HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
1
Ceza Usul Hukuku Dersi Final Sınavı Soruları
1. Aşağıdakilerden hangisi ceza muhakemesi hukukunun temel ilkelerinden biri değildir?
A) Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi B) Makul sürede yargılanma ilkesi C) Adil yargılanma ilkesi
D) Doğal hâkim ilkesi
E) Şüpheden sanık yararlanır ilkesi
DOĞRU CEVAP: A
GEREKÇE: Kanunsuz suç ceza olmaz, ceza muhakemesi hukukunun değil, ceza hukukunun temel ilkesidir
2. “Bir fiilden dolayı birden fazla yargılanmama” aşağıdaki ilkelerden hangisini ifade etmektedir?
A) Masumiyet karinesi
B) Çelişmeli muhakeme ilkesi C) Davasız yargılama olmaz ilkesi D) In dubio pro reo ilkesi
E) Ne bis in idem ilkesi
DOĞRU CEVAP: E
GEREKÇE: Ne (non) bis in idem = bir kimse bir fiilden dolayı birden fazla yargılanamaz.
3. Aşağıdakilerden hangisi suçu öğrenme yollarından biri değildir?
A) Đhbar yolu B) Şikâyet yolu
C) Gizli soruşturmacı görevlendirme D) Adalet Bakanının talebi
E) Re’sen öğrenme
DOĞRU CEVAP: C
GEREKÇE: Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi suç öğrenme yolu değil; suç öğrenildikten sonra uygulanan delil elde etme yoludur.
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
2
4. Bir suçtan şüpheli/sanık olan A’nın aşağıdaki yakınlarından hangisi tanıklıktan çekinemez?
A) Eşi B) Dayısı
C) Ninesi (babasının annesi) D) Amcasının oğlu
E) Nişanlısı
DOĞRU CEVAP: D
GEREKÇE: CMK, m. 45. Amcaoğlu dördüncü derece civar kan hısımıdır. Ancak üçüncü dereceye kadar olanlar tanıklıktan çekinebilir.
5. Aşağıdakilerden hangisi soruşturma evresinin özelliklerinden biri değildir?
A) Gizlilik B) Yazılılık C) Dağınıklık D) Mecburilik E) Sözlülük
DOĞRU CEVAP: E
GEREKÇE: Sözlülük kural olarak kovuşturma evresiyle ilgili bir ilkedir.
6. Yargı bağımsızlığı ve hakim teminatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Yargı bağımsızlığı görevlerini yaparken hakimlerin kimseden emir ve talimat almamasıdır B) Kendileri istemedikçe hakimler erken emekli edilemezler
C) Kendileri istemedikçe hakimler görev yerlerinden tayin edilemezler
D) Kadrosuzluk sebebiyle hakimler aylık ve özlük haklarından yoksun bırakılamazlar E) Kendileri istemedikçe hakimler idari bir göreve atanamazlar
DOĞRU CEVAP: C
GEREKÇE: Hâkimlerin özlük, aylık, emekli edilmeme, idari göreve atanmama gibi güvenceleri olmasına karşın, coğrafi güvenceleri yoktur.
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
3
7. Aşağıdakilerden hangisi muhakeme şartlarından biri değildir?
A) Ceza uyuşmazlığının derdest olmaması B) Şikâyetin gerçekleşmiş olması
C) Duruşma ehliyetinin bulunmaması D) Dokunulmazlığın bulunmaması
E) Suçun zamanaşımına uğramamış olması
DOĞRU CEVAP: C
GEREKÇE: Doğrusu, duruşma ehliyetinin bulunması olacaktır.
8. Muhakeme işlemleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Muhakeme işlemleri maddi yapısı itibariyle yazılı, sözlü ve hareketli işlemlerdir B) Sözlü ve yazılı işlemler kural olarak yazılı tutanağa geçirilir
C) Đşlemlere kanun tarafından tayin edilen süreye yasal süre veya kesin süre denir D) Vasıtasız bildirim, doğrudan doğruya hâkimin delil toplayabilmesidir
E) Muhakeme işlemlerinin en yaygın vasıtalı bildirim yolu postayla bildirimdir ve buna tebligat denir
DOĞRU CEVAP: D
GEREKÇE: Vasıtasız bildirim, yapılan bir muhakeme işleminin aracı olmaksızın, doğrudan doğruya muhatabına bildirilmesidir.
9. Aşağıdakilerden hangisi soruşturma evresi için söylenemez?
A) Şüpheli hakkında yeterli delil yok ise beraat kararı verilebilir
B) Soruşturma evresinin amaçlarından biri suçla ilgili delilleri toplamak ve korumaktır C) Kural olarak işlemler yazılıdır ve gizlidir
D) Soruşturma evresinin amaçlarından biri Cumhuriyet savcısının yapacağı araştırmalar sonucu, şüpheyi kuvvetlendirerek, şüpheliye suç isnat etmektir
E) soruşturmayı başlatan şüphe, suçun işlendiği yönünde basit şüphedir
DOĞRU CEVAP: A
GEREKÇE: Beraat kararı ancak mahkeme tarafından verilebilir. Soruşturma evresinde “takipsizlik”ten söz edilebilir.
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
4
10. “Soruşturma makamının suç şüphesi üzerine soruşturmayı başlatma yükümlülüğü” aşağıdaki ilkelerden hangisini ifade eder?
A) Soruşturmanın kamusallığı B) Soruşturmanın mecburiliği
C) Soruşturmanın kurala bağlı olmayışı D) Soruşturmanın şüpheye dayanması E) Soruşturmanın yazılılığı
DOĞRU CEVAP: B
GEREKÇE: Soruşturmanın mecburiliği= Soruşturma makamının suç şüphesi üzerine soruşturmayı başlatma yükümlülüğü
11. Ceza muhakemesinde delillerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Delil yargılamanın konusu olan olayı temsil ederek, olayın mahkeme önünde canlandırılmasını amaçlar
B) Ceza davalarında belli hususların belli delillerle ispatının zorunlu olmamasına, delil serbestisi denir
C) Deliller sadece soruşturma aşamasında toplanır
D) Delillerin değerlendirilmesi kural olarak kovuşturma evresinde yapılır
E) Delillerin kararı verecek olan makamı bir kanaate ulaştırmasına vicdani delil sistemi denir
DOĞRU CEVAP: C
GEREKÇE: Deliller muhakemenin her aşamasında toplanabilir.
12. Delillerin özellikleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Deliller maddi yapıları itibariyle deliller beyan delilleri, belge delilleri ve maddi (fiziksel) deliller olmak üzere üç çeşittir
B) Deliller akılcı ve mantıklı olmak zorundadır
C) Hukuk muhakemesinden farklı olarak hukuka aykırı elde edilmemek koşuluyla her türlü şey delil olabilir
D) Delilin olayı temsil etmesi ve maddi gerçeği ortaya çıkarmaya yardımcı olması gerekir E) Kural olarak Cumhuriyet savcısı tarafından toplanan delile birinci sınıf delil, adli kolluk
tarafından toplanan delile ikinci sınıf delil denir DOĞRU CEVAP: E
GEREKÇE: Ceza muhakemesi hukukunda böyle bir ayrım yoktur.
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
5
13. Koruma tedbirleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Koruma tedbirleri ceza sorumluluğu olmayan çocuk, akıl hastası gibi kimselere uygulanan tedbirlerdir
B) Koruma tedbirleri, nispeten güçsüz olan sanığı korumak ve iddia makamı ile eşik silahlara sahip olması için uygulanan tedbirlerdir
C) Koruma tedbirlerinin amacı delillerin korunmasını sağlamak ve şüphelilerin kaçmasını önlemektir
D) Koruma tedbirleri cezası henüz kesinleşmemiş sanıklara uygulanan ve alacakları cezaya mahsuben uygulanan geçici cezalardır
E) Adli kolluğun delillerin bozulmaması amacıyla olay yeri çevresinde aldığı tedbirlerdir
DOĞRU CEVAP: C
14. Đfade ve sorgu yöntemleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Şüpheli veya sanık kimliğine ilişkin soruları doğru cevaplandırmakla yükümlüdür B) Şüphelinin soruşturma aşamasında beyanının alınmasına sorgu; kovuşturma aşamasında
beyanının alınmasına ifade alma denir.
C) Susma hakkı mutlaktır ve hiçbir istisnası yoktur.
D) Đfade veren veya sorguya çekilen adres ve kimlik bilgisi dışında hiçbir bilgiye yer verilmez.
E) Maddede sayılan suçlar söz konusu olduğunda ifade veren veya sorguya çekilene isnat edilen suç söylenmeyebilir.
DOĞRU CEVAP: A
GEREKÇE: CMK, m. 147/1 (a)
15. Aşağıdakilerden hangisi adli kolluğun görevlerinden değildir?
A) Soruşturma konusu suçla ilgili iddianame hazırlamak
B) Sözlü ihbar ve şikâyetler ile görevi sırasında öğrendiği suça ilişkin bilgileri yazılı hale getirmek C) Suç delillerinin kaybolmaması ya da bozulmaması için gerekli tedbirleri almak
D) Olay yerinde gerekli inceleme ve teknik araştırmalar yapmak E) Teşhis yaptırmak
DOĞRU CEVAP: A
GEREKÇE: Đddianame hazırlamak bizzat Cumhuriyet savcısına tanınan bir yetkidir.
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
6
16. Yasak sorgu yöntemleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Yasak sorgu yöntemlerine CMK’nin 148. maddesinde, “ifade ve sorgu”yu takip eden maddede yer verilmiştir
B) CMK’nin 148. maddesinde yasak sorgu yöntemleri sınırlı olarak sayılmıştır
C) Đlaç vermek yasak sorgu yöntemidir
D) Kanuna aykırı vaatte bulunmak yasak sorgu yöntemidir E) Maddede yasak sorgu yöntemleri örnek olarak sayılmıştır.
DOĞRU CEVAP: B
GEREKÇE: CMK’nin 148. maddesinde yasak sorgu yöntemleri örnek olarak sayılmıştır. “gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamaz”
17. Aşağıda verilen ifadelerden kilerden hangisi yanlıştır?
A) Kişiye suçu işlerken rastlanması durumunda herkes yakalama yapabilir
B) Kolluk görevlileri, tutuklama kararı veya yakalama emri düzenlenmesini gerektiren ve
gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde; Cumhuriyet savcısına veya âmirlerine derhâl başvurma olanağı bulunmadığı takdirde, yakalama yetkisine sahiptirler.
C) Otopsi, cesedin durumu olanak verdiği takdirde, mutlaka baş, göğüs ve karnın açılmasını gerektirir.
D) Keşif, hâkim veya mahkeme veya naip hâkim ya da istinabe olunan hâkim veya mahkeme ile gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı tarafından yapılır.
E) Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen kişilere tazminat ödenmesi söz konusu değildir.
DOĞRU CEVAP: E
GEREKÇE: CMK’nin 141/1 (a)
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
7
I. Soruşturma evresinde şüphelinin tutukevinde bulunduğu süre içinde ve en geç altmışar günlük süreler itibarıyla tutukluluk hâlinin devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi tarafından 100 üncü Madde hükümleri göz önünde bulundurularak karar verilir.
II. Tutuklamadan ve tutuklamanın uzatılmasına ilişkin her karardan tutuklunun bir yakınına veya belirlediği bir kişiye, hâkimin kararıyla gecikmeksizin haber verilir.
III. Makul suç şüphesinin varlığını gösteren olguların ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir.
IV. Đşin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez.
V. Tutuklama mahkûmiyet öncesi, suçun önlenmesine yönelik caydırıcı ve hafif bir cezadır.
18. Tutuklamayla ilgili olarak yukarıda sayılan ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?
A) I ve III B) II ve IV C) I, III ve V D) III ve IV E) IV ve V
DOĞRU CEVAP: B
I. Tesadüfen elde edilen delil, bir konu hakkında delil araştırması yaparken, o suçla ilgili olarak elde edilen, umulandan farklı delillerdir.
II. Arama veya elkoyma koruma tedbirlerinin uygulanması sırasında, yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi olmayan ancak, diğer bir suçun işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse; bu delil muhafaza altına alınır ve durum Cumhuriyet Savcılığına derhâl bildirilir.
III. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi sırasında, yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi olmayan ve ancak, 135 inci Maddenin altıncı fıkrasında sayılan suçlardan birinin işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse; bu delil muhafaza altına alınır ve durum Cumhuriyet Savcılığına derhâl bildirilir.
IV. Teknik araçlarla izleme tedbirinin uygulanması sırasında elde edilen deliller, bu maddede sayılan suçlarla ilgili soruşturma ve kovuşturma dışında kullanılamaz.
V. Gizli soruşturmacının görevlendirilmesinde tesadüfen elde edilen delillerle ilgili olarak CMK’de açık hüküm yoktur.
19. “Tesadüfen elde edilen deliller”le ilgili olarak yukarıdakilerden hangisi/hangileri yanlıştır?
HĐTĐT ÜNĐVERSĐTESĐ
ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ 9 Haziran 2010 Çarşamba
Öğr. Gör. Veysel DĐNLER www.veyseldinler.com
8
A) Yalnızca I B) I ve II C) II, III ve IV D) III ve V E) Yalnızca V
DOĞRU CEVAP: A
GEREKÇE: Bir delilin tesadüfen elde edilen delil olması, soruşturulan suç dışında bir suça ait delil olmasıyla ilgilidir.
I. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi, iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınmasını kapsar.
II. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi sadece kişiler arasında yapılan iletişimin içeriğini denetlemeye yöneliktir.
III. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi sırasında, yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi olmayan deliller de kayda alınarak Cumhuriyet Savcılığına bildirilir.
IV. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi tedbiri, en az beş yıl hapis cezası gerektiren suçlarda uygulanabilir.
20. “Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlemesi” tedbiriyle ilgili olarak yukarıda sayılanlardan hangisi/hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I, II ve IV C) I ve IV D) Yalnızca III E) Yalnızca IV
DOĞRU CEVAP: A GEREKÇE: CMK, m. 135.