TOKİ ve Küçükçekmece Belediyesi'nin hayata geçirdiği sosyal konut projesinden ev alma hakkını kazananlar, yasak olmasına rağmen hakkını "yeşil kartımı elimden alırlar, aidatları yüksek olur, biz bu eve sığamayız" diyerek
devretmeye başladı. Bu yöntemle ev alanların sözleşmeleri feshedilebilir.
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı ile Küçükçekmece Belediyesi'nin işbirliğinde İstanbul Bezirgânbahçe'de (Halkalı) gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projesinde yer alan evler, bugünlerde usulsüz yapılan devir işlemlerine konu oluyor. Sosyal konutlardan ev alma hakkını kazananların çoğu, "yeşil kartımı elimden alırlar, aidatları yüksek olur, biz bu eve sığamayız" gerekçeleri ile evlerini para karşılığı üçüncü şahıslara devrediyor. Ancak konutların üzerinde süreli devir yasağı bulunması nedeniyle bu devir işlemi sadece noterden alınan bir vekâlet ve konut sahibinin imzaladığı cezai bir senetle gerçekleştiriliyor. Konutların yeni alıcılarına, 16 ay sonra devir yasağının sona ermesiyle birlikte yasal devir işleminin yapılacağı sözü veriliyor. Ancak gecekondu sahiplerine verilen bu konutların 10-15 yıldan önce devredilmesi yasal olarak mümkün değil. Halkalı'daki bazı emlakçılar aracılığıyla gerçekleşen bu işlemin, sadece 38-44 bin YTL arası peşinat, ayda 212-240 YTL taksit gibi cazip şartlar içermesi alıcıları cesaretlendiriyor ama bu yöntemle ev alacak olanlar, TOKİ tarafından satışın feshedilmesi halinde hukuki bir çıkmaza girecekler.
Borç bitmeden tapu yok
Söz konusu projede, önceden arsa üzerinde gecekondusu olduğu için konut edinme hakkına sahip olan şahıslar, TOKİ'ye olan borç bitene kadar hiçbir şekilde konutunu elinden çıkartamıyor. Bu da 10 ile 15 yıl arası bir vadeye denk geliyor. Gecekondu sahibi olmayıp da bu hakkı kura ile edinmiş olanlar da en az 16 ay konutları devredemiyor.
İşleme aracılık eden emlakçılar, müşteri adaylarını bazı riskler konusunda uyarmayı ihmal etmiyorlar. Ama onlar bile devir yasağı süresinin 12-16 ay arasında olduğunu ifade ediyor. Bezirgânbahçe İstasyon Caddesi'nde faaliyet gösteren Kara Deniz Emlak yetkilileri, müşteri adayı olarak konuştuğu Referans muhabirine, almaktan vazgeçenler olsa bile, gecekondu sahiplerinin pek çok dairesinin bu yöntemle satıldığını söylüyor. Alıcıların haklarının vekâlet ve senetle garanti altına alındığını öne süren Kara Deniz Emlak yetkilisi işlemle ilgili olarak şunları anlatıyor: "Burada 1 yıllık bir devir yasağı var. Bu süre zarfında konut sahibi devirden vazgeçerse, yeni alıcı elindeki 40 bin YTL cezai şartı da içeren 40 bin YTL'lik senedi nakde çevirebilir. Malvarlığı yoksa elinizdeki vekâletle daireye ipotek koydurabilirsiniz.
Eğer karşı taraf vekâletnameyi iptal yoluna giderse noter yeni alıcıya bunu tebliğ edecektir. Ama bunlara gerek kalacağını sanmam, çünkü bunlar genelde 11-12 nüfuslu olarak yaşayan aileler. Brüt 90 metrekarelik daire bunlara küçük geliyor ya da yeşil kartları var, kartlarının iptal edilmesini istemiyorlar, site aidatı gibi masrafları ödeyecek durumları yok, yine gidip başka bir gecekonduda kalıyorlar." Bezirgânbahçe'deki konutlara aracılık yaptığını ofisine astığı ilanlarla duyuran Güneş Emlak yetkilisi Barış Dalyan ise yapılan işlemin sağlıklı olmadığını müşterilere anlattığını söylüyor. _u anda 25'e yakın hak sahibinin, bu şekilde devir yapmak için kendisine başvurduğunu anlatan Dalyan, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Gelen müşterilere bu insanlar eğer iyi niyetli değilseler ve üzerlerinde herhangi bir malvarlığı yoksa ellerindeki senedin bir işe yaramayacağını anlatıyorum. Vekâlet iptal edilebilir ya da bir ev 10 kişiye birden satılabilir. Bu tür riskler var. Peki buna rağmen niye alıyorlar diye sorarsanız, yasal devir olunca bu fiyatları bulamayacaklarını biliyorlar ve riski göze alıyorlar açıkçası. Devredenler ise kimi 'İş kuracağım' diyor, kimi 'Memlekete döneceğim' diyor, kimi 'Başka bir gecekonduda yaşayıp parayı değerlendireceğim' diyor. Yani onların da hikâyeleri farklı."
Aynı daire on kişiye satılabilir
Halkalı Bezirgânbahçe'de TOKİ tarafından yapılan konutların 1800'ü Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında ele alındı.
Bölgede gecekondulaşmayı önlemek, daha estetik ve sağlıklı kentler yaratırken, gecekondu sahiplerinin de modern konutlarda yaşamasını amaçlayan konutların brüt büyüklüğü 90 metrekare. Konutların bir ay sonra hak sahiplerine teslim edilmesi bekleniyor. Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, devre ilişkin ilanlara rastladıklarını ancak bu işlemde kendilerinin üçüncü şahısları muhatap almayacaklarını söyledi. Yeniay, "Gecekondu sahipleri söz konusu konutlarda ancak 10-15 yıl süren borçlarını kapattıkları zaman istediklerini yapabilirler. Daha önceden biz bu şerhi kaldırmayacağız, bu süreden önce kendilerine tapu vermeyeceğiz. Konut alacak olanlar dikkatli olsun, eğer satıcı art niyetli ise aynı daireyi 10 kişiye birden satabilir. Böyle bir durumda üçüncü şahıslar belediyemizin muhatabı değildir"
dedi.
Konutlar ticari amaçlı kullanılamaz
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanvekili Erdoğan Bayraktar, noter huzurunda yapılan devrin TOKİ açısından
anlamı olmadığını ve kendilerinin sadece bankada yapılan sözleşmeyi dikkate aldıklarını söylüyor. Bayraktar, sözleşmenin banka nezdinde devredilmesi halinde ise satışın feshedileceği uyarısında bulunuyor. Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay da tapuların borç bitmeden konut sahiplerine verilmeyeceğine ve 16 ayda yasal devir yapılacağı taahhüdünün gerçeği yansıtmadığına dikkat çekiyor.
Bayraktar, bu tür sosyal konutların toplumun sosyal bir yarasını iyileştirmek için yapıldığını, bu nedenle de konutların ticari ve kâr amaçlı kullanılamayacağını açıkladı. Bunu önlemek için konutlara belirli bir süre ile devir yasağı
getirdiklerini belirten Bayraktar, "Önceden arsada gecekondusu olanların, borcu bitene kadar devretmesi mümkün değil. Diğerlerinde ise alıcı ancak anahtar teslim tarihinden itibaren bir yıl sonra sözleşmeden doğan haklarını üçüncü şahıslara devredebilir. Ancak böyle bir şart koymamıza karşın hak sahipleri banka dışında bir araya gelerek, noter huzurunda devir işlemi yapıyor. İdaremiz açısından esas olan bankada yapılan sözleşmedir. Bu sözleşmenin banka nezdinde de devredilmesinin tespiti halinde, ilgili kişilerin sözleşmeleri feshedilecektir" diyor.
(milliyet gazetesi)
