GALATA S. LUSAVORİÇ KİLİSESİ

GALATA S. LUSAVORİÇ KİLİSESİ

Proje ve tatbik : Bedros ZOBYAN Mimar İ. T. Ü.

de, bir kültür merkezi haline gelmiş ve on-lar da memleket kültür ve sanatının inkişa-fında hisselerine düşen görevi yaparak istan-bul'a sayısız mimarî eser kazandırmışlar, Türk tiyatrosunu kurmuşlar ve sanat haya-tına katılmışlardır.

Galata'da 1436 da inşa edilen bu kilise 1731 deki Galata yangınında kül olmuş, 1732 de kısmen kârgir olarak tekrar inşa edilmiş, 1771 yangınında tekrar kısmen ha-rap olmuş ve 1799 da yeniden inşa edilen ki-lise 1834 de esaslı bir tamir görerek son şeklini almıştır.

Galata'da, Tophane'yi Karaköy'e bağla-yan Kemeraltı caddesinin solunda, birkaç seneden beri devam eden kilise inşaatı 1966 senesinin Ağustos ayında tamamlanarak Er-meni cemaatin ibadetine açılmıştır. Mimari abideleri ile zengin istanbul'umuzda yükse-len bu yeni ve güzel eser şehrimizde yaşa-yan Ermeniler için tarihî mana taşıyaşa-yan bir mevkide kurulmuştur.

istanbul'da Ermeniler Bizans devrinden Tophane semtinde ikamet etmekte oldukla-rından, 1391 senesinde bu muhitte bir iba-dethane lüzumunu hissetmişler ve bu

mak-satla bugünkü kilisenin bulunduğu arsayı Csnevizlerden satın alarak 1436 senesinde istanbul'un ilk Ermeni kilisesini inşa etmiş-lerdi.

1453 de, Fatih Sultan Mehmet istan-bul'u fethinden sonra, burada bir Ermeni topluluğu bulmuş ve onları bir ruhanî reis etrafında toplamak gayesi ile Bursa'dan çok iyi tanıdığı piskopos Hovagim'i istanbul'a getirterek Patrik ilân etmiş, böylece istan-bul Ermeni Patrikhanesini kurmuştu.

i t M

lfS,ı

WM

İçten detaylar ve kat planları

1958 de istanbul'un imarı için girişilen çalışmalarda Tophane'yi Karaköy'e bağlayan Kemeraltı caddesinin açılması lüzumu beli-rince, bu tarihî kilisenin mühim bir kısmı istimlâke tabi tutulmuş ve artan sahada yeni bir kilisenin inşaatına müsaade edilmiş, pro-jeler Y. Müh. Mimar Bedros Zobyan tara-fından tanzim edilerek temel inşaatına baş-lanmıştır.

1961 den sonra temel üstü ruhsatı alı-narak inşaat devam edilmişse de maddî im-kânsızlıklar sebebi ile inşaat, ancak beş se-nede tamamlanabilmiş ve ibadete açılmıştır.

Yeni kilise 11.70 x 29.25 metrelik bir sahaya oturtulmuş olup eski kilisenin takri-ben yarı genişliğinde olduğundan, kaybedi-len sahanın şakulî olarak kazanılması cihe-tine gidilmiş, kilisede kutsî ziyaretgâh olarak bir bodrum katı ile koro için bir balkon katı düşünülmüştür.

Ermeni mimarisinin güzel bir örneği olan kilisenin projelerinin hazırlanmasında mimar, tarihî Ermeni mimarîsi üslûp ve mo-tiflerinden istifade etmiş, binayı küfeki taşı ile kaplamak suretiyle bu malzemeden azamî şekilde faydalanmıştır.