VANKOM‹S‹NE D‹RENÇL‹ ENTEROKOK BAKTER‹YEM‹S‹ OLAN KANSERL‹ B‹R ÇOCUKDA L‹NEZOL‹D TEDAV‹S‹*

(1)

ÖZET

Nozokomiyal infeksiyonlar›n % 10-12’sinden enterokoklar sorumludur. Vankomisine dirençli enterokoklar ile koloni- zasyon, genellikle yo¤un bak›m veya onkoloji ünitelerinde uzun süre kalan hastalarda görülmektedir. Bir hastadan di¤erine sa¤l›k personeli ile geçebilmektedir. Düflkün hastalarda kolonizasyonun ard›ndan infeksiyon geliflme s›kl›¤› yüksektir. Vanko- misine dirençli enterokoklar›n neden oldu¤u infeksiyonlar›n tedavisinde linezolid de¤erli bir ilaçt›r. Burada ‹stanbul Üniver- sitesi Onkoloji Enstitüsü Pedatrik Hematoloji-Onkoloji Bilim Dal›’nda nöroblastomlu bir olguda ilk kez saptanan ve linezo- lidle baflar›l› bir flekilde tedavi edilen vankomisine dirençli enterokok bakteriyemisi olgusu sunulmufltur.

Anahtar sözcükler: linezolid, vankomisine dirençli enterokok SUMMARY

The Use of Linezolid in the Treatment of Vancomycin-resistant Enterococcal Bacteremia in a Child Patient with Cancer

Enterococci are responsible for 10-12 % of nosocomial infections. Colonization is usually acquired by susceptible hosts in intensive care units or oncology units for prolonged periods with a high rate of patient colonization with vancomycin-resistant enterococci. It can be transmissed from one patient to another by health care workers. Immunocompromised patients have an increased likelihood of developing infection following colonization. Linezolid is an anti-infective agent that has re- cently become available to treat infections caused by vancomycin-resistant enterococci. We describe the first confirmed case of bacteremia with vancomycin-resistant enterococci in Istanbul University Oncology Institute Pediatric Hematology - Onco- logy Division, in a patient with neuroblastoma who was successfully treated with linezolid.

Keywords: linezolid, vancomycin-resistant enterococci

VANKOM‹S‹NE D‹RENÇL‹ ENTEROKOK BAKTER‹YEM‹S‹ OLAN KANSERL‹ B‹R ÇOCUKDA L‹NEZOL‹D TEDAV‹S‹*

H. Haldun EM‹RO⁄LU*, Rejin KEBUD‹*, ‹nci AYAN*, Nezahat GÜRLER**, Ömer GÖRGÜN*, Bülent ZÜLF‹KAR*, Melike KESER***, Nevin HAT‹PO⁄LU***, Ayper SOMER***,

Nuran SALMAN***

*‹stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, Pediatrik Hematoloji-Onkoloji Bilim Dal›, ‹STANBUL

**‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹STANBUL

***‹stanbul T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal›, Pediatrik ‹nfeksiyon Hastal›klar› Bilim Dal›, ‹STANBUL

Yaz›flma adresi: H. Haldun Emiro¤lu. ‹stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, Pediatrik Hematoloji - Onkoloji Bilim Dal›, Çapa, ‹STANBUL

Tel: (0212) 414 24 34, GSM: (0532) 667 68 16 e-posta: emiroglu@istanbul.edu.tr

Al›nd›¤› tarih: 31.08.2007; revizyon kabulü: 23.11.2007

*22. Antibiyotik ve Kemoterapi (ANKEM) Kongresi'nde sunulmufltur (29 Nisan-03 May›s 2007, Antalya)

G‹R‹fi

Vankomisine dirençli enterokoklar›n (VRE) yol açt›¤› infeksiyonlara, genellikle glikopeptidlerin s›k kullan›ld›¤› birimlerde ve özel- likle ba¤›fl›kl›¤› bask›lanm›fl kiflilerde rastlanmaktad›r^(4,9).

Febril nötropenik dönemdeki kan kültü- ründe VRE üreyen ve linezolid ile baflar›l› sonuç al›nan nöroblastomlu bir çocuk olgu, bilim dal›- m›z›n bu patojene karfl› ilk klinik deneyimi oldu¤u için sunulmufltur.

ANKEM Derg 2007;21(4):242-244

242

(2)

243

OLGU

Bat›nda kitleyle baflka hastaneden sevk edilen, 21 ayl›k k›z çocu¤a evre IV nöroblastom tan›s› kondu. Türk Pediatrik Onkoloji Grubu (TPOG) tedavi protokolü kullan›ld›. ‹kinci kür kemoterapi (KT) sonras› febril nötropeni döne- minde iken, uygulan›lan sefepime klinik yan›t al›nmas›na karfl›n santral ven kateterinden al›- nan kan kültüründe VRE üremesi gösterildi.

Hastada VRE üremesinin ard›ndan, çocu-

¤un taraf›m›za sevk edilmeden önce yatt›¤› di-

¤er bir hastanede al›nan kan kültüründe de VRE üremesinden flüphelenilerek linezolid tedavisi- ne bafllanmas›n›n planland›¤›, ancak daha sonra üreme olmad›¤› sonucuna var›larak tedaviden vazgeçildi¤i ö¤renildi. Kateteri ç›kar›larak kateter ucu ile birlikte periferik venden tekrarlanan kan ve d›flk› kültürlerinin ard›ndan, Hastane ‹n- feksiyon Komitesinin önerilerine uygun olarak izolasyon uygulanan hastaya intravenöz linezolid tedavisi bafllan›ld›. Kateter ucu ve periferik ven kan kültürleri ile d›flk›s›nda VRE üreyen hastan›n tedavisi 14 güne tamamland›.

Tedavi sonras› tüm kültürleri negatifleflen hastaya, izolasyon kald›r›larak TPOG protoko- lüne göre almas› gereken üçüncü KT kürü ge- cikme olmaks›z›n zaman›nda uygulanabildi.

Cerrahi olarak kitlesi de ç›kar›lan hastan›n KT uygulamalar›na devam edildi. Her KT kürünün sonras›nda febril nötropeni geliflmesine karfl›n, ikinci kür KT sonras›nda görülenin d›fl›nda, al›- nan di¤er kan ve d›flk› kültürlerinin hiçbirinde VRE üremesi olmad›.

TARTIfiMA

Hastane kaynakl› vankomisine dirençli enterokok infeksiyonlar› ilk kez 1980’li y›llar›n sonlar›nda tan›mland›ktan sonra, artarak dünya çap›nda bir sorun oluflturmaya devam etmekte- dir. Bu infeksiyonlara immunosupresyon, damar içi giriflimler, hastanede kal›fl süresinin uzun oluflu ve antibiyotiklerin uygunsuz kulla- n›m› gibi olumsuz faktörlerin sonucu olarak özellikle glikopeptidlerin s›k kullan›ld›¤› birimlerde rastlanmaktad›r^(4,5,9,10). Olgumuz ikinci

kür kemoterapinin ard›ndan geliflen miyelosup- resyon döneminde iken febril nötropeni tablo- sunda baflvurmufltur. Hastam›z›n immunosupresyon döneminde olmas› ve damar içi santral ven kateterinin bulunmas›, VRE infeksiyonu ge- liflimi yönünden olumsuz risk faktörleri aras›n- da say›labilir. Ancak, hastanede uzun süreli ya- t›fl durumunun bulunmamas› ve henüz ikinci kür kemoterapi sonras› geliflen febril nötropeni nedeni ile daha önce genifl spektrumlu antibiyotiklerin kullan›m›n›n s›k olmamas› gibi durum- lar da VRE infeksiyonuna karfl› olumlu faktörler olarak düflünülebilir.

Sefepim tedavisi ile febril nötropenisi klinik olarak düzelmifl görünmekle birlikte, baflvu- ru s›ras›nda al›nan kan kültürleri (santral ven kateteri, periferik ven) ve d›flk› kültürlerinde VRE üremesi gösterilmifltir. VRE üremesinin ar- d›ndan, taraf›m›za sevk eden sa¤l›k kuruluflu- nun mikrobiyoloji laboratuvar›nda da ayn› mikroorganizman›n üremesinden flüphelenildi¤i, fakat mikroorganizman›n üretilememesi sonucu tan›dan uzaklafl›ld›¤› ö¤renilmifltir. D›flk› ile yay›l›m›n önlenmesi bak›m›ndan izolasyon gereklidir. Olgumuza ancak mikrobiyolojik üreme gösterilerek tan› konulduktan sonra geç de olsa izolasyon uygulanmaya bafllanabilmifltir. ‹zo- lasyon, hastan›n tüm kültürlerinde VRE negatif- leflene kadar 14 günlük tedavi boyunca sürdü- rülmüfltür.

Ribozomlar›n 70S ünitesinde bakteriyel protein sentezini bozarak etki gösteren ve oksa- zolidinon olarak bilinen yeni bir antibiyotik s›- n›f›n›n ilki olan linezolid, metisiline dirençli sta- filokoklar ve VRE infeksiyonlar›nda etkin- dir^(2,3,6-8). Linezolid çocuklarda 20 mg/kg/gün dozunda ve 12 saat arayla, IV olarak uygulana- bilmektedir⁽¹⁾. Olgumuzun önerilen dozda 14 günlük tedavisi sonras› kültürlerinde VRE ne- gatifleflmifltir.

Sonuç olarak; febril nötropenili hastalarda etken olarak VRE hat›rlanmal›d›r. Tan›da mikrobiyoloji laboratuvar›n›n rolü önemlidir. fiüp- heli VRE üremesinin bildirilmesi erken tan› ve d›flk› ile yay›l›m›n›n önlenmesinde gereklidir.

Febril nötropenik VRE infeksiyonlu hastalarda linezolid tedavisi baflar›l› olabilir.

Vankomisine dirençli enterokok bakteriyemisi olan kanserli bir çocukda linezolid tedavisi

(3)

KAYNAKLAR

1. Al-Tatari H, Abdel-Haq N, Chearskul P, Asmar B:

Antibiotics for treatment of resistant gram-positive coccal infections, Indian J Pediatr 2006;73(4):323-34.

2. Atkins JL, Hidvegi N, Teare L, Dziewulski P: The use of linezolid in the treatment of vancomycin- resistant enterococcal septicaemia in two patients with burn injuries, Burns 2002;28(2):185-8.

3. Bain KT, Wittbrodt ET: Linezolid for the treatment of resistant gram-positive cocci, Ann Phar- macother 2001;35(5):566-75.

4. Batts DH: Linezolid-a new option for treating gram-positive infections, Oncology 2000;8(Suppl 6):23-9.

5. Bradley SJ: Control of glycopeptide-resistant en-

terococci in an oncology unit, Pharmacotherapy 2000;20(9):S203-12.

6. French G: Linezolid, Int J Clin Pract 2001;55(1):59- 63.

7. Fung HB, Kirschenbaum HL, Ojofeitimi BO: Line- zolid: an oxazolidinone antimicrobial agent, Clin Ther 2001;23(3):356-91.

8. Perry CM, Jarvis B: Linezolid: a review of its use in the management of serious gram-positive infections, Drugs 2001;61(4):525-51.

9. Zirakzadeh A, Patel R: Vancomycin-resistant enterococci: colonization, infection, detection, and treatment, Mayo Clin Proc 2006;81(4):529-36.

10. Zubaidah AW, Ariza A, Azmi S: Hospital-acquired vancomycin-resistant enterococci: now ap- pearing in Kuala Lumpur Hospital, Med J Malay- sia 2006;61(4):487-9.

244 H. H. Emiro¤lu ve ark.