2.2.8 Sınıf 8 Aşındırıcı maddeler
2.2.8.1 Kriterler
2.2.8.1.1 Sınıf 8 başlığı, temas halinde cildin veya mukoza zarlarının epitel dokularına kimyasal etki ile zarar veren veya sızıntı olması halinde diğer maddelere veya taşıma araçlarına hasar veren veya yok eden maddeler içeren maddeleri ve nesneleri kapsar. Ayrıcı bu sınıf yalnızca suyun varlığında aşındırıcı sıvı oluşturan veya havanın doğal neminin varlığında aşındırıcı buhar veya duman üreten diğer maddeleri de kapsar.
2.2.8.1.2 Sınıf 8 maddeleri ve nesneleri aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır:
C1-C11 Aşındırıcı maddeler, ikincil riski olmayan ve bu maddeleri içeren nesneler:
C1-C4 Asitli maddeler:
C1 İnorganik, sıvı;
C2 İnorganik, katı;
C3 Organik, sıvı;
C4 Organik, katı;
C5-C8 Bazik maddeler:
C5 İnorganik, sıvı;
C6 İnorganik, katı;
C7 Organik, sıvı;
C8 Organik, katı;
C9-C10 Diğer aşındırıcı maddeler:
C9 Sıvı;
C10 Katı;
C11 Nesneler;
CF Aşındırıcı maddeler, alevlenir:
CF1 Sıvı;
CF2 Katı;
CS Aşındırıcı maddeler, kendiliğinden ısınan:
CS1 Sıvı;
CS2 Katı;
CW Aşındırıcı maddeler, su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan:
CW1 Sıvı;
CW2 Katı;
CO Aşındırıcı maddeler, yükseltgen:
CO1 Sıvı;
CO2 Katı;
CT Aşındırıcı maddeler, zehirli ve bu maddeleri içeren nesneler:
CT1 Sıvı;
CT2 Katı;
CT3 Nesneler;
CFT Aşındırıcı maddeler, alevlenir, sıvı, zehirli;
COT Aşındırıcı maddeler, yükseltgen, zehirli.
- 235 - Sınıflandırma ve ambalajlama gruplarının atanması
2.2.8.1.3 Sınıf 8'deki maddeler taşıma için mevcut tehlike derecelerine göre aşağıdaki şekilde üç ambalajlama grubunda sınıflandırılır:
Ambalajlama grubu I: Yüksek derecede aşındırıcı maddeler Ambalajlama grubu II: Aşındırıcı maddeler
Ambalajlama grubu III: Daha az derecede aşındırıcı maddeler
2.2.8.1.4 Sınıf 8 altında sınıflandırılan maddeler ve nesneler, Bölüm 3.2 Tablo A'da listelenmiştir.
Maddelerin ambalajlama gruplarından I, II ve III gruplarına dağılımı, solunum riski (bkz. 2.3.8.1.5) ve su ile tepkime verme özelliği gibi ek unsurları (tehlikeli dekompozisyon ürünlerinin oluşması dahil) göz önünde bulundurularak deneyim temelinde yapılır.
2.2.8.1.5 Sınıf 8'in kriterlerine uyan, ambalajlama grubu I'e ayrılan tozların ve dumanların solunma yoluyla zehirleme özelliğine sahip (LC50), ancak yalnızca ambalajlama grubu 3 veya daha düşük gruba ayrılan ağızdan alma yoluyla veya deri yoluyla zehirleme özelliğine sahip bir madde veya müstahzar Sınıf 8'e atanır.
2.2.8.1.6 Bölüm 3.2 Tablo A'da ismen belirtilmeyen maddeler, karışımlar da dahil alt başlık 2.2.8.3’teki ilgili kayda ve aşağıdaki (a) dan (c)'ye kadar olan şıklardaki kriterlere uygun olarak, insan derisinin tüm kalınlığını tahrip edecek temas süresi uzunluğu temelinde, ilgili ambalajlama grubuna ayrılabilir.
İnsan derisinin tüm kalınlığını tahrip edemeyeceğine karar verilen sıvıların ve taşıma sırasında sıvı hale gelen katıların, yine de belirli metal yüzeylerde aşınmaya neden olma potansiyeli olduğu düşünülür. Ambalajlama gruplarına atanırken kaza eseri temas durumlarına dair deneyimler göz önüne alınır. Deneyimin olmadığı durumda, gruplama OECD Test Kılavuzu 4047veya 4358 uyarınca yapılan testlerden elde edilen veriler esas alınarak yapılır. OECD Test Kılavuzu 4309 veya 43110 uyarınca aşındırıcı olmadığı belirlenen bir maddenin, ADR amaçları uyarınca daha fazla teste gerek olmadan deri için aşındırıcılık özelliliği olmadığı düşünülebilir.
(a) Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının, 3 dakikalık veya daha az temas süresinin ardından 60 dakikaya kadar olan bir gözlem süresi içinde yok olmasına neden olan maddeler, ambalajlama grubu I’e atanır.
(b) Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının, 3 dakikadan fazla fakat 60 dakikadan fazla olmayan bir temas süresinin ardından 14 günlük bir gözlem süresi içinde yok olmasına neden olan maddeler, ambalajlama grubu II’ye atanır;
(c) Aşağıdaki maddeler ambalajlama grubu III’e atanır:
- Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının, 60 dakikadan fazla fakat 4 saatten fazla olmayan bir temas süresi içinde yok olmasına neden olan maddeler veya
- Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının yok olmasına neden olmadığına karar verilen ancak çelik veya alüminyum yüzeylerde, her iki malzemede yapılan testler sonucunda 55°C'lik test sıcaklığında yılda 6,25 mm'yi geçen bir aşınma hızı gösteren maddeler. Çeliğin test edilmesi amacıyla, tip S235JR+CR (1.0037 resp. St 37-2),
S275J2G3+CR (1.0144 resp. St 44-3), ISO 3574, Birleştirilmiş Sayılama Dizgesi (UNS) G10200 veya SAE 1020 ve alüminyumun test edilmesi amacıyla, kaplanmamış, tip 7075- T6 veya AZ5GU-T6 kullanılır. Kabul edilebilir bir test, Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, Başlık 37’de belirtilmiştir.
NOT: Çelik veya alüminyum üzerindeki ilk test, test edilen yüzeyin aşındırıcı olduğunu gösterirse, diğer malzemelerle ilgili testlere gerek yoktur.
7
Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No 404 "Akut Dermal Tahriş/Aşınma'' (2002).
8
Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No. 435 "Cilt Aşınması için In Vitro Bariyer Membran Test Yöntemi"
2006.
9
Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No. 430 "In Vitro Deri Aşınması: Transkünayoz Elektrik Direnci Testi" 2004.
10 Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No. 431 "In Vitro Deri Aşınması: İnsan Derisi Modeli Testi" 2004.
Tablo 2.2.8.1.6: 2.2.8.1.6 içindeki kriterleri özetleyen tablo
Ambalajlama Grubu
Temas Zamanı
Gözlem
Periyodu Etki
I ≤ 3 dak. ≤ 60 dak. Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının yok olması
I I
> 3 dak. ≤ 1
sa. ≤ 14 gün Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının yok olması
II I
> 1 sa. ≤ 4 sa. ≤ 14 gün Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının yok olması
II I
- -
Çelik veya alüminyum yüzeylerde, her iki malzemede yapılan testler sonucunda 55°C'lik test sıcaklığında yılda 6,25 mm'yi geçen bir aşınma hızı
2.2.8.1.7 Ek katkılar sonucu Sınıf 8 maddeleri, Bölüm 3.2 Tablo A'da ismen belirtilen maddelerin ait oldukları risk kategorilerinden farklı kategorilere girdikleri takdirde, bu karışımlar ve çözeltiler, asıl tehlike derecelerine göre ait oldukları kayıtlara atanır.
NOT: Çözeltilerin ve karışımların (müstahzarlar ve atıklar gibi) sınıflandırılması için, ayrıca, bkz. 2.1.3.
2.2.8.1.8 Paragraf 2.2.8.1.6’da belirtilen kriterler temelinde, ismen belirtilen bir çözeltinin veya karışımın veya ismen belirtilen bir madde içeren karışımın yapısının, bu Sınıfın hükümlerine tabi olup olmadığı belirlenebilir.
2.2.8.1.9 Şu özelliklere sahip:3
- Değiştirildiği üzere 67/548/AET 3 sayılı Direktif veya 1999/45/AT 4 sayılı Direktif kriterlerine uymayan ve bu nedenle bu direktiflere göre aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan ve
- Çelik veya alüminyum üzerinde aşındırıcı etki göstermeyen,
maddeler, çözeltiler ve karışımlar, Sınıf 8’e ait olmayan maddeler olarak düşünülebilir.
NOT: UN Model Yönetmelikleri’nde listelenen UN No. 1910 kalsiyum oksit ve UN No. 2812 sodyum aluminat ADR hükümlerine tabi değildir.
2.2.8.2 Taşıma için kabul edilmeyen maddeler
2.2.8.2.1 Sınıf 8’deki kimyasal olarak kararsız maddeler, taşıma sırasındaki polimerizasyonu veya tehlikeli dekompozisyonu önlemek için gerekli önlemler alınmadıkça taşıma için kabul edilmez. Bu amaçla, tanklarda ve haznelerde bu tepkimelere yol açabilecek maddelerin bulunmamasına dikkat edilmelidir.
2.2.8.2.2 Aşağıdaki maddeler taşıma için kabul edilmez:
- UN No. 1798 NİTROHİDROKLORİK ASİT;
- Kullanılmış sülfürik asidin kimyasal olarak kararsız karışımları;
- Nitratlayıcı asitlerin kimyasal olarak kararsız karışımları veya denitratlanmamış sülfirik asit ile nitrik asit kalıntılarının karışımları;
- Kütlece %72'den fazla saf asitli perklorik asit sulu çözeltisi veya su dışındaki herhangi bir sıvı ile perklorik asit karışımları.
3
Tehlikeli malların sınıflandırılmasına, ambalajlanmasına ve etiketlenmesine ilişkin kanunsal yaklaşımlar, yönetmelikler ve idari hükümlere ilişkin 67/548/AET sayılı, 27 Haziran 1967 tarihli Konsey Direktifi (Avrupa Toplulukları Resmi Yayını, No L 196,16.08.1967).
4
Tehlikeli müstahzarların sınıflandırılması, ambalajlanması ve etiketlenmesi ile ilgili Üye Ülkelerinin kanunsal yaklaşımlarına, yönetmeliklerine ve idari hükümlerine ilişkin Avrupa Parlamentosu’nun ve Konseyi’nin 1999/45/AT sayılı ve 31 Mayıs 1999 tarihli Direktifi (Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi No. L
200, 30 Temmuz 1999).
- 237 - 2.2.8.3 Toplu kayıtların listesi
Aşındırıcı maddeler, ikincil riski olmayan ve bu maddeleri içeren nesneler
Asit
inorganik
sıvı C1 2584 ALKİLSÜLFONİK ASİTLER, SIVI %5’ten fazla serbest sülfürik asit içeren veya 2584 ARİLSÜLFONİK ASİTLER, SIVI %5’ten fazla serbest sülfürik asit içeren 2693 BİSÜLFİTLER, SULU ÇÖZELTİ, B.B.B.
2837 BİSÜLFATLAR, SULU ÇÖZELTİ
3264 AŞINDIRICI SIVI, ASİDİK, İNORGANİK, B.B.B.
1740 HİDROJENDİFLORÜRLER, KATI, B.B.B.
2583 ALKİLSÜLFONİK ASİTLER, KATI %5’ten fazla serbest sülfürik asit içeren veya 2583 ARİLSÜLFONİK ASİTLER, KATI %5’ten fazla serbest sülfürik asit içeren katı C2 3260 AŞINDIRICI KATI, ASİDİK, İNORGANİK, B.B.B.
C1-C4 sıvı C3 2586 ALKİLSÜLFONİK ASİTLER, SIVI %5’ten fazla olmayan serbest sülfürik asit içeren veya 2586 ARİLSÜLFONİK ASİTLER, SIVI %5’ten az serbest sülfürik asit içeren
2987 KLOROSİLANLAR, AŞINDIRICI, B.B.B.
3145 ALKİLFENOLLER, SIVI, B.B.B. (C 2 1 -C 2 homologlar dahil) organik
3265 AŞINDIRICI SIVI, ASİDİK, ORGANİK, B.B.B.
2430 ALKİLFENOLLER, KATI, B.B.B. (C2-C12 homologlar dahil)
2585 ALKİLSÜLFONİK ASİTLER, KATI %5’ten az serbest sülfürik asit içeren veya 2585 ARİLSÜLFONİK ASİTLER, KATI %5’ten az serbest sülfürik asit içeren katı C4 3261 AŞINDIRICI KATI, ASİDİK, ORGANİK, B.B.B.
Bazik C5-C8
inorganik
organik
sıvı C5 1719 KOSTİK ALKALİ SIVI, B.B.B.
2797 AKÜ SIVISI, ALKALİ
3266 AŞINDIRICI SIVI, BAZİK, İNORGANİK, B.B.B.
katı C6 3262 AŞINDIRICI KATI, BAZİK, İNORGANİK, B.B.B.
sıvı C7 2735 AMİNLER, SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B. veya 2735 POLİAMİNLER, SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B.
3267 AŞINDIRICI SIVI, BAZİK, ORGANİK, B.B.B.
3259 AMİNLER, SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B. veya 3259 POLİAMİNLER, KATI, AŞINDIRICI, B.B.B.
katı C8 3263 AŞINDIRICI KATI, BAZİK, ORGANİK, B.B.B.
Diğer aşındırıcı maddeler C9-C10
sıvı C9 1903 DEZENFEKTAN, SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B.
2801 BOYA, SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B. veya 2801 BOYA ARA ÜRÜN, SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B.
3066 BOYA (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil) veya
3066 BOYA İLE İLGİLİ MALZEME (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil)
1760 AŞINDIRICI SIVI, B.B.B.
3147 BOYA, KATI, AŞINDIRICI, B.B.B. veya 3147 BOYA ARA ÜRÜN, KATI, AŞINDIRICI, B.B.B.
3244 AŞINDIRICI SIVI İÇEREN KATILAR, B.B.B.
katıa C10 1759 AŞINDIRICI KATI, B.B.B.
2794 PİLLER, ISLAK, ASİT DOLDURULMUŞ, elektrik depolama Nesneler C11 2795 PİLLER, ISLAK, ALKALİ DOLDURULMUŞ, elektrik depolama
2800 PİLLER, ISLAK, DÖKÜLMEYEN, elektrik depolama
3028 PİLLER, KURU, POTASYUM HİDROKSİT İÇEREN, KATI, elektrik depolama (sonraki sayfada devam ediyor)
1774 YANGIN SÖNDÜRÜCÜ ŞARJLARI, aşındırıcı sıvı
2028 BOMBALAR, DUMAN, PATLAYICI OLMAYAN aşındırıcı sıvı ile, tetikleyici cihazı olmayan 3477 YAKIT HÜCRE KARTUŞLARI aşındırıcı maddeler içeren, veya
3477 EKİPMAN İÇİNDEKİ YAKIT HÜCRE KARTUŞLARI, aşındırıcı maddEler içeren, veya 3477 EKİPMANLA AMBALAJLANMIŞ YAKIT HÜCRE KARTUŞLARI, aşındırıcı maddeler içeren
a
ADR hükümlerine tabi olmayan katı ve aşındırıcı sıvı karışımları, maddenin yüklendiği anda veya
ambalaj, konteyner veya taşıma ünitesi kapanırken görünür durumda serbest sıvı bulunmaması şartıyla, Sınıf
8'in sınıflandırma kriterlerine tabi olmadan UN No. 3244 kapsamında taşınabilir
.Her ambalaj,
Ambalajlama grubu II düzeyinde bir sızıntısızlık testinden geçmiş olan bir tasarım tipine karşılık gelmelidir.
Aşındırıcı maddeler, ikincil riski (riskleri) olan ve bu maddeleri içeren nesneler
(devamı)
Alevlenir b
CF
sıvı CF1
3470 BOYA AŞINDIRICI, ALEVLENİR (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil) veya
3470 BOYA İLE İLGİLİ MALZEME, AŞINDIRICI, ALEVLENİR (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil)
2734 AMİNLER, SIVI, AŞINDIRICI, ALEVLENİR, B.B.B.
2734 POLİAMİNLER, SIVI, AŞINDIRICI, ALEVLENİR, B.B.B.
2920 AŞINDIRICI SIVI, ALEVLENİR, B.B.B.
katı CF2 2921 AŞINDIRICI KATI, ALEVLENİR, B.B.B.
KENDİLİĞİN DEN ISINAN CS
sıvı CS1 3301 AŞINDIRICI SIVI, KENDİLİĞİNDEN ISINAN, B.B.B.
katı CS2 3095 AŞINDIRICI KATI, KENDİLİĞİNDEN ISINAN, B.B.B.
SU İLE REAKSİYONA GİREN
CW
sıvı b CW1 3094 AŞINDIRICI SIVI, SU İLE REAKSİYONA GİREN, B.B.B.
katı CW2 3096 AŞINDIRICI KATI, SU İLE REAKSİYONA GİREN, B.B.B.
Yükseltgen CO
sıvı CO1 3093 AŞINDIRICI SIVI YÜKSELTGEN, B.B.B.
katı CO2 3084 AŞINDIRICI KATI, YÜKSELTGEN, B.B.B.
Zehirli d
CT
sıvı c CT1
3471 HİDROJENDİFLORÜRLER ÇÖZELTİSİ, B.B.B.
2922 AŞINDIRICI SIVI, ZEHİRLİ, B.B.B.
katı e CT2 2923 AŞINDIRICI KATI, ZEHİRLİ, B.B.B.
nesneler CT3 3506 ÜRETİLMİŞ NESNELERDE CİVA İÇERİĞİ
Alevlenir, sıvı, zehirli d CFT Bu sınıflandırma koduna ait başka toplu kayıt yoktuır, ihtiyaç duyuluyorsa, 2.1.3.10'daki tehlike önceliği tablosuna göre saptanacak sınıflandırma kodu ve toplu kayıt ile sınıflandırılır.
Yükseltgen, zehirli d, e COT Bu sınıflandırma koduna ait başka toplu kayıt y o k t u r , ihtiyaç duyuluyorsa, 2.1.3.10'daki tehlike önceliği tablosuna göre saptanacak sınıflandırma kodu ve toplu kayıt ile sınıflandırılır.
b Su veya nemli hava ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan klorosilanlar, Sınıf 4.3 maddeleridir.
c Baskın olarak zehirli özellikler taşıyan kloroformatlar, Sınıf 6.1 maddeleridir.
d 2.2.61.1.4 ila 2.2.61.1.9’da tanımlandığı üzere soluma ile yüksek derecede zehirli özelliğe sahip olan aşındırıcı maddeler, Sınıf 6.1 maddeleridir.
e UN No. 2505 AMMONYUM FLORÜR, UN No. 1812 POTASYUM FLORÜR, UN No. 1690 SODYUM FLORÜR, UN No. 2674 SODYUM FLOROSİLİKAT ve UN No. 2856 FLOROSİLİKATLAR, B.B.B., UN No. 3415 SODYUM FLORÜR ÇÖZELTİSİ ve UN No. 3422 POTASYUM FLORÜR ÇÖZELTİSİ Sınıf 6.1 maddeleridir.
