tanzim eden aletlerden, motörlerden, supaplar- dan ve hava klapelerinden mürekkep bir cihaz bu işi kendi kendine temin eder. Bu cihaz bir kere tahrik edildikten sonra artık insan eline hiç lüzum yoktur.
Serinleştirme tertibatı bilhassa yazın pek kıymetlidir. Muhtelif memleketlerde bu tarzda tesisat yapmış olan 500 müessese birdenbire ölü mevsimden kurtulduklarını görmüşlerdir.
Çünkü halk yazın sıcak günlerde bilhassa bu serin salonlara iltica etmektedir.. Carrler tesi- satı denilen bu tertibat fennin son muvaffaki- yetlerindendir.
Zeminler ve kısmen duvarlar modern ve faslı müştereksiz linoleumla döşenmiştir. Bu suretle salonun heyeti umumiyesine ayrıca bir güzellik verilmiş ve temizleme işi de kolaylaş- tırılmıştır.
Yapı ve yollar kanununda merdiven genişlikleri.
933 haziranmdanberi tatbika konulan yapı ve yollar kanununun; merdivenlere ait olan 39 uncu maddesinde basamakların uzunluğu umumî binalarda (1.5) metreden aşağı olmıyacağı şeklinde kaydedilmiş olduğundan, bir seneden- beri, belediyeden ruhsatnameleri alman küçük iki daireli apartımanlarda bile merdivenlerin genişliği (1.5) metrodan aşağı yaptırılmamakta- dır. Kanunda apartımanlann -büyüklü ve kü- çüklü veya her katta çift daireli olup olmadığı hakkında bir kayıt ve_ tasrihât mevcut olmadı- ğından; belediye fen heyetleri, kanuna uymuş ol- mak maksadile - umumî binalarda en aşağı bir buçuk metre - kaydini nazarı itibare alarak hareket ediyorlar. Apartımanları umumî bina- lardan addetmek doğru değildir. Ayni zamanda apartımanlar büyüklük itibarile sınıflandırıl- mamış oldukları için; (1.5) metro genişliğindeki merdivenler; en küçük apartımandan, her ka- tında İki üç daire olanlara kadar alesseviye tatbik ediliyor.
Bu sebepten küçük apartımanlarda merdi- venlere tahsis edilen sahalar; apartımanm sa- lonlarından daha büyük bir saha işgal etmekte olduğundan bu mecburiyet ayni zamanda ikti- sadî değildir.
. Son zamanlarda yapılan projelerde; m i - marlar mecburen kanunun tahdit ettiği asgarî eb'adı merdivenlere vermektedirler. Bu suretle bu asgarî eb'adm verdiği şekil ekseriya dairevî
olmaktadır. Diğer Avrupa memleketlerindeki belediye kanunlarında merdiven eb'atları hiç bir surette bizim yapı ve yollar kanunu ahkâ- mına uymamaktadır. Alman kanunları geniş- likte ısrar etmiyerek, bilhassa sahanlıklı mer- divenleri icbar etmektedir ki bu daha iyi ve mantıkîdir.
Şayanı dikkat olan nokta kanunda mer- divenlerin sahanlıkları hakkında hiç bir kayit bulunmamasıdır. Projelerde, mimar- lar asgarî eb'adı kullanmak mecburiye- tinde kalıyorlar. Bu asgarî eb'adm verdiği şekil daima müdevver merdivenleri doğuruyor. Bu sebeple bir kattan diğer kata çıkılırken merdi- ven sahasından kazanmak için sahanlık yapıl- mamaktadır. Halbuki katlar arasında sahanlık- lı merdivenler diğerine daha şayanı tercihtir.
Alman kanunları bilhassa sahanlıklı merdiven- leri tercih eder ve yapılmasını mecburî kılar.
Fransız kanunlarında da apartımanlarda 1,5 metro gibi fazla genişliklere mecbur eden mad- deler yoktur.
Dahiliye Vekâletinden, mezkûr kanunun 38-39 uncu maddelerinin tefsir edilerek, apartı- manlann umumî binalardan addedilmemesini ve sınıflandırılarak küçük ve bilhassa her ka- tında müteaddit daireleri olanların ayırdedile- rek, bu esaslara göre merdiven genişlikleri ve- rilmesini temenni ederiz.
