COVID-19’un Türkiye Kamu ve Özel Sağlık Sigorta Harcamalarına Etkisi
www.econalix.net
www.econix.net
AĞUSTOS 2021
COVID-19’un Türkiye Kamu ve Özel Sağlık Sigorta Harcamalarına Etkisi
® ®
Bu rapor, Türkiye, Doğu Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Türki Cumhuriyetler‘de kamu ve akademik kurumlar, ilaç, tıbbi malzeme ve sağlık hizmet sunucuları için pazar erişim, sağlık ekonomisi, medikal ve iş geliştirme dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere ihtiyaca özel araştırma, analiz ve danışmanlık hizmetleri sunmakta olan ECONiX Araştırma Analiz ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanmıştır.
ECONiX Araştırma Araştırmacılar Danışmanlar
Tasarım ve Dizgi : :
:
Ekin Begüm Karahan, Uzm. Mustafa Kurnaz, Uzm. Selin ÖkçünDr. Güvenç Koçkaya, Dr. Öğr. Üyesi Gülpembe Oğuzhan, Prof. Dr. Zafer Çalışkan Ahmet Tolga Özdemir
ECONiX Araştırma Analiz ve Danışmanlık A.Ş.
Ofis: Etiler Mah. Taşlıçay Sk. No:5/2 Etiler Beşiktaş / İstanbul / Türkiye
Araştırma & Geliştirme: Aksu Mah. OMU C. Samsun Teknopark Sit. Teknokent Apt. Kapı No: 1 D: 165 Atakum / Samsun / Türkiye
Mail: hello@econix.net
Telefon: +90 850 255 19 34
www.econix.net / www.econalix.net
Her hakkı saklıdır. İzinsiz çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve amacı dışında kullanılamaz.
ECONiX Araştırma Analiz ve Danışmanlık A.Ş. 2021
Künye : ECONiX Araştırma Raporları, 2021 Yılı Covid-19‘un Türkiye Kamu ve Özel Sağlık Sigorta Harcamalarına Etkisi, Ağustos 2021
Samsun, Türkiye
YÖNETİCİ ÖZETİ
2020 yılında, 2019 yılına göre müracaat sayılarında -%35,15
oranında azalma görülmektedir.
-%35,15
2020 yılında, 2019 yılına göre reçete sayıları -%14,78 oranında azalmıştır.
-%14,78
2020 yılında, 2019 yılına göre üniversite ve devlet hastanelerinde harcanan bütçe ortalama -%4,20 gerilemiştir.
-%4,20
2020 yılında SGK Genel Sağlık Sigortası prim geliri 127.678.635.000 ₺ olmuş ve toplanan primler 2019 yılına göre %142,23 artmıştır.
2020 pandemi yılında SGK Genel Sağlık Sigortası harcamaları 100.672.586.779 ₺ olurken, toplam harcama 2019 yılına göre %8,23 artmıştır.
SGK Genel Sağlık Sigortası toplanan prim ve harcamaları arası
2020 pandemi yılında özel sağlık sigortaları 8.353.364.160.000 ₺ prim toplamışken, toplanan primler 2019 yılına göre %65,32 artmıştır.
2020 pandemi yılında özel sağlık sigortası gerçekleşen hasar değeri 5.354.020.297.000 ₺ olurken, toplam hasar 2019 yılına göre
%34,90 oranında artmıştır.
Özel sağlık sigortalarının toplanan prim ve hasar harcamaları arası
2020 yılında, 2019 yılına göre özel hastanelerde harcanan bütçe
%18,66 oranında artış göstermiştir.
%18,66
127
Milyar ₺
100
Milyar ₺
27 1.9
8.3
Milyar ₺
5.3
Milyar ₺
AMAÇ & YÖNTEM
Amaç & Yöntem
Bu araştırmanın amacı, Covid-19 etkisiyle 2020 pandemi yılında Türkiye’de kamu ve özel sağlık sigortalarının bütçelerinde ve bütçelerini etkileyen hastaneye yapılan müracaat sayılarının, müracaat fatura tutarlarının, reçete sayılarının ve reçete fatura tutarlarındaki değişimin analiz edilmesidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine, sgk.gov.tr’de ve muhasebat.hmb.gov.tr’de yer alan istatistik verilerinden ulaşılmıştır.
Özel sağlık sigortası; kazanılan prim, gerçekleşen hasar değeri, teknik kar değeri verilerine tsb.org.tr’de yer alan aylık istatistik veri yayınlarından ulaşılmıştır.
Ulaşılan veriler ile Microsoft Office 360 Excel programı kullanılarak tanımlayıcı analizler yapılmıştır.
Yapılan analizler uzmanlar tarafından yorumlanmıştır.
BULGULAR
2019-2020 Yılı Aylara Göre Müracaat Sayılarının Değişim Grafiği
2019-2020 yılı aylara göre müracaat sayılarının değişim grafiğinde, 2019 yılına ait verilerde dalgalanma söz konusu değilken, 2020 yılında ilk Covid-19 vakasının Türkiye’de görüldüğü Mart ayından itibaren hastaneye yapılan müracaat sayılarında belirgin bir düşüş görülmektedir.
0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000
2019-2020 Aylara Göre Müracaat Sayıları
2019 2020
2019-2020 Yılı Aylara Göre Müracaat Fatura Tutarlarının Değişim Grafiği
®
2019-2020 yılı aylara göre müracaat faturalarının değişim grafiğinde, 2019 yılına ait verilerde dalgalanma söz konusu değilken, müracaat sayılarındaki değişim grafiğinde görülen dalgalanma gibi, 2020 yılı Mart ayından itibaren hastaneye yapılan müracaat fatura tutarlarında belirgin bir düşüş görülmektedir.
0 1.000.000 2.000.000 3.000.000 4.000.000 5.000.000 6.000.000
2019-2020 Aylara Göre Müracaat Faturaları
2019 2020
2019-2020 Yılı Aylara Göre Reçete Sayılarının Değişim Grafiği
2019-2020 yılı aylara göre reçete sayıları değişim grafiğinde, 2019-2020 yılı Ocak ve Şubat ayı verileri birbirine yakın değerlerdeyken, Mart ayında belirgin bir düşüş görülmektedir.
2020 yılı Haziran ayından itibaren reçete sayılarında artış görülmektedir.
0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000
2019-2020 Aylara Göre Reçete Sayısı
2019 2020
2019-2020 Yılı Aylara Göre Reçete Fatura Tutarının Değişim Grafiği
®
0 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 2.500.000 3.000.000 3.500.000 4.000.000 4.500.000 5.000.000
2019-2020 Aylara Göre Reçete Fatura Tutarı
2019 2020
2019-2020 yılı aylara göre reçete fatura tutarı değişim grafiğinde, 2019-2020 yılları arasında Mart ayından itibaren reçete sayılarında görülen gibi belirgin bir dalgalanma görülmemektedir.
Reçete sayıları değişim grafiklerinde görülen dalgalanmada, 2020 yılı Mart ayından itibaren görülen reçete sayılarındaki gerilemenin aksine, 2020 yılı reçete fatura tutarında artış görülmektedir.
Bunun nedeni kronik hastalığa sahip hastaların Covid-19 sebebiyle hastaneye müracaat etmeden ilaçlara erişim sağlayabilmeleri olabilir.
2019-2020 Yılı İlaç ve Sağlık Hizmetleri Bütçe Değişimleri (%)
2019 yılından 2020 yılına geçildiğinde müracaat sayılarında -%35,15 oranında azalma görülmektedir.
Müracaat fatura tutarında ise %0,09 oranında artış görülmektedir.
Reçete sayılarında -%14,78 oranında azalma söz konusuyken, reçete fatura tutarları %18,70 oranında artmış bu da reçete başı maliyetin %42,27 oranında artmasına neden olmuştur.
-%35,15
%0,09
-%14,78
%18,70
%42,27 %40,11
-%50 -%40 -%30 -%20 -%10
%0
%10
%20
%30
%40
%50
2019-2020 Müracaat & Reçete Sayı ve Fatura Değişimleri (%)
Müracaat Sayıları Müracaat Faturaları Reçete Sayısı
Reçete Fatura Tutarı
Reçete Başı Maliyet
Müracaat Başı Maliyet
2019-2020 Yılı İlaç ve Sağlık Hizmetleri Bütçe Değişimleri (%)
®
2020 yılında ilaç bütçesinden 48.3 milyar TL ve sağlık hizmetleri bütçesinden 52.4 milyar TL harcama yapılmıştır.
Bir diğer ifade ile 2020 yılında ilaç bütçesinde bir önceki yıla göre %18,70 civarında bir artış varken, sağlık sağlık hizmetleri bütçesinde %0,09 oranında artış olmuştur.
SGK 2020 yılı için ilaç bütçesinden (48 milyar TL) yaklaşık 300 milyon TL daha fazla, sağlık hizmetleri bütçesinden ise (87 milyar TL) 34.6 milyar TL daha az harcama yapmıştır.
%18,70
%0,09
-10%
0%
10%
20%
30%
2019-2020 İlaç ve Sağlık Hizmetleri Bütçe Değişimleri (%)
İlaç Bütçesi
Sağlık Hizmetleri Bütçesi
2019-2020 Sağlık Hizmetleri Bütçesinin Sektörel Değişimleri (%)
Sağlık hizmetleri bütçesindeki değişim incelendiğinde, gerilemenin Covid-19 tedavisinde hizmet veren üniversite ve devlet hastanelerinde olduğu görülmektedir.
-%4,20
%18,66
%0,09
-%20 -%10
%0
%10
%20
%30
2019-2020 Sağlık Hizmetleri Bütçesinin Sektörel Değişimleri (%)
Devlet ve Üniversite Özel
Genel
Üniversite ve Devlet hastanelerinde harcanan bütçe orta- lama -%4,20 gerilerken, özel hastanelerde %18,66 bir artış gözlenmektedir.
2020 Yılı SGK Bütçesi
®
SGK, 2020 yılı için ayrılan ilaç bütçesinden (48 milyar TL) yaklaşık 285 milyon TL daha fazla, sağlık hizmetlerine ayrılan bütçeden (87 milyar TL) 34.6 milyar TL daha az harcama yaptığı gözlenmiştir.
2020 yılı için SGK bütçesi ₺135.000.000.000 olarak belirlenmiştir.
2020 yılında Genel Sağlık Sigortası prim gelirleri
₺127.678.635.000, SGK’nın gerçekleşen harcaması
₺100.672.586.779 olmuştur.
₺135.000.000.000
₺127.678.635.000
₺100.672.586.779
₺0
₺20.000.000.000
₺40.000.000.000
₺60.000.000.000
₺80.000.000.000
₺100.000.000.000
₺120.000.000.000
₺140.000.000.000
₺160.000.000.000
SGK Bütçesi SGK Toplanan Prim Gerçekleşen Harcama
Yıllara Göre SGK GSS Prim Gelirleri ile Müracaat ve Reçete Harcama Karşılaştırması
GSS Prim gelirleri ve harcamaları arasında gerçekleşen fark 2020 pandemi yılında 2019 yılına göre %142,23 artarak toplam 27 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Özetle pandemi yılında GSS gelirleri beklenen değerde artarken, giderler geçen yıllara göre beklenen değerde artmadığı için GSS prim ve harcama arasında bütçe fazlası olduğu söylenebilir.
%0,00
%20,00
%40,00
%60,00
%80,00
%100,00
%120,00
%140,00
%160,00
0 20.000.000 40.000.000 60.000.000 80.000.000 100.000.000 120.000.000 140.000.000
2017 2018 2019 2020
GSS Prim Gelirleri Müracaat ve Reçete Harcama Toplamı Prim Gelirleri - Harcama Farkı Prim Gelirleri - Harcama Fark Değişimi
Yıllara Göre Özel Sağlık Sigortası Kazanılan Prim Değeri
®
2020 pandemi yılında özel sağlık sigortası kazanılan prim değeri ₺ 8.353.364.160 ve 2019 yılına göre artış değeri %65,32 olmuştur.
₺5.052.994.344 ₺6.599.605.644 ₺8.353.364.160
%0,00
%10,00
%20,00
%30,00
%40,00
%50,00
%60,00
%70,00
₺0
₺1.000.000.000
₺2.000.000.000
₺3.000.000.000
₺4.000.000.000
₺5.000.000.000
₺6.000.000.000
₺7.000.000.000
₺8.000.000.000
₺9.000.000.000
2018 2019 2020
Net Kazanılmış Prim (TL) Artış (%)
Yıllara Göre Özel Sağlık Sigortası Gerçekleşen Hasar Değeri
2020 pandemi yılında özel sağlık sigortası gerçekleşen hasar değeri, bir diğer ifade ile
sigortalıların sağlık harcaması değeri
₺ 5.354.020.297 ve artış değeri %34,90 olmuştur.
₺3.968.742.940 ₺5.101.224.319 ₺5.354.020.297
%0,00
%5,00
%10,00
%15,00
%20,00
%25,00
%30,00
%35,00
%40,00
₺0
₺1.000.000.000
₺2.000.000.000
₺3.000.000.000
₺4.000.000.000
₺5.000.000.000
₺6.000.000.000
2018 2019 2020
Net Gerçekleşen Hasar (TL) Artış (%)
Yıllara Göre Özel Sağlık Sigortası Teknik Kâr Değeri
®
GSS prim gelirleri ve harcamaları arasında ortaya çıkan bütçe fazlası gibi özel sağlık sigortalarının da toplam gelirleri, harcamalarından fazla artmış böylece özel sağlık sigortalarının teknik kâr değeri 2019 yılına göre pandemi dönemi olan 2020 yılında %176,78 artış ile 1.939.749.105 TL olmuştur.
Özetle 2020 pandemi yılında özel sağlık sigortalarının gelirleri normalin üstünde artış gösterirken, giderler geçen yıllara benzer oranda artış göstermiş ve teknik kâr değeri geçen yılların çok üstünde büyüme gerçekleştirmiştir.
₺700.835.513 ₺888.645.084 ₺1.939.749.105
