u n u n
S A Y I :149 - 1 5 0 Y A P I S A N A T I , Ş E H İ R C İ L İ K v e S Ü S L E Y i C i S A N A T L A R D E R G İ S İ S A H İ P L E R İ : Y . M İ M A R A B İ D İ N M O R T A Ş v e Y . M İ M A R Z E K İ S A Y Â R İ D A R E Y E R İ : A N A D O L U H A N N o . 3 2 - 3 3 İ S T A N B U L . T E L E F O N : 2 1 3 0 7 B a ş Y a z ı : B E L E D İ Y E S E R G İ S İ N D E N B E K L E D İ K L E R İ M İ Z !Yazım: ZEKİ SAYÂR
Galatasaray da açılan Nafia sevgisine istanbul Belediyesi de iştirak ediyor. Bu suretle Belediye mem-leket iimarında kendisine düşen başarı »hissesini gös-termektedir. Büyük salonda Belediye, şelhrimizin
«Nazım plânı» ile bazı semtlerin eski vle yeni halleri, ni gösteren fotoğraf ve maketleri, mahdut miktarda
mimarî plân ve grafikleri teşhir etmektedir.
Bu dokümanlar, Belediyemizin şimdiye kadar muhtelif vesilelerle hemşehrilerine gösterdiği imar faaliyeti projelerinden fazla ibir şeyi ihtiva etmemek-tedir. Hattâ teşlhir ve hazırlık bakamından, bu salon çok aceleye gelmiş, itina gösterilmemiş ibir manzara
arz ediyor. Sergiyi gezenleri, bir azda sergiler
(hakkm-da İbiligi sahibi olanları «İstanlbul Stanıdı» her halde tatmin edememektedir.
Bir Belediyecilik Sergisinden neler beklenece-ği nd veya bir Belediyenin hemşeril erime b u fırsatla neler anlatıp, göstermesi icap edeceğini sırası
gel-miglken tetkik edelim.
İstanlbul plânı yapılmağa başlandığı gündembe-ri; İmar Müdürlüğü ş'öhirin müstakbel projelerimi ha-zırlamakta devam ediyor.
Geçen yedi sekiz senedeniberi bu çalınmalar el-an ulmuımî hatlar üzerinde kalmıştır. Şehircilik pro-jeleri mesaisi, Şilmdiye kadar birkaç meydan ve bü-yük arterle, birkaç ikamet semtinin, tafsilâta
girme-den küçük mikyasta etütlerine inlhisar etmektedir. Şehir plânı mesaisi detay ve teferruata kadar girmek-ten Ihenüz uzaktır. Bu itibarla. Belediyemiz teşjhıir ettiği dokümanlar ile ileri bir Belediyecilik ve şehircilik anlayış ve tatbikatının henüz eşiğinde buluınlduğunu göstermektedir.
Yine çok mahdut olarak gördüğümüz grafikler den de anladığımıza nazaran Sergide Belediyenin şehircilik faaliyetini stati&tik ve grafiklerle ifade ka-biliyeti zayıftır. Bu noksanı Iher halde, Sergiyi
Ihazır-lıyanlara atf etmekten ziyade, İmar bürosunda şim-diye kadar bu tarzdaki mesainin bulunmamasında aramak icap eder. Böyle bir sergide, halkı daha zi-yade ilgilendirmek ve ona Şehir bilgisi vermek, için muhtelif vasıtalara müracaat etmek kabilidir.
Bunlar meyanımda; şelhirdeki nufus kesafetinin dağıllışı senelere göre nüfusun muhtelif semtlere akı-şı, şehir in münakale damarları ve sirkülâsyon plân-ları, iş, İkamet ve sayfiye bölgeleri plânlarının bu-günkü durumu, gelecek yıllara ait inkişafları, Şehrin gayrı sıhhi mahalleleri (Tauıdis) hakkında çalışmalar, ile Şehir içindeki yeşil parklar ve meydanların mik-dar ve nislbatleri giibıi bir şeihir organizmasını
bütün-leyen unsurların ayrı ayrı ve mukayeseli ibir şekilde plânlar, grafiklerle iızaihı kabili ve lüzumludur.
Şehİri yukarıda saydığımız veçhelerden, teker teker müıtalea eden plân ve iihsaî bilgilerin şehircilik mesaisi bakılmamdan ne kadar kıymetlii olduğunu i-zaha hacet yckıtur. Gerek şelhir mütehassısının, gerek mesai arkadaşlarının IsItanbul plânı üzerimde yap-makta oldukları etütlerde, b u iihsaî dokümansızlık ve muhtelif hususiyetlere göre etüt noksanlığı görül-mektedir.. Istanbulun plân etütleri, elli, hiç olmazsa yirmi beş yıl önceden beni, meydana gelmiş olan inki-şaf ve tedenniler, ticaret, sanayi, ikamet bölgelerinde içtimaî, sıhhî ve sair faktörler hakkında kesin bir bi'llgiye dayanmadan yapılamaz. Bu bilgiler İmar bü-rosu tarafından temin edilmezse yapılacak projeler-den iyi sonunçlar beklenımetmelidir.
Sergi İmar büromuzun teşkilâtındaki eksiklikle-ri göstermesi itibar ile şayanı dikkattir. Şehir plânının, yukarıda izah ettiğimiz asasilara dayanılarak hazır-lanabilmesi için İtmar Müdürlüğü teşkilâtında bir
«i ıh s â i m a l u m a t b ü r o s u» na ihtiyaç vardır. Bu noksan şelhir mütehassısının muîhtelif
4 ve 5 inci kat plânları
mıin edilmiştir. Yapılan 90 tonluik bir tahmil netice-sinde Simplex tipi kazıklarım 2 milimetreden fazla çö künfcü göstermediğini meyldana koymuştuir. Büün
bi-nanın altına mail köşe kazakları da daihil olmak
üze-re, 728 tane kazık çakılmış, ve o zamanlar 'bu tip kazıkların beher metre tulü 1 0 liradan yapılabildiği içim, beheri 1 6 şar m e t r e tüllünde olan bu kazıklar
İ-dareye ceman 135,000 liraya mal olmuştur.
(Bas yazıdan devam)
şilelerle tanzim etmiş olduğu raporlardan da his e-dilmektedir. Bu büronun mesaisi ilhzarî ve tamamla-yıcı mahiyette olup, imar plânları etütlerine esas teş-kil edeceği için küçüimsenımiyecek kadar mühimdir. Bu etütler, ayni zamanda Ibu günkü Nafia sergisi gi-bi ıfırsatlarda teşhir edilegi-bilmeleri bakımından çok kıymetli olacalkltır.
Belediyemizin noksan tarafarından (biri de «Malî ve iktisadî etüt» lere sahip (bulunma-masıdır. Hazırlanan projelerin ayrıca ekonomik ba-kımdan, mukayese ve te(t<k(ilki lâzımdır. İstanbul gibi bir şehirde şehircilik ve İmar tatbikatı büyülk
tahsi-sata ve malî imkânlara lüzum gösteren bir iştir. Şe-hircilik proje mesaisi yanında, tatbik imkânlarını baihş edecek iktisadî ve malî etütlerinde beraberce yapıllması gereklidir. Sergide saydığımız tarzı mesa-iyi gösteren hiçbir dokümana maalesef tesadüf ede-medik.
Şehrimiz, şüphegizki, eon yıllar içinde çehresini değiştirmekte imkân nislbetinde imar edilerek güzel-leşmektedir. Bu çalışmaların saydığımız noksanların telâfisi sayesinde daha melodik bir kıymet kazana-cağı muhakkaktır.
