Soru 1
J.S.Mill, "fayda" kavramını, insan eylemlerinin amacı olarak açıklar. Ona göre fayda aynı zamanda iyinin temel ölçütüdür. Herhangi bir eylemi "iyi"
olarak niteleyebilmemiz için eylemin sonucundan fayda elde etmemiz gerekir.
Parçada ifade edilen görüşten hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Yaşantıların doğru sayılabilmesi için ölçüt; dengeli ve ölçülü olmaktır.
B) Eylemlerin ahlaki değeri, sonuçlarının sağladığı yarara göre belirlenir.
C) Tanrının bilgisi insan için mutluluk sağlayan bilgidir.
D) Eylemlerin ahlakiliği, eylemde bulunanın niyetine bağlıdır.
E) Ahlak yasası herkese göre değişkenlik gösterir.
Soru 2
20. yy’da etik, “iyi”, “doğru”, “ödev”
gibi kavramların ne anlama geldiğinin gösterilmesi ve “Neden yalan
söylememem gerekir?”, “Niçin ahlaklı olmalıyım?” türünden soruların temellendirilmesiyle yetinirdi.
Ancak günümüzde özellikle teknoloji alanında yaşanan hızlı değişim, sadece doğada değil, bizim yaşamımızda ve gelecek nesiller üzerinde de çeşitli tahribatlara yol açmaktadır. Bu nedenle günümüz etiği sadece teorik tartışmalar yapmakla kalmayıp insanın ve doğanın karşı karşıya kaldığı
sorunlarla ilgili çözüm üretmek üzerine de çalışmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonucu olarak gösterilebilir?
A) İnsan merkezli bakış açısı gelişmiştir.
B) Uygulamalı etik ve alanlarının önemi giderek artmıştır.
Soru 26
Suya bırakılan herhangi bir cismin ya da nesnenin, özgül ağırlığını bildiğimiz sürece, suda batıp batmayacağını önceden söyleyebiliriz.
Bu cümlede verilen bilgi aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilgilidir?
A) Bilimsel yöntem B) Yorumlama C) Öndeyi
D) Bilimsel kuram E) Paradigma
Soru 27
Erdem içselleştirilmedikçe uygulanabilir bir meziyet değildir.
Altıncı kattan düşmek üzere olan bir çocuğu tutup
tutmamayı düşünen insan henüz erdemli sayılmaz. Duruma göre tutabilir ya da tutamaz o ayrı bir konu. Fakat erdemli insan tutsam ne çıkarım olur, tutmasam ne olur hesapları asla yapmaz. Erdemli olmayı içselleştirmiş ve erdemi temel bir yaşantı ilkesi haline getirmiş bir kişi doğru eylemin kararını hemen verebilir ve çocuğu tutar.
Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Çıkar düşünülmeden yapılan eylemlerde erdem aranmaz.
B) İçselleştirilmeden uygulanabilecek en önemli meziyet erdemdir.
C) Yapılan davranışın sonucu olumlu olursa, kişi erdemi yaşantı ilkesi yapmış olur.
D) Erdemli olmak, yaptığın davranışın sonucunu düşünerek davranmaktır.
E) Doğru eylemde bulunmak için bir insanın erdemi özümsemiş olması gerekir.
Soru 28
Filozof felsefi soruları sorarken akla ve mantık ilkelerine uygun cevaplar da üretmelidir. Öncelik varlığı anlamak için doğru soruları sormaktadır. Yani soru sormak önemli ama bunun yanında akla ve mantığa uygun cevaplar bulmak da gereklidir. Her soru için farklı cevaplar verilebilir. Aynı zamanda her cevap yeni sorular da ortaya çıkarabilir.
Dolayısıyla iki bin beş yüz yıllık felsefe tarihi, dinamizmini kaybetmeden varlığını sürdürmektedir.
C) Etik, ahlaki eylemin amacı sorusu ile kendini sınırlamıştır.
D) İnsanın doğaya egemen olması gerektiği görüşü pekişmiştir.
E) Teknolojik gelişmelerin her durumda desteklenmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Soru 3
Felsefi düşünme sadece sorgulananı tek taraflı düşünme değildir; aynı zamanda sorgulamanın kendisini veya sorgulama sonucunu da
sorgulamaktır.
Açıklamada felsefi düşüncenin aşağıdaki hangi özelliği üzerinde durulmuştur?
A) Sistemlidir.
B) Sorgulayıcıdır.
C) Şüpheye dayanır.
D) Refleksiftir.
E) Tutarlıdır.
Soru 4
Doğruluk nedir? Bu soruyu kendi aklınıza dayanarak; “yanlış olmayan”
şeklinde cevaplayabilirsiniz. Peki yanlış nedir? diye sorulsa: aynı akıl, “Yanlış, gerçeklikle uyuşmayandır.” şeklinde felsefi bir cevap verebilir. Bir septik “gerçeği” ulaşılabilen bir şey olarak görmediğinden, doğruluğu tartışmayı dahi kendi aklına aykırı bulacaktır. Klasik bilim anlayışı ise bu soruya olgusal bir perspektifle yaklaşarak; nesnelerin gerçekliğinin denetlenebilirliği üzerinden cevap üretecektir.
Parçadan doğrulukla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Doğru bilgi mümkün değildir.
B) Doğru bilginin kaynağı akıldır.
C) Doğru bilginin kaynağı hakkında farklı görüşler ortaya çıkmıştır.
Parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmıştır?
A) Felsefe evreni anlama çabasıdır.
B) Felsefe tarihi insanlık tarihi ile başlar.
C) Felsefe insanın en önemli etkinliğidir.
D) Felsefede sorular cevaplardan daha önemlidir E) Tarihi süreç içinde felsefenin alanı sürekli ilerlemiştir.
Soru 29
“İnsanoğlu evrende olan biteni anlamak için felsefe öncesi dönemde mitolojileri, İlk Çağ’da doğa olayları üzerinden bir öz bulma çabasını, Orta Çağ boyunca ise yüce bir gücün kudretini gerekçe göstererek açıklamaya çalışmıştır.
Rönesans sonrası ise aklı temel alan açıklamalara yönelim göstermiştir. Artık gerek teolojik, gerekse metafizik dönemler bitmiş, bilimin aydınlığında pozitif bir döneme geçilmiştir. Bu nedenle felsefede metafizik unsurlar artık önemini yitirmiştir.” diyen bir filozofun görüşü
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Varlığa ilişkin bilgi akılla elde edilir.
B) Varlık hem ruh hem maddedir.
C) Varlık fenomendir.
D) Var olan her şeyin temeli maddeseldir.
E) Varlığa ilişkin gözlemlenebilir olgu ve olaylar bilinebilir.
Soru 30
Filozof, ahlak ile ilgili normlar ileri sürmez, insanlara yapıp etmeleriyle ilgili yönlendirmelerde bulunmaz ancak insanların istemleriyle oluşturulan eylemleri üzerine sorgulamalar ve değerlendirmeler yapar.
Buna göre ahlak felsefesinin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Davranışın nedenlerini açıklama B) Herhangi bir görüşü gerekçelendirme C) Belli bir yaşam tarzını yaygınlaştırma
D) Ahlaki yargıların dayandığı ölçütleri açıklama E) İnsanların nasıl mutlu olacaklarını açıklama
Soru 31
Bir mağara düşün dostum. Girişi boydan boya gün ışığına açık bir yeraltı mağarası. İnsanlar düşün bu mağarada.
Çocukluktan beri zincire vurulmuş hepsi. Ne yerlerinden kıpırdanmaları, ne başlarını çevirmeleri mümkün, yalnız karşılarını görüyorlar. Arkalarından bir ışık geliyor, uzaktan,
D) Doğruluk ile ilgili ortak bir uzlaşı söz konusu değildir.
E) Doğruluk bireye ve topluma göre değişmemelidir.
Soru 5
Galilei’ye göre bilimsel araştırmada yapılacak şey; araştırılacak olaydan bağımsız olarak bir ana önerme kurmak, sonra bir varsayım (hypothesis) olarak ortaya konmuş olan bu önermenin tek tek hâllerde gerçekleşip gerçekleşmediğini
gözlemlemek ve deneyimlerle kontrol etmektir. Başka bir deyişle önce tanıtı verilmemiş, doğruluğuna baştan inanılması gereken araştırmaya kılavuzluk edecek bir önerme ileri sürülecek sonra da tek tek olgular bu kılavuz önermeyi destekliyor mu, buna bakılacaktır.
Parçaya göre Galilei bilimsel araştırma için akıl yürütme biçimlerinden
hangilerini önermektedir?
I. Tümevarım II.Tümdengelim III .Analoji
A) I B) II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Soru 6
• İbn’i Sina’ya göre felsefenin veya hikmetin amacı nesnelerin
hakikatlerini bir insanın ulaşabileceği kadar bilmesidir.
• Gazali’ye göre hikmet, insani aklın elde edebileceği bilginin kesin ve gerçek delillerle ilahi kaynağa dayandırılarak elde edilmesidir.
• El Kindi’ye göre hikmet, değer ve mertebe yönünden sanatların en
tepede yakılan bir ateşten. Ateşle aralarında bir yol var, yol boyunca alçak bir duvar. Göz bağcıları seyircilerden ayıran setleri bilirsin, üzerlerinde kuklalarını sergilerler, öyle bir duvar işte... Ve insanlar düşün, ellerinde eşyalar: tahtadan, taştan insan veya hayvan heykelcikleri, boy boy, biçim biçim... Bu insanlar duvar boyunca yürümektedirler, kimi konuşarak kimi susarak. Garip bir tablo diyeceksin, hele esirler daha da garip. Doğru? O esirler ki ömür boyu başlarını çeviremeyecek, kendilerini de arkadaşlarını da arkalarından geçen nesneleri de duvara vuran gölgelerinden izleyecekler. Şimdi de mağarada seslerin yankılandığını düşün.. Dışarıdan biri konuştu mu esirler gölgelerin konuştuğunu sanır, öyle değil mi? Kısaca, onlar için tek gerçek var: Gölgeler.
Bu parçada "gölge" benzetmesiyle kastetilen varlık türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) İdeal B) Soyut C) Numenel D) Real E) Mutlak
Soru 32
Felsefenin araştırma alanı çoğu kez somut olan ve sınırları açıkça çizilmiş bir nesne veya olgu olmadığından, ondan deneysel bir çalışma bekleyemiyoruz. Bu nedenle filozofun sorunlara çözüm ararken, inançları, görüşleri, yaşantısı ve çağın olaylarından kendini soyutlaması güçtür.
Bu durum felsefi bilginin aşağıdaki özelliklerinden hangisi ile ilgilidir?
A) Subjektif olması B) Rasyonel olması
C) Var olan her şeyi konu edinmesi
D) Kesin bir doğruluk değerine sahip olması E) Kendinden önceki düşünürlerden etkilenmesi
Soru 33
İnsanın doğasında acıdan kaçıp, hazza yaklaşmak isteyen bir yapı vardır. Haz bize mutluluğu sağlarken, acı bu mutluluğa engel olur. Ancak buradaki haz, toplumun faydası ön planda tutularak seçildiğinde bizi mutluluğa ulaştırır ki bu, ahlaki eylemin temelinde yer alması gereken bir şeydir.
Bu parçadaki ifadeler aşağıdaki görüşlerden hangisine
üstünüdür. Felsefe, varlığın hakikatini insanın akıl gücü ölçüsünde bilmesidir.
Düşünceleri verilen bu filozoflarla ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılamaz?
A) Hikmet sahibi olabilmek için felsefe yapmak gerektiği düşüncesini
savunurlar.
B) Bazı filozoflar hikmetin ilahi kaynaklı olduğunu iddia etmiştir.
C) Felsefenin amacı tüm olup bitenlerin hakikatine ulaşmaktır.
D) Hikmeti, insanın elde edebileceği en üst mertebe olarak
değerlendirirler.
E) Felsefenin insan aklının bir ürünü olduğunu savunurlar.
Soru 7
Berkeley görünüş ve gerçeklik ikilemi sorununu ele aldığında, varlığı algı yoluyla temellendirmek istemiştir. Dış dünyanın gerçekliğini zihin tarafından algılamayla temellendiren Berkeley için duyum ve deneyim dışında bir hakikatten söz edilemez. Ancak Berkeley’in aksini savunan görüşün argümanına bakılırsa “benim
göremiyor olduğum şeylerin var olma ve olmama olasılığı, aslında aynı doğruluk değerine sahiptir.” Bu durumda tek tip bakış açılarından kaçınmak gerekir.
Parçaya göre eleştirilen görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tek gerçekliğin ideal varlıklar olması
B) Gerçekliğin, salt algıya dayandırılarak açıklanması
C) Görünen ve gerçeklik ikileminin zihinsel bir yanılgı olması
D) Dış dünyanın gerçekliğinin reddedilememesi
E) Gerçeği algıya dayandıranların, metafiziği reddetmemesi
uygundur?
A) Bencillik ahlakı B) Hazcılık C) Sezgicilik D) Nihilizm E) Utilitarizm
Soru 34
Konfüçyüs öğrencisinin ruhani varlıklara hizmet etmekle ilgili sorduğu soruyu şöyle cevaplar:''Eğer biz insana hizmet edemiyorsak nasıl olur da ruhani varlıklara hizmet
edebiliriz?''der. Öğrencisinin ölümle ilgili sorusuna ise''Eğer hayat hakkında bir bilgimiz yoksa ölüm hakkında nasıl olsun?''der.
Konfüçyüs'ün bu düşüncesi felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A) Rasyonel olma
B) Bilgi birikimine dayanma C) Yaşamla iç içe olma D) Toplumdan etkilenme E) Dönemsel olma
Soru 35
Aşağıdakilerin hangisi bilginin değerine yönelik bir soru değildir?
A) Doğru bilgiye ulaşılabilir mi?
B) Bilgi, nesnesine uygun mudur?
C) Bilgiler gerçeği verir mi?
D) Bilgi, pratik olarak fayda verir mi?
E) Bilginin kaynağı nedir?
Soru 36
Locke'ın, "Duyulardan geçmemiş hiçbir şey anlıkta
bulunmaz." yargısına Leibniz, "Anlığın kendisinden başka."
ifadesini eklemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi Leibniz'in, Locke'un yargısına ekleme yapmasının temel nedenidir?
A) Zihnin sezgisel bilgiye açık olmasına karşı çıkması B) Bilgide doğuştancılık fikrini savunması
C) İzlenime dayalı bilgiyi kabul etmesi
D) Bilginin kaynağı olarak akıl ve deneyimi ileri sürmesi
Soru 8
• F. Bacon’a göre felsefe; “Deney ve gözleme dayanan bilimsel veriler üzerine düşünmektir.”
• T. Hobbes’a göre; “Felsefe yapmak doğru düşünmektir.”
• Platon’a göre felsefe; “Doğruyu bulma yolunda düşünsel bir çabadır.”
Buna göre aşağıdakilerden hangisi farklı felsefe tanımlarının bir nedeni olamaz?
A) Konularının bireysel nitelikte olması B) İlgilendiği konuların çeşitli olması C) Düşünsel bir faaliyet olması D) Tarihsel süreç içinde farklı amaç ve işleve sahip olması
E) Filozofların kişisel yaratıcılığına ve düşüncelerine dayanması
Soru 9
Kant’a göre bilgi hem zihinden hem deneyden gelen verilerin birleşmesi sonucu oluşur. Hegel, Kant’ın bilginin oluşumu ile ilgili öne sürdüğü dış dünyadan, yani deneyden gelen bilginin de zihnin bir ürünü olduğunu iddia eder. Hegel’e göre bilginin tüm ögeleri zihnin kendisine aittir.
Bu parçada Hegel aşağıdaki görüşlerden hangisine eleştiri yapmaktadır?
A) Doğru bilginin kaynağı akıldır.
B) Gerçek kavramı insan düşüncesinin bir yansımasıdır.
C) Doğru bilgi ancak duyu verileri ile elde edilir.
D) Akla uygun olan her şey doğrudur.
E) Doğru bilginin kaynağı akıl ile birlikte deneydir.
Soru 10
E) Doğru bilginin duyusal olması
Soru 37
Düşünme faaliyeti içinde kullanılan “nedir?” tarzındaki felsefi sorularla varlığın özü, insan bilgisinin imkânı ve sınırları, insanın evrendeki yeri belirlenmeye çalışılır. Bütün olup bitenlerin esasını bilmek, soruların eksiksiz ve kesin bir cevaba ulaşması; varlık, bilgi ve değer üzerine bütünsel bir bilginin ortaya çıkması veya bir insanın böyle bir bilgiye sahip olabilecek ölçüde olgunluğa ermesi halidir.
Parçada sözü edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilgi B) Hakikat C) Hikmet D) Arayış E) Bilinç
Soru 38
“Günlük yaşantımızda hemen her gün problemlerle karşılaşırız. Bu problemler karşısında nasıl tavır
takınacağımız ise problemin çözümü üzerinde belirleyicidir.
İşte bu tavrı oluşturmakta felsefenin, felsefi bakış açısının rolü önemlidir. Bu düşünüş biçiminin özelliklerini,
sorgulamayı, şüphe duymayı, eleştirel bakabilmeyi, tutarlı, sistemli, rasyonel, refleksif tavır takınmayı benimsememiz problemleri doğru çözüme ulaştıracaktır.”
Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefi tavra uygun bir davranıştır?
A) İlk kez gittiği köyde daha önce karşılaşmadığı bir hayvanı görünce gencin korkup kaçması
B) Sorumlu olduğu araştırmayı yapamamaktan korkan öğrencinin araştırma yapmaktan vazgeçmesi
C) Çocuğu çok ağlayan annenin bu durumda ne yapması gerektiğini arama motorunda aratıp bulduğu açıklama ile davranışlarını düzenlemesi
D) Bir babanın kendi çocuğunun davranışlarını düzeltmek için, "biz babadan böyle gördük" diyerek çocuğuna kaba kuvvet uygulaması
E) Bir insanın "Başkalarının sadece kanun korkusundan yaptıklarını, emir verilmeden yapıyorum" diyerek yasalara karşı tutumunu açıklaması.
Soru 39
“Felsefenin özelliklerinden biri de bütüncül oluşudur. Felsefe bir alan olarak sadece varlıkla ya da sadece siyasetle ilgilenmemektedir. En başından beri dünyayı, evreni hemen her yönüyle anlamaya çalışmaktadır.
Bunu yaparken de filozofların amacı çoğunlukla pratik bir yarardan çok bilme ihtiyacını doyurmaya çalışmaktır.”
Parçada verilen kavramlar aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Sevgi - Teknik B) Sevgi - Arayış C) Arayış - Teknik D) Arayış - Hikmet E) Teknik - Hikmet
Soru 11
Bilim, denetimli gözlem sonuçlarına dayalı mantıksal düşünme yolu ile olguları açıklama gücü taşıyan hipotezler bulma ve bunları doğrulama metodudur.
Buna göre bilimle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Soyut nesnelerle de ilgilenir.
B) Tarihsel süreç içerisinde ilerler.
C) Akıl ile doğaya ait yasalara ulaşır.
D) İnsanlığın en önemli ürünüdür.
E) Teknolojik gelişmelere katkıda bulunur.
Soru 12
Siyaset Antik Yunan'da insan hayatının ayrılmaz bir parçasıydı. Ancak
günümüzde hayatlarını önemli ölçüde iyileştirme umudu taşımayan insanlar, önemli olanın, kendi duygularını tanıyarak, sağlıklı beslenerek, bale ya da göbek dansları dersleri alarak, Doğu'nun bilgeliğini benimseyerek,
I. Bildiklerimizin sınırı var mıdır?
II. Varlık var mıdır?
III. Evrenin ana maddesi nedir?
IV. İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?
V. İnsanlar neden ve nasıl unutur?
Öncüllerden hareketle aşağıdaki seçeneklerden hangileri felsefenin cevap aradığı sorulardan değildir?
A) Yalnız I.
B) Yalnız III.
C) Yalnız V.
D) I ve V.
E) III ve V.
Soru 40
Sokrates, insanlar biliyorsa aksini yapmaz diye düşünür.
O’na göre bilmek olmaktır. Yani eğer epistemolojik anlamda bir şeyin bilgisine sahipsek uygulama platformunda da onu mutlaka gerçekleştiririz.
Sokrates'in, bu görüşüyle ahlaki eylemde bulunurken aşağıdaki kavramlardan hangisinin gerekliliğine karşı çıktığı savunulabilir?
A) Vicdan B) İrade C) Erdem D) Ahlaki karar E) Ödev
Soru 41
Felsefe, neleri bilmediğini
bilmektir.
Felsefe doğruyu bulma yolunda, düşünsel bir çalışmadır.
Felsefe yolda olmaktır.Felsefe insanın, eşyanın yahut bütün var olanların hakikatine vâkıf olmak suretiyle
yetkinleşmesi"dir.
Buna göre filozofların farklı tanımları felsefenin hangi özelliği ile ilgidir?
jogging yaparak, "ilişki kurma"yı öğrenerek, "haz korkusu"nun
üstesinden gelerek sağlanan fiziksel öz gelişim olduğuna kendilerini
inandırmışlardır. Kendi başına zararsız olan, bir program halinde uygulanan, özgünlük ve farkındalık söylemiyle sarılıp sarmalanan bu uğraşılar, siyasetten geri çekiliş anlamına gelir.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kendi içinde çelişki barındırmaz.
B) Belli açılardan ikna edicidir.
C) Siyaseti sistematik olarak ele almıştır.
D) Bir temellendirmeye sahiptir.
E) Siyasetten uzaklaşıldığını savunmaktadır.
Soru 13
Farabi'ye göre ahlak yasası, temelini
"zorunlu varlık"ta bulur. İyinin bilgisi, insana eylemlerinde uyabileceği yasayı verir.
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) İyinin bilgisi insana kapalıdır.
B) İnsan iyiye tecrübeyle ulaşır.
C) Mutluluk hazların toplamıdır.
D) Ahlak yasası Tanrı'ya dayanır.
E) İnsan kendi özünü kendisi oluşturur.
Soru 14
Felsefe tarihinde pek çok filozof töz problemiyle ilgilenmiştir. Leibniz cevherlerin sonsuz sayıda, her biri bölünemez bir “monad”; yani bir
“birlik”ten oluştuğunu
düşünmektedir. Demokritos’un söylediğinin tersine, cevherin etkinliğini ve gücünü, maddî bir şey olarak değil, maddî olmayan bir şey olarak düşünmüştür. Descartes ise
A) Evrensel bir etkinlik oluşunun B) Öznel bir etkinlik oluşunun
C) Düşünme üzerine düşünme olmasının D) Sürekli bir etkinlik olmasının
E) Sorulara dayalı olmasının
Soru 42
Platon'a göre insan, idealar dünyasına yönelerek, iyilik ideasının, bilgisine ulaşabilir ve eylemlerini bu bilgiye uydurabilir. Bunu gerçekleştirebilen, iyi olanı gerçekleştirmiş olur. İyi ideasının bilgisine ulaşan insan ahlak yasasını da bilmiş olur. Bu yasa, ona neyi eyleyeceğini söyler.
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) İyi ideası kişiye göre değişiklik gösterir.
B) Evrensel bir ahlak yasası vardır.
C) İnsan ancak anlık zevklerle mutlu olabilir.
D) İnsan doğası gereği hazza yönelir.
E) Evrensel bir ahlak yasası yoktur.
Soru 43
Saussure’e göre bir form ya da yapı olan dil, hep bir
uzlaşımlar sistemi üzerine kurulu olduğundan ilke olarak her zaman ve her durumda toplumsal olmak durumundadır. Bir başka deyişle ortada dili tasarlayan bir mimar olmadığı gibi dilin kendisi de belli niyetler ya da amaçlar uyarınca
yapılandırılmış değildir. Örneğin, bu anlamda dilin kendisine ait bir olgu olarak haftanın günlerini adlandırmanın üzerinde uzlaşılmış bir yolu olmasaydı bugünün çarşamba olduğunu söylemek mümkün olmazdı.
Parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Dil, insanın toplumsal yapıya odaklanmasını sağlar.
B) Dildeki yargıların felsefi bir karşılığı yoktur.
C) Dil bir ortak kararlar sistemi olarak anlamı kendi içinde tayin eder.
D) Dilde anlam öznenin niyeti dışında kullanılan jest ve mimiklere bağlıdır.
E) Dilin yapısı ve anlamı üzerinde uzlaşılmış kesin bir yargı yoktur.
Soru 44
''Doğruluk nedir? Bu soruya verilen klasik yanıt, bir
varlığın “ruh ve beden” olmak üzere iki, Spinoza ise “bir” cevherden oluştuğunu ifade etmektedir.
Parçada anlatılan görüşlerin ortak problemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varlığın özünde madde olup olmaması
B) Tözün nitelik ve niceliğinin ne olduğu
C) Cevherin mahiyetinin anlaşılamaması
D) Varlığın somut ya da soyut olması E) Cevherin niteliği ve sayısının değişmemesi
Soru 15
Politzer söyle der : “Bazıları başarmak için başarı koşullarının
gerçekleşmesinin yeterli olduğunu sanır. Yanlıştır, çünkü bu koşulları gerçekleştirmeyi bilmek de gerekir. Ve işler karmaşıklaştıkça, ne yapacağını bilmek, daha büyük önem kazanır.”
Parçadan hareketle felsefe ve yaşam ilişkisine dair aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
A) Sorgulanmayan hayatın yaşanmaya değmeyeceği
B) Felsefi düşüncenin insanın eylemlerine yön vereceği
C) İnsanın felsefi düşünce ile kendi yaşamını anlamlandırma çabasını sürdürdüğünü
D) İnsanın taşıdığı merak ve hayret duygusu ile varlıkları bilmeye yöneldiğini
E) Felsefenin insan yaşamında anlama ihtiyacını karşılamaya yönelik bir etkinlik olduğunu
düşüncenin doğruluğunun, onun gerçeklikle uyuşmasından oluştuğunu ortaya koyar. Bu, skolastik formülasyonu içindeki klasik yanıttı. Ancak doğruluk tanımının temeli olarak, düşünceyle gerçekliğin bu uyuşması gerçekte ne anlama gelir? Bu, kesinlikle düşüncenin kendisinin onun betimlediği gerçeklikle özdeş olması değildir. Düşünce nasıl olur da kendisinden oldukça farklı olan bir şeyin benzeri olabilir? Düşünce bir küp ya da Niagara Şelalerine nasıl benzeyebilir? Bir düşüncenin doğru olması için, onun ilgili olduğu gerçekliğe benzer olması
gerekmez.''
Parçaya göre doğruluk ve gerçeklik ilişkisine dair savunulan görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düşüncenin gerçeklikle uyuşup uyuşmadığının tam olarak saptanabilmesi
B) Düşünme işleminin gerçekliğe benzemek zorunda olması C) Doğruluğun düşüncenin gerçeklikle tam uyuşuyor olması D) Bir düşüncenin gerçekliğe benzemese bile yine de doğru bir düşünce olması
E) Düşüncenin doğru olması için gerçekliğe benzemesi
Soru 45
Bilim, Bacon’a göre sözcüklerle oynamak yerine, doğanın özünü kavramaya yönelmelidir. Ancak bu biçimde doğaya egemen olunabilir. Doğayı yöneten genel yasaları
kavramanın yolu ise zihindeki önyargıları temizleyip tek tek olguların bilgisinden yola çıkılarak genelin bilgisine ulaşmayı sağlayacak bir yöntem uygulamaktır.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi Bacon’ın bilim anlayışına uygun değildir?
A) Bilimin görevi doğayı yöneten genel yasaları saptamaktır.
B) Bilimsel bilgiye ulaşmada tümevarım yöntemi kullanılmalıdır.
C) Doğanın özü ancak felsefe ile kavranabilir.
D) Ön yargılar bilimsel bilgiye ulaşma yolunda engeldir.
E) Doğaya egemen olmak onu bütünlüğü içinde kavramakla mümkündür.
Soru 46
Felsefe yaparken herhangi bir ideolojinin içinde olmamak, yaklaşımları tartışmasız ve kesin olarak kabul etmeksizin sorgulamak önemli bir tutumdur.
Bu cümlede felsefenin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
Soru 16
Verilen önermeler birarada
düşünüldüğünde ortaya çıkan sorun, bilimin aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle ilgilidir?
A) Bilim olgu türleriyle uğraşır.
B) Bilimsel önermelerin tümü gözlenebilen olguları dile getirir.
C) Bilim insanları, bilimin gereği olarak objektif olmaya çalışırlar.
D) Bilimde birbiriyle çelişen iki önerme doğru kabul edilmez.
E) Bilimde hiçbir doğru değişmez değildir.
Soru 17
Evrende hareket vardır. Örneğin bir cenin, zamanla yetişkin olur. O, kuvve halinde bir cenindi, fiil halinde bir yetişkin olacaktır. Dünyada her an kuvve yani güç halinde olan şey, fiil haline geçer ve gerçek olur. Hareket ettirmek, bir şeyi bir kuvve halinden fiil haline geçirmektir. Hareket etmek, bu değişime, bu geçişe maruz
kalmaktır. Hareket eden cisim, hareketini bir başka şeye geçirir.
Ancak başlangıçta bir hareket kaynağını kabul etmemiz gerekir.
Bu parça din felsefesinin hangi temel problemiyle ilgilidir?
A) Tanrı ve evren ilişkisi nasıldır?
B) Evrenin yaratılışı nasıldır?
C) Vahiy mümkün müdür?
D) Ruh ölümsüz müdür?
E) Tanrı var mıdır?
Soru 18
“Bugünün felsefesi yarının bilimi, bugünün bilimi de yarının felsefesi olabilir.”
Bu sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Düşüncede tutarlılık B) Sistematik bilgi
C) Kritik düşünce
D) Dogmatik yaklaşım E) Yararlı düşünce
Soru 47
Tümevarım, tek tek olayları gözlemleyerek yargılara ulaşmaktır. Tümevarımın yaşadığımız dünya hakkında oldukça güvenilir bilgiler sağladığı düşüncesi, bize her zaman yol gösterici olmuştur.
Buna göre tümevarım hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Mantıksal doğrulara ulaşır.
B) Mutlak olarak kanıtlanmış bilgiler verir.
C) Geçmişe yönelik açıklamalardan oluşur.
D) Özelden genele varmaktır.
E) Genel prensiplere dayanarak gözlemleri açıklar.
Soru 48
“Felsefe bir tanımlamayla sınırlandırılabilecek bir etkinlik değil, aksine sürekli bir tanıma ve tanımlama arayışıdır.”
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi felsefe ile ilgili açıklamayı desteklemektedir?
A) Tanrı’yı bilmektir.
B) Bütün bilimleri birleştiren, bilimler bilimidir.
C) Bilgelik yolunda yürümekdir.
D) Fenomenleri nedenlerden çıkarıp bilmedir.
E) Gerçekliğin hakiki doğasını kavramaktır
Soru 49
Felsefe; karanlıkları delmek, karanlıkların içinden ufacık bir gün ışığı bulup, bu ışığı, büyük bir ateş topuna dönüştürmek gibi bir şey.
Felsefe ile ilgili söylenen bu sözlerden, aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?
A) Filozof bilinmeyene doğru sürüklenip gider.
B) Olayları derinlemesine inceler.
C) Küçük ipuçlarını değerlendirir.
A) Felsefe ve bilim şüphe ile başlar.
B) Bilimler nesneleri inceleyerek belirli kanunlara ulaşmaya çalışırken, felsefe nesnelere bütüncül bakar.
C) Felsefe bilimlere düşünce yönünden kaynaklık ederken
bilimlerin sonuçlarından da yararlanır.
D) Felsefe ve bilim eldeki mevcut bilgiyle yetinmeyerek hakikati arar.
E) Felsefenin de bilimin de amacı insanı ve evreni açıklamaya çalışmaktır.
Soru 19
“Dünya yuvarlaktır.” önermesi
“Dünya” diye adlandırdığımız gezegenin yuvarlak olması halinde doğru, olmaması halinde ise yanlış değeri almaktadır. Buna karşılık
“Dünya” kendi başına ne doğrudur ne yanlıştır; fakat o gerçek bir varlıktır.
Buna göre doğruluk ve gerçeklik ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Doğruluk bir değerdir.
B) Gerçeklik bir tür var olma durumudur.
C) Doğruluk düşünceden bağımsızdır.
D) Gerçeklik, insan algısından bağımsızdır.
E) Doğruluk, bilginin nesnesine uygunluğudur.
Soru 20
Saussure: "Uzun süredir kafam her şey bir yana dil bilimi olgularının ve onlara bakış açılarımızın sınıflandırılması düşüncesiyle dopdolu. Felsefecilerin işinin oldukça zor olduğunu git gide daha iyi fark ediyorum. Kullanılan terimlerin kesin yetersizliği, bunların yeniden gözden geçirilmesinin gerekliliği ve bunu başarabilmek için dilin ne tür bir nesne olduğunu göstermenin gerekliliği, beni dille
D) Felsefenin görevi karanlıkları aydınlığa çıkarmaktır.
E) Cevapları henüz bulunmamış soruların üzerine gider.
Soru 50
Bilme edimi, özne ile nesne arasında kurulan bağla gerçekleşir. Bilginin konusunu; insanın, karşısında bulduğu veya zihinde ürettiği toplumsal, politik, ekonomik, psikolojik her tür olay ve olgu oluşturmaktadır. İnsan, hem dış
dünyadaki nesne hakkında hüküm veren özne hem de bilgiye konu olan nesne konumunda olabilir.
Buna göre bilginin ortaya çıkışı ile ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi doğrudur?
A) Bilginin oluşumunda hem özne hem nesne olmak zorundadır.
B) Bilginin konusu dış dünyadaki deneyimlerdir.
C) Bilgi onu üreten öznenin algısına bağlıdır.
D) Bilgi belli bir süreçte oluşur.
E) Bilgi dış gerçekliktir.
ilgilenmeye yöneltti." der.
Bu parçada düşünürün hangi düşüncesi vurgulanmaktadır?
A) Felsefe dili soyut ve anlaşılmaz bir yapıdır.
B) Felsefi düşüncenin gelişimi dil bilimine bağlıdır.
C) Dildeki hatalar felsefeyi imkânsız hale getirmektedir.
D) Felsefi dilin anlaşılır olmasını sağlamak gerekir.
E) Dilin yapısını kavramak felsefeden daha önemlidir.
Soru 21
Akıllı bir varlık olan insan, çevresine bilme isteğiyle yönelir. Bu yönelişle birlikte özne ile nesne arasında kurulan ilgi bilginin oluşmasına yol açar. Bilginin oluşabilmesi için özneden nesneye yönelen düşünme, anlama, algılama gibi çeşitli bilinç edimleri söz konusudur.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Bilme sürecinde çeşitli bilinç davranışlarının kullanıldığına B) Bilginin öznenin yönelmişliğini gerektirdiğine
C) Bilginin insanın merak duygusuyla ortaya çıktığına
D) Bilmeyi sağlayan bilinç eylemlerinin öznenin etkinliği olduğuna
E) Bilme süreci sonunda elde edilen tüm bilgilerin nesnel olduğuna
Soru 22
Karşılaşmış olduğu sorunları çözmüş olması bir bilimsel kuramın
geçerliliğini belirler. Sorunları çözen, uygulamada etkisi olan bilimsel kuramlar varlığını sürdürür.
Geçerliliğini yitiren kuramlar yerini
yeni kuramlara bırakır.
Parçaya göre bilimsel kuramın doğruluğu aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Yalnızca deney yöntemiyle elde edilmesine
B) Ahlaki boyutu da olan bir kuram olmasına
C) Evreni bir bütün olarak ele almasına D) Akıl yürüterek elde edilmesine E) Pratik yarar sağlamasına
Soru 23
Doğru bilgi, objesine uygun olan bilgidir. Doğru bilginin genel-geçer bilgi olması, bütün düşünen ve bilen kimseler için her akıllıca konuşan ve dinleyen için geçerli olması gerekir.
Aynı objeyle ilişkili olan iki doğru bilginin, objeye olduğu gibi birbirine de uygun olması, bundan dolayı aynı dilsel anlatımla saptanıp
bildirilebilmesi gerekir.
Parçaya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğruluk için gerekli bir ölçüt değildir?
A) Bir obje hakkındaki bilgilerimizin birbiriyle tutarlı olması
B) Dilsel bir anlatım olarak tespit edilmesi
C) Bilginin nesnesine uygun olması D) Bilginin diğer insanlar tarafından da kabul edilebilir olması
E) Bilginin her zamanda ve mekanda geçerli olması
Soru 24
Kant, felsefe tarihinde büyük etkilerde bulunmuş bir filozoftur. Onun felsefi sistemi üç temel sorunun yanıtını aramaya yöneliktir. "Ne bilebilirim?",
"Ne kadar bilebilirim?", "Bilgimin sınırları nelerdir?" Kant, bu soruların yanıtlarını bulmaya yönelik kendi ontolojik ve epistemolojik sistemini geliştirmiştir. Onun bu sorulara verdiği yanıtlar felsefesinin özünü
oluşturmuştur.
Bu parçada felsefi sorular hakkında vurgulanan temel düşünce
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilimsel sorulardan farklı değildir.
B) Genel geçer, evrenseldir.
C) Filozofun kişiliğini yansıtır.
D) Toplumsal sorunları ele alır.
E) Sistem oluşturma çabasına yöneliktir.
Soru 25
Konfüçyüs şöyle der: "Bir ülkenin yönetimini ele alsaydım, yapacağım ilk iş, hiç kuşkusuz dilini gözden geçirmek olurdu. Çünkü dil kusurluysa sözcükler düşünceyi iyi ifade edemez. Düşünce iyi ifade edilemezse görevler ve hizmetler gereği gibi yapılamaz. Görev ve hizmetin gerektiği şekilde
yapılamadığı yerlerde âdet, kural ve kültür bozulur. Âdet, kural ve kültür bozulursa adalet yanlış yollara sapar.
Adalet yoldan çıkarsa şaşkınlık içine düşen halk ne yapacağını, işin nereye varacağını bilemez. İşte bunun içindir ki hiçbir şey dil kadar önemli
değildir."
Bu parçada savunulan görüşün temelinde yatan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dil, tarihsel bir varlıktır.
B) Dil, kültürün en önemli ögesidir.
C) Dil, yönetimler için önemlidir.
D) Dildeki, sorunlar toplumsal kaynaklıdır.
E) Dil ve düşünme ayrı olgulardır.
CEVAPLAR: 1-B 2-B 3-D 4-D 5-C 6-A 7-B 8-A 9-E 10-D 11-C 12-C 13-D 14-B 15- B 16-D 17-E 18-C 19-C 20-D 21-E 22-E 23-E 24-E 25-B 26-C 27-E 28-D 29- E 30-D 31-D 32-A 33-E 34-C 35-E 36-B 37-C 38-E 39-C 40-B 41-B 42-B 43- C 44-D 45-C 46-C 47-D 48-C 49-A 50-A
