ASİYANOTİK DOĞUMSAL KALP HASTALIKLARINA YAKLAŞIM
Doç. Dr MEKİ BİLİCİ DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
PEDİATRİK KARDİYOLOJİ
DOĞUŞTAN KALP HASTALIKLARI
Kardiyovasküler sistemin doğuştan olan yapısal veya fonksiyonel anomalilerine Doğuştan kalp hastalığı denilir.
Sıklık: 100 canlı doğumda 0.8-1
Kardeşinde DKH varsa risk % 2- 4 ‘e çıkıyor.
Doğuştan Kalp Hastalıklarında Tanı Gebelik ve Doğum Öyküsü:
Anne yaşı
Gebelik öyküsü
Enfeksiyonlar ( İntrauterin inf.; Rubella PDA ve periferik PS)
İlaçlar, alkol ve sigara (düşük doğum ağırlığı)
Anneye ait hastalıklar ( Gestasyonel diyabet, mikst konnektif doku, SLE)
Doğum ağırlığı
Ailede DKH var mı?
ÖYKÜ
Teratojenler Kalp defekti
Alkol ( Fetal alkol sendromu) VSD, ASD
Lityum Ebstein anomalisi
Retinoik asit Konotrunkal Anomaliler
(Fallot, VSD-P.Atrezi, Trunkus, Çift Çıkışlı Sağ ventrikül)
Valproik asit ASD, VSD, AS, CoA, PA/IVS
Yenidoğan ve Bebeklerde Postnatal Öykü
Doğum kilosu ve Apgar skoru
Beslenme
Morarma
Kilo alımı ve gelişme
( Vücut ağırlığı,boyuna göre daha fazla olarak etkilenir.)
Solunum yolu infeksiyonlarının sıklığı
Taşipne, dispne
Terleme ( Özellikle beslenme sırasında)
Çocuk ve Adölesanlarda Öykü
Gelişimi
Geçirdiği hastalıklar
Aile öyküsü: Özellikle ani ve erken ölüm varsa QT süresi ve kolesterol düzeyi incelenmelidir
Egzersiz kapasitesi ve beslenme alışkanlıkları
Okul performansı
Sigara veya uyuşturucu alışkanlığı?
Göğüs ağrısı:
a- Eforla ilişkisi var mı?
b- Göğüs duvarına vurma veya çarpma şeklinde ise aritmi
ile ilgili olabilir.
Semptomların Başlama Zamanı iyi Sorgulanmalıdır.
DKH’lı bebeklerin çoğu doğumda asemptomatiktir !!!!
Perinatal değişiklikler tamamlanınca semptomlar ortaya çıkar
1- Duktusa bağımlı sol tarafın obstrüktif hastalıkları : Doğumda normal iken, ilk 2 haftada azalmış kardiyak debi ve şok tablosu ile gelirler.
2- Ciddi L-R şantlı defektler : Genellikle 3- 4. haftaya kadar
asemptomatik olabilirler. PVR azalması sonucu kalp yetersizliği ile
gelirler.
1- Genel görünüm ve beslenme durumu 2- Aktivitesi, huzursuz mu?
3- Solunum şekli ve sayısı ? 4- Duruş pozisyonu?
5- Siyanoz var mı? ( Sat.< % 85 değilse fark edilmeyebilir, En iyi dilde anlaşılır),
6- Çomaklaşma
.7- Boyunda venöz dolgunluğun değerlendirilmesi 8- Boyunda venöz ve arteriyel vurular
9- Prekordiyal bombeleşme :
Kronik kalp büyümesini ve olayın bebeklik ve süt çocukluğu döneminde başladığını gösterir10- Kromozomal sendromlar
Bazı kromozomal anormalilerine DKH eşlik edebilir.
11- Kalıtsal veya kalıtsal olmayan sendromlar
Bu grup hastalıklarda DKH sıklığı yüksektir.
DKH’larda Fizik İnceleme ve İnspeksiyon
Palpasyon
1.Periferik Nabızlar
- Nabız Hızı: (Yaşa göre bakılmalı)
- Nabız Dolgunluğu : ( Kuvvetli nabızlar: PDA, AY, A-V malformasyon ; Zayıf nabızlar: Kalp yetersizliği, şok ) - Nabızlarda Düzensizlik
- Femoral ve brakial nabızların aynı anda bakılması
2.Kan basıncı
( Üst ve alt ekstremitelerde) 3. Prekordiyum
- Apeksin yeri ve Apikal vuru
- Prekordiyal aktivite ( hiperaktif prekordiyum = volüm yükü) - Parasternal lift (R KY de apikal vuru)
- Trill
4.Karın Muayenesi
- Karaciğer büyüklüğü - Asid
- Hepatojuguler reflu: Kalp yetersizliği nedeniyle büyümüş olan karaciğere baskı yapınca boyun venlerinin dolgunlaşması.
Palpasyon
Kalp odakları dikkatle dinlenmelidir:
1. Sternum sağında 2. interkostal aralık ( Aort odağı )
2. Sternum solunda 2. interkostal aralık ( Pulmoner odak )
3. Sternum solunda 4. interkostal aralık (Triküspit odak)
4. Kalbin apeksi (Mitral odak )
Ayrıca boyun ve sırt dinlenmelidir.
KALP SESLERİ
Kalp kapaklarının kapanması ile ilgili sesler ( S1, S2 )
S3, S4
A-V kapak açılması ile ilgili sesler
Ejeksiyon sesleri
Sistolik klikler
Ventrikül doluşu ile ilgili sesler
Perikarda ait sesler
Oskültasyon
Oskültasyonla tanı koyabileceğimiz DKH ?
ASD
VSD
PDA
Aort darlığı
Pulmoner darlık
Mitral Yetersizlik
Doğuştan Kalp Hastalıklarında Sınıflama
Doğuştan Kalp Hastalıkları
Asiyanotik Siyanotik
Soldan-Sağa Geçişli Şantsız (Darlıklı)
Sol-Sağ geçişli Doğuştan Kalp Hastalıkları
Kalpte hacim
yüklenmesine neden olurlar.
Bu hastalıkların patogenezi
; Sistemik ve pulmoner dolaşım arasındaki ilişki nedeni ile oksijenlenmiş kanın tekrar akciğerlere geri dönmesinin ortaya çıkardığı değişikliklere bağlıdır.
İki dolaşım arasındaki bir defektte kanın
geçişinin yönü ve miktarı;
1. Defektin büyüklüğüne 2. Pulmoner ve sistemik
basınçlara
3. Pulmoner ve sistemik damar dirençlerinin
miktarı ve oranına bağlıdır.
Asiyanotik Soldan Sağa Geçişli (Şantlı) Doğuştan Kalp Hastalıkları
Ventriküler Septal Defekt ( VSD )
Atriyal Septal Defekt ( ASD )
Patent Duktus Arteriosus ( PDA )
Atrio-ventriküler Septal Defekt (AVSD)
Aortikopulmoner septal defekt ( Aorta pulmoner pencere)
Parsiyel anormal pulmoner venöz dönüş
Koroner A-V fistül
Soldan-Sağa Geçişli Doğuştan Kalp Hastalıklarında Semptomlar
Sık akciğer enfeksiyonları
Büyüme ve gelişme geriliği
Efor dispnesi
Çabuk yorulma
Kalp yetersizliği
Pulmoner hipertansiyon
Sağ ve Sol Ventrikülü ayıran VSD
septumdaki deliktir.
Çocukluk çağının en sık görülen doğumsal kalp hastalığıdır.
İnterventriküler septumun
müsküler bölümünde veya
perimembranöz bölgesinde
görülebilir.
Soldan –Sağa Geçişli Doğuştan Kalp Hastalıkları Ventriküler Septal Defekt
2-D EKO Küçük VSD:
Pansistolik üfürüm ± thrillOrta-büyük VSD:
Pansistolik üfürüm, P2 sert, Apikal diyastolik üfürümVSD’ler Orta veya Geniş boyutta oldukları zaman sol kalp boşluklarında genişlemeye yol açarlar.
En sık perimembranöz bölgede görülür.
Perimembranöz VSD ‘lerin kapanma ihtimali düşüktür.
Çünkü Bu bölge zar yapısındadır.
Müsküler septumdaki defektler kas yapısında olduğu için
VSD’li çocuk kilo alıp büyüdüğünde defekt kapanabilmektedir .
Orta ve Geniş VSD’ler ;
1. Önemli düzeyde Pulmoner hipertansiyon, 2. Gelişme Geriliği,
3. Enfektif Endokardit,
4. Tekrarlayan Akciğer Enfeksiyonu,
5. Kalp Yetersizliğine yol açtıkları zaman Cerrahi
veya Anjiyokardiyografik olarak kapatılırlar.
Atriyal Septal Defekt (ASD)
• Sağ ve sol atriyumu ayıran septumdaki deliktir.
• Sol atriyum basıncı, sağ atriyum
basıncından hafif
düzeyde daha yüksek olduğu için soldan
sağa şant olur
(Volüm Yüklenmesi olur, basınç
yüklenmesi yoktur).
Sinüs venosus ASD
% 10
Sekundum ASD
% 70-80
Primum ASD
% 15
S2 sabit ve geniş çifttir,
Artmış Pulmoner kan akımına bağlı Sol 2. İCA’da sistolik
ejeksiyon üfürüm duyulabilir.
Sekudnum ASD’lerde enfektif endokardit proflaksisi verilmez. Primum ve Venosum ASD’lerde E.Endokardit proflaksisi verilmesi gerekir.
Sinüs Venosus ASD’lerde diğer ASD’lerden daha sık
olarak Parsiyel Pulmoner Venöz dönüş Anomalisi eşlike etmektedir.
ASD’ler orta veya geniş boyutta oldukları zaman sağ
kalp boşluklarında genişlemeye yol açarlar.
ASD’lerin tedavisi cerrahi veya anjiyo ile kapatmadır.
Tercih edilen yaş ilkokuldan önce olmakla beraber daha erken dönemde de kapatma
gerekebilimektedir.
ASD’nin varlığı Triküspit Atrezisi, Total Pulmoner Venöz
Dönüş Anomalisi, Büyük Damarların Transpozisyonlu
hastalar için hayatta kalabilmeyi sağlayabilmektedir.
Parsiyel Pulmoner Venöz Dönüş Anomalisi
Sol atriyuma dönmesi gereken pulmoner
venöz kanı(Oksijenize kanı) taşıyan pulmoner venlerden 1-3’ünün sol atriyum yerine sağ
atriyuma açılmasıdır.
Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.
Memleket isterim
Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.
Memleket isterim
Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.
Memleket isterim Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa bir şikâyet ölümden olsun.
MEMLEKET İSTERİM
Patent Duktus Areteriyozus
Aorta ile pulmoner arterarasındaki damardır. Prenatal dönemde açık olan PDA normalde doğumdan sonra
kapanmaktadır. Eğer doğumdan sonra
kapanmazsa PDA adını almaktadır.
Hastalarda Prekordium
hiperaktif, P2 normal (PH varsa şiddetli) Devamlı
(:Kontinu:
Sistolodiyastik) üfürüm Nabızlar sıçrayıcıdır,
Taşikardi, Taşipne
görülebilir.
Prematüre bebeklerde en sıkgörülen doğumsal Kalp hastalığıdır.
Pretermler: < 1750 gr % 45
< 1200 gr % 75
Konjenital rubella
Orta ve Geniş PDA’ler ;
• Önemli düzeyde Pulmoner hipertansiyon,
• Gelişme Geriliği,
• Tekrarlayan Akciğer Enfeksiyonu,
• Enfektif Endokardit,
• Kalp Yetersizliğine yol açtıkları zaman Cerrahi veya
Anjiyokardiyografik olarak kapatılırlar.
Atriyoventriküler Kanal Defekti
(:Komplet Atriyoventriküler Septal Defekt :Endokardiyal Yastık Defekti)
A-V kanal Defekti
Down Sendromlu Çocuklarda
en sık görülen doğumsal Kalp Hastalığıdır.
AVSD’lerde,
Primum ASD
İnlet VSD
Tek v e Ortak Atriyoventriküler
Kapak vardır (Triküspit ve Mitral Kapak şeklinde iki ayrı kapak
yokttur).
Oskültasyon:
S2 sabit çift, sol 2. İCA’da sistolik ejeksiyon üfürümü Sol sternal kenar ve apekste pansistolik üfürüm, S3AVSD
Erkenden Pulmoner Hipertansiyon ve Eisenmenger sendromuna yol açtıkları için 4-5 aylık oldukları zaman opere
edilmelidirler.
Aort Darlığı
Pulmoner Darlık ( valvüler,infundibuler, periferik)
Aort Koarktasyonu
Konjenital mitral darlık
Pulmoner venöz hipertansiyon
Bu hastalıklar kalpte basınç yüklenmesine Hipertrofiye neden olurlar.
Darlık kapak seviyesinde , kapağın altında veya
üzerinde olabilir. Bazı olgularda birden fazla
seviyede darlık görülebilir.
Doğuştan Darlıklı Kalp
Hastalıklarında Semptomlar
Semptomlar darlığın yeri ve seviyesine göre değişir !
Hafif darlıklar : Asemptomatiktir. Üfürüm duyulması veya kan basıncı ölçülmesi ile tanı alabilirler.
Orta- ciddi darlıklar : Göğüs ağrısı, efor dispnesi, çabuk yorulma ve senkop gözlenebilir.
Ciddi darlıklar : Yenidoğan evresinde semptom verirler.
Kalp yetersizliği veya duktusun kapanması ile kardiyojenik
şok tablosuna yol açabilirler.
Aort Darlığı
Sağ 2. İCA’da sistolik trill , sistolik ejeksiyon üfürümü
2- 4/ 6 (boyuna yayılır) ve ejeksiyon kliği , S2 daralmış veya normal
Aort Darlığı
Hafif darlıklar genellikle asemptomatik olrken, orta ve önemli darlıklarda
1.Hastada eforla ilişkili göğüs ağrısı veya senkop varsa,
2.İstirahaat Ekg’si ve Efor testinde sol ventrikül zorlanma belirtileri varsa,
3.Hastanın Eko incelemsinde önemli darlık bulguları veya sol ventrikülde hipertrofi
bulgularından biri/birkaçı varsa hastaya
müdahale edilir.
Aort Darlığı
Aort darlığı en sık kapak düzeyinde olur.
Kapak düzeyinde olan darlıklara Anjiyoda Balonla müdahale işlemi uygulanırken,
Supravalvüler ve subvalvüler darlıklara
Cerrahi girişim uygulanır.
SUPRAVALVÜLER AORT DARLIĞI
Sıklıkla Williams Sendromu ile birliktedir.
Williams sendromu:
7q11.23 yerleşimindeki elastin geninde delesyon sonucu görülür.
1. Cin yüzü (elfin face), 2. Geniş alın,
3. Düz burun köprüsü, 4. Uzun filtrum,
5. Yuvarlak yanaklar ve 6. Bebeklikte hipokalsemi
Pulmoner darlık
Sol 2.İCA’da sistolik trill ve sistolik
ejeksiyon üfürümü 2- 5/ 6 (boyuna yayılır) , S2 geniş ve sabit çift
P2 şiddeti azalmış
Pulmoner darlık-Genetik hastalıklar
Noonan Sendromu:
Pulmoner kapak displazisi 12. kromozom; PTPN 11 gen
mutasyonu (% 50 olguda)
Alagille Sendromu:
(Arteriohepatik displazi) Pulmoner kapak veya
dallarında displazi
Alt ekstremite nabızları zayıf
Hipertansiyon,
Üst ekstremite KB, Alt ekst.
KB.na göre YÜKSEKTİR.
Suprasternal çentikte trill
Apekste ejeksiyon kliği
Sağ veya sol 2.İCA’da sistolik
ejeksiyon üfürümü 2- 4/6
Sırtta da sistolik üfürüm
duyulabilir
Doğuştan Darlıklı Kalp Hastalıkları
•Subclavien arterin distalinde görülen darlıktır.
•Turner sendromunda sık olarak görülür.
•Ancak Turner sendromunda en sık görülen DKH, Biküspit Aortik Kapaktır.
Aort Koarktasyonu
Büyük Damarların Doğuştan
Düzeltilmiş Transpozisyonu Deoksijenize kan sağda yerleşmiş sol ventriküle açılır, sol ventrikülden de Pulmoner arter çıkıyor.
Oksijenize kan solda
yerleşmiş sağ ventriküle
açılır, Sağ ventrikülden
de Aorta çıkar
Büyük Damarların Doğuştan
Düzeltilmiş Transpozisyonu
Büyük Damarların Doğuştan Düzeltilmiş Transpozisyonu
Başka anomali eşlik
etmediği zaman siyanoz beklenmez. Ve 40-50 yıl yaşayabilmektedirler.
Ancak triküspit kapak ve sağ ventrikül sistemik ventrikül olduğu için
zamanla Kalp Yetersizliği
gelişmektedir.
Büyük Damarların Doğuştan Düzeltilmiş Transpozisyonu
VSD, Pulmoner Stenozun eşlik ettiği olgularda
anomaliye bağlı olarak Pulmoner Hipertansiyon veya Siyanoz görülebilir.
İzlem esnasında Supraventriküler
Taşikardi veya Tam AV
Blok gelişebilmektedir.
Yola birlikte çıktıklarını, Yolda bulduklarınla
değişirsen, Hem yolunu kaybedersin,
Hem de dostunu!
Necip Fazıl Kısakürek