Üniversite Öğrencilerinin Meta Yetkinliklerinin Desteklenmesinde PDR Hizmetlerinin Rolü:
Akran Danışmanlığı Programı Pilot Uygulaması
PROF. DR. SERAP NAZLI BİLDİRİ NO: 18248
} Bilgi Çağı’nda gençlerin yetişkin toplumuna katılım
süreci dramatik olarak değişmiş; meslekler ve bunların eğitim süreci, çalışanlarda aranan nitelikler
farklılaşmıştır:
} Sanayi Çağı’nda Parsons’tan etkilenerek yürütülen mesleğe yönlendirme temelli okul PDR çalışmaları,
} Bilgi Çağı’nda kariyer gelişim kuramcılarından
özelliklede Donald Super’in kuramından etkilenerek
“yaşam kariyeri gelişimini” desteklemeye doğru
} Sanayi Çağında à Geleneksel PDR
} Bilgi Çağı à Gelişimsel PDR
} Gelişimsel PDR:
} Öğrencilerin genel gelişimlerini destekleyen
} ve onlara çeşitli bilgi, beceri ve yeterlikler
kazandırmaya çalışan, olası problemleri önlemeye çabalayan bir modeldir.
} 21. yy insanı hangi bilgi, beceri ve yeterliklere sahip olmalı?
PROF. DR. SERAP NAZLI 3
Yaşam Becerileri= Meta Yeterlikler
} 21. yy K-16 düzeyde e ğitim kurumları:
} Ö ğretim programları à Akademik beceriler
} Gelişimsel PDR programları à Yaşam
becerileri/ Meta Yeterlikler
21. yy Çalışan Profili/ Yetkinlikleri
Özel alan/Mesleki bilgi ve beceriler
Aktarılabilir beceriler (Bilişim teknolojilerini kullanma, bilgisayar programları, yabancı dil, resmi rapor yazma vb)
Kendini yönetme becerileri
(Kendini tanıma, zaman yönetimi, etkili iletişim, ekip çalışması, stres yönetimi, karar verme-problem çözme becerileri vb) META YETERL İKLER
5 PROF. DR. SERAP NAZLI
Akran Danışmanlığı= Meta Yeterlikler
} Gelişimsel PDR müdahalelerinden birisi akran yardımcılığı/danışmanlığıdır.
} Okul PDR hizmetlerinde bu müdahalenin kullanılmaya başladığı tarih 1960’lı yıllardır.
} Akran yardımcısı/danışmanı, almış oldukları akran
yardımcılığı eğitimi aracılığıyla kendi yaşıtlarına ya da kendilerinden küçüklere yardım etmek için kişilerarası iletişim becerisi eğitimi almış profesyonel olmayan
kişilerdir.
Akran danışmanlığı/yardımcılığı neden gerekli?
} Yetersiz sayıda okul psikolojik danışmanı/rehber öğretmen
} Akran etkisinin yetişkinden fazla olması,
} PDR hizmetlerinin etkisinin genişlemesine ve daha çok öğrenci tarafından kabul görmesine yardımcı olması.
} Akran yardımcısı sağlık temalı (bağımlılık, HIV, hamileliği önleme) sıkça kullanılır.
} Neden meta yeterlik odaklı olmasın?
PROF. DR. SERAP NAZLI 7
AÜEBF PDR Birimi
} PDR bölüm hocaları (5 kişi)
} Bölüm asistanları (4 kişi)
} 1 uzman
Fakülte= 6 lisans programı toplam 1900 ö ğrenci
AÜEBF Akran Danışmanlığı Ekibi
} Koordinatör akademisyen
} Koordinatör yrd. asistan
} DR ö ğrencileri ( 3 kişi)
} YL ö ğrencileri ( 4 kişi)
} PDR-4 (12 kişi)
} PDR-3 (12 kişi)
} TOPLAM= 33 kişi
PROF. DR. SERAP NAZLI 9
AÜEBF’de akranlarımızın hangi meta yeterliklere ihtiyacı var??
Akran danışmanlığı rolleri neler?
Pilot Uygulama:
} 2017-2018 Güz döneminde 342 lisans öğrencisine ihtiyaç analizi:
} meslek uyumu (%98),
} karar verme-problem çözme (%96),
} mesleği tanıma (%96),
} kendini tanıma (%94),
} stres yönetimi (%96),
} etkili öğrenme (%95),
} etkili iletişim (%93),
} insanları tanıma (%89),
} evlilik ve aile yaşamı (%83)
} eş seçimi (%79)
PROF. DR. SERAP NAZLI 11
AÜEBF Akran Danışmanlığı Roller:
} Akran asistan
} Akran mentör/yol gösterici
} Akran psikolojik danışman
} Akran eğitici (meta yeterlikler odaklı pano,
psikoeğitim ve sınıf rehberliği)
PROF. DR. SERAP NAZLI 13
PROF. DR. SERAP NAZLI 15
PROF. DR. SERAP NAZLI 17
PROF. DR. SERAP NAZLI 19
Akran danışmanlığını değerlendirme:
} Pilot uygulama 1. sınıflara yapılmıştır (N=398)
} Gönüllü 177 ö ğrenciye akran danışmanlığı programını de ğerlendirme anketi:
} %83’ü akran mentörlü ğü,
} %73’ü yönetimle etkileşimde aracılık,
} %72’si sınıf rehberli ği, psikoeğitim programları ve duyuru bültenleri (panolar),
} %68’si meta yeterlikler odaklı söyleşiler.
PROF. DR. SERAP NAZLI 21
