BAL ARISI
HASTALIKLARI
ve
Trake Akarı
Acariosis; bal arılarının solunum sistemine yerleşen Acarapis woodi tarafından meydana getirilen bir hastalıktır.
Endoparazitik bir akardır.
Tüm dünyada özelliklede Güney Asya’da oldukça yaygındır.
Semptomları belirgin olmadığından teşhisi zordur.
Hastalık;
- arı kolonilerinin zayıflamasına ve sönmesine
- bal üretiminin düşmesine
Gözden kaçan bir hastalıktır. A. woodi dışında
A. dorsalis ve A. externus türleri de vardır. Fakat bunlar zararsızdır ve ektoparazittir.
A. woodi 30-40 günlük yaşamının çok kısa süresini arıların üzerinde geçirerek balarılarında uyuz hastalığına neden olan bir akardır.
Bu akarların büyük çoğunluğunun torasik kanalda, az sayıda olmak üzere de
abdominal hava keselerine yerleştiği gözlenmektedir.
Erkek 125-136 mikron, dişiler 143-174 mikron büyüklüğündedir.
Arıların genellikle birinci göğüs
Prostigmatik bir akardır.
Delici emici ağız organelleri
vardır.
Hemolenf ile beslenir.
Beslenme sırasında arının trake
duvarı zarar görmekte, oluşan
tahribat ve tıkanma arının uçma
kaslarına oksijen alınımını
güçleştirmektedir.
Ölüm genelde solunum
yetmezliğine bağlı olarak gelişir.
Enfeste arıların bakteriyel
(septisemi) ve viral hastalıklara
(kronik arı felci vs.) karşı
Yaşam Döngüsü
Akarın dişisi, erkeği ve tüm gelişme dönemleri (yumurta, larva, protonimf-deutonimf) solunum sistemi içerisinde bulunmaktadır.
Çiftleşmiş dişi akar 3-4 günde trake içerisine 5-15 yumurta bırakır.
3-4 gün içinde larvalar, daha sonra nimfler ve erginler oluşmaktadır.
Erkekler 10-12 günde, dişiler 14-15 günde meydana gelmektedir.
Soluk borusunda bulunan akarlar başka bir arıya gitmek için arıyı
protoraksta bulunan soluk borusunun dış ortama açılan deliğinden (1.
Enfestasyon genç arılarda daha şiddetli seyretmektedir.
Erkek arıların daha geniş göğüsleri ve soluk boruları olduğu için daha fazla tercih edilmektedir.
Bulaş enfeste kolonilerin birbirine aktarılması ile olmaktadır.
Enfestasyon seviyesi genelde düşüktür.
bu nedenle pek dikkati çekmez. Trake akarıyla enfeste arılarda dikkati çeken en önemli belirti uçma yeteneğinin azalmasıdır.
Tanı
Direkt teşhis;
1. Arı toraksının %7.5’luk KOH solüsyonu ile 37C deki etüvde 24 saat veya odasıcaklığında bir gece bekletildikten sonra mikroskobik
muayenesi
2. Arının 1. thoracic spiracle’nın forseps ile alınarak mikroskobik muayenesi
3. Arı toraksının Metilen blue tekniği ile boyanarak mikroskobik muayenesi
4. Arı soluk borularının Kongo Kırmızısı boyası ile boyanarak mikroskobik muayenesi
İndirekt teşhis: A. ELISA
B. PCR
Tedavi ve Korunma
% 65’lik Formik asit ve mentol en etkili ve
kalıntı bırakmayan ilaçtır.
Arıların içgüdüsel bir hareketi olan
kendini temizleme davranışının akarlar
üzerine etkili olduğu ve bu davranışı çok
Tropilaelaps clarea mesostigmatik bir akar olup hem erişkin hemde yavru bal arılarında hastalık
oluşturmaktadır.
İran’ da görülmesinden sonra ülkemizde 2012 yılında ihbarı
mecburi hastalıklar arasında yer alır.
Bugüne kadar yapılan çalışmalarda ülkemizde rastlanmamıştır.
Yaşam döngüsü varroa’ya benzer. Varroanın gelişimi ile ters
orantılıdır. Varroanın yaşam ortamını bozmaktadır.
Arı Biti
Insekta sınıfının Diptera
dizisinde bulunan Braulidae
ailesinde yer alır.
Vücut caput, thorax ve
abdomenden oluşur.
3 çift bacağı vardır.
Kanatları yoktur.
Sokucu emici ağız organellerine
sahip olmamalarına rağmen bite
benzetilmiştir.
Koruyucu olarak ilk ve
sonbaharda etkin tedbirler
almak gerekir.
Kovanlar sık sık kontrol
edilmelidir.
Görülen erişkinler
toplanmalıdır.
Varroa ilaçları etkindir.
Her kovan için 8-10 sigara
yakıp dumanı uçuş
deliğinden verilebilir.
Baygın parazitler
Petek Güvesi
Kelebeklerin larvalarının verdiği zarardır.
Özellikle düşük rakımlı ılıman bölgelerde yaygındır.
Erişkin kelebekler kovanın
içerisine girerek yumurtalarını çatlaklara ve çerçeve oyuklarına bırakırlar.
Larva petekleri yiyerek
beslenmekte ve kovanın sönmesine neden olmaktadır.
Güçlü kolonilerde güve problemi olmamaktadır.
Ölübaş Kelebeği (Acherontia atropos) Yakı Böceği (Meloe variegatus)
Yaban arıları Karıncalar
Kulağakaçan (Forficula auricularia) Peygamber Devesi (Mantis religiosa) Arı Kuşu
