DOM VE GOMORE ROMANININ iNCELENMESi nn.t

(1)

K.K.T.C.

Y

AKIN DOGU UNiVERSiTESi

FEN-EDEBiYAT FAKULTESi

TURK

nn.t

EDEBiYATI BOLUMU

1

DOM VE GOMORE ROMANININ iNCELENMESi

BiTiRME TEZi

Havva Giil~in GULL U

Sm1f1: 4A

Numarasi:950822

Subat1999

(2)

K.K.T.C.

Y

AKIN DOGU UNivERSiTESi

FEN-EDEBiYAT FAKULTESi

TURK DiLi EDEBiYATI BOLUMU

SODOM VE GOMORE ROMANININ iNCELENMESi

Havva Giil~in GULLO

Tezin Damsmam '

: Doe, Dr. Biilent YORULMAZ

Subat 1999

(3)

YAKUP KADRi KARAOSMANOGLU

BfJTfJN ESERLERi 3

SODOM VE GOMORE

(4)

ONSOZ

Bu bitirme tez cahsmasi Yakm Dogu Universitesi Fen-Edebiyat Fakultesi Turk Dili ve Edebiyan Bolumu Y eni Turk Edebiyati kapsami dahilinde yapilmisnr.

Cahsmada Yakup Kadri Karaosmanoglu' nun

Sodom veGomore

adh romam aynntih olarak incelenmistir. Bu kapsam icerisinde bilinmeyen kelimeler cikartihp tahlil edilmistir.

Bu cahsmada beni yonlendiren, her turlu yardirm ve elestiriyi esirgemeyen bitirme tezi damsmamm D09. Dr. Bulent YORULMAZ'a, tesekkur ederim.

(5)

II

i<;iNDEKiLER

Sayfa

ONSOZ

I

i<;iNDEKiLER

II

1

GIRIS

1 2

YAZARIN HA

YATI

2

3 BILINMEYEN KELiMELER VE MANALARI

3

4 iNDEKS

26

(6)

1 GiRiS

Isgal yillannm istanbul'unu konu edinen Sodom ve Gomore, Yakup Kadri'nin romanlan

arasmda zaman bakimmdan Hukum Gecesi'nin devarm sayihr. Mutareke doneminin

curuyen cevrelerini, kokusmus kisiliklerini konu edinen roman sakin bir zaman diliminde

geciyor duygusu yaratsa da, olaylann ardmda isgale karsi olusan bir kinin, "isyanla

mayalanan bir ruhun" gelistigi gorulur. Bati hayram Turkler'in, alafrangahga ozenen

ziippelerin, emperyalistlerle isbirligi icinde olan kesimlerin, isbirlikci burjuvazinin yer

aldigr genis bir panorama olan Sodom ve Gomore'de Karaosmanoglu romamm orerken bir

anlamda Tannlann gazabmdan yararlamyor.

(7)

2

2 YAZARIN HAYATI

YAKUP KADRi KARAOSMANOGLU: (27 MART 1889-13 ARALIK 1974)

Yirminci yuzyilm ilk yansmda buyuk bir uretkenlikle dergilere yazdigi siir, oyku,

makale ve elestiri turu yazilarla Turk edebiyan sahnesine adrmmi atan Y

akup Kadri

Karaosmanoglu , romanlan,denemeleri, oyunlan ve amlanyla, en onemli edebiyatcilanrmz

arasmda yer ahr. Usliip ozellikleri bakmundan Yakup Kadri'nin 1910'dan 1974'e dek

verdigi eserler Turkce'nin gecirdigi butun evreleri yansinr. Eserlerinin konu ve fikir

zenginligi de dil ozelliklerinin cesitliliginden asagi kalmaz. Fransiz edebiyan etkisinde

baslayan yazarhgi, l 920'lerden sonra ozgun bir sese kavusarak siyasi ve sosyolojik

konulara, tarihe, donem cansmalanna ve birey psikolojisi irdelemelerine yonelir, Fecr-i

"

Ati'den yetismis ama bunu izleyen elli yil boyunca toplumsal kosullar, tarihi surecler ve

bireysel portreleri romamn dokusuna islemek icin roman teknigiyle de bogusmus bir yazar

olan Karaosmanoglu'nun eserleri, ha.la tuketilememis aynnnlanrun tarnsihp incelenmesi

zengin bir "panorama'idir.

(8)

3 BiLiNMEYEN KELiMELER VE MANALARI

1.BOLUM

Zabit3 M evzu -4 Savmak5 Hitap etmek'' Yont~lmak7 Nev'i8 Cazibe9 Hararet10 Munis11 Miinasebet12 Fevkalade13 Manalar1

T efsilath, uzun uzadiya anlatilan.

Karmm doyurma. Cogaltma, cogalnlma. Arap nazmmda vezin veya kafiye gerekliliginden

dolayi

kelimeye bir harf katma.

Subay. Tuttugunu koparan, dedigini yaptiran. Konu.

Gondermek Seslenmek.

Tiras edilmis, tirash.

Cesitle, cinsle, simfla ilgili. Cezbeden,

ceken.

Sevimli ahmh. Sicakhk.

Cana yakm, sevimli. insandan kacmayan. Uygunluk, ilisik. Ilgi.yakmhk.

Olaganustu.

Kelimeler Mufassal1

I

1 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 19, sanr 4.}

2 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa· 20';" satir 12.} 3 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 20,,satrr 24.}

4 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 21, satir 11.} 5 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 21, saur 19.} 6 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 21, sanr 28.} 7 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 22, sanr 14.} 8 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 22, sanr 23.} 9 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 22, sanr 26.}

11 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 23, sanr 11.}

12 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 23, sanr 23.} 13 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 23, sanr 24.}

(9)

Muhit14

Muhayyel15

i$ve16

Diiyun-1 Umumiye17

Muhtelif18

Vestibiiliin19

Umumi efkar20

Sath21

Kelbi22

Tema$i23

irtibat24

Taahhiit25

Hasb1hai26

Hacet27

Husus28

4

Etrafim ceviren, kusatan.cevre. Hayal kurulmus,

Guzelin.gonul aldatan.gonul celen.naz ve edasi.

Osmanh imp. 20. Asnn ikinci yansmdan sonra yabanci devletlerden

aldigr

borclara

karsi

gosterdigi gelirleri toplamaya mahsus yabanci memurlarm idaresi altmda ve Istanbul' da bulunan

muessese.

Birbirine uymayan zit. Turlu, cesit cesit. Giris, arahk.

Genel dusunce,

Bir seyin d1~ tarafi, d1~ yuzu, ustten gorunen kisrm.

Kopege

ait, kopekle ilgili. Bakip seyretme, gezme.

Baglams, baglanma, ilgili olma.

Bir isin yapilmasi icin resmi olarak sozlesme. Postaya verilen bir

seyin

yerine

ulasmasiru saglama,

Dertlesme.

Ihtiyac, luzum, gereklik, muhtachk. Bakim, is; sekil, yol, konu.

14 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 23, saur 29.}

16 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 24, sanr 27.} 17 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 24, sanr 28.} 18 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 25, sanr 2.}

19 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 25, sanr 7.} 20 _Y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 26, saur 7.} 21 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 26, satir 15.} 22 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 27, sanr 10.} 23 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 27, sanr 12.}

25 _{y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 28, sanr 12.}

(10)

Mahzun

29

Mahmur

30

Huzunlu, tasah, kaygih.

Sarhoslugun verdigi sersemlik. Baygm goz.

(11)

--- 6

2. BOLUM

Reva

32

Taassup

33

Tafsilat3

4

Miidafaa

35

Shocking

36

Suh37

• 38

Izzet-i nefs

Magrur

39

Malin

40

Alkov

41

B

onnenm

·t42

Kendi dinini gelenek ve gorenekleri

asm

tutan, onlann dismdakilere dusman olan.

Y akisir, uygun, yerinde, layik. Birine taraftarhk etme.

Etrafh olarak bildirme, uzun uzadiya anlatma. Koruma, korunma, savunma.

Mutaassrp'"

Tiksindirici, cok kotu.

Hareketlerinde serbest, neseli, sen, oynak.

Seref,

onur, haysiyet.

Gururlu, bir seye guvenen, buyukluk taslayan.

xero.

Oda, kameriye. Iyi geceler.

31 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 32, satrr 9.}

33 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 33, sattr 25.} 34 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 36, sanr 24.}

(12)

Suikast49

Teterruat'"

3.BOLUM

Carpma, ~arp1p geri donme.

Buyuk felaket, bela.

Zayifhk, kuvvetsizlik, bir seye karsi duyulan asm istek.

Sevk eden, goturen, suren, surucu.

Buyukler, ulular.

Zariflik, naziklik, incelik. Davrarus, soyleyis, giyim ve kusam

inceligi.

Cana kiymaya hazirlanma.

Aynnnlar.

Aks43

Aret

44 Zaat45 Saik46 Mihan47 Zarafet48

43 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 42, sanr 9.} 44 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 42, sanr 12.} 45 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 46, saur 29.}

46 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 48, sanr 3.}

47 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 49, sanr 1.} 48 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 50, sanr 2.}

49 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 51, sanr 21.} 50 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 51, sanr 29.}

(13)

istiskal51

Kesafet52

Mukaddes53

ingiltere exportationu54

Fransiz

Contrera ~one'u55

Muvaffak56 Temin57 intelligence Service58 Abanoz59

Dandy'"

Galati-Hilkat61 Menfi62 8

4.

BOLUM Hakaret.

Sikhk, tokluk. Kalabahk, yogunluk, koyuluk.

Takdis edilmis, mubarek, kutsal; temiz. ingiliz ihrac mah.

Fransiz mah taklidi.

Isi rast gitmis, basaran, beceren.

Guvenlik hissi verme, saglamlastirma, elde etme. Haber alma servisi.

Kesik. Zuppe.

Yaradihs yanhsi, hilkat garibesi.

Her seyin olmayacak tarafini dustmen, ileri suren

51 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 54, sanr 15.} 52 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 54, satir 30.}

53 _{y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 55, satir 18.}

54 _y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 56, saur 1.}

55 _y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 56, sanr 1.} 56 _{y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 56, sanr 8.}

60 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 58, sanr 24.} 61 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 59, sanr 22.} 62 _y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 60, sanr 31.}

(14)

Kompres63 Kaztk cezas164 Mondanite65 Flapper66 Hassaten67

5.BOLUM

Islak bez.

Misirhlann cok kullandigi ceza turu.

Dunyevi sosyetik.

Hoppa serbest tavirh kiz.

Hususi olarak, ozellikle, aynca.

(15)

10

6.BOLUM

Monde

68

Poseuse

69

Ez

g1 .70

Ebauche

71 Dunya, sosyete. Gosterisci. Name. Taslak.

69 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 72, sanr 2.} 70 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 73, sanr 14.}

(16)

_.ara atmak

72

~ihulyalardan

73

Tereddiit

74

Cevher

75

Sefahet

76 T bb ese

us

.. 77

Miisaade

78

T~vik

79

7.BOLUM

Yuksek sesle bagirmak.

Kuruntulardan.

Kararsizhk, duraksama.

Maya, oz. Elmas degerli tas. Huner.

Har vurup barman savurma.

Girisme, el atma. Giriskenlik. Once davrams,

Y

ardim. Izin. El verisli bulunma.

Sevke ve gayrete getirme, isteklendirme.

72 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 80, sanr 7.} 73 _{y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa}_81,_{sanr 6.} 74 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa}_84,_{sanr 19.} 75 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa}_86,_satrr_28. 76 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa}_89,_{satrr 27.} 77 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 91, sanr 27.} 78 _y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 92, sanr 2.} 79 _{y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 94, sanr 7.}

(17)

---~~

12

Barhane

91

8. BOLUM

ingiliz dusmanhgi.

Durdurma, ah koyma, tutuklu halinde birakma. Fena, kotu sams.

Sikinnh yer, dar bogaz. Arastirmalar, sorusturmalar.

Kalender, dunya islerini hos goren kimse. Oymah, suslu,

Genis sofa, salon.

Y oklama, arastirma, bir seyin i9 yuzunu arastmp sirnm

cozmeye cahsma,

gozetleme,

Gayipten haber vermek iddiasmda bulunan kimse.

Camilerde, mescidlerde yonelinen taraftaki duvarda bulunan ve imama aynlrms olan girintili yer.

Buyuk ve duzensiz konak

Anglofobi80

Tevkif

1

Sui-zann82

Berzah83

Tahkikat84

Rind

85

Bizote86

Divanhane87

Tecessiis88

Kahin89

Mihrab9()

80 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 95, saur 2.} 81 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 95, sanr 22.} 82 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 95, satir 25.} 83 _Y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 96, saur 2.} 84 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 99, sanr 32.} 85 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 100, sanr 26.} 86 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 107, sanr 14.} 87 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 107, sanr 15.} 88 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 109, sanr 24.} 89 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 111, sanr 18.} 90 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 111, sanr 22.} 91 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 112, sanr 16.}

(18)

Massiva92

Erguvan93

f4

9.BOLUM

Tann'dan baska butun varhklar, dunya ile ilgili olan seyler, Kirrmzrmnrak bir cicek.

Bir yere kapanma, cekilme.

Kotii

huy.

iy gudusel, iy guduleri ile davranan.

(19)

-

14

10.BOLUM

Desenchantee'l"

Birlilcte yolculuk eden topluluk. Takim takim sira sira gonderilen seylerin her parcasi.

Tune, tas vb. gibi seylerden yapilan buyuk insan vs.

Insanda iyilik etmeye ve fenahktan cekinmeye olan devamh ve

degismez

guzel vasif, iyilik, iyi huy, erdem.

Zevk ve eglenceye duskun, parasim, pulunu israf eden. iradesine hakim olamayan.

Hosnutsuzluk.

Kafde

97

Heykel

98

Fazilet

99

SefihlOO

97 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 128, sanr 10.} 98 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 129, sanr 21.} 99 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 133, sanr 2.} 100 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 135, sanr 3.} 101 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 136, sanr 29.}

(20)

11.BOLUM

Ufunet

113

Muhalif

14

Sebat

115

Aynlma, aynhk. Bozusma, Gazete veya dergilerde kisim kisim cikanlan uzun yazi.

Hakaret etme, hor gorme mahzen icinde saklanacak yer; yer aln, bodrum.

Icinde esya saklamlacak yer.

Cok kere kirrmzi renkte olan bir cins degerli tas.

Iyi, guzel puruzsuz soz soyleme. Sozun kusursuz, yerinde ve adamma gore soylenmesini

ogreten

ilim.

Durma, kimildamama, dinme, kesilme, hareketsizlik. Tecavuz eden, satasan, saldiran, fazla, 90k.

Yalanlama, yalan oldugunu soyleme.

Bir seyi yapmaya, bir seyi odemeye mecbur olan. Bir seye duskun olma, duskunluk, tiryakilik.

Bir seyin kabulune, kazamlmasma olan tabii meyil, kabiliyet, anlayishhk.

Pis kokular.

Aykmhk gosteren, birinin dusuncesine zit olan. Y erinde durma, sozunde karanndan vazgecmeme.

Tefrika

102

Tahkir

103

Mahzen

104

Akik

105

Belagat

1116

Siikun

107

Miitecaviz

108

Tekzib

1119

Miikellef

116

ibtila

111

istidat

112

102 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 140, sanr 9.} 103 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 140, sanr 13.} 104 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 140, satir 14.} 105 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 142, sanr 32.} 106 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 143, sanr 1.} 107 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 143, satir 15.} 108 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 145, sanr 24.} 109 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 146, sanr 13.} 110 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 148, sanr 27.} 111 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 149, sanr 18.} 112 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 152, sanr 7.} 113 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 152, sanr 10.} 114 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 152, sanr 9.} 115 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 154, sanr 10.}

(21)

16

Rehavet

118

12.BOLUM

Dost, bildik, tamdik.

Dunyadan elini cekip bast bos dolasan. Dunyadan elini etegini cekip her seyi hos goren.

Gevseklik. Tembellik, dikkatsizlik. istek, maksat, niyet.

Kanlmak.

Ahbap

116

Kalender

117

eram

119

Mize

120

Transformist

121

Cenabet

122

Dehliz

123

Budvar

124

Mahmuz

125

Teskere

126 Degistirici, donusturucu. Pis. Hol, koridor.

Y atak odasmm yamndaki dinleme odasi. Harmzlanmis, oksitlenmis.

Hukumetten alman izin kagidr.

116 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 156, sanr 5.} 117 _Y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 157, sanr 11.} 118 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 157, satir 17.} 119 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 157, sanr 28.} 120 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 158, sanr 5.} 121 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 162, sanr 11.} 122 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 163, sanr 17.} 123 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 165, sanr 16.} 124 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 165, sanr 18.} 125 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 168, sanr 11.} 126 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 168, sanr 25.}

(22)

13.BOLUM

itilaf130 HU$UU131

Tasavvur

132

... ,a~iztJJ

Lieutenant

134

Maznun

135

Sevilen, sevilmis erkek.

Alman duyulan haberler. Haber almalar. Uzerinden zaman gecmis, eskimis,

suregen.

Anlasma, uyusma, uygunluk. Saygih, gonul alcakhgi.

Zihinde sekillendirme, goz onune getirme. Hie hukmunde olan, degersiz, ehemmiyetsiz sey Tegmen

Zan olunmus, kendisinden suphe edilen

_.lfi$uk127

&tihbarat

128

~·~iizmin129

127 _{y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 170, saur 4.}

128 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 173, sanr 29.} 129 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 175, sanr 25.} 130 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 177, sanr 30.} 131 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 179, sanr 15.} 132 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 180, sanr 30.} 133 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 180, sanr 24.} 134 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 184, sanr 15.} 135 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 185, sanr 8.}

(23)

18

_._iistesna

136

.evre typhoide137

Arthritigue138

ih.timam139

Miisamere140

Orgie141

Caporal142

Metbum143

B l

e 1g

•wl44

Semme145

Mii~ahede146

Fumoir147

Tezekkiir148

Mezamir

149

Serir

150

Me~veret151

14.BOLUM

Kural d1~1 birakilan ayn tutulan, aynk. Tifo hummasi.

Mafsal romatizmasi iltihabi.

Elemden, kederden dolayi uyumama. Supurme, suprulme, Aksam, gece toplannsi, eglencesi.

Alem yapmak. Onbasi.

Anlasilmis, Sozden cikanlan mana. A91k, secik. Duzgun soz soyleyen. Koku. Bir kere koklama.

Bir seyi gozle gorme. Aralik yer, sigara icilen yer.

Hanra getirme. Bir meseleyi konusma. Zebur'un sureleri.

Kotu, kotuluk isleyen hayirsiz, fesatci. Parlamento sistemi, musaverede bulunma.

136 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 188, satir 33.} 137 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 189, sanr 29.} 138 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 190, sanr 5.} 139 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 190, sanr 9.} 140 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 190, sanr 9.} 141 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 192, sanr 9.} 142 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 194, sanr 3.} 143 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 197, satir 4.} 144 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 198, sanr 10.} 145 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 199, sanr 23.} 146 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 200, sanr 11.} 147 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 201, sanr 16.} 148 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 203, sanr 26.} 149 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 203, sanr 29.} 150 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 204, sanr 14.} 151 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 204, sanr 14.}

(24)

esir'52

dun153

esome154

itikar

155

Temelluk156

etret

157

.yastefanos

iss

· er

159

nion160

her161

15.BOLUM

Sik, tok. Kahn, kaba, yogun, koyu.

Alt asagi derece, emir itibanyla asagida olan. Derideki gozenek.

Bir yere kapamp ibadetle vakit gecirme. Sahip olma.

Zayifhk .

Simdiki Y esilkoy Yemek.

Toplanti.

Yayh saz calan kisi.

Oturulacak, gorusulecek yer, toplanti yeri. Buyulu, dussel.

Y azma, kaydetme deftere gecirme. Bir ise kalkisma, baslama, ayaklanma. Olum dansi.

l"ffrigue163

,t164

am

165

e Macabre166

5= Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 208, sanr 11.

Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 208, sanr 16. ~ Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 209, saur 18. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 209, sanr 21. Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 211, sanr 9. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 216, sanr 13. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 219, saur 11. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 222, sanr 24. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 222, sanr 29. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 223, sanr 8. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 223, sanr 22. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 223, sanr 29. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 225, sanr 14. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 225, sanr 14. Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 225, sanr 29.

(25)

20

Galantrie167

ukabele168

Ziippelik.

Karsihk verme, karsilama, karsi gelme.

167 _{Yak.up Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 226, satu 16.} 168 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 228, sanr 12.}

(26)

16.BOLUM

Harem169

Herkesin girmesine musaade edilemeyen, saygideger ve kutsal yer.

Astk.

Begenme,

deger

bicme, deger

verme; verilme. onaylama, dogrulama, gerc;eklendirme.

Tedavi eden, deva bulan, ilac veren, iyilestiren . Herkese, her seye elverisli.

Zararh ve korkunc mitolojik mahluk, etrafi birbirine katan korkunc insan

Gunesin etrafmda dolasan gezegen. Kervan, kafile. Hasimhk, dusmanhk. Kiskanchk, cekememezlik. Cimri, pinti. Insaniyetsiz, alcak.

Cok asm sofu.

Amant170

Takdir 171 Tasdik

172

•..•. iidavi 173

Barc-i alem174

irrit

175

Seyyare116

Hus~met177

a-kes178

Zihit

179

169 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 236, saur 16.} 170 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 236, saur 19.} 171 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 238, sanr 16.} 172 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 238, sanr 16.} 173 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 239, sanr 20.} 174 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 247, sanr 3.} 175 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 247, sanr 16.} 176 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 248, sanr 4.} 177 _y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 250, sanr 11.} 178 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 250, sanr 13.} 179 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 250, saur 18.}

(27)

22

17. BOLUM

Hillasa

180 Adem181

delalet182

Hercai183

Ser-giize~t184

Migfer185

istihale186

T .. bii

a nyye

t187

Meks188

Husul189

Ceburat190

inziva191

Bir seyin, bir sozun ozu, ozeti. Y okluk, bulunmama.

Yol gostermeler, kilavuzluk, alamet olma. Vefasiz, kararsiz, sebatsiz.

Seruven, birinin basmdan gelip gecen sey. Savasta basa giyilen demir tas, celik bashk. Mumkun olmayis, imkansizhk.

Tabilik, tabi olma. Bir devletin tebasmda bulunma uyrukluk. Durma, bekleme, bir yerde kalma, eglenme.

Ureme , tureme, meydana cikma,

Asin buyukluk, kibir. Allah'm buyuklugu,

Bir

koseye

cekilme, cekilip

hicbir ise

kansmama.

Dunya

islerinden vazgecme.

Memleketine gitme, akrabasma ulasma. Zulum gormus kimse.

Luks, gorkemli,

St1a192

Mazlum193

Luxueux194

180 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 253, saur 2.} 181 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 253, sanr 6.} 182 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 256, sanr 19.} 183 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 256, satir 25.} 184 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 257, saur 13.} 185 _Y_{akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 258, saur 12.} 186 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 258, satir 29.} 187 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 259, sanr 7.} 188 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 259, sanr 15.} 189 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 262, sanr 23.} 190 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 265, sanr 24.} 191 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 266, sanr 11.} 192 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 267, sanr 9.} 193 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 270, sanr 10.} 194 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 273, satir 16.}

(28)

Tahkir

197

Zillet

198

Vakar

199

Musallat2

00

Hakaret etme, hor gorme, kucuk gorme. Hakirlik, horluk, alcakhk,

asagihk

Agirbashhk, temkinlilik.

Birinin uzerine dusulmus,

satasmis,

ilismis, satasan, rahat birakmayan.

195 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 274, sanr 16.} l% Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 275, sanr 2. 197

Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 275, sanr 9.

198

199

200

(29)

24

18.BOLUM

Hassa

201

Heyula

202

Selamet

203

Kararg~b

264

Viceroi

265

Safsata

206

Bir kimseye ya da bir seye ozel olan nitelik. Zihinde tasarlanan sey.

Salimlik, eminlik, kork:u ve endiseden uzak olma.

Iyi

netice Bir yerde oturup karar kthnacak, dinlenilecek yer.

Genel vali.

Gorunuste dogru gibi gorundugu halde gercekte yanlis olan kiyas.

ingiliz Disisleri Bakanhgi.

Esaslar, destekler, direkler. Reisler. Vefat etmis olan, olen, olmus, olu. Kaynama, calkanma,

cosma,

Cennet ile cehennem arasmdaki bir yer. Usuller. Kutlu, ulu kisiler, daha 90k din ululan icin k:ullaruhr. Devlet kusu da denilen efsanevi kus.

Foreign Office

207

Erkan

208

Miiteveffa

209

Galeyan

210

Araf

11

Siieda

212

Miibama

213 201

Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 281, saur 2.

202

203 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 283, saur 16.} 204 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 283, sanr 20.} 205 _{Y akup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 286, saur 8.} 206

207

208

209 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 291, sanr 21.} 210

211

212

213

(30)

19.BOLUM

Mahiyer

14

Gaib

215

Miitecaviz

216

Bir seyin ash, esasi, icyuzu.

Gorunmeyen, hazir olamayan, yok olan, kayip. Tecavuz eden, gecen, asan, saldiran.

214 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 299, sanr 26.} 215 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 299, sanr 26.} 216 _{Yakup Kadri Karaosmanoglu, "Sodom ve Gomore" sayfa 300, sanr 32.}

(31)

4 iNDEKS

Sayfa

A

Abanoz 8 Adem 22 Afet 7 Ahbap 16 Akik 15 Aks 7 Alkov 6 Am ant 21 Anglofobi 12 Araf 24 Archer 19 Ayastefanos 19

B

Barhane 12 Belagat 15 Belig 18 Berzah 12 Bizote 12 Bonnenuit 6 Budvar 16

C

Caporal 18 Cazibe 3 Cebu rat 22 Cena bet 16 Cevher 11

D

Dandy 8 Danse Macabre 19 Dehliz 16 delalet 22

(32)

Desenchantee 14 Diner 19 Divanhane 12 Diiyun-1 Umumiye 4

_\

E

Ebauche 10 Erguvan 13 Erkan 24 Ezgi 10

F

Fazilet 14 Fetret 19 Fevkalade 3 Fievre typhoide 18 Flapper 9 Foreign Office 24

Fransiz Contrefa cone'u 8

Freerigue 19 Fumoir 18

G

Gaib 25 Galantrie 19 GalatJ-Hilkat 8 Galeyan 24 Garizi 13

H

Hacet 4 Hararet 3 Harc-i alem 21 Harem 21 Hasbihal 4 Hass a 24 Hassaten 9 Hercai 22 Heykel 14 Heyula 24 Hilaliahmer 23 Hitap etmek 3

(33)

Husul 22 Husumet 21 Husus 4 Husuu 17 Hfilasa 22

I

ihtila 15 ifrit 21 ihtimam 18 ingiltere exportationu 8 intelligence Senice 8 Inziva 22 Irtibat 4 istidat 15 istihale 22 istihbarat 17 Istiskal 8 i,ba 3 Isve 4 itikaf 13, 19 itilaf 17 Izzet-I nefs 6

K

Kafde 14 Kahin 12 Kalender 16 Karargah 24 Kaz1k cezasr 9 Kelbi 4 Kesafet 8 Kesif 19 Ki yam 19 Komp res 9

L

Lieutenant 17 Luxueux 22

M

Maafll 19

(34)

Mahmur 5 Mahmuz 16 Mahzun 5 Malihulyalardan 11 Malin 6 Massiva 13 Ma~uk 17 Mazlum 22 Maznun 17 Mefbum 18 Meks 22 Menfi 8 Me ram 16 Mesome 19 Mesveret 18 Mevzu 3 Mezamir 18 Migfer 22 Mihan 7 Mihrab 12 Mize 16 Mondanite 9 Mon de 10 Mufassal 3 Muhalif 15 Muhayyel 4 Muhit 3 Muhtelif 4 Mukabele 20 Mukaddes 8 Munis 3 Musallat 23 Mutaass1p 6 Muvaffak 8 Mii.dafaa 6 Miidavi 21 Mii.hama 24 Mii.kellef 15 Miinasebet 3 Mii.saade 11 Mii.samere 18

(35)

5 Miistesna 18 MiiJahede 18 Miitecaviz 15,25 Miiteveffa 24 Miizmin 17

N

Na~iz 17 Na-kes 21 Naraatmak 11 Nev'i 3

0

Orgie 18

p

Pose use 10

R

Reha vet 16 Reunion 19 Reva 6 Rind 12

s

Safsata 24 Saik 7 Sath 4 Savmak 3 Sebat 15 Sebt 19 Sefahet 11 Sefih 14 Selamet 24 Ser-giizeJt 22 Seyyare 21 Shocking 6 Sda 22 Suikast Sui-zann Siieda

(36)

~mme 18 Senaat 23 ~rir 18 ~uh 6

T

Taahhiit 4 Taassup 6 Tabiiyyet 22 Tafsilat 6 Tahkikat 12 Tahkir 15,23 Takdir 21 Tasavvur 17 Tasdik 21 Tecessiis 12 Teferruat 7 Tefrika 15 Tekzib 15 Temasa 4 Temelluk 19 Temin 8 Tereddiit 11 Teskere 16 Te~ebbiis 11 Te,vik 11 Tevkif 12 Tezekkiir 18 Transformist 16

u

Ufunet 15 Umumiefkar 4

V

Vakar 23 Vestibiiliin 4 Vice 13 Viceroi 24

(37)

7

z

Zaaf 7 Zabit 3 Zahit 21 Zarafet 7 Zill et 23

(38)