Y R D . D O Ç . D R . H . D E N İ Z G Ü L L E R O Ğ L U
ULUSAL VE ULUSLARARASI DÜZEYDE UYGULANAN TEST PROGRAMLARI (YETENEK TESTLERI VE STANDART
BAŞARI TESTLERI BAĞLAMINDA)
TEMEL KABILIYETLER TESTI- TKT
TEMEL KABILIYETLER TESTI (TKT)
• Temel Kabiliyetler Testi (Primary Mental Abilities)’ni oluşturan Louis Leon Thurstone’dur.
• Yayın ilk ,Chicago üniversitenin yayın evi tarafından ilk basımı yapılmıştır. Türkiye’de ise Milli Eğitim Bakanlığı Test ve Araştırma Bürosu tarafından 1953 yılında basılmış, el kitapları ise en son 2001 yılında revize edilmiştir (Dirlik, 2013).
• TKT, 5-7, 7-11 ve 11-17 yaşlar arasındaki çocuklarda uygulanabilmektedir. Kalem-Kağıt testidir.
• Orijinal formu 256 sorudan oluşmaktadır (Atılgan, 2005), Türkçe formunda ise 162 soru bulunmaktadır (Sezer &
Sarıgül, 2014).
• Atılgan’a göre ise Türkçe formu 181 maddeden oluşmaktadır (Atılgan, 2005). Aradaki farklar 1953 çevirisi ile 2001 çevirisi arasındaki geçerlilik, güvenirlik çalışmalarından kaynaklanıyor olabilir.
•
• TKT, Thurstone’un “Temel Zihinsel Yetenekler” olarak adlandırdığı grup faktör düzenine göre oluşturulmuş zekâ testidir (Guilford, 1967).
• Beş alt yetenekten ve yedi alt testten alınan toplam puanlar ile kelimeler ve resimler testi ile dil yeteneği, yer kavramı testi ile şekil uzay yeteneği, kelime ve şekil gruplaması testleri ile akıl yürütme yeteneği ve hesap testi ile sayısal yeteneği ölçmeyi amaçlamaktadır (Atılgan, 2005).
•
• Testte her doğru yanıt bir puan olarak belirlenmiştir. İlgili alan puanları o yetenek alanının alt testlerinin puanları toplanarak bulunur.
• Öğrencinin; cinsiyetine, takvim yaşına, okulun bulunduğu yerleşim yerine uygun olan norm tablosu seçilerek öğrencinin ham puanları her yetenek için ayrı ayrı işaretlenir ve profil oluşturulur
TKT’NIN GEÇERLİK GÜVENIRLİK ÇALIŞMALARI
• Orijinal testin norm çalışmaları, geçerlilik çalışmaları ve güvenirlilik çalışmaları ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur. Türkçeye uyarlanan 7-11 testinin maddeleri üzerine yapılan çalışmalar ile madde güçlüğü ve ayırt edicilik indeksleri hesaplanmış ve istenen düzeyde olmayan maddeler çıkarılmıştır. Testin tümü ve alt ölçekler için güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geçerlilik çalışmalarında ise yordama geçerliliği hesaplanmış, ölçüt olarak ise ders ve sınıf geçme notları kullanılmıştır (Dirlik, 2013)
• Aynı zamanda 4154 öğrenci örnekleminde yapı geçerliliği çalışması yapılmıştır. Bu çalışmada madde-madde korelasyonları, tetrakorik korelasyon katsayısı ile hesaplanmış elde edilen korelasyon matrisi faktör analizine tabii tutulmuştur (Atılgan, 2005).
• Testin yapı geçerliliğine ait bazı sorunlar bulunmuştur. Bunlar (Atılgan, 2005);
• Bazı alt testlerin maddelerinin beklenen faktöre yeterince büyük yük vermediği gözlenmiştir.
• Alt testlere ilişkin bazı maddelerin beklenen faktöre yeterince yük vermiş olmasına rağmen başka faktörlere de yük vermekte olduğundan binişik olduğu gözlemlenmiştir.
• Kelime gruplaması ve şekil gruplaması alt testlerinin “akıl yürütme” yeteneğini ölçen bir yapı oluşturmadığı gözlemlenmiştir.
Test ile ilgili Norm Çalışmaları
• Türkçeye uyarlanan TKT (7-11) in norm çalışmalarının MEB tarafından yapıldığı (Dirlik, 2013)araştırmalarda bulunmaktadır, fakat herhangi bir ayrıntı elde edilememiştir.
Orijinal form ile ilgili olarak 56 alt testten oluşan bataryasının Chicago Universitesi’ndeki 250 öğrenci ye uygulaması ile normlarını belirlemiştir (Goodman, 1943).
KAYNAKÇA
• Atılgan, H. (2005). Türkçe'ye Uyarlanmış Temel Kabiliyetler Testi (TKT) 7-11'in Yapı Geçerliliği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 57-72.
• Dirlik, E. (2013). Eğitim Kurumlarında Kullanılan Psikolojik Testlerin Ölçme Standartlarına Göre İncelenmesi. Ankara
• Goodman, C. H. (1943). A factorıal analysıs of thurstone's
sıxteen prımary mental abılıtıes tests. Psychometrıka, 141-151.
• Guilford, J. (1967). Natıonal Academy of Science; Louis Leon Thurstone. Washington D.C.: National Academy of Science.
• Sezer, Ş., & Sarıgül, S. (2014). TKT 7-11 Sonuçlarına Göre Üstün Yetenekli Öğrencilerin Yetenek Alanlarının Analizi.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 189-203.
