2021 Yılı Türkiye’de Kamu Sağlık Sigortası Harcamalarının Değerlendirilmesi
Estonia - Tunisia - Turkiye
Bu rapor, Türkiye, Doğu Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Batı Asya‘da kamu ve akademik kurumlar, ilaç, tıbbi malzeme ve sağlık hizmet sunucuları için Pazar erişim, sağlık ekonomisi, medikal ve iş geliştirme dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere ihtiyaca özel araştırma, analiz ve danışmanlık hizmetleri sunmakta olan ECONiX Araştırma Analiz ve Danışmanlık A.Ş. Tarafından hazırlanmıştır.
Araştırmacılar Danışmanlar Tasarım ve Dizgi
ECONiX Araştırma Analiz ve Danışmanlık A.Ş.
Türkiye Ofisi
Türkiye AR&GE Ofisi Avrupa Ofisi
Tunus Ofisi
Her hakkı saklıdır. İzinsiz çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve amacı dışında kullanılamaz.
ECONiX Araştırma Analiz ve Danışmanlık A.Ş. & ECONiX Consulancy OÜ 2022
:
: :
: :
:
: Filiz Öztürk, Ekin Begüm Karahan Ahmet Tolga Özdemir
Dr. Güvenç Koçkaya, Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKAN
Etiler Mh. Seheryıldızı Sk. No:23/9 Beşiktaş, İstanbul, Türkiye
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Teknopark N:165 Atakum, Samsun, Türkiye Harju maakond, Tallinn, Kesklinna linnaosa, Tornimäe tn 5, Estonia
Lot B17, Centre urbain Nord, Tunis, Tunisia
Mail Telefon
www.econix.net / www.econalix.net
:
: hello@econix.net +90 850 255 19 34
KÜNYE ECONiX Araştırma Raporları, 2021 Yılı Türkiye’de Kamu Sağlık Sigortası Harcamalarının Değerlendirilmesi, Mayıs 2022 Samsun, Türkiye
:
MAYIS 2022
ECONİX Araş�rma
2021 Yılı Türkiye’de Kamu Sağlık Sigortası Harcamalarının Değerlendirilmesi
®
2021 yılında SGK Genel Sağlık Sigortası prim gelirleri 146.396.951.053 ₺ olmuştur ve toplanan primler 2020 yılına göre
%14,66 artış göstermiştir.
SGK Genel Sağlık Sigortası toplanan prim ve harcamaları arası bütçe fazlası 13.075.616.000 ₺ olurken, 2020 yılına göre 2021 yılında %51,58 azalış olmuştur.
2021 yılında, 2020 yılına göre SGK tarafından ödenen hastane müracaat sayılarında %20,83 oranında artış görülmektedir.
2021 yılında, 2020 yılına göre SGK tarafından ödenen ilaç reçete sayıları %18,81 oranında artmıştır.
2021 yılında GSS prim gelirlerinin giderlere göre %21,15 fazla olduğu bulunmuştur.
%20,83
%18,81
%51,58
%14,66
%21,15
AMAÇ & YÖNTEM
Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine, sgk.gov.tr’de ve muhasebat.hmb.gov.tr’de yer alan istatistik verilerinden ulaşılmıştır.
Bu araştırmanın amacı, 2021 yılında Türkiye’de kamu sağlık sigortasını kapsayan Sosyal Güvenlik Kurumu, Genel Sağlık Sigortası bütçelerinde ve bütçelerini etkileyen hastaneye yapılan müracaat sayılarında, müracaat fatura tutarlarında, reçete sayılarında ve reçete fatura tutarlarında meydana gelen değişimin analiz edilmesidir.
Ulaşılan veriler ile Microsoft Office 360 Excel programı kullanılarak tanımlayıcı analizler yapılmıştır.
Yapılan analizler uzmanlar tarafından yorumlanmıştır.
M E
T N
Ö Y
E
V Ç
A M
BULGULAR
2019, 2020 ve 2021 yılı aylara göre müracaat sayılarının değişim grafiğinde, 2020 yılında Covid-19 pandemi döneminin ülkemizde başladığı tarih olan Mart ayı itibariyle hastane müracaat sayılarında büyük oranda düşüş görülmektedir.
2021 yılı itibariyle pandemi döneminin ülkemizde görülen etkilerinin hafiflemesi ile birlikte hastaneye yapılan müracaat sayılarında artış gözlenmektedir. Ancak 2021 yılı aylık müracaat sayıları 2019 yılı aylık müracaat sayılarından daha düşük gerçekleşmiştir.
0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A
2019 2020 2021
2019, 2020 ve 2021 Yılı Aylara Göre Müracaat Sayılarının Değişim Grafiği
2019, 2020 ve 2021 yılı aylara göre müracaat faturalarının değişim grafiğinde, 2019 yılına ait verilerde dalgalanma söz konusu değilken, müracaat sayılarındaki değişim grafiğinde görülen dalgalanma gibi, 2020 yılı Mart ayından itibaren hastaneye yapılan müracaat fatura tutarlarında belirgin bir düşüş görülmektedir.
®
Pandemi dönemi etkilerinin hafiflemesi, Sağlık Uygulama Tebliğinde yapılan düzenlemelerin etkileri ile 2021 yılı boyunca aylık ve yıllık olarak bakıldığında müracaat sayılarının aksine müracaat toplam fatura tutarlarında artış görülmektedir.
2019, 2020 ve 2021 Yılı Aylara Göre Müracaat Fatura Tutarlarının Değişim Grafiği
₺0
₺1.000.000
₺2.000.000
₺3.000.000
₺4.000.000
₺5.000.000
₺6.000.000
₺7.000.000
₺8.000.000
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A
2019 2020 2021
2019, 2020 ve 2021 yılı aylara göre reçete sayıları değişim grafiğinde, 2019-2020 yılları arasında Ocak ve Şubat ayı verileri birbirine benzerlik gösterirken, pandemi döneminin etkisi ile 2020 Mart ayı itibariyle düşüş görülmektedir. 2021 yılı Ocak, Şubat ve Mart ayı reçete sayılarında 2019 ve 2020 yıllarına kıyasla gerileme devam etmiştir.
2021 yılı Temmuz ayı pandemi döneminin etkilerinin de azalması ile birlikte reçete sayılarında artış görülmektedir. Ancak 2021 yılında SGK’nın rapor sürelerini uzatması ve kronik hastalığa sahip bireylerin reçetesiz ilaç temin etme hakkına sahip olması gibi nedenlerle 2021 yılında reçete sayısı aylık bazda 2019 yılındaki seviyeye ulaşamamıştır.
2019, 2020 ve 2021 Yılı Aylara Göre Reçete Sayılarının Değişim Grafiği
0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A
2019 2020 2021
2019, 2020 ve 2021 yılı aylara göre reçete fatura tutarı değişim grafiğinde, 2019-2020 yılları arasında Mart ayından itibaren reçete sayılarında olduğu gibi belirgin bir dalgalanma görülmemekle birlikte 2020 yılının ikinci yarısında reçete fatura tutarında artış görülmektedir.
Bu durum kronik hastalığa sahip bireylerin rapor sürelerinin uzatılması sebebiyle ilaç temininin kolaylaşmasından kaynaklamış olabilir.
®
Reçete sayısında düşüş olmasına rağmen, fatura miktarındaki artış devam etmiştir. Her yıl başında yapılan ilaç sabit Avro kuru güncellemesi göz önüne alındığında 2021 yılı Ocak ayı itibariyle ilaç harcamaları artış göstermeye başlamış ve yıl sonuna kadar devam etmiştir.
2019, 2020 ve 2021 Yılı Aylara Göre Reçete Fatura Tutarının Değişim Grafiği
2019 2020 2021
₺0
₺1.000.000
₺2.000.000
₺3.000.000
₺4.000.000
₺5.000.000
₺6.000.000
₺7.000.000
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A
SGK 2021 yılı için ilaç bütçesinden (58.1 milyar TL) 2.8 milyar TL daha fazla, sağlık hizmetleri bütçesinden ise (98.7 milyar TL) 26.3 milyar TL daha az harcama yaptığı gözlenmiştir. 2021 yılı için SGK bütçesi
₺156.000.000.000 olarak belirlenmiştir.
2021 yılında Genel Sağlık Sigortası Prim gelirleri
₺146.396.951.053, SGK'nın gerçekleşen harcaması ise ₺133.321.334.619 olmuştur.
2021 YILI SGK BÜTÇESİ
₺146.396.951.053
₺133.321.334.619
₺125.000.000.000
₺130.000.000.000
₺135.000.000.000
₺140.000.000.000
₺145.000.000.000
₺150.000.000.000
SGK Toplanan Prim Gerçekleşen Sağlık Harcamaları
SGK Genel Sağlık Sigortası, 2021 yılında
₺13.075.616.343 bütçe fazlası vermiştir.
2021 yılında ilaç bütçesinden 60.9 milyar TL ve sağlık hizmetleri bütçesinden 72.3 milyar TL harcama yapılmıştır. Bir diğer ifade ile 2021 yılında ilaç bütçesinde bir önceki yıla göre %26,32 civarında bir artış yaşanırken, sağlık hizmetleri bütçesinde %38,06 oranında artış olmuştur.
®
SGK 2021 yılı için ilaç bütçesinde planlanandan (58.1 milyar TL) 2.8 milyar TL daha fazla, sağlık hizmetleri bütçesinde ise planlanandan (98.7 milyar TL) 26.3 milyar TL daha az harcama yapıldığı gözlenmiştir.
Yıllara Göre İlaç ve Sağlık Hizmetleri Bütçe Değişimleri (%)
31,43%
18,70%
26,32%
6,23%
0,09%
38,06%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
40,00%
₺0
₺20.000.000.000
₺40.000.000.000
₺60.000.000.000
₺80.000.000.000
₺100.000.000.000
₺120.000.000.000
₺140.000.000.000
2019 2020 2021
İlaç Bütçesi Sağlık Hizmetleri Bütçesi Toplam Harcamalar İlaç Bütçesi Değişim Değişim Oranı Sağlık Hizmetleri Bütçesi Değişim Oranı
Sağlık hizmetleri bütçesindeki değişim incelendiğinde, Covid-19 pandemi döneminin etkilerini yitirmesiyle birlikte en çok artışın (%42,76) Covid-19 tedavi hizmetlerinin verildiği ve bu nedenle başvuruların 2020 yılında azaldığı üniversite ve devlet hastanelerinde olduğu görülmektedir. Özel hastanelerde harcanan bütçenin bir önceki yıla göre benzer şekilde ortalama %21,68 oranında artış gösterdiği gözlenmektedir.
Yıllara Göre Sağlık Hizmetleri Bütçesinin Sektörel Değişimleri (%)
6,69%
-4,20%
42,76%
4,29%
18,66% 21,68%
-10,00%
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
40,00%
50,00%
0 10.000.000 20.000.000 30.000.000 40.000.000 50.000.000 60.000.000 70.000.000 80.000.000
2019 2020 2021
Devlet ve Üniversite Özel Genel Sağık Hizmetleri Bütçesinin Devlet ve Üniversite Bünyesinde Değişimi Sağık Hizmetleri Bütçesinin Özel Sektör Bünyesinde Değişimi
2020 yılından 2021 yılına geçildiğinde müracaat sayılarında %20,83 oranında artış yaşandığı görülmektedir. Müracaat fatura tutarında ise
%38,06 oranında artış görülmektedir.
®
Reçete sayılarında %18,81 ve reçete fatura tutarında %26,32 oranında artış görülmektedir. Bu durumda reçete başı maliyet %4,66 oranında artmıştır.
2020-2021 Müracaat & Reçete Sayı ve Fatura Değişimleri (%)
20,83%
38,06%
18,81%
26,32%
4,66% 6,35%
0%
10%
20%
30%
40%
Müracaat Sayıları
Reçete Fatura Tutarı Reçete Başı Maliyet Müraacat Başı Maliyet Müracaat Faturaları Reçete Sayıları
2020 yılı pandemi döneminde GSS prim gelirleri ve harcamaları arasında gerçekleşen fark bir önceki yıla göre beklenen değerin üzerinde artarak 27 milyar TL bütçe fazlası oluştururken 2021 yılında bu değer sağlık hizmetleri kullanımının normal seyrine dönmesi ile birlikte toplamda 13 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Yıllara Göre SGK GSS Prim Gelirleri ile Müracaat ve Reçete Harcama Karşılaştırması
GSS Prim Gelirleri Prim Gelirleri - Harcama Farkı
₺88.227.808.000
₺104.167.348.000
₺127.678.635.000
₺146.396.951.053
₺80.217.715.718
₺93.018.275.732
₺100.672.586.779
₺133.321.334.619
₺8.010.092.282 ₺11.149.072.268
₺27.006.048.221
₺13.075.616.434
0 20.000.000.000 40.000.000.000 60.000.000.000 80.000.000.000 100.000.000.000 120.000.000.000 140.000.000.000 160.000.000.000
2018 2019 2020 2021
Müracaat ve Reçete Harcama Toplamı
Yıllara göre SGK GSS toplanan prim ve yapılan sağlık harcamaları değerlendirildiğinde 2015 yılına kadar bütçe açığı verildiği görülmektedir.
2015 yılı itibariyle SGK GSS’nin bütçe fazlası verdiği gözlenmiştir. Özellikle 2020 yılında Covid-19 etkisi ile birlikte en yüksek bütçe fazlasına ulaşılmıştır.
®
Yıllara Göre SGK GSS Prim Gelirleri Kâr/Zarar Değişimi (%)
2011
-
2021 Yılları Arası Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Bütçe Dengesi (%)-28,82% -20,02% -5,62% -8,02%
5,07%
0,24%
8,40% 9,08% 10,70%
8,93%
-₺8.312.245.603
-₺7.026.379.242
-₺2.447.863.494
-₺3.753.225.307
₺2.907.458.427 ₺148.365.167 ₺6.392.328.941 ₺8.010.092.282 ₺11.149.072.268 ₺27.006.048.221 ₺13.075.616.434
-₺50.000.000.000 -₺40.000.000.000 -₺30.000.000.000 -₺20.000.000.000 -₺10.000.000.000
₺-
₺10.000.000.000
₺20.000.000.000
₺30.000.000.000
-30,00%
-25,00%
-20,00%
-15,00%
-10,00%
-5,00%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00% 21,15%
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Kâr/Zarar Değeri
Ofisler
Etiler Mh. Seheryıldızı Sk. No:23/9 Beşiktaş, İstanbul, Türkiye
Harju maakond, Kesklinna linnaosa, Tornimäe tn 5 Tallinn 10145, Estonya 26 Avenue Mohamed Abdelwaheb,Tunis 2092, Tunus
Araştırma ve Geliştirme Merkezi
Samsun OMÜ Atakum Yerleşkesi Teknopark Atakum, Samsun, Türkiye
+ 90 850 255 19 34 heor@econix.net
