vererek işlemlerini gerçekleştirebilir.

(4) Bankalar, borsada kendi adına müşteri hesabına veya kendi adı ve hesaplarına, borsa dışında ise sadece kendi adı ve hesaplarına işlem yapabilir.

(5) Bankalar, repo işlemlerinde müşterilere ait finansal araçları kullanamaz.

(6) Yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören finansal araçların konu edildiği yurt dışı repo ve ters repo işlemlerinde birinci fıkra hükmü uygulanmaz.