GGY464
MENKUL KIYMETLEŞTİRME
Dr. Hüseyin YURDAKUL
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
ABD ve Avrupa ülkelerde büyük bir pazar payı oluşturan ve yatırımcıların rağbet gösterdiği ipoteğe dayalı menkul kıymetleştirme uygulamasının ülkemizde de etkin bir şekilde uygulanabilmesi için başta Sermaye Piyasası Kanunu olmak üzere çeşitli kanunlarda değişiklikler yapılmış ve sistemin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için, yurtdışındaki uygulamalardan esinlenilerek, oradaki yapıya benzer bir yapı oluşturulmaya çalışılmıştır.
Türkiye’de Konut Finansmanı
Kamuoyunda Mortgage Kanunu olarak bilinen 5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 06.03.2007 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Türkiye’de Konut Finansmanı
5582 sayılı Kanun ile getirilen ana düzenleme konut finansmanı kavramıdır. Kanun’un 12. maddesi ile SerPK’ na eklenen 38/A maddesinde konut finansmanın tanımı şu şekilde yapılmıştır: «Konut finansmanı, konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılmasıdır. Bu kapsamdaki kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kullandırılan krediler de konut finansmanı kapsamındadır».
Türkiye’de Konut Finansmanı
5582 sayılı Kanun ile SerPK’ na eklenen 38/B maddesine göre “Konut finansmanı fonu, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler karşılığında toplanan paralarla, ipoteğe dayalı menkul kıymet sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esasına göre oluşturulan malvarlığıdır”
şeklinde tanımlanmıştır. Aynı tanım SPK’ nın Konut Finansmanı Fonlarına ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Seri: III, No: 34 Tebliği’nde de tekrarlanmıştır.
Türkiye’de Konut Finansmanı
Konut finansmanı fonu, kaynak şirket açısından kredi temini imkanının yanı sıra, birincil kredi verenlerden ilgili alacakların devralınması ve bu alacakların portföyde tutulması veya saklanması, ipotek teminatlı alacaklara dayalı bonolar veya ipoteğe dayalı menkul kıymetler aracılığıyla menkul kıymetleştirilmesi gibi işlevlere sahip bulunmaktadır. Ayrıca, konut finansmanı fonunun garanti sağlama fonksiyonu da bulunmaktadır (Alptürk,2009).
Türkiye’de Konut Finansmanı
Konut finansmanı fonları, yasal statü olarak tüzel kişiliği olan menkul kıymet yatırım fonlarına benzer şekilde tasarlanmıştır. Ancak menkul kıymet yatırım fonları fon malvarlığına katılım hakkı verirken, konut finansmanı fonu, fon portföyüne dayalı olarak borçlanma senedi niteliğinde İDMK’ ler ihraç edecektir (SPK Seri: III, No: 34).
Türkiye’de Konut Finansmanı
Yurtdışı menkul kıymetleştirmede “servicer” olarak adlandırılan hizmet sağlayıcı, ipotekli konut kredisi alacaklarının günlük idaresinden sorumlu olan kurucu veya kurucu niteliğine haiz bir kuruluştur. Hizmet sağlayıcısının görev ve sorumlulukları, fon kurulu ile aralarında akdedilen yazılı bir hizmet sözleşmesine göre belirlenecektir (SPK Seri:
III, No: 34 Tebliği md. 8).
Türkiye’de Konut Finansmanı
Alptürk, E., 2009. Konut Edinimimde Alternatif Finansman Yöntemi: Mortgage, Web Sitesi:
http://paribus.tr.googlepages.com/alpturk7.doc, Erişim Tarihi: 10.03.2020.
Yararlanılan Kaynak:
Dutçu, F., 2009. İpotekli Konut Finansmanı Sisteminde Menkul Kıymetleştirme, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
