Tüberküloz Artrit

SUMMARY Tuberculous Arthritis

Osteoarticular tuberculosis is one of the chronic inflammatu- ary diseases of the joints. Joint inflammation is usually monoarticular and most cases occur in the vertebrae, the hip and the knee. Early recognition and treatment of this slow progressive disease is important in preventing the complica- tions. In cases with persistent, unexplained joint compliants, osteoarticular tuberculosis must be thought. In this paper a tuberculous arthritis case in a child is reported who was attempted with resistant knee complaints.

Key words: Tuberculous arthritis, child Anahtar kelimeler: Tüberküloz artrit, çocuk

Tüberküloz, halen geliflmekte olan ülkelerde önemli bir sa¤l›k sorunu olmaya devam etmektedir. Yap›lan çal›flmalarda, tüm tüberküloz olgular›n›n % 1-3’ünü, ekstrapulmoner tüberküloz olgular›n›n ise % 6.6- 9.6’s›n› tüberküloz artritin oluflturdu¤u görülmüfltür

2)

. Osteoartiküler tüberküloz, eklem bölgelerinin kronik inflamatuar hastal›klar›n›n ay›r›c› tan›s›nda ak›lda tutul- mal›d›r. Bu yaz›da, sa¤ diz ekleminde flifllik ve aral›kl›

a¤r› ile getirilen bir tüberküloz artrit olgusu sunul- mufltur.

OLGU

Alt› yafl›ndaki k›z hasta, sa¤ dizinde a¤r› ve flifllik flikayeti ile hastanemize getirildi. Öyküsünden flikayetlerinin 4 ay önce bafllad›¤›, özellikle yorgun oldu¤unda ve so¤uk havalarda flikayetlerinin artt›¤› ö¤renildi. Sa¤ dizindeki a¤r› ve flifllik ne- deniyle zaman zaman üzerine basamad›¤› ve baca¤›n› açmakta güçlük çekti¤i, mevcut flikayetleri ile klini¤imize baflvurduk- lar› ö¤renildi.

Aralar›nda akrabal›k olmayan, sa¤l›kl› 46 yafl›ndaki anne ve 50 yafl›ndaki baban›n 8. çocu¤u olarak 3000g a¤›rl›¤›nda dünyaya gelen hastan›n ailesinde kronik hastal›k hikayesi yoktu. Afl›lar›n›n zaman›nda ve tam olarak yap›ld›¤› ifade

edildi.

Fizik muayenesinde; vücut a¤›rl›¤› 23.5 kg (75-90p), boyu 108 cm (10-25p), solunum say›s› 22/dk, nab›z 88/dk, atefl 36°C aksiller, arter kan bas›nc› ise 100/60 mmHg olarak öl- çüldü. Hastan›n ölçülen sa¤ diz çap› 24.5 cm, sol diz çap› ise 23 cm idi. Sa¤ diz ekleminde hareket k›s›tl›l›¤› ve flifllik d›fl›n- da k›zar›kl›k ve a¤r› gibi bulgular saptanmad›. Di¤er sistem muayeneleri normal idi. Laboratuvar incelemesinde; Hb 12.8 g/dl, BK say›s› 7600/mm³, trombosit say›s› 378.000/mm³idi.

Periferik kan yaymas›n›n incelenmesinde % 38 PNL, % 60 lenfosit ve bol trombosit tesbit edildi. Eritrositler normokrom normositer yap›da idi. Biyokimyasal testleri normal olan has- tan›n CRP 12 mg/dl, ASO (-), RF (-), Brucella aglütinasyonu (-) olarak saptand›. Eritrosit sedimentasyon h›z› 28 mm/saat ölçülen hastan›n rutin kültürlerinde üreme olmad›. Hastan›n ön-arka (PA) akci¤er grafisi normaldi. Karfl›laflt›rmal› iki yönlü eklem grafileri ise radyoloji uzman› taraf›ndan normal olarak de¤erlendirildi. BCG skar› (-) olan hastaya 5 IU PPD deri içine yap›ld› ve 48. saatte 25 mm, 72. saatte 28 mm’lik endürasyon saptand›. Tüberküloz artrit olabilece¤i düflünülen hastaya sinovial biopsi yap›ld› ve eklem s›v›s›ndan ponksiyon yap›larak tetkik edildi. Eklem s›v›s›n›n incelenmesinde; s›- v›n›n rengi sar› ve bulan›k idi, hücre bak›ld› ve bol lenfosit saptand›. Müsin klot testi zay›f pozitif idi. Sinovial s›v› glu- kozu ile serum glukozu aras›ndaki fark 64 mg/dl olarak bulun- du. Sinovial s›v›n›n direkt tetkikinde tüberküloz basili görü- lemedi. Sinovial biyopsi sonucu patoloji anabilim dal› tara- f›ndan tüberküloz artrit olarak rapor edildi. Hastaya ilk 2 ay INH (10 mg/kg/gün), rifampisin (10 mg/kg/gün), prazinamid (35 mg/kg/gün) olacak flekilde üçlü antitüberküloz tedavi baflland›. ‹ki ay süre ile bu tedavinin uygulanmas›ndan sonra INH ve rifampisinle 4 ay daha devam edilmesi planland›.

Tedaviye bafllad›ktan 1 ay sonra hastan›n eklem fliflli¤inin azald›¤› ve flikayetlerinin düzeldi¤i görüldü.

TARTIfiMA

Tüberküloz artrit sinsi seyirli bir monoartrittir ve her iki cinste eflit oranda görülmektedir

. Olgular›n ço-

¤unda primer infeksiyon s›ras›nda basilin ilk odaktan et- kilenen dokuya yerlefliminde lenfohematojen yay›l›m sorumludur

. Akci¤er tüberkülozu, olgular›n sadece 1/3’ünde olaya efllik etmektedir. Yap›lan çal›flmalarda, tüberküloz artritli olgularda primer odak genellikle sap-

Tüberküloz Artrit

Hakan Y‹⁄‹T (*), Fatih KARDAfi (**), Behzat ÖZKAN (***)

Atatürk Üniv. T›p Fak. Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal›, Uz. Dr.*; Araflt. Görev.**; Doç. Dr.***

OLGU SUNUMU Pediatri

Göztepe T›p Dergisi 17: 237-238, 2002

237

tanamamaktad›r

. Bizim olgumuzda da primer odak saptanmad›.

Tüberküloz artrit olgular›n›n % 99’unda PPD (+) sap- tanm›flt›r

. Hastalarda a¤r›, flifllik, topallama bazen subfebril atefl ve gece terlemeleri görülebildi¤i halde genel durumlar› genellikle iyidir. Erken klinik dönem- de (3-4 ay), olgumuzda da oldu¤u gibi, eklem aral›¤›

korunur ve tek fizik muayene bulgusu flifllik olabilir

. Hastal›¤›n ilerlemesi ile eklem yüzeyinde daralma, düzensizlikler ve kemik harabiyeti görülebilmektedir

(2)

. Kemik tüberkülozunun % 50’sini oluflturan Pott hastal›¤›, di¤er bir ad›yla tüberküloz spondilit s›kl›kla torakal bölgeyi daha sonra s›ras›yla lomber, servikal ve sakral bölgeleri tutar

.

Basil ile önceden infekte oldu¤u bilinen bir çocukta, eklem lezyonlar›n›n geliflmesi ya da inatç›, aç›klana- mayan eklem lezyonlar›n›n varl›¤›nda (sinovial doku) iskelet sistemi tüberkülozu akla gelmelidir. Kesin tan›, eklem s›v›s›nda tüberküloz basilinin üretilmesi ya da sinovial biyopsi ile konur

. K›sa süreli kombine ke- moterapi önerilen bu hastalarda, tedavi rejimi 2 ay süresince INH, rifampisin, prazinamid kullan›l›p 3.

aydan itibaren INH ve rifampisin ile tedavinin 6 aya tamamlanmas› fleklindedir

.

Hastam›zda flikayetlerinin 4 aydan beri devam ediyor olmas›, tutulan ekleminin tek olmas›, BCG skar›n›n (-)

oluflu ile PPD’nin pozitifli¤i, akla tüberküloz artriti getiriyordu. Hastaya sinovial biyopsi yap›larak kesin tan› konuldu. K›sa süreli kombine kemoterapi uygu- lanan hastan›n flikayetlerinde süratle düzelme tesbit edildi. Sonuç olarak; eklem a¤r›s› ve flifllik yak›nmas›

ile getirilen olgularda kronik inflamatuar hastal›klar›n yan› s›ra ülkemiz gibi geliflmekte olan ülkelerde tüber- küloz artrit de göz önünde bulundurulmal›d›r.

KAYNAKLAR

1. Alarcon GS: Arthritis due to tuberculosis, fungal infections and parasites. Curr Opin Rheumatol 4(4):516-9, 1992.

2. Leone A, Lauro L, Cerase A, Colosimo C: Diagnostik imaging of musculoskeletal tuberculosis. Rays 23(1):144-63, 1998.

3. Childs SG: Osteoarticular Mycobacterium tuberculosis. Orthop Nurs 15(3):28-33;34-5, 1996.

4. Latil F, Magalon G, Dreant J, Roffe JL, Decaillet JM, Bureau H: Current Aspects of tuberculous tenosynovitis: A report of six cases. Ann Chir Main 1(4):336-41, 1982.

5. Samuel K, Anne G, Peter H, Jeffrey S: Krugman’s Infectious Diseases Children. Tent Edition. St. Louis: The C.V. Mosby Compa- ny, 585-586, 1998.

6. Kapuso¤lu F, Göçmen A: Osteoartiküler tüberküloz. Katk› dergisi 13(1):54-59, 1992.

7. Abernathy RS: Tuberculosis in children and its management.

Semin Respir Infect 4(3):232-42, 1989.

8. Puttick MP, Stein HB, Chan RM, Elwood RK, How AR, Reid GD: Soft tissue tuberculosis; a series of 11 cases. J Rheumatol 22(7):13, 1995.

9. Yao DC, Sartoris DJ: Musculoskeletal tuberculosis. Radiol Clin North Am 33(4):679-89, 1995.

10. Aquinas M: Short -course therapy for tuberculosis. Drugs 24(2):118-32, 1982.

Göztepe T›p Dergisi 17: 237-238, 2002

238