TÜRK HAVA KURUMU GENEL BAŞKANLIĞI ANKARA

(1)

THKY- 311

+

TÜRK HAVA KURUMU GENEL BAŞKANLIĞI

ANKARA

TÜRK HAVA KURUMU ÇHHA UÇUŞ EĞİTİM OKULU

YAMAÇPARAŞÜT

UÇUŞ EĞİTİMİ YÖNERGESİ

TÜRK HAVA KURUMU BASIMEVİ Ankara – 2013

(2)

THKY-311 1. Merkez Yönetim

TÜRK HAVA KURUMU GENEL BAŞKANLIĞI

ANKARA

NİSAN 2013 SAYI : 16- 387-188-2013/2881- Eğt.ve Sport.Amt.Hv.Md KONU : THKY-311 THK ÇHHA Uçuş Eğitim Okulu Yamaçparaşüt Uçuş Eğitimi Yönergesi.

BAŞ EMİR

1. " THKY-311 THK ÇHHA Uçuş Eğitim Okulu Yamaçparaşüt Uçuş Eğitimi Yönergesi " hazırlanarak, Ek’te sunulmuştur.

2. Yönerge yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girecektir.

3. Daha önce yayımlanmış olan “THKY-311 THK ÇHHA Uçuş Eğitim Okulu Yamaçparaşüt Uçuş Eğitimi Yönergesi” yürürlükten kaldırılmıştır.

4. Yönergede yapılması istenen değişiklik teklifleri THKY-001 Yayınların Hazırlanması, Basımı ve İşlem Yönergesine uygun olarak yapılacaktır.

Rica ederim.

Osman YILDIRIM Genel Başkan

I

(3)

THKY-311

DAĞITIM PLANI

SIRA NO DAĞITIM BİRİMİ MİKTAR

1 THK Genel Başkanı 1

2 Genel Sekreter 1

3 Teftiş Kurulu Başkanlığı 3 4 Hukuk Müşavirliği 1 5 Yönetim ve İnsan Kaynakları Başkanlığı 5

6 Havacılık Eğitim Başkanlığı 5 7 Kaynak Lojistik Yönetim Başkanlığı 5 8 İnönü Havacılık Eğitim Başkanlığı 18

13 THK Selçuk Hvc.Eğt.Mrk.Bşk.lığı 2

14 THK Erzincan Hvc.Eğt.Mrk. 2

15 THK Karain Hvc.Eğt.Mrk. 2

16 Havacılık Kulüplerine 50

17 Arşiv 2

--- --- ---

TOPLAM : 97

II

(4)

THKY-311

YAYIN GELİŞTİRME ÇİZELGESİ

KİMDEN :

KİME :

TARİH :

YAYININ

ÖNERİLEN ŞEKİL :

GEREKÇE :

İMZA :

III Seri

No

Adı Basım Yeri Ve

Tarihi

Sayfa No

Madde Fıkra ve

Bent

Satır No

Yapılacak İşlem (İptal

İlave veya değişiklik)

(5)

THKY-311

DEĞİŞİKLİK KAYIT ÇİZELGESİ

DEĞİŞİKLİK EMRİNİN

KONUSU

DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEYENİN S.No Tarih ve

Sayı

İşlem Tarihi

Adı Soyadı İmzası 1

IV

(6)

THKY-311 İÇİNDEKİLER

GİRİŞ KISMI

S.N. KONU ADI SAYFA

I. KAPAK I I

II. BAŞ EMİR II II

III. DAĞITIM PLANI III III

IV. YAYIN GELİŞTİRME ÇİZELGESİ IV IV

V. DEĞİŞİKLİK KAYIT ÇİZELGESİ V V

VI. İÇİNDEKİLER IV VI

BİRİNCİ BÖLÜM GENEL ESASLAR

1.1 Giriş 1

1.2 Amaç 1

1.3 Kapsam 1

1.4 Sorumluluk 1

1.5 Esaslar 1-2

1.6 Kısaltmalar 2

İKİNCİ BÖLÜM GENEL ŞARTLAR

S.N. KONU ADI SAYFA 2.1 Yamaçparaşüt Sporu İçin İstenilen Şartlar ve 3-4

Hazırlanması Gereken Evraklar

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YAMAÇPARAŞÜT EĞİTİMLERİ

3.1 Başlangıç Eğitimi (Seviye P1/P2) 4-5

3.2 Pilot ve Emercensi Uçuş Eğitimi (Seviye P3/P4/P5) 5-8 3.3 Yamaçparaşüt Vinç İle Kalkış (VK) Eğitimi 9-10 3.4 Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot (EP) Eğitimi 10-12

V

(7)

THKY-311

S.N. KONU ADI SAYFA 3.5 Tandem Yamaçparaşüt Eğitim Programı (TP/TTP) 12-15 3.6 Motorlu Yamaçparaşüt Eğitim Programı (MP) 15-16

3.7 Sertifikalandırma Kursları (SK) 17-19

3.8 Yamaçparaşütü Bakım-Onarım Kursu 20

3.9 Sertifika Yenileme Eğitimi 20-21

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAHDİTLER

4.1 Yamaçparaşüt Tahditleri 21

4.2 Yamaçparaşüt Pilotu Üzerindeki Tahditler 21 4.3 Uçuşa Ara Verme İle İlgili Tahditler 22

4.4 Öğrencilerle İlgili Tahditler 22

4.5 Sağlık ile ilgili Tahditler 22-23

BEŞİNCİ BÖLÜM

YAMAÇPARAŞÜT ÖĞRETMENLERİ

S.N. KONU ADI SAYFA 5.1 Yamaçparaşüt Pilotlarının Yapması Gereken 23

Yıllık Asgari Uçuşlar

5.2 Yamaçparaşüt Öğretmen Kategorileri 23-24

5.3 Sorumlu Öğretmen 24-25

ALTINCI BÖLÜM

ÖĞRETMENLER KURULU VE DİSİPLİN KURULU S.N. KONU ADI SAYFA

6.1 Öğretmenler Kurulu 25-26-27

6.2 Disiplin Kurulu 27-28-29

VI

(8)

THKY-311 YEDİNCİ BÖLÜM

SERTİFİKA İMTİYAZLARI

S.N. KONU ADI SAYFA 7.1 Yamaçparaşüt Başlangıç Pilot Sertifikası (BP) 29 7.2 Yamaçparaşüt Orta Seviye Pilot Sertifikası (OP) 29 7.3 Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası (P) 30 7.4 Yamaçparaşüt Deneyimli Pilot Sertifikası (DP) 30 7.5 Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot Sertifikası (EP) 30-31 7.6 Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası (TP) 31 7.7 Ticari Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası (TTP) 31 7.8 Tandem Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot Sertifikası (TE) 31 7.9 Motorlu Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası (MP) 31

7.10 Motorlu Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot Sertifikası (ME) 31-32

SEKİZİNCİ BÖLÜM GENEL HUSUSLAR

8.1 FAI Yamaçparaşüt Bröveleri 32

8.2 Uçuş Yükseklikleri, Şartları ve Tepe Özellikleri 32-33

8.3 Rüzgar Limitleri 33

8.4 Yer Emniyet Sorumlusunun Görevleri 34

8.5 Özel Uçuş Kuralları 34-35

8.6 Yarışmalar 35

8.7 FAI Lisansı 36

8.8 Lisans Çevirimi 36-37

DOKUZUNCU BÖLÜM

YAMAÇPARAŞÜTÜ BAKIM VE ONARIMI

9.1 Bakım Personeli ve Görevleri 37

9.2 Yamaçparaşütün Hizmet Dışı Bırakılmasını 38 Gerektiren Haller

9.3 Yamaçparaşütün Kal Edilmesi 38

VII

(9)

THKY-311

S.N. KONU ADI SAYFA 9.4 Yamaçparaşüt ve Yedek Paraşüt Sicil Defterleri 38 9.5 Yamaçparaşüt Üzerinde Yapılacak Değişiklikler 38

ONUNCU BÖLÜM

TEÇHİZATLAR VE EKİPMANLAR

10.1 Yedek Paraşüt 39

10.2 Aletler 39

10.3 Giysi ve Teçhizat 39

ONBİRİNCİ BÖLÜM KAYITLAR-RAPORLAR

11.1 Kayıtlar 39-40

11.2 Raporlar 40

ONİKİNCİ BÖLÜM GENEL EMNİYET KURALLARI

12.1 Yönetim ve Kontrol 41

12.2 Uçuşta Emniyet 41

12.3 Dikkat edilecek Hususlar 41-42

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM KAZALAR

13.1 Genel Hususlar 42

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM SERTİFİKALARIN İPTALİ

14.1 Genel Hususlar 43

VIII

(10)

THKY-311 ONBEŞİNCİ BÖLÜM

GÖREV VE SORUMLULUKLAR

S.N. KONU ADI SAYFA 15. Ekip Şefinin Görev ve Sorumlulukları 43-44

ONALTINCI BÖLÜM EKLER

S.N. KONU ADI SAYFA EK-A THK Kurslarına Katılmak İçin Taahhütname 46 EK-B Öğretmen Pilot Eğitimlerine Katılmak İçin Taahhütname 47

EK-C EK-C-1 Yamaçparaşüt Sertifikası 48

EK-C-2 Kulüplerin Düzenleyeceği Sertifika 48

EK-D Yamaçparaşüt Uçuş Kayıt Belgesi 49

EK-E Yamaçparaşüt Pilot Seviye Kartları 50

EK-F Yamaçparaşüt Kurs Sonu Raporu 51

EK-G Yamaçparaşüt Uçuş Kaza Raporu 52

EK-H Yamaçparaşüt Uçuş Manifestosu 53

EK-I Yamaçparaşüt Tandem Yolcu Formu 54

EK-J Yamaçparaşüt Tandem Yolcu Sertifikası 55 EK-K Emercensi Uçuş Hareketleri Değerlendirme Formu 56 EK-L Yamaçparaşüt Yedek Paraşüt Açma Raporu 57

EK-M Yamaçparaşüt Öğrenci Pilot Uçuş 58

Değerlendirme Formu

EK-N Yamaçparaşüt Pilot Uçuş-Görev Takip 59-60 Ve Değerlendirme Formu

EK-O Tandem Yamaçparaşüt Eğitimi Uçuş-Görev 61 Değerlendirme Formu

EK-P Motorlu Yamaçparaşüt Uçuş Eğitimi 62-63 Değerlendirme Formu

IX

(11)

THKY-311

EK-R Yamaçparaşüt Pilot Bilgi Formu 64

EK-S Öğretmen Adayı Uygulama ve Tahdit Kaldırma 65 Değerlendirme Formu

EK-T Yamaçparaşüt Vinç ile Kalkış Eğitimi 66 Değerlendirme Formu

EK-U Yamaçparaşüt Pilot Sertifikalandırma Kursu 67

Değerlendirme Formu

EK-V Yamaçparaşüt Tandem Pilot Sertifikalandırma Kursu 68 Değerlendirme Formu

EK-Y Motorlu Yamaçparaşüt Pilot Sertifikalandırma Kursu 69 Değerlendirme Formu

EK-Z Yamaçparaşüt Bakım-Onarım Sertifikası 70

X

(12)

THKY-311

YAMAÇPARAŞÜTÜ EĞİTİM VE UÇUŞ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL ESASLAR 1.1 GİRİŞ

Türk Hava Kurumu (THK) Uluslararası Hava Sporları Federasyonunun aktif (FAI) üyesi olup, Türkiye'nin Bakanlar Kurulu Kararı ile Havacılık Federasyonu yükümlülüğünü taşır. Sportif havacılık branşlarında ulusal ve uluslararası alandaki düzenlemeler çerçevesinde uçuş güvenliğini gereken yasal düzenlemelere göre tespit ve temin eder.

THK, FAI' nin temsilcisi (NAC) ve ülkemizdeki tek yetkili kurumu olarak sportif havacılık branşlarının standartlarını belirler ve koordine eder. THK, sportif havacılığı yaymak ve ilerletmek için ortak bir ilgi/amaç içerisinde olan sporcuları temsil eden ana birimdir.

1.2 AMAÇ

Bu yönergenin amacı; Türkiye’de yamaçparaşütü ile sportif uçuşları yaygınlaştırmak, sporculara yamaçparaşüt teknolojisini takip ederek, aynı zamanda FAI ve emniyet kurallarını ön plana çıkararak yol göstermek ve pilotların standart bir şekilde yetiştirilmesini sağlamaktır.

1.3 KAPSAM

Bu yönerge; yamaçparaşüt kurslarını planlayan ve organize eden THK’nın ve THK’ya bağlı, Başkanlıkları, Müdürlükleri, Havacılık Kulüpleri ile ÇHHA Uçuş Eğitim Okul Müdürlüğünü, Yamaçparaşüt öğretmenlerini ve pilotlarını, amatör yamaçparaşüt pilotlarını ve kursiyerlerini, yapılacak eğitimlerde uygulanacak kuralları, yetki ve sorumlulukları kapsar.

1.4 SORUMLULUK

Bu yönergede belirtilen yamaçparaşüt kurslarının planlanması ve uygulanmasından, kursların yürütülmesi için ihtiyaç duyulan araç, gereç ve malzemelerin tedariğinden, kullanıma sunulmasından THK ve bağlıları sorumludur.

1.5 ESASLAR

1. Bu yönerge; ÇHHA Uçuş Eğitim Okul Müdürlüğü Yamaçparaşüt Kısmında kadrolu personel görevlerini yürüten personelin eğitimleriyle, yamaçparaşüt pilotu, amatör yamaçparaşüt pilotu, tandem ve motorlu yamaçparaşüt pilotu ile öğretmeni yetiştirilmesi ve hizmet görevleri

(13)

THKY-311 esnasında uygulanacak esasları,

2. ÇHHA Uçuş Eğitim Okul Müdürlüğüne tahsis edilmiş yamaçparaşütü ve malzemelerinin imkân ve kabiliyetine uygun olarak;

uçuş eğitimleri, hizmete hazırlık, hizmet görevleri, gösteri, yarışma ve ticari uçuşlarda en ekonomik şekilde kullanılmasını,

3. Yönergede yapılmak istenen değişiklik tekliflerinin THK Genel Başkanlığına yapılmasını kapsar.

1.6 KISALTMALAR

ICAO : Uluslararası Sivil Havacılık Federasyonu FAI : Uluslararası Hava Sporları Federasyonu

THK : Türk Hava Kurumu

THKY : Türk Hava Kurumu Yönergesi

MYK : Merkez Yönetim Kurulu

ÇHHA : Çok Hafif Hava Araçları

YP : Yamaçparaşüt

BP : Yamaçparaşüt Başlangıç Pilotu (P2) OP : Yamaçparaşüt Orta Seviye Pilot (P3) P : Yamaçparaşüt Pilotu (P4)

DP : Yamaçparaşüt Deneyimli Pilot (P5) EP : Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot

MYP : Motorlu Yamaçparaşüt

MP : Motorlu Yamaçparaşüt Pilotu

ME : Motorlu Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot

TYP : Tandem Yamaçparaşüt

TP : Tandem Yamaçparaşüt Pilotu TT P : Ticari Tandem Yamaçparaşüt Pilotu TE : Tandem Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot

VK : Vinç ile Kalkış

VO : Vinç Operatörü

S / S : Seyrüsefer

TYŞ : Türkiye Yamaçparaşüt Şampiyonası

(14)

THKY-311

İKİNCİ BÖLÜM GENEL ŞARTLAR

2.1 Yamaçparaşüt Sporu İçin İstenilen Şartlar Ve Hazırlanması Gereken Evraklar

1. Kursa Katılma Şartları

a. 16 yaşından gün almış olmak,

b. En az 1.55 m. en fazla 2.00 m. boyunda ve en az 45 kg.

en fazla 110 kg. ağırlığında olmak,

c. Deneyimli Pilot (P5) ve motorlu yamaçparaşüt pilot seviyesine kadar en az ilkokul mezunu, Tandem Yamaçparaşüt Pilot (T-1 ve T- 2) ve Vinç Operatörlüğü kursları için en az ilköğretim/ortaokul mezunu, Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot, Tandem Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot ve Motorlu Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot kursları için en az lise mezunu olmak,

d. Sağlık yönünden uçuşa engel bir durumu bulunmamak, e. Yapılacak kondisyon testinde başarılı olmak,

şartları aranır.

2. İstenen Belgeler

a. Tam teşekküllü bir hastaneden “Uçuş/Atlayışa Elverişlidir”

kaydı bulunan sağlık kurulu raporu almış olmak.

Sağlık raporu alınış tarihinden itibaren;

50 yaşına kadar;

- Orta seviye pilot düzeyine kadar 2 yıl, (P2 ve P3) - Orta seviye pilot sertifikasını hak ettikten sonra 5 yıl,

- Tandem, motorlu ve/veya eğitmen pilot düzeyinde uçuş yapan pilotlar içinse 2 yıl geçerlidir ve sağlık raporlarının geçerlilik süresi bittiğinde yenilenmesi gerekir.

50 yaş üzerinde;

- Tandem, motorlu ve eğitmenlik düzeyinde olanlar için sağlık raporları 1 yıl geçerlidir ve geçerlilik süresi dolduğunda yenilenmelidir.

- (P2, P3, P4 ve P5) düzeyinde yapılacak tüm amatör pilot uçuşları için 2 yılda bir yenilenmelidir.

b. Taahhütname (her kurs için ayrı ayrı hazırlanır.)

c. 18 yaşından küçükler için velisinden imzalı muvafakatname belgesi (noter onaylı)

d. Nüfus cüzdanı fotokopisi,

(15)

THKY-311 e. 6 adet vesikalık fotoğraf (2’ si ehliyet tipi olacak). Fotoğraf baş açık ve güneş gözlüksüz olmalıdır.

f. Kan grubu belgesi (Ehliyet veya kimlikte belirtilmişse fotokopisi kabul edilir.)

g. Öğrenim belgesi fotokopisi (Öğrenci ise öğrenci kimlik fotokopisi kabul edilir.)

h. Adli Sicil kaydı. (Askeri personel ve devlet memurlarının kimlik fotokopisi yeterlidir.)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YAMAÇPARAŞÜT EĞİTİMLERİ

Kurslarda verilen teorik eğitimlerin hangi konuları kapsayacağı ve kaç saat süre ile verileceği eğitim programında belirtilir. Her yıl bir önceki eğitim yılından elde edilen tecrübelerle eğitim programları güncellenerek eğitim yılı başlangıcında THK Genel Başkanının veya yetki verdiği kişinin onayına sunulur.

3.1 Başlangıç Eğitimi (BP / Seviye 1-2)

Kurs süresi 12 gündür. Amaç; kursiyere yamaçparaşüt sporunu tanıtmak, ilk önce alçak uçuşlarla arkasından irtifa süzülüşleriyle ilerleme kaydederek öğrencinin emniyet limitleri içinde uygulama yapabilmesini sağlamaktır. Başlangıç kurslarının emniyetli ve sağlıklı bir şekilde başlatılıp bitirilebilmesi için 21 kişilik kursta asgari 3 eğitimciye ihtiyaç vardır. Kursun öğrenci sayısına bağlı olarak görevli personel sayısı artırılabilir. (7 öğrenciye 1 öğretmen ) Mevcut öğretmen adedine göre bunların hepsi yamaçparaşüt öğretmeni olabileceği gibi, zaruri hallerde, ikisi yamaçparaşüt öğretmeni, birisi de yetişmiş, yetki verilebilecek, pilot sertifikasına sahip yamaçparaşüt pilotu olabilir. Bu 3 eğitimci arasındaki iş bölümü kurs sorumlu öğretmeni tarafından yapılarak uygulanır. 14 kişiyi aşmayan kurslarda 2 öğretmen yeterlidir. Eğitim 2 safhada tamamlanır.

1. Teorik Eğitim

Yer eğitimi 4-5 gündür. Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir.

(gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Uygulamalı eğitimin en önemli bölümünü yer çalışmaları oluşturur. Yer çalışmalarında her öğrenciden kanadı uçuşa hazırlaması, baş üzerinde tam olarak kontrol edebilmesi ve kalkış pozisyonu ile koşusunu doğru olarak yapabilmesi istenir.

Bu çalışmalarda öğrencinin bilinçli olup olmamasına, kanat kontrolüne ve sevk idaresine bakılır. Teorik ve uygulamalı eğitimlerini

(16)

THKY-311 başarıyla tamamlayanlar son olarak bir sınava tabi tutulur. (uygulamalı eğitimlerde başarısız olanlar sınava tabi tutulmadan durumları öğrenci çeklistine işlenerek kurstan ihraç edilir) Geçerli not %75’tir. Sınav sonuçları kursiyer durum çizelgesine kayıt edilir. Yazılı sınav sonucunda 60-74 arasında not alanlara, talepleri halinde 1 gün hazırlık süresi verilerek sözlü ve yazılı sınav tekrarı yapılabilir.

2. Uygulamalı Eğitim

Bu safhada tatbiki uçuş yaptırılır. Yer eğitimi sonunda sınavda geçerli not alanlar uçuşlara başlatılır ve her öğrenciye 10-15’i alçak tepeden, 5- 10’u 60-350 m yüksekliğindeki tepelerden olmak üzere toplam 20 uçuş yaptırılır. Buradaki amaç öğrenciyi yavaş yavaş irtifaya alıştırmaktır.(öğretmen, öğrencinin eğitim ve emniyetle ilgili olarak verilen tavsiyeler çerçevesinde alçak uçuş ve irtifa süzülüşü yaparken kendi emniyetine ve başkalarının emniyetine gereken önemi verdiğinden emin olmalıdır.) Kurs boyunca öğrencinin durumu “Öğrenci Uçuş Değerlendirme Formu”na (EK–M) işlenir ve değerlendirmesi yapılır. . Bu safhadaki maksimum rüzgar limiti 20 km.dir.

Kurs sonunda 20 uçuş yaparak öğretmen kanaatini kazananlara (EK–

C)’deki “THK Yamaçparaşüt Başlangıç Sertifikası”, EK–E-1’deki

“Pilot Seviye Kartı” verilir. Herhangi bir nedenle uçuşları eksik kalan kursiyere EK–D’deki “Uçuş Kayıt Belgesi” düzenlenir.

3.2 Pilot Eğitimi (P3-P4-P5)

1. Orta Seviye Pilot-Tekamül (OP / P 3)

Başlangıç eğitimini (Seviye 1-2) görenlerin sonraki aşamalarda (Seviye 3) alacakları eğitim “Tekamül” safhasıdır. Kurs süresi 30 gündür.

Yamaçparaşüt Başlangıç sertifikasına sahip en az ilköğretim mezunu olanlar arasından dosya durumu (başarı ve disiplin vs.) göz önüne alınarak seçim yapılır.

Bu safhanın amacı, öğrencinin yelken uçuşunu öğrenmesi ve termal hava akımlarıyla tanışması, emniyet limitleri dâhilinde kendi sorumluluğunda uçuş yapabilmesini, toplu halde uçuş yaparak hava trafik kurallarını tam olarak öğrenmesini ve bu kurallara tam olarak uymasını sağlamaktır. Yelken uçuşu, motor ya da çekici bir güç olmadan uygun tepelerde hava akımlarının yardımıyla belirli bir süre irtifayı koruyarak ya da irtifa alarak tepe önlerinde yapılan bir uçuş şeklidir. Bu aşamada öğrencilerin kondisyonuna dikkat edilir ve temel yelken uçuşu öğretilir.

a. Teorik Eğitim

Yer eğitimi 4-5 gündür. Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir.

(gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Yer

(17)

THKY-311 çalışmalarında her öğrenciden kanadı uçuşa hazırlaması, baş üzerinde tam olarak kontrol edebilmesi ve kalkış pozisyonu ile koşusunu doğru olarak yapabilmesi istenir.

Teorik ve uygulamalı eğitimlerini başarıyla tamamlayanlar son olarak bir sınava tabi tutulur. (uygulamalı eğitimlerde başarısız olanlar sınava tabi tutulmadan durumları öğrenci çeklistine işlenerek kurstan ihraç edilir.) Geçerli not %75’tir. Yazılı sınav sonucunda 60-74 arasında not alanlara, talepleri halinde 1 gün hazırlık süresi verilerek sözlü ve yazılı sınav tekrarı yapılabilir. Sınav sonuçları kursiyer durum çizelgesine kayıt edilir. Yapılacak sınav ve kondisyon testinde başarılı olanlar uçuşa başlatılır. Ayrıca derslerde yardımcı malzemelerden (video, slayt, eğitim panoları vs.) faydalanılır.

b. Uygulamalı Eğitim

İlk 20 uçuşta öğrencinin düzgün kalkış tekniği, kalkışta ve uçuşta kanat kontrolü, sevk-idaresi ve hedefe yakın inişi değerlendirilerek tüm uçuşlar sorumlu öğretmen tarafından kaydedilerek imzalanır.

Uçuşlar, 50 sorti (5’i temel emercensi uçuş eğitimi) /12:00 saate (minimum 05:00 saati yelken uçuşu, 02:00 saati termik uçuşu olmak üzere) tamamlatılır.

Bu safhada ayrıca frenli, frensiz, ağırlık değiştirerek dönüşler ve kulak kapatma çalışmaları da uygulamalı olarak yaptırılır. Bu safhadaki maksimum rüzgar limiti 30 km.dir.

Uçuşlarında başarılı olan ve öğretmen kanaatini kazanan öğrenciler yalnız uçuş kontrolüne sevk edilirler. Yalnız uçuş kontrolü başka bir öğretmen tarafından yapılır. Yeterli görülen öğrencinin kayıtlarına kontrol öğretmeni tarafından “Kendi sorumluluğunda yalnız uçuş yapmasında sakınca yoktur” ibaresi düşülerek imzalanır.

Yalnız uçuş kontrolü olmayan ve uçuşlarında başarısız olan kursiyerlere kontrol öğretmeni tarafından 2 (iki) ekstra uçuş imkanı tanınır.

Ekstra uçuşlarda da başarısız olanlar “karar kontrolüne” sevk edilir.

Karar kontrol öğretmeni en az ‘C’ Kategorili olmalıdır. Karar kontrol uçuşlarında başarısız olanlar öğretmen kurulu kararıyla kurstan ihraç edilirler.

İlk uçuşlarda hayati tehlike gösteren kursiyerlere ekstra 2 (iki) uçuş imkânı verilmez ve bu kursiyerler “Öğretmenler Kurulu” kararıyla kurstan ihraç edilirler.

Kursiyer tarafından talep edildiği ve uygun görüldüğü takdirde vinç ile çekilme kursu da bu safhanın sonundan itibaren verilebilir. (Bkz – 3.1.C Vinç Kalkış Eğitimi )

Orta Seviye Pilot (OP) safha eğitimlerini ve Temel Emercensi Uçuş Eğitimini başarıyla bitiren pilotlara EK–C’deki “THK Yamaçparaşüt

(18)

THKY-311 Pilot Sertifikası” ve

EK–E-1’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

2. Pilot - İleri Tekamül (P / P4)

Orta Seviye Pilot (OP) kursunu başarı ile bitiren öğrenciler bu kursa başlatılabilir. Kurs süresi 30 gündür. Bu safhanın amacı öğrencinin emniyetli bir biçimde irtifa alma, sırt hattı yelken uçuşu ve termik uçuşu tekniklerini öğrenmesidir.

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Teorik ve uygulamalı eğitimlerini başarıyla tamamlayanlar son olarak yazılı sınava tabi tutulur. (uygulamalı eğitimlerde başarısız olanlar sınava tabi tutulmadandurumları öğrenci çeklistine işlenerek kurstan ihraç edilir.)

Geçerli not %75’tir. Yazılı sınav sonucunda 60-74 arasında not alanlara, talepleri halinde 1 gün hazırlık süresi verilerek sözlü ve yazılı sınav tekrarı yapılabilir. Sınav sonuçları kursiyer durum çizelgesine kayıt edilir.

Kursiyerler hafif ve orta şiddetteki türbülanslar da dahil olmak üzere sırt hattı yelken uçuşu ve termik uçuşu vasıtasıyla mümkün olduğunca havada kalarak hava trafik kuralları çerçevesinde toplu uçuş yaparlar. Bu safhada kursiyerlerin uçuşlarda kendilerinin ve diğer pilotların emniyetlerini göz önünde bulundurup bulundurmadıkları dikkate alınır. Bu safhada kursiyere minimum 30 sorti / 10:00 saat (05:00 saati termik uçuşu olmak üzere) uçuş yaptırılır. Emercensi uçuş hareketleri bu safha sonunda kursiyerlere uygulamalı olarak yaptırılır.

Pilot (P4) ve Emercensi Uçuş Eğitimlerini başarıyla bitiren pilotlara EK–

C’deki “THK Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası” ve EK–E-1’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

3. Deneyimli Pilot (DP / P5)

Pilot (P4) kursunu başarı ile bitiren ve sonrasında toplam 50:00 saat uçuş yapan pilotlar Deneyimli Pilot (DP) eğitimine başlatılabilirler.

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Geçerli not %75’tir. Yazılı sınav sonucunda 60-74 arasında not alanlara, talepleri halinde 1 gün hazırlık süresi verilerek sözlü ve yazılı sınav tekrarı yapılabilir.

(19)

THKY-311 b. Uygulamalı Eğitim

Yamaçparaşüt pilotu, seyrüsefer esnasında ve aynı zamanda gösterilerde, yarışmalarda vb. yerlerde bu safhanın öngördüğü uçuşları yaparken kendi emniyetine ve başkalarının emniyetine azami dikkati gösterebilmelidir. Bu safhada kursiyerlere minimum 2 adet 15 km.

ve 2 adet 30 km. üzeri uçuş yaptırılır.

P3 sertifikasına sahip olan ve kurs esnasında seyrüsefer uçuşunu

gerçekleştiremeyen pilotlardan, CAT-2 onayı almış mesafe yarışmalarına katılarak 2 defa 15 km. ve üzeri uçuş yapanlara P4, 2 defa 30 km. ve üzeri uçuş yapanlara ve yazılı olarak seviyesinin yükseltilmesini talep edenlere, evrakları incelenerek uygun görüldüğü taktirde P5 sertifikaları düzenlenir.

Deneyimli Pilot (DP) safhası eğitimlerini başarıyla bitiren pilotlara EK–

C’deki “THK Yamaçparaşüt Deneyimli Pilot Sertifikası” EK–E-1’deki

“Pilot Seviye Kartı” verilir.

4. Emercensi Uçuş Eğitimi

1. Temel Emercensi Uçuş Eğitimi (EK-O’daki değerlendirme formunda belirtilen çalışmalardan tam stol, viril ve B stolu hariç)

2. Emercensi Uçuş Eğitimi (EK-O’daki değerlendirme formunda belirtilen çalışmaların tamamı)

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Geçerli not %100’dür. . Yazılı sınav sonucunda 85–99 arasında not alanlara, talepleri halinde 1 gün hazırlık süresi verilerek yazılı sınav tekrarı yapılabilir.

Emercensi uçuş durumları çalışmaları, pilotu oluşabilecek acil durumlara, kapanmalara karşı hazırlar ve bu tür durumlarda pilota yapması gerekenleri öğretir. Bu çalışmalar özgüvenin arttırılmasında da son derece yararlı ve etkilidir.

Temel Emercensi Uçuş Eğitimi 3. Seviye (P3) sonunda, Emercensi Uçuş Eğitimi ise 4.Seviye (P4) sonunda öğretmen kanaati kazanmış olan pilotlar ile planlanır. Temel Emercensi Uçuş Eğitimi en az ‘C’, Emercensi Uçuş Eğitimi ise en az “B” kategorili bir öğretmen gözetiminde yaptırılmalıdır.

Çalışmalar sırasında dikkat edilecek hususlar şunlardır;

a. Çalışmalardan önce, bu konuda yeterli bir eğitim (teorik ve görsel olarak videodan) alınmalıdır.

b. Bu eğitim için kullanılacak tepe yeterli yüksekliğe sahip olmalıdır.

(20)

THKY-311 c. Bu çalışmalarda (öğrenciler için) orta düzeyi aşmayan yamaçparaşütleri kullanılmalıdır. Performans yamaçparaşütleri hızlarının yüksek, emniyet derecelerinin düşük olmasından dolayı sakıncalı olabilir.

d. Uçuştan önce harnes pilota göre ve vücudu sıkı tutacak şekilde ayarlanmalıdır.

e. Bu çalışmalar, göl veya deniz üzerinde yapılmalıdır.

f. Pilotun hareketlerini kısıtlamayan uygun bir can yeleği giyilmelidir.

g. Hareketler sırasında mutlaka telsiz kullanılmalıdır.

h. Acil durumlar için yerde gerekli emniyet tedbirleri (yer ekibi, hızlı motorlu bir tekne vs.) alınmalıdır.

Bu eğitimde öğrencilere asgari 5 uçuş yaptırılır. Bu uçuşlarda, uçuşta karşılaşılan emercensi durumlar ve irtifa azaltma hareketleri mümkün olduğu kadar tekrar ettirilir ve yapılan çalışmalar EK–

O’daki değerlendirme formunda belirtilerek imzalanır ve öğrencinin şahsi dosyasına kaldırılır.

3.3 Yamaçparaşüt Vinç İle Kalkış (VK) Eğitimi 1. Vinç ile Yamaçparaşüt Kalkış Eğitimi

Kurs süresi 5 gündür. Amaç; kursiyere yamaçparaşüt vinç kalkışını öğretmek ve emniyet limitleri içinde vinç kalkışını gerçekleştirmesini sağlamaktır. Bu kursa en az Yamaçparaşüt Orta Seviye Pilot Sertifikası’na (Seviye-3) sahip olan kişiler katılabilir.

Bu safhada 7-10 sorti vinç uçuşu yaptırılır.

Uçuş eğitimi sonunda kursiyere, EK-T’de belirtilen kriterlere göre seviyesi belirlenerek EK–C’deki “THK Yamaçparaşüt Vinç ile Kalkış Sertifikası” ve EK–E-1’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

2. Vinç ile Tandem Yamaçparaşüt Kalkış Eğitimi

Kurs süresi 5 gündür. Amaç; kursiyere tandem yamaçparaşüt ile

(21)

THKY-311 vinç kalkışını öğretmek ve emniyet limitleri içinde vinç kalkışını gerçekleştirmesini sağlamaktır. Kursa katılabilmek için Ticari Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası’na sahip olmak ve vinç ile yamaçparaşüt kalkış eğitimini tamamlamış olmak şartları aranır.

Bu safhada 10 sorti (5 uçuş pilot, 5 uçuş yolcu olmak üzere) tandem yamaçparaşüt ile vinç uçuşu yaptırılır.

Kurs sonunda uçuşlarını başarıyla tamamlayanlara EK–C’deki “THK Tandem Yamaçparaşüt ile Vinç Kalkış Sertifikası” verilir.

3. Vinç Operatörlüğü Eğitimi (VO)

Kurs süresi 7 gündür. Amaç, kursiyere emniyet limitleri içinde vinç ile çekme becerisini kazandırmaktır.

a. Kursa Katılım Şartları:

1. En az ortaokul mezunu olmak,

2. Deneyimli Pilot Sertifikası’na sahip olmak,

3. Vinç ile Yamaçparaşüt Kalkış Eğitimini tamamlamış olmak şartları aranır.

b. Teorik Eğitim

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Geçerli not %80’dir. Yazılı sınav sonucunda 70-79 arasında not alanlara, talepleri halinde 1 gün hazırlık süresi verilerek sözlü ve yazılı sınav tekrarı yapılabilir.

c. Uygulamalı Eğitim (Çekme)

Bu safhada 30 sorti vinç ile yamaçparaşüt çekme eğitimi yaptırılır.

Toplam 500 sorti vinç çekişi bulunanlar ‘THK Vinç Operatörü Öğretmeni’ olarak Vinç Operatörü yetiştirme yetkisine sahip olurlar.

Kursu başarıyla tamamlayanlara EK–C’deki “THK Vinç Operatörü Sertifikası” ve EK–E-2’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

(22)

THKY-311 3.4 Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot (EP) Eğitimi

Yamaçparaşüt uçuşlarında öğretmenlik yapılabilmesi için EP Sertifikası alınması şarttır.

1. Kursa Katılma Şartları a. 18 yaşından gün almış olmak,

b. Deneyimli Pilot (P5) sertifikasına sahip olmak, c. En az lise mezunu olmak,

d. Olumlu sicili bulunmak,

e. Yüksek derecede disiplin kabiliyeti, beceri sahibi ve sorumluluk duygusu bulunmak,

f. En az 250 sorti / 75:00 saat uçuş yapmış olmak (bu uçuşların içerisinde en az 30 km.lik 3 adet seyrüsefer uçuşu bulunmalıdır.) g. Sağlık Bakanlığı onaylı İlkyardım eğitimi sertifikası almış olmak şartları aranır. (Acil ilkyardım hakkı bulunan kişilerde bu şart aranmaz.)

2. Gerekli evraklar a. Diploma belgesi, b. Nüfus cüzdan sureti, c. Adli Sicil belgesi, d. Başvuru dilekçesi, e. Fotoğraf (6 adet), f. Kaza sigorta poliçesi, g Taahhütname,

h Sağlık raporu, Kan gurubu belgesi,

ı. Sağlık Bakanlığı onaylı ilkyardım sertifikası.

(Acil ilkyardım hakkı bulunan kişilerde sertifika şartı aranmaz.)

Yamaçparaşüt öğretmen pilot eğitiminde adaylar, onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ders görür ve başlangıç kurslarında yardımcı öğretmenlik yaparak uygulamalı eğitim alırlar.

Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az %80 not alanlar uygulamalı eğitime başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 3 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir. Bu sınavda da başarılı olamayanlar uygulamalı eğitime başlatılmazlar ve teorik eğitim tekrarına alınırlar.

(23)

THKY-311

4. Uygulamalı Eğitim a. Öğretmen adayları, teorik eğitimlerin sonunda

katılacakları ilk kursta “A” veya “B” kategorili öğretmen nezaretinde

“Yardımcı Öğretmen” olarak derslere girer, öğrendiklerini uygularlar ve en az 1 dönem başlangıç kursiyerini (en az 10 kursiyer ) “Seviye-2” (P2) sertifika seviyesine kadar yetiştirirler.

b. Öğretmen adayları, nazari/uygulama eğitimleri ve tahdit kaldırma kurslarını, eğitime başladıkları tarihten itibaren 18 ay içerisinde tamamlamalıdırlar. Aksi halde eğitimin hangi seviyesinde bulunduklarına bakılmaksızın kurstan ihraç edilirler. Bu durumdaki adaylar, yeniden başvurmaları ve kontenjanın müsait olması halinde öğretmenlik kursuna tekrar katılabilirler.

c. Bir öğretmen adayı en fazla 3 dönem uygulama eğitimine katılabilir. 3 dönem uygulama eğitiminde teknik veya idari olarak yetersiz görülmesi halinde kursta başarısız olmuş kabul edilerek ihraç edilir. Her uygulama döneminde kontrol öğretmenleri değiştirilir.

d. Uygulamalı eğitim sonunda EK-S’de belirtilen teknik ve idari konularda yeterliliği görülen öğretmen adayına tahdit kaldırma kursu açması bildirilir. Tahdit kaldırma kursunda başarılı olan öğretmen adayının tahdidi kaldırılarak (EK–C)’deki “D” Kategorili “Öğretmen Pilot Sertifikası” ve EK–E-3’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

e. Tahdit kaldırma kursu açacak öğretmen, en fazla 10 öğrenci ile kursu açar. Kategori yükseltilmesinde; tahdit kaldırma kursundaki toplam öğrenci sayısının tamamı, öğretmenin diğer kurslarında ise, toplam öğrenci sayısının öğretmen sayısına bölünmesiyle elde edilen sayı esas alınır.

f. Eğitim periyodunu başarı ile tamamlayan ve “YP Öğretmen Pilot” sertifikasını almaya hak kazananlar her yıl gerçekleştirilen standardizasyon kontrolüne katılmak ve sınavlarını olmaktan sorumludur.

g. Yönerge esaslarını ihlal eden öğretmenlerin yaptıkları ihlalin derecesine göre kurul kararı ile kategorileri düşürülebilir ya da öğretmenlik yetkileri iptal edilebilir.

5. Öğretmenlik Tazeleme Eğitimleri

İki yıl üst üste kurs faaliyeti yapmayan kulüp öğretmeni, onaylı eğitim programı içeriğine uygun olarak ders görerek, normal usuller ile emercensi usuller sınavına tabi tutulur. Sınavda normal usullerden en az % 80 emercensi usullerden %100 geçerli not alan öğretmen, 1 uygulama eğitimine tabi tutulur. Uygulama eğitiminde başarılı olan öğretmenin faaliyet yapmasına izin verilir. Uygulama eğitiminde başarılı olamayan öğretmen, kurs şartlarının uygun olması halinde 2. kez uygulama eğitimine

(24)

THKY-311 alınır. İki uygulama eğitimine katılıp eğitim standartlarında başarılı olamayan öğretmenin genel durumu “Öğretmenler Kurulu”nca değerlendirilerek öğretmenlik yetkisinin iptal edilmesi THK Genel Başkanlığına yazı ile bildirilir. Ayrıca öğretmenlik yetkisini aldıktan sonra 3 yıl THK adına hiçbir faaliyette bulunmayan ve tazeleme eğitimlerine katılmayan öğretmenlerin bu yetkisi THK Genel Başkanlığınca iptal edilir.

3.5 Tandem Yamaçparaşüt Eğitim Programı 1. Tandem Yamaçparaşüt Pilot Eğitimi (TP)

Tandem Yamaçparaşüt ile ikinci bir kişiyi uçurabilmek için Tandem

Yamaçparaşüt Pilot (TP) Sertifikası alınması gereklidir.

a. Kursa Katılma Şartları 1. 18 yaşından gün almış olmak, 2. En az ortaokul mezunu olmak, 3. DP Sertifikasına sahip olmak,

4. DP Sertifikasını aldıktan sonra en az 50 uçuş (en az 20:00 saat) yapmış olmak,

5. En az 1.60 m. boyunda ve en az 55 kg. en fazla 110 kg.

ağırlığında olmak,

6. Yüksek derecede disiplin kabiliyeti, beceri sahibi ve sorumluluk duygusu bulunmak,

7. Emniyet ve emercensi kurallarına tam olarak uymak (önceki uçuşları değerlendirilir) şartları aranır.

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az %75 not alanlar uygulamalı eğitime başlatılır.

Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 2 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir. Bu sınavda da başarılı olamayanlar uygulamalı eğitime başlatılmazlar. Kurs tekrarı gerekir. Aynı kurs içinde yapılan sınav tekrarları hariç olmak üzere, iki defa kursa katılan ve teorik sınavda başarılı olamayanlar Tandem Yamaçparaşüt Pilot Eğitimine katılamazlar.

c. Uygulamalı Eğitim

Tandem Yamaçparaşüt Pilot eğitiminde kursiyerler tandem yamaçparaşütüyle yolcu ve pilot olarak toplam 10 sorti uçuş yaparlar. Bu uçuşlardan en az 3 tanesinde kursiyer pilot konumunda olmalıdır. Tandem Pilot eğitiminde uçuşlar kendisi de uçucu olan bir başka yolcu ve Tandem

(25)

THKY-311 Öğretmen Pilotu ile yapılır. Bu eğitimde rüzgar limiti en fazla 25 km.dir.

Tandem Yamaçparaşüt Pilot (TP) eğitimlerini başarıyla bitiren pilotlara EK–C’deki “Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası” EK–E-2’deki

“Pilot Seviye Kartı” verilir.

TP Sertifikasına sahip olan pilotlar ticari tandem uçuşu yapamazlar.

Bu eğitimi başarıyla tamamlayan pilotlar, kendi tandem yedeklerini katlayabilirler.

2. Ticari Tandem Yamaçparaşütü Pilot Eğitimi (TTP)

Tandem yamaçparaşüt ile ticari uçuş yapabilmek için Ticari Tandem Pilot (TTP) Sertifikasına sahip olmak gerekir.

a. Kursa Katılma Şartları

1. TP Sertifikasını aldıktan sonra en az 90 sorti tandem uçuşu bulunmak,

2. En az ortaokul mezunu olmak,

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az %75 not alanlar uçuş eğitimine başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 2 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir.

Bu sınavda da başarılı olamayan kursiyerler uçuş eğitimine başlatılmaz ve teorik eğitim tekrarına alınırlar.

Uçuşların tandem yamaçparaşüt ile ve en az 100 m. yükseklikteki tepelerden yapılması zorunludur.

Ticari Tandem Pilot (TTP) Sertifikası alacak kursiyerler, TE nezaretinde hedefe inişlerinin ve kalkış tekniklerinin, uçuşlarından birinde en az 01:00 saat havada kalma ve 500 m. irtifa kazanmalarının dikkate alındığı asgari 5 sorti uçuş yaparlar. Bu eğitimde rüzgar limiti en fazla 25 km.dir. Bu kursu tamamlayan pilotlar diğer pilotların tandem yedek paraşütlerini katlayabilirler.

(26)

THKY-311 Uçuş eğitiminin sonunda başarılı olan ve tandem öğretmen pilotunun kanaatini kazananlara EK–C’deki “TTP Sertifikası” ve EK–E-2’deki

“Pilot Seviye Kartı” verilir. Yolcu olarak uçanlara EK-I’ deki form doldurulur ve tandem yamaçparaşüt ile uçanlara EK–J’ deki “Tandem Yolcu Sertifikası” verilir.

3. Tandem Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot Eğitimi (TE)

Tandem uçuşlarında öğretmenlik yapılabilmesi için TE sertifikası alınması gereklidir.

a. Kursa Katılma Şartları

1. TTP sertifikasını aldıktan sonra en az 100 sorti tandem pilot uçuşu olduğunu belgelemek,

2. Olumlu sicili bulunmak,

4. Emniyet ve emercensi kurallarına tam olarak uymak (önceki uçuşları değerlendirilir), şartları aranır.

Teorik ders süresi 4-5 gündür, bu süre zarfında kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (Yamaçparaşüt ya da motorlu yamaçparaşüt öğretmenlik eğitimlerinden birini tamamlayanların bu eğitimlerine karşılık 10:00 saati kredilendirilir.) Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az

%80 not alanlar uygulamalı eğitime başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 2 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir. Bu sınavda da başarılı olamayanlara TE yetkisi verilmez ve teorik eğitim tekrarına alınırlar.

Tandem yamaçparaşüt öğretmenlik kursunda, adaylar tandem öğretmen pilot nezaretinde derslere girerler, tandem pilot adayı kursiyerleri ile uçuş yaparak uygulamalı eğitim yaparlar ve en az 1 (bir) tandem yamaçparaşüt pilot kursu kursiyerini sertifika seviyesine kadar yetiştirirler.

Bu eğitimde rüzgar limiti en fazla 25 km.dir. Kurs sonunda kursiyerlerin sertifika ve diğer belgelerini hazırlarlar ve kursla ilgili tüm kayıtları tutarlar.

Bu şartları yerine getiren, teknik ve idari konularda öğretmen kanaatini kazananlara EK–C’ deki “TE Sertifikası” ve EK-E-3’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

3.6 Motorlu Yamaçparaşüt Eğitim Programı

(27)

THKY-311 1. Motorlu Yamaçparaşüt Pilot Eğitimi (MP)

Yamaçparaşütüne motor ilave ederek (pilot sırtında) motorlu yamaçparaşüt uçuşu yapabilmek için MP sertifikası alınması gereklidir.

a. Kursa Katılma Şartları 1. 18 yaşından gün almış olmak,

2. Orta Seviye Pilot (P3) Sertifikasına sahip olmak, 3. En az ilkokul mezunu olmak,

4. En az 1.60 m. en fazla 2.00 m. boyunda ve en az 55 kg. en fazla 110 kg. ağırlığında olmak şartları aranır.

Teorik ders süresi 4-5 gündür. Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir.

(gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az %75 not alanlar uçuş eğitimine başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 2 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir. Bu sınavda da başarılı olamayanlar uçuş eğitimine başlatılmazlar ve teorik eğitim tekrarına alınırlar.

Motorlu yamaçparaşüt pilot (MP) sertifikası alacak kursiyerler, motorlu yamaçparaşüt öğretmeni nezaretinde 25 sorti / 10:00 saat uçuş yaparlar. Bu uçuşlarda; motor çalıştırma–durdurma, kalkış, tırmanış, düz uçuş, dönüşler, meydan turu, emercensiler, inişler ve en az iki kez (20 km.nin üzerinde) seyrüsefer uçuşu eğitimi verilir. (Uçuşlar EK-O’daki değerlendirme fişinde değerlendirilir) Bu eğitimde rüzgar limiti en fazla 25 km.dir.

Uçuşlar;

1. 1-15 sortilerde temel uçuş (İniş-kalkış tekniği, Sevk ve idare vs.)

2. 16-20 sortilerde motorlu uçuşlarda karşılaşılabilecek emercensi çalışmaları,

3. 21-25 sortilerde seyrüsefer uçuşları, şeklinde yaptırılır.

Uçuş eğitiminin sonunda başarılı olan ve motorlu yamaçparaşüt öğretmen pilotunun kanaatini kazananlara EK–C’deki “MP Sertifikası” ve EK–E- 2’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

2. Motorlu Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot Eğitimi (ME)

Motorlu yamaçparaşüt uçuşlarında öğretmenlik yapılabilmesi için ME Sertifikası alınması gereklidir.

(28)

THKY-311 a. Kursa Katılma Şartları

1. 18 yaşından gün almış olmak,

2. DP ve MYP Sertifikasına sahip olmak, 3. En az lise mezunu olmak,

4. MYP Sertifikasını aldıktan sonra en az 100 sorti / 40:00 saat motorlu yamaçparaşüt uçuşu (Bu uçuşlar içinde en az 20 km.

üzerinde 3, 30 km. üzerinde 1 seyrüsefer uçuşu) yapmış olmak, 5. Olumlu sicili bulunmak,

Teorik ders süresi 4-5 gündür. Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir.

(Yamaçparaşüt ya da Tandem Yamaçparaşüt Öğretmenlik Eğitimleri’nden birini tamamlayanların bu eğitimlerine karşılık 10:00 saati kredilendirilir.)

Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az %80 not alanlar uygulamalı eğitime başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 2 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir. Bu sınavda da başarılı olamayanlara ME yetkisi verilmez ve teorik eğitim tekrarına alınırlar.

Motorlu Yamaçparaşüt Öğretmenlik Kursu’nda, ME Sertifikası alacak adaylara motorlu yamaçparaşüt pilot kurslarında en az 2 adet 30 km.

üzeri S/S uçuşu yaptırılır. Yardımcı öğretmen olarak görev alırlar, derslere girerler ve en az 1 (bir) motorlu yamaçparaşüt pilot kursu kursiyerini sertifika seviyesine kadar yetiştirirler. Kurs sonunda kursiyerlerin sertifika ve diğer belgelerini hazırlarlar ve kursla ilgili tüm kayıtları tutarlar.

Bu şartları yerine getiren, teknik ve idari konularda öğretmen kanaatini kazananlara EK–C’deki “ME Sertifikası” ve EK–E-3’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

3.7 Sertifikalandırma Kursları (SK)

THK tarafından belirlenen yıllık planlı eğitim faaliyetlerine katılamayan ancak, kendi imkânlarıyla uçuşlarını sürdüren pilotlar yaptıkları uçuşları EK–R’de bulunan formu doldurarak şahit onayı belgeledikleri takdirde sertifika kontrol kurs programına katılabilirler. Bu eğitimde kursiyerler kursta göstermiş oldukları genel uçuş seviyelerine bağlı olarak aşağıdaki sertifika türlerinden birini almaya hak kazanırlar.

a. Orta seviye pilot (OP/P3)

(29)

THKY-311 b. Pilot (P/P4)

c. Deneyimli pilot (DP/P5)

1. Yamaçparaşüt Pilot Sertifikalandırma Kursu a. Kursa Katılma Şartları

1. Başlangıç pilot sertifikasına sahip olmak (P2), 2. En az ilkokul mezunu olmak,

3.Yamaçparaşüt ile asgari 60 m. tepelerden en az 80 sorti/ 25:00 saat uçuşu

bulunmak,

4. Deneyimli pilot seviyesi için en az 200 sorti/50:00 saat uçuşu bulunmak. (En az 2 kez 30 km. ve üzerinde seyrüsefer uçuşu yapmış olmak)

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az % 75 not alan kursiyer uçuş eğitimine başlatılır. Geçerli not alamayanlara 1 (bir) gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir.

1. Orta Seviye Pilot Adayının (P3) a. Yer çalışmaları ve teorik yeterliliği, b. Uçuş öncesi kontrolleri,

c. Düz ve ters kalkış tekniklerindeki başarısı, d. Uçuşta kanat hakimiyeti,

e. Hava trafik kurallarını uygulaması, f. Yelken uçuşu yapabilme yeterliliği,

g. Genel havacılık bilgisi ve uçuş emniyetini değerlendirmesi, h. İniş planlamasındaki başarısı,

i. Az/Orta türbülanslı hava koşullarında uçuş yeterliliği

hususlarında değerlendirme yapmak üzere 4-6 sorti arasında kontrol uçuşu yaptırılır.

2. Pilot Adayının (P4)

Belirtilen kriterlere (P3) ilave olarak;

a. Gelişmiş yelken uçuşu yapabilme yeterliliği (Sırt hattı yelken uçuşu)

b. Termik uçuşu, c. Tepeye iniş başarısı,

d. En az 15 km.lik seyrüsefer uçuşu yapmak ya da bir kalkışta en az 01:00 saat havada kalma ve en az 500 m. irtifa kazanma şartlarını sağlayacak şekilde termik uçuşu yapmak.

(30)

THKY-311 hususlarında değerlendirme yapmak üzere 3-5 sorti arasında kontrol uçuşu yaptırılır.

3. Deneyimli Pilot Adayının (DP/P5) Belirtilen kriterlere (P3/P4) ilave olarak;

a. En az 30 km.lik seyrüsefer uçuşu yapmak ya da bir kalkışta en az 02:00 saat havada kalma ve en az 1000 m. irtifa kazanma şartlarını sağlayacak şekilde termik uçuşu yapmak.

b. Kurs esnasında seyrüsefer uçuşunu gerçekleştiremeyen pilotlardan, CAT-2 onayı almış mesafe yarışmalarına katılarak 2 defa 15 km. ve üzeri uçuş yapanlara P4, 2 defa 30 km. ve üzeri uçuş yapanlara ve yazılı olarak seviyesinin yükseltilmesini talep edenlere, evrakları

incelenerek uygun görüldüğü taktirde P5 sertifikaları düzenlenir.

Uçuş eğitimi sonunda kursiyer, EK-U’da belirtilen kriterler gereği seviyesi

belirlenerek EK-C’deki “THK Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası” ve EK-E/E-1’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

2. Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikalandırma Kursu

Tandem Yamaçparaşüt ile ikinci bir kişiyi uçurabilmek için TYP sertifikası alınması gereklidir.

a. Kursa Katılma Şartları;

1. DP sertifikasına sahip olmak, 2. 18 yaşından gün almış olmak,

3. En az 50 tandem yamaçparaşüt uçuşu (en az 20 saat) yapmış olmak,

4. En az ortaokul mezunu olmak,

7. Emniyet ve emercensi kurallarına tam olarak uymak (önceki uçuşları değerlendirilir), şartları aranır.

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.)Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az %75 not alanlar uçuş eğitimine başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 1 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir.

Uçuş eğitiminin Tandem Yamaçparaşüt ile en az 100 m.

yükseklikteki tepelerden yapılması zorunludur. Kursiyerler, TE nezaretinde asgari 4 sorti uçuş yaparlar.

(31)

THKY-311 Uçuş eğitimi sonunda kursiyere, EK-V’de belirtilen kriterlere göre seviyesi belirlenerek EK–C’deki “Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası” veya

“Ticari Tandem Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası” ve EK–E-2’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

3. Motorlu Yamaçparaşüt Pilot Sertifikalandırma Kursu

Yamaçparaşütüne motor ilave ederek, uçuş yapabilmek için MP sertifikası alınması gereklidir.

a. Kursa katılma şartları;

1. 18 yaşından gün almış olmak,

2. En az Orta Seviye Pilot (P3) Sertifikasına sahip olmak, 3. En az ilkokul mezunu olmak,

4. En az 1.60 m. en fazla 2.00 m. boyunda ve en az 55 kg. en fazla 110 kg. ağırlığında olmak,

5. En az 25 sorti (10:00 saat) uçuş ve 2 adet 15 km. üzerinde ve 1 adet 20 km. üzerinde olmak üzere en az 3 adet değişik yönlere seyrüsefer uçuşu yapmış olmak şartları aranır.

Kursiyerlere yer eğitimi süresince onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Teorik eğitimin bitiminde yapılan sınavda en az

%75 not alanlar uçuş eğitimine başlatılır. Sınavda geçerli notu alamayanlara ekstra 1 gün zaman ve tekrar sınav hakkı verilir. Bu sınavda da başarılı olamayanlar uçuş eğitimine başlatılmazlar ve teorik eğitim tekrarına alınırlar.

Motorlu yamaçparaşüt sertifikası alacak kursiyerler, ME nezaretinde 10 sorti / 03:00 saat uçuş yaparlar. Bu uçuşlarda; motor çalıştırma-durdurma, kalkış, tırmanış, düz uçuş, dönüşler, meydan turu, emercensiler, inişler ve en az 15 km. seyrüsefer uçuşu eğitimi verilir

Uçuşlar;

1. 1-4 sortilerde temel uçuş,

2. 5-7 sortilerde emercensi çalışmaları,

3. 8-10 sortilerde seyrüsefer uçuşları, şeklinde yaptırılır.

Uçuş eğitimi sonunda kursiyere, EK-Y’de belirtilen kriterler gereği seviyesi belirlenerek EK–C’deki “Motorlu Yamaçparaşüt Pilot Sertifikası” ve EK-E-2’deki “Pilot Seviye Kartı” verilir.

3.8 Yamaçparaşüt Bakım-Onarım Kursu

Yamaçparaşüt bakım-onarım kursuna katılacak adayın dikiş teknikleri bilgisine ait belgeye ve yamaçparaşütü pilot sertifikasına sahip olması

(32)

THKY-311 tercih edilir.

1. Gerekli Evraklar

a. Nüfus cüzdanı fotokopisi, b. Başvuru dilekçesi, c. Fotoğraf (3 adet), d. Taahhütname,

e. En az P3 (OP) seviyesinde,

f. Varsa dikiş teknikleri belgesi ve/veya yamaçparaşüt pilot sertifikası.

2. Uygulamalı Eğitim

Bakım-Onarım kursunda, sertifika alacak adaylar bakım yetkisi bulunan bir öğretmen nezaretinde, onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. (gerektiğinde kurs sorumlu öğretmeni teorik eğitimi uzatabilir.) Kurs iki safhadan oluşur. Adaylar;

1. Safhada (Kontrol ve Bakım Safhası); yamaçparaşütün kontrolü, basit yama bantlı onarımlar ve önceden orjinal şekilde hazırlanmış ip değişiklikleri konularında,

2. Safhada ise (Onarım Safhası); dikiş teknikleri, kalıp çıkarma, montaj ve hasarlı ip onarımı konularında uygulama eğitimi görürler. Eğitim sonrasında yapılacak sınavda %75 ve üzeri not alanlar uygulamadaki başarı durumlarına göre EK-Z’ de bulunan Kontrol-Bakım veya Bakım-Onarım sertifikasını almaya hak kazanırlar.

3.9 Sertifika Yenileme Eğitimi

Sertifika yenileme eğitimi, gerekli görülen branş için yapılır.

Kursiyerlere onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik ve uygulamalı dersler verilir. Sınav sonucunda başarılı olan pilot uygulama eğitimine alınır.

2. Uygulama Eğitimi

Sertifika yenileme eğitimine katılacak pilotlar branşın gerektirdiği 2 -5 sorti kontrol uçuşuna tabi tutulur. Uçuşları yeterli görülen pilotların sertifikaları THK tarafından yenilenir.

(33)

THKY-311 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TAHDİTLER 4.1 Yamaçparaşüt Tahditleri

1. Başlangıç kurslarında tamamıyla başlangıç eğitimi için üretilen yamaçparaşütleri kullanılır.

2. Tekamül eğitiminde (OP) öğrencinin durumuna göre başlangıç ve orta düzey yamaçparaşütler kullanılır.

3. İleri tekamül (P) ve deneyimli pilot (DP) eğitimlerinde öğrencinin durumuna göre başlangıç orta düzey ve ileri düzey yamaçparaşütler kullanılır.

4. Kulüpler, THK tarafından verilen uçuş malzemeleri üzerinde bakım yetkilisi haricinde hiçbir şekilde değişiklik yapamaz.

4.2 Yamaçparaşüt Pilotu Üzerindeki Tahditler

1. Yamaçparaşüt kursları bu Yönerge esaslarına göre yürütülür.

2. Çalışmalar sırasında kurallara uymayanlar, disiplin bozucu hareketlerde bulunanlar ve uçmasında hayati sakınca görülenlerin uçuşları durdurulur ve durumları Öğretmenler Kurulunda ya da gerekli ise disiplin kurulunda görüşülerek karara bağlanır.

3. Yamaçparaşüt pilotları uçuş yaptıkları kanatların kontrolünden kendileri sorumludur.

4. Kurslarda kullanılan öğrenci yamaçparaşütlerinin kontrolünden yamaçparaşüt öğretmenleri sorumludur.

5. Yamaçparaşüt ile yapılacak her türlü uçuşta yedek paraşüt bulundurmak zorunludur.

6. Uçuşlarda kask (yamaçparaşüt uçuşları için üretilen) ve öğrenciler için uçuş botu kullanmak zorunludur.

7. Eğitim uçuşları başlamadan önce tüm öğrencilere uçuş sigortası yaptırılır ve sigorta teyidi gelmeden uçuşları başlatılmaz.

8. Planlı kurslar dışında yamaçparaşüt antrenman uçuşlarına katılmak isteyen amatör pilotlar okul çalışmaları boyunca belgeleri tam olmak koşulu ile THK’nın programı çerçevesinde uçuşlara katılabilirler.

9. Tahdit kaldırma kurslarında THK tarafından en az “B” kategorili gözlemci öğretmen görevlendirilir. Tahdit kaldırma kursunda gözlemci öğretmen dışında en az 2 öğretmen bulunmalıdır. Öğretmen başına en fazla 7 öğrenci düşecek şekilde planlama yapmak zorunludur.

4.3 Uçuşa Ara Verme İle İlgili Tahditler

1. Yamaçparaşüt pilotu ağır bir kaza ya da hastalık geçirmiş ise uçuşa başlayabilmesi için tekrar sağlık kontrolünden geçmeli ve sağlık raporu almalıdır.

2. Herhangi bir nedenle 6 aydan daha çok süre ile uçuşa ara verenler

(34)

THKY-311 intibak eğitimine tabi tutulurlar. İntibak eğitiminde olanlar onaylı eğitim programı içeriğine uygun teorik dersleri gördükten sonra aşağıda belirtilen asgari uçuşları tamamlarlar ve öğretmen kanaatine göre yalnız uçuşa başlatılırlar;

a. EP sertifikası olanlar en az bir düz uçuş (süzülüş) yaparlar.

b. OP/P/DP sertifikası olanlar en az bir düz uçuş (süzülüş) yaparlar.

c. BP sertifikası olanlar en az iki düz uçuş (süzülüş) yaparlar.

d. TP ve/veya TTP sertifikası olanlar, bir başka TP ve/veya TTP ile yolcu veya pilot olarak en az bir uçuş yaparlar.

e. MP sertifikası olanlar en az iki uçuş meydan turu yaparlar.

f. VK sertifikası olanlar en az iki düz uçuş yaparlar.

4.4 Öğrencilerle İlgili Tahditler

1. BP kursiyerleri bir günde en fazla 7 uçuş yapabilir.

2. OP/P/DP kursiyerleri bir günde en fazla; tepeden 10 uçuş, vinç çekiş sistemi ile 12 uçuş yaparlar.

3. EP sertifikası olanlar bir günde en fazla; tepeden 12 uçuş (toplam 5 saat), vinç çekiş sistemi ile 15 uçuş yaparlar (rekor denemelerinde toplam saat dikkate alınmaz)

4.5 Sağlık İle İlgili Tahditler

1. Sağlık raporu olan yamaçparaşüt pilotları gerekirse uçuştan önce doktor muayenesine gönderilirler.

2. Pilotlar bedenen ve zihnen yorgun olduklarında, hasta olduklarında, uçuş öncesi muayenede doktorun lüzum görmesi halinde uçuş yapamazlar.

3. Bir hastalık ya da hafif sakatlık geçiren yamaçparaşüt pilotları yeniden uçuşa başlayabilmek için doktordan uçuş onayı almak zorundadırlar.

4. Hiçbir öğrenci ve öğretmen, kurs saatleri içerisinde alkollü içki alamaz ve alkolü olarak uçuşlara gelemez.

5. Yer eğitiminde ya da uçuş sırasında bir kaza olduğunda; varsa doktor veya sağlık memuru, yoksa ilkyardım sertifikası bulunan öğretmen tarafından gerekli ilk yardım yapılır, gerekiyorsa kaza geçiren kişi hastaneye gönderilir. Durum THK Teftiş Kurulu Başkanlığı Denetleme Değerlendirme Müdürlüğüne ve Havacılık Eğitim Başkanlığına hemen bildirilir, “Uçuş Kaza Raporu” EK–G düzenlenir.

(35)

THKY-311 BEŞİNCİ BÖLÜM

YAMAÇPARAŞÜT ÖĞRETMENLERİ

ÇHHA Uçuş Eğitim Okulu Yamaçparaşüt Kısmına sözleşmeli ve/veya kadrolu olarak alınacak adayların Pilot (P4) sertifikasına sahip olması ve THKY -101 sayılı personel yönetmeliğinde belirtilen şartları taşıması gerekir. Bu şartlara uygun olarak alınan yamaçparaşüt pilotları durumlarına uygun olarak yönergenin gerektirdiği eğitime tabii tutulurlar.

5.1 Yamaçparaşüt Pilotlarının Yapması Gereken Yıllık Asgari Uçuşlar Yamaçparaşüt pilotları 1 yıl içerisinde en az 60 sorti uçuş yapmalıdır.

Bu 60 uçuş içerisinde;

1. Asgari 5 saat termik uçuşu,

2. Asgari 5 saat sırt hattı yelken uçuşu,

3. Asgari 15 km’lik en az bir adet seyrüsefer uçuşu yapılmalıdır.

4. Karargah yamaçparaşüt pilotları yıllık asgari uçuş isteklerinin 1/3’ini yerine getirmelidirler.

5.2 Yamaçparaşüt Öğretmen Kategorileri

Yamaçparaşüt öğretmen kategorileri, 4 kategoride sınıflandırılırlar.

Yamaçparaşüt Öğretmen Pilot Eğitim Programını başarı ile bitiren ve yapılan sınavdan en az %80 not alanlar “D” Kategorili Öğretmen Pilotu olurlar.

1. “D” Kategorili Öğretmen Pilot

Aşağıdaki şartlar tamamlandığında “C” kategorisine geçilebilir.

a. En az 1 yıl “D” kategorisinde beklemiş olmak,

b. En az 60 başlangıç kursiyerini sertifika seviyesinde yetiştirmek, c. Yapılacak sınavda en az % 80 not almak,

d. En az 300 sorti / 100 saat uçuşu bulunmak, e. Olumlu sicil almak.

2. “C” Kategorili Öğretmen Pilot

Aşağıdaki şartlar tamamlandığında “B” kategorisine geçilebilir.

a. En az 2 yıl “C” kategorisinde beklemiş olmak, b. Yapılacak sınavda %80 not almak,

c. En az 500 sorti / 150 saat uçuşu bulunmak,

d. En az 20 Orta seviye (P3), en az 5 Pilot Seviye (P4) düzeyinde kursiyer yetiştirmek,

e. Açılacak kursta emercensi eğitimlerini uygulamalı olarak yapmak ve en az ‘B’ kategorili öğretmen nezaretinde en az 5 öğrenciye Temel Emercensi Uçuş Eğitimi vermek,

f. Olumlu sicil almak,

g. Kulüp öğretmenleri en fazla “C” kategorisine kadar