Test Geliştirme Süreci
Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu
BAŞARI TESTLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
Test Geliştirme
Test geliştirme süreci bilim tarihi içinde oldukça kısa bir zaman dilimi içinde çeşitli gereksinimleri karşılamak amacıyla oluşmuştur (Özgüven, 2007). Psikolojik testler, bireyler arasındaki farklılıkları, aynı kişinin değişik zaman ve durumlardaki tepki farklarını ölçmeyi amaçlar.
Baykul (2000) test geliştirmeyi, özellikleri önceden belli bir yaklaşıklıkla
kestirilebilen bir ölçme aracı hazırlama işi olarak tanımlamıştır.
Erkuş (2012) ise, psikolojik ölçek geliştirmeyi bireyin ölçülmesi
amaçlanan sadece ilgili özelliğini uyaracak uyarıcılar takımını ve bu
uyarıcılara uygun tepki kategorilerini oluşturma süreci ve işlemi olarak
tanımlamıştır. Özçelik (1992b)’e göre test geliştirme, hazırlanan bir testi
daha nitelikli bir ölçme aracı haline getirme sürecidir.
Baykul (2000), Thorndike (1971) ile Crocker ve Algina (1986)’dan yararlanarak test geliştirme adımlarını şöyle tanımlamıştır;
1. Testin (test puanlarının) hangi amaçla kullanılacağının belirlenmesi 2. Test ile ölçülecek niteliklerin saptanması
3. Maddelerin yazılması
4. Maddelerin gözden geçirilmesi (redaksiyon)
5. Deneme formunun hazırlanması 6. Deneme uygulamasının yapılması
7. Deneme uygulaması cevap kâğıtlarının puanlanması, madde analizi ve madde seçimi
8. Nihai testin oluşturulması ve istatistiklerinin kestirilmesi
Test Planı
Güvenilir ve geçerli bir test elde etmenin en önemli yolu, test geliştirme
sürecini planlı bir biçimde yürütmektir. Thorndike (1982) iyi bir test
planı için; testin amacının açıkça belirtilmesini, testte ölçülecek
hedeflerin işevuruk tanımlarının yapılmasını, test kapsamına karar
verilmesini ve testte yer alacak hedeflerle/kazanımlarla konu alanı
arasındaki ilişkilerin belirlenmesini gerektiği üzerinde durur.
Bu anlamda planlama birbirine bağlı aşamaları içeren bir süreçtir. Test
geliştirmenin başarısı öncelikle aşamalara ilişkin belirlemelerin doğru
yapılmasına sonra da testin bu aşamalara uygun biçimde
geliştirilmesine bağlıdır.
Testin Geliştirilme Amacının Belirlenmesi
Test geliştirmenin ilk aşaması test puanlarının hangi amaçla
kullanılacağına karar verilmesidir. Eğitsel başarı (erişi) testleri
çoğunlukla öğrencilerin öğrenmelerini izlemek ve değerlendirmek için
kullanılır.
Bunun yanında erişi testlerinden elde edilen sonuçlar öğretim süreçleri
hakkında kararlar vermek için kullanılmaktadır. Örneğin öğrenci
başarısını izlemek amacıyla önkoşul öğrenmeleri belirlemek; bireyin
derse hazırlıklı gelip gelmediğini saptamak, öğrenme eksikliklerini ve
güçlüklerini belirlemek amacıyla yapılan testler hazırlanmaktadır.
Kaynakça
Baykul,Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Orlando, FL: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.
Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I: Temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi.
Özçelik, D. A. (1992). Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları.
Özgüven, İ. E. (2007). Psikolojik testler. Ankara: Pdrem Yayınları.
Thorndike, E. L. (1971). The Fundamentals of learning. NewYork: AMS Press.
