• Sonuç bulunamadı

MUHASEBE SMMM YETERLİLİK

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "MUHASEBE SMMM YETERLİLİK"

Copied!
64
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

SMMM YETERLİLİK

MUHASEBE

(2)

BİRİNCİ BÖLÜM / MALİ ANALİZ VE TÜRLERİ

1. Aşağıdaki soruları cevaplayınız:

a) Finansal tabloların hazırlanma amaçlarını yazınız.

b) Finansal tablo kullanıcılarını yazınız.

a) Finansal Tabloların Hazırlanma Amaçları:

 Yatırımcılar, kredi verenler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak.

 Gelecekteki nakit akışlarını

değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak.

 Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile işletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak.

b) Finansal Tablo Kullanıcıları:

(a) İşletme sahipleri (ortaklar), (b) Yöneticiler,

(c) Yatırımcılar,

(d) Kredi kurumları ve şirkete borç veren diğer kuruluşlar,

(e) İşletmeyle iş ilişkisi olanlar, (f) İşletmeden alacaklı olanlar, (g) İşçi ve İşçi kurumları (h) Devlet,

(i) Mali analistler.

2. Mali analiz açısından standart oranı (ya da oran standardını) tanımlayınız standart oranlar nelerdir ve hangi amaçlar için kullanılır?

Finansal tabloların veya finansal bilgilerin anlamlı bir şekilde yorumlanabilmesi için karşılaştırma yapılabilecek bilgilere ihtiyaç vardır. Bu şekilde belirlenmiş kriterlere standart oranlar (yada oran standardı) denir.

Standart oranlar, dört farklı şekilde üretilebilir.

Bunlar;

 İdeal Standartlar

 Tarihi Standartlar

 Bütçe Standartlar

 Sektör (Sanayi) Standartlar

İdeal standartlar: Sektörde en iyi durumda olan bir veya birkaç işletmenin finansal tablolarından elde edilen ortalamalar olarak tanımlanabilir.

Tarihi standartlar: İşletmenin geçmiş dönemlere ait finansal tablolarından elde edilen ortalamalar olarak kabul edilebilir.

Bütçe standartları: İşletmenin bütçe finansal tablolarından yararlanılarak hesaplanan standartlardır. Bu standartlar, planlanan

(bütçelenen) durum ile gerçekleşen (fiili) durum karşılaştırılmaları için kullanılır.

Sektör standartları: Sektörden sektöre, aynı sektörde dönemden döneme değişen sektör ortalamalarıdır.

(3)

BİRİNCİ BÖLÜM / MALİ ANALİZ VE TÜRLERİ

3. Finansal tabloların analizinde kullanılan teknikleri sadece sıralayınız.

Analiz Teknikleri:

I. Karşılaştırmalı tablolar analizi (Yatay Analiz) II. Yüzde yöntemi ile analiz (Dikey Analiz) III. Eğilim yüzdeleri yöntemi ile analiz (Trend

Analizi)

IV. Oran yöntemi ile analiz (Rasyo Analizi)

4. Yapılma amacına göre finansal tablolar analiz çeşitlerini açıklayınız.

Analizin yapılması amacına göre, analiz türleri üçe ayrılmaktadır. Bunlar;

I. Yönetim analizleri, II. Kredi analizleri, III. Yatırım analizleridir.

YÖNETİM ANALİZLERİ; Bu analizin amacı

yönetime, işletme ile ilgili çeşitli konularda gerekli verileri vermek ve alacakları kararlarda ışık tutmaktır. Bu nedenle, analizin odak noktası, işletme faaliyetlerinin planlanan amaçlar doğrultusunda yürütülüp yürütülmediğinin incelenerek, aksaklıkların saptanması ve gerekli düzeltmelerin zamanında yapılarak, faaliyetlerin belirlenen amaçlar doğrultusunda yürütülmesidir.

KREDİ ANALİZLERİ; İşletmenin finansman durumu ile borç ödeme gücünü anlayabilmek için yapılan analizlerdir. Kredi analizleri, işletmeye kredi verenler veya verecek olanlarla, işletmenin finansman yöneticileri tarafından yapılmaktadır.

Kredi analizlerinde amaç, işletmenin borç ödeme yeteneğini ölçmek ve borçların zamanında ödenip ödenmeyeceğini araştırmaktır. Gerek işletmeye kredi sağlayan finansman kuruluşları gerekse işletmeye kredili mal satan diğer işletmeler, işletmeye verecekleri borcun tutarını, vadesini ve teminat olarak isteyecekleri karşılıkların risk durumuna göre tutarlarını saptayabilmek için, kredi analizlerine başvururlar.

YATIRIM ANALİZLERİ; İşletmeye ortak olanlar ve ortak olmayı düşünenler ile işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayan veya sağlayacak olanlar

tarafından yapılan analizdir. Başka bir anlatımla;

işletmeye yatırım yapan veya yapmayı düşünenlerce; işletmenin kazanma gücünün devamlılığının, yatırımın emniyetinin ve kârlılık durumunun analiz edilmesidir. Yatırım

analizlerinde; mevcut ortaklarla, ortak olmayı düşünenler, işletmenin mevcut ve gelecekteki kazanma gücü ile dağıtacakları kâr paylan ve hisse senetlerinin değerlerindeki değişmeleri

araştırmaktadır.

(4)

İKİNCİ BÖLÜM / MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI

1. Finansal tabloların düzenlenmesinde esas alınan genel kabul görmüş muhasebe kavramlarından

“İşletmenin Sürekliliği”,

“Tutarlılık”,

“İhtiyatlılık” ve

“Önemlilik” kavramlarını açıklayınız.

CEVAP

İşletmenin Sürekliliği:

İşletmenin sürekliliği kavramı, işletme

faaliyetlerinin bir süreye bağlı olmaksızın devam edeceğini ifade eder. Kavram, maliyet (tarihi maliyet) esasının temelini oluşturur. Finansal tabloların düzenlenmesinde, yönetim, işletme faaliyetlerinin sonsuza dek devam edeceğini farz eder ve yakın gelecekle ilgili elde edilebilen veya öngörülebilen tüm bilgileri dikkate alır. İşletmenin sürekliliği hakkındaki belirsizliklerin veya özellik arz eden durumların finansal tabloların

dipnotlarında açıklanması gerekir.

Tutarlılık:

Tutarlılık kavramı, muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gerektiğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. İşletmeler, geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Bu değişikliklerin ve parasal etkilerinin finansal tablo dipnotlarında açıklanması zorunludur.

İhtiyatlılık:

Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin dikkate alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar.

Muhtemel gelir ve karları için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Ancak bu kavram, gizli yedek veya gereğinden fazla karşılık ayırma girişimlerine dayanak teşkil etmemelidir.

Önemlilik:

Önemlilik kavramı, bir hesap kalemi veya mali bir olayın nisbi ağırlık ve değerinin, finansal tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder.

2. Finansal tabloların düzenlenmesinde esas alınan genel kabul görmüş muhasebe kavramlarından

“Dönemsellik”,

“Maliyet Esası”,

“İhtiyatlılık” ve

“Tam Açıklama” kavramlarını açıklayınız.

CEVAP

Dönemsellik:

Dönemsellik kavramı, işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması bu kavramın gereğidir.

Maliyet Esası:

Maliyet esası kavramı, para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan diğer kalemler hariç olmak üzere, edinilen varlık ve hizmetlerin

muhasebeleştirilmesinde, elde edilme (tarihi) maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder.

İhtiyatlılık:

Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin dikkate alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar.

Muhtemel gelir ve karları için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Ancak bu kavram, gizli yedek veya gereğinden fazla karşılık ayırma girişimlerine dayanak teşkil etmemelidir.

Tam Açıklama Kavramı:

Tam açıklama kavramı, finansal tabloların, bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder.

Finansal tablo kalemlerinde yer almamasına rağmen, alınacak kararları etkileyebilecek ve gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavram gereğidir.

(5)

İKİNCİ BÖLÜM / MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI

3. Finansal tabloların düzenlenmesinde esas alınan genel kabul görmüş muhasebe temel

kavramlarından 10 tanesinin adını açıklama yapmaksızın yazınız.

Bu kavramlardan birisi olan ‘tahakkuk esası’

kavramını açıklayınız.

CEVAP

1. Sosyal sorumluluk kavramı 2. Kişilik kavramı

3. İşletmenin sürekliliği kavramı 4. Dönemsellik kavramı

5. Parayla ölçme kavramı 6. Maliyet esası kavramı

7. Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı 8. Tam açıklama kavramı

9. Tutarlılık kavramı 10. İhtiyatlılık kavramı 11. Önemlilik kavramı 12. Özün önceliği kavramı

Tahakkuk Esası Kavramı: Finansal tabloların düzenlenmesinde nakit akışı dışındaki finansal tablolar tahakkuk esasına göre düzenlenir. Buna göre, işlemler ve olaylar oluştukları anda gerçekleşmiş sayılır ve muhasebe kayıtlarına alınır ve ilgili oldukları dönemin finansal tablolarında raporlanır.

(6)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR - BİLANÇO

1. Enflasyonun olmadığı bir ortamda ABC İşletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri (000 TL) ilavesiyle aşağıdaki gibidir.

2015 2015

Diğer Faal. Olağan Gelir ve Kar 22 Diğer Faal. Olağ. Gider ve Zar. 15 Maddi Olmayan Dur. Varlıklar 52 Olağandışı Gelir ve Karlar 8 Olağandışı Gider ve Zararlar 6 Dönem Karı Vergi ve Yasal Yük. 6

Faaliyet Giderleri 55 Mali Borçlar (KV) 215

Stoklar 127 Diğer Borçlar 42

Brüt Satışlar 830 Kar Yedekleri 170

Dönem Net Karı 53 Satış İndirimleri 4

Ticari Alacaklar 420 Ticari Borçlar 175

Hazır Değerler 41 Satışların Mali yeti 670

Mali Borçlar (UV) 170 Ödenmiş Sermaye 100

Mali Duran Varlık 65 Maddi Duran Varlık 345

Finansman Gid. 51 Alınan Avanslar(KV) 125

Dönem Karı ve Zararı 59

İşletmenin bilançosunu düzenleyiniz.

(CEVAP)

ABC A.Ş. 31.12.2015 TARİHLİ KAPANIŞ BİLANÇOSU

I. DÖNEN VARLIKLAR 588 000 III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK 557 000

Hazır Değerler 41 000 Mali Borçlar (KV) 215 000

Ticari Alacaklar 420 000 Ticari Borçlar 175 000

Stoklar 127 000 Diğer Borçlar 42 000

Alınan Avanslar(KV) 125 000

II. DURAN VARLIKLAR 462 000 IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK 170 000

Mali Duran Varlık 65 000 Mali Borçlar (UV) 170 000

Maddi Duran Varlık 345 000

Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 52 000 V. ÖZ KAYNAKLAR 323 000

Ödenmiş Sermaye 100 000

Kar Yedekleri 170 000

Dönem Net Karı 53 000

AKTİF TOPLAMI 1 050 000 PASİF TOPLAMI 1 050 00

(7)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR - BİLANÇO

2. XYZ işletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri karışık bir şekilde aşağıdaki gibidir.

2014 2014

Kar Yedekleri 15.000 Finansman Gid. 2.500

Hazır Değerler 1.350 Mali Borçlar (UV) 18.000

Mad. Duran Varlık 42.000 Borç ve Gider Karş. 2.500

Satışların Maliyeti 55.000 Dönem Net Karı 9.000

Ticari Alacaklar 7.500 Finansal Borçlar 2.100

Dönem Karı 11.430 Sermaye Yedekleri 7.500

Alınan Avanslar 1.300 Menkul Kıymetler 2.400

Ticari Borçlar 5.000 Net Satışlar 74.000

Stoklar (Ort) 10.500 Mali Duran Varlık 21.000

Gel. Ayl. Ait Gid. ve Gel.Tahak. 3.250 Öd. Vergi ve Diğ Yükümlülükler 3.600 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 12.000

İşletmenin ödenmiş sermayesini hesaplayarak bilançoyu düzenleyiniz.

(CEVAP)

XYZ İşletmesi 31.12.2015 TARİHLİ KAPANIŞ BİLANÇOSU

I. DÖNEN VARLIKLAR 25 000 III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK 14 500

Hazır Değerler 1 350 Finansal Borçlar 2 100

Menkul Kıymetler 2 400 Ticari Borçlar 5 000

Ticari Alacaklar 7 500 Alınan Avanslar 1 300

Stoklar (Ortalama) 10 500 Ödenecek Vergi ve Diğ. Yükümlülük. 3 600 Gelecek Aylara Ait Gid. Gel. Tah. 3 250 Borç ve Gider Karşılıkları 2 500 II. DURAN VARLIKLAR 75 000 IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK 18 000

Mali Duran Varlık 21 000 Mali Borçlar (UV) 18 000

Maddi Duran Varlık 42 000

Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 12 000 V. ÖZ KAYNAKLAR 67 500

Ödenmiş Sermaye 7 500

Sermaye Yedekleri 7 500

Kar Yedekleri 15 000

Dönem Net Karı 9 000

AKTİF TOPLAMI 100 000 PASİF TOPLAMI 100 000

(8)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR - BİLANÇO

3. XYZ işletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri karışık bir şekilde aşağıdaki gibidir.

Bin TL Bin TL

Olağandışı Gelir ve Karlar 60 Dönem Karı Vergi ve Yas. Yük. Karş. 20 Maddi Duran Varlıklar 400 Ödenecek Vergi ve Diğer Yüküm. 20 Stoklar (Ortalama Mamul) 200 Gelecek Ayl. Ait Gid. ve Gel. Tahak. 25 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 100 Finansal Borçlar (UV) 200 Diğer Faal. Olağan Gelir ve Kar. 50 Olağandışı Gider ve Zararlar 40 Diğer Faal.Olağan Gid. ve Zarar. 40 Finansal Duran Varlıklar 100

Dönem Net Karı 200 Ticari Alacaklar 100

Brüt Satışlar 1.000 Finansman Gideri 10

Menkul Kıymetler 50 Ticari Borçlar 100

Satış İndirimleri 50 Hazır Değerler 25

Ödenmiş Sermaye 250 Alınan Avanslar 30

Sermaye Yedekleri 50 Satışların Maliyeti 550

Faaliyet Gideri 200 Kar Yedekleri 100

Finansal Borçlar 40 Borç ve Gider Karş. 10

İşletmenin bilançosunu düzenleyiniz.

(CEVAP)

ABC A.Ş. 31.12.2015 TARİHLİ KAPANIŞ BİLANÇOSU

I. DÖNEN VARLIKLAR 400 000 III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK 200 000

Hazır Değerler 25 000 Finansal Borçlar 40 000

Menkul Kıymetler 50 000 Ticari Borçlar 100 000

Ticari Alacaklar 100 000 Alınan Avanslar 30 000

Stoklar (Ortalama) 200 000 Ödenecek Vergi ve Diğ. Yükümlülük. 20 000 Gelecek Aylara Ait Gid. Gel. Tah. 25 000 Borç ve Gider Karşılıkları 10 000 II. DURAN VARLIKLAR 600 000 IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK 200 000

Finansal Duran Varlık 100 000 Finansal Borçlar (UV) 200 000

Maddi Duran Varlık 400 000

Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 100 000 V. ÖZ KAYNAKLAR 600 000

Ödenmiş Sermaye 250 000

Sermaye Yedekleri 50 000

Kar Yedekleri 100 000

Dönem Net Karı 200 000

AKTİF TOPLAMI 1 000 000 PASİF TOPLAMI 1 000 000

(9)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR – GELİR TABLOSU

1. Enflasyonun olmadığı bir ortamda ABC İşletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri (000 TL) ilavesiyle aşağıdaki gibidir.

2014 2015 2014 2015

Diğer Faal. Olağan Gelir ve Kar 18 22 Diğer Faal. Olağ. Gider ve Zar. 6 15 Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 50 52 Olağandışı Gelir ve Karlar 2 8 Olağandışı Gider ve Zararlar 18 6 Dönem Karı Vergi ve Yasal Yük. 8 6

Faaliyet Giderleri 45 55 Mali Borçlar (KV) 100 215

Stoklar 66 127 Diğer Borçlar 37 42

Brüt Satışlar 680 830 Kar Yedekleri 115 170

Dönem Net Karı 65 53 Satış İndirimleri 2 4

Ticari Alacaklar 430 420 Ticari Borçlar 129 175

Hazır Değerler 68 41 Satışların Mali yeti 538 670

Mali Borçlar (UV) 141 170 Ödenmiş Sermaye 100 100

Mali Duran Varlık 51 65 Maddi Duran Varlık 235 345

Finansman Gid. 18 51 Alınan Avanslar(KV) 213 125

Dönem Karı ve Zararı 73 59

İşletmenin 2014 yılı gelir tablosunu düzenleyiniz.

(CEVAP)

GELİR TABLOSU 2014

A-BRÜT SATIŞLAR 680 000 TL

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) (2 000 TL)

C-NET SATIŞLAR 678 000 TL

D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) (538 000 TL)

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 140 000 TL

E-FAALİYET GİDERLERİ(-) (45 000 TL)

FAALİYET KARI VEYA ZARARI 95 000 TL

F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 18 000 TL

G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) (6 000 TL)

H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) (18 000 TL)

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR 89 000 TL

I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR 2 000 TL

J-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI(-) (18 000 TL)

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 73 000 TL

K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

KARŞILIKLARI (-) (8 000 TL)

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 65 000 TL

(10)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR – GELİR TABLOSU

2. Enflasyonun olmadığı bir ortamda ABC İşletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri (000 TL) ilavesiyle aşağıdaki gibidir.

2014 2015 2014 2015

Faaliyet Giderleri 45 55 Mali Borçlar (KV) 100 215

Hazır Değerler 68 41 Ticari Borçlar 129 175

Stoklar 66 127 Diğer Borçlar 37 42

Ticari Alacaklar 430 420 Satışların Maliyeti 538 670

Satış İndirimleri 2 4 Mali Borçlar (UV) 141 170

Ödenmiş Sermaye 100 100 Kar Yedekleri 115 170

Brüt Satışlar 680 830 Dönem Net Karı 65 53

Diğer Faal. Olağan Gelir ve Kar 18 22 Alınan Avanslar (KV) 213 125

Mali Duran Varlıklar 51 65 Finansman Giderleri 18 51

Maddi Duran Varlıklar 235 345 Dönem Karı ve Zararı 73 59

Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 50 52 Dönem Karı Vergi ve Yasal Yük. 8 6 Olağandışı Gider ve Zararlar 18 6 Olağandışı Gelir ve Karlar 2 8 Diğer Faal. Olağ. Gider ve Zar. 6 15 İşletmenin 2015 yılı gelir tablosunu düzenleyiniz.

(CEVAP)

GELİR TABLOSU 2015

A-BRÜT SATIŞLAR 830 000 TL

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) (4 000 TL)

C-NET SATIŞLAR 826 000 TL

D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) (670 000 TL)

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 156 000 TL

E-FAALİYET GİDERLERİ(-) (55 000 TL)

FAALİYET KARI VEYA ZARARI 101 000 TL

F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 22 000 TL

G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) (15 000 TL)

H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) (51 000 TL)

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR 57 000 TL

I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR 8 000 TL

J-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI(-) (6 000 TL)

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 59 000 TL

K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

KARŞILIKLARI (-) (6 000 TL)

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 53 000 TL

(11)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR – GELİR TABLOSU

3. XYZ işletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri karışık bir şekilde aşağıdaki gibidir.

Bin TL Bin TL

Olağandışı Gelir ve Karlar 60 Dönem Karı Vergi ve Yas. Yük. Karş. 20 Maddi Duran Varlıklar 400 Ödenecek Vergi ve Diğer Yüküm. 20 Stoklar (Ortalama Mamul) 200 Gelecek Ayl. Ait Gid. ve Gel. Tahak. 25 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 100 Finansal Borçlar (UV) 200 Diğer Faal. Olağan Gelir ve Kar. 50 Olağandışı Gider ve Zararlar 40 Diğer Faal.Olağan Gid. ve Zarar. 40 Finansal Duran Varlıklar 100

Dönem Net Karı 200 Ticari Alacaklar 100

Brüt Satışlar 1.000 Finansman Gideri 10

Menkul Kıymetler 50 Ticari Borçlar 100

Satış İndirimleri 50 Hazır Değerler 25

Ödenmiş Sermaye 250 Alınan Avanslar 30

Sermaye Yedekleri 50 Satışların Maliyeti 550

Faaliyet Gideri 200 Kar Yedekleri 100

Finansal Borçlar 40 Borç ve Gider Karş. 10

İşletmenin gelir tablosunu düzenleyiniz.

(CEVAP)

GELİR TABLOSU 2015

A-BRÜT SATIŞLAR 1 000 000 TL

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) (50 000 TL)

C-NET SATIŞLAR 950 000 TL

D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) (550 000 TL)

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 400 000 TL

E-FAALİYET GİDERLERİ(-) (200 000 TL)

FAALİYET KARI VEYA ZARARI 200 000 TL

F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 50 000 TL

G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) (40 000 TL)

H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) (10 000 TL)

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR 200 000 TL

I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR 60 000 TL

J-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI(-) (40 000 TL)

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 220 000 TL

K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

KARŞILIKLARI (-) (20 000 TL)

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 200 000 TL

(12)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR – FON AKIM / KAR DAĞITIM / ÖZKAYNAK DEĞİŞİM / SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU

1. 1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde öngörülen “Fon Akım Tablosunun”

düzenlenme amacını ve düzenlenme kurallarından 5 (beş) tanesini yazınız.

Amacı:

Fon akım tablosunun düzenlenme amacı, bir işletmenin yatırım ve finansman faaliyetlerini ve dönem içindeki finansal durumdaki değişikliklerini kapsayan bilgilerin, mali tablo kullanıcılarına sunulmasıdır.

Tablolar işletmenin nakit veya işletme (çalışma) sermayesini doğrudan etkileyen finansman ve yatırım faaliyetlerinin bütün önemli yönlerini açıklayarak;

i. İşletmenin dönem boyunca faaliyetlerden sağladığı fonları, yatırım ve finansman faaliyetlerini özetler,

ii. Dönem boyunca finansal durumda meydana gelen değişiklikleri açıklar.

Düzenlenme Kuralları:

i. Fon akım tabloları, temel mali tablolar ile birlikte sunulur. Bu tablolar, gelir tablosunun sunulduğu her dönem için, cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde düzenlenir.

ii. Fon akım tabloları düzenlenirken fon kavramının hangi anlamda kullanıldığı açıkça belirtilir.

iii. Fon akım tablosunda, olağan faaliyetlerden sağlanan veya faaliyetlerde kullanılan fonlar, diğer fon ve kaynak kullanım yerlerinden ayrı başlıklar altında sunulur. Böylece işletmenin fon yaratma gücünün ne olduğu veya faaliyetlerinde ne ölçüde fon kullanıldığı ortaya konulur.

iv. İşletmenin normal olağan faaliyetleri dışında kalan olağandışı işlemlerden elde edilen fonlar veya kullanılan fonlar, fon akım tablosunda, önemli tutarlarda olmaları durumunda olağan faaliyetlerden sağlanan veya kullanılan fondan ayrı bir başlık altında sunulur.

v. Bazı finansal işlemler, bir tür varlığın diğer bir varlık türüyle değiştirilmesi biçiminde ortaya çıkar.

vi. Böyle bir durum işletmenin finansman ve yatırım faaliyetinin bir parçası olduğu için, fon akım tablolarında yer alır. Bu tür işleme örnek olarak, tahvil borcuna karşılık hisse senedi verilmesi gösterilebilir.

vii. Fon akım tablosundan amaçlanan yararın sağlanabilmesi için her türlü işlemin finansman ve yatırım yönleri ayrı ayrı açıklanır. Örneğin, bir duran varlığın satın alınmasından doğan fon çıkışları ayrı, satılmasından doğan fon girişleri ayrı ayrı açıklanır veya bir tahvil ihraç edilerek bir varlık alınmışsa, ihraç edilen tahviller ayrı, satın alınan varlıklar ayrı açıklanır.

viii. Her işletme veya işletmeler topluluğu, içinde bulundukları koşullara göre fon akım tablolarını en fazla bilgiyi içerecek biçimde düzenler. Fon akım tablosu, net yönteme göre düzenlenir ve olağan kardan başlanıp, dönem içinde fon hareketine neden olmayan gelir ve giderlere ait bilgiler verilerek düzeltmeler yapılır.

ix. Fon hareketine neden olmayan, yalnızca

hesaplar arasında yapılan aktarmalar dolayısıyla hareket gösteren hesaplar, fon akım tablolarında yer almaz. Örneğin değer artış fonlarının veya yedeklerin ödenmiş sermayeye eklenmesi gibi.

(13)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR – FON AKIM / KAR DAĞITIM / ÖZKAYNAK DEĞİŞİM / SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU

2. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde öngörülen Öz kaynaklar Değişim Tablosunun tanımını ve düzenlenme kurallarını yazınız.

Özkaynaklar değişim tablosu, ilgili dönemde özkaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur.

Düzenlenme Kuralları:

1. Özkaynaklar değişim tablosu, cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde sunulur.

2. Tablo, ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri ve geçmiş dönemler karı (zararı) kalemlerinin her birinin dönem başı tutarlarını, dönem içinde kalemlerde meydana gelen azalışları, artışları ve dönem sonu kalanını ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir.

3. Kar dağıtım tablosunun amacını ve düzenleme ilkelerini açıklayınız.

Kar dağıtım tablosu, işletmenin dönem karının dağıtım biçimini gösteren tablodur.

Kar dağıtım tablosunun düzenlenme amacı, özellikle sermaye şirketlerinde dönem karından, ödenecek vergilerin, ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi ve şirketlerin hisse başına kar ile hisse başına temettü tutarlarının hesaplanmasıdır.

Tablonun düzenleme ilkeleri;

a) Kâr dağıtım tablosu; dönem kârından yapılan dağıtımla yedeklerden yapılan dağıtımı, ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir.

b) Kâr dağıtım tablosunda; ödenecek vergiler ve yasal yükümlülükler, ortaklara ödenecek 1. ve 2.

temettüler, ayrılan 1. tertip ve 2. tertip yasal yedeklerle statü yedekleri, olağanüstü yedekler ve kârdan ayrılan özel fonlar açıkça gösterilir.

c) Dönem kârının dağıtımında; imtiyazlı payların bulunması halinde, imtiyazlı ve adi hisse senetlerine ödenen kâr payları, tabloda belirtilen bölümlerinde ayrı ayrı gösterilir.

d) Katılma intifa senedi, kâra iştiraklı tahvil ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi ihraç edilmesi nedeniyle, bu senet sahiplerine mevzuat hükümleri çerçevesinde ödenen paylar, kâr dağıtım tablosunda ayrıca gösterilir ve hisse başına karın hesaplanmasında sermayenin yapısı dikkate alınır.

(14)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MALİ TABLOLAR – FON AKIM / KAR DAĞITIM / ÖZKAYNAK DEĞİŞİM / SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU

4. XYZ San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin 31.12.2013’te sona eren faaliyet dönemine ait maliyetlerle ilgili kalemler aşağıda yer aldığı gibi olup, şirketin 2013 yılına ilişkin olarak “Satışların Maliyeti Tablosunu” düzenleyiniz, satışların maliyetini hesaplayınız.

Kalemler

Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 23.000

Direkt İşçilik Giderleri 4.500

Genel Üretim Giderleri 13.000

Yarı Mamuller Stoku (01.01.2013) 3.000 Yarı Mamuller Stoku (31.12.2013) 2.400

Mamul Stoku (01.01.2013) 8.000

Mamul Stoku (31.12.2013) 6.500

Mamul İç Tüketim 1.000

Ticari Mallar Stoku (01.01.2013) 3.000 Dönem İçi Ticari Mallar Alışı 1.000 Ticari Mallar Stoku (31.12.2013) 1.500

CEVAP SATILAN MAMUL MALİYETİ

A-DİREKT İLK MADDE VE MALZEME 23 000

B-DİREKT İŞÇİLİK GİDERİ 4 500

C-GENEL ÜRETİM GİDERİ 13 000

D-TOPLAM ÜRETİM MALİYETİ (A+B+C) 40 500

E-DÖNEM BAŞI YARI MAMUL 3 000

F-DÖNEM SONU YARI MAMUL 2 400

G-ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ (D+E-F) 41 100

H-DÖNEM BAŞI MAMUL 8 000

I-DÖNEM SONU MAMUL 6 500

J-MAMUL İÇ TÜKETİM 1 000

K-SATILAN MAMUL MALİYETİ(G+H-I-J) 41 600 SATILAN TİCARİ MALIN MALİYETİ

L-DÖNEM BAŞI TİCARİ MALLAR 3 000

M-DÖNEM İÇİ TİC. MAL ALIŞI 1 000

N-DÖNEM SONU TİCARİ MALLAR 1 500

O-SATILAN TİCARİ MALIN MALİYETİ (L+M-N) 2 500

SATIŞLARIN MALİYETİ (K+O) 44 100

5. Bir işletme, hammadde ve malzeme ihtiyacını 15 gün vadeli olarak, üretimden 10 gün önce tedarik etmektedir. Üretim bir günden daha kısa bir zaman boyutunda gerçekleştirilmekte ve mamul mallar satıştan önce ortalama 7 gün süreyle mamul mallar ambarında beklemektedir.

Satışlarda müşterilere tanınan vade 30 gün olduğuna göre, işletmenin nakit dönüşüm süresini hesaplayınız.

CEVAP

Nakit Dönüşüm Süresi = (Stokta Bekleme Süresi) (Alacakların Tahsil Süresi) +

Borçların Ödenme Süresi –

= (10 + 7) + 30 – 15

= 47 – 15

= 32 Gün

6. Dönem başı nakit ve nakit benzerleri mevcudu 10.000 TL olan ABC işletmesinin işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışları – 20.000 TL, yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışları – 30.000 TL, finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları 40.000 TL ise Endirekt Yönteme göre Nakit Akım Tablosunu düzenleyerek dönem sonu nakit ve nakit benzerleri mevcudunu hesaplayınız.

CEVAP NAKİT AKIM TABLOSU TUTAR

A - İşletme Faaliyetlerine İlişkin Nakit Akışları :20.000 B - Yatırım Faaliyetlerine İlişkin Nakit Akışları :30.000 C - Finansman Faaliyetine ilişkin Nakit Akışları :40.000 Nakit ve Benz. Meyd. Gelen Net Artış\Azalış : - 10.000 Dönem Başı Nakit ve Benzerleri Mevcudu : 10.000 Dönem Sonu Nakit ve Benzerleri Mevcudu : 0

(15)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

1. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 31.12.2011 ve 31.12.2012 tarihli Bilançoları aşağıdaki gibidir:

BİLANÇO KALEMLERİ 31ARALIK Artış

(veya Azalış)

AKTİFLER 2011

(BİN TL) 2012

(BİN TL) (+, -) TL (+,-)

I-DÖNEN VARLIKLAR 2.650 4.196 %

A.Hazır Değerler 30 21

B.Menkul Kıymetler 20 500

C.Ticari Alacaklar 800 2.165

D.Stoklar 1.800 1.510

II-DURAN VARLIKLAR 851 1.804

A.Ticari Alacaklar 1 0,5

B.Mali Duran Varlıklar 120 204

C.Maddi Duran Varlıklar 730 1.600

AKTİF GENEL TOPLAMI 3.501 6.000

PASİFLER

I-KV YAB. KAYNAK 2.160 2.705

A.Mali Borçlar 1.100 1.200

B.Ticari Borçlar 550 630

C.Diğer Borçlar 110 275

D.Borç ve Gider Karş. 400 600

II-UV YAB. KAYNAK 81 225,5

A.Diğer Borçlar - 4

B.Borç ve Gider Karş. 81 221,5

III-ÖZKAYNAKLAR 1.260 3.070

A.Ödenmiş Sermaye 470 1.310

B.Sermaye Yedekleri 410 780

C.Kâr Yedekleri 270 810

D.Dönem Net Kârı 110 170

PASİF GENEL TOPLAMI 3.501 6.000

ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin yukarıda verilen 31.12.2011 ve 31.12.2012 tarihli Bilançolarının kalemlerine ait artış ve azalışları, mutlak ve yüzde (%) olarak hesaplayınız, mukayeseli (karşılaştırmalı) tablolar tekniği yardımı ile analiz ediniz ve ulaştığınız sonuçları yorumlayınız.

(16)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

CEVAP

BİLANÇO KALEMLERİ 31ARALIK Artış

(veya Azalış)

AKTİFLER 2011

(BİN TL) 2012

(BİN TL) (+, -) TL (+,-)

I-DÖNEN VARLIKLAR 2.650 4.196 1.546 % 58

A.Hazır Değerler 30 21 -9 -30

B.Menkul Kıymetler 20 500 480 2.400

C.Ticari Alacaklar 800 2.165 1.365 171

D.Stoklar 1.800 1.510 -290 -16

II-DURAN VARLIKLAR 851 1.804 953 112

A.Ticari Alacaklar 1 0,5 -1 -50

B.Mali Duran Varlıklar 120 204 84 70

C.Maddi Duran Varlıklar 730 1.600 870 119

AKTİF GENEL TOPLAMI 3.501 6.000 2.499 71

PASİFLER

I-KV YAB. KAYNAK 2.160 2.705 545 25

A.Mali Borçlar 1.100 1.200 100 9

B.Ticari Borçlar 550 630 80 15

C.Diğer Borçlar 110 275 165 150

D.Borç ve Gider Karş. 400 600 200 50

II-UV YAB. KAYNAK 81 225,5 145 178

A.Diğer Borçlar - 4 4 -

B.Borç ve Gider Karş. 81 221,5 141 173

III-ÖZKAYNAKLAR 1.260 3.070 1.810 144

A.Ödenmiş Sermaye 470 1.310 840 179

B.Sermaye Yedekleri 410 780 370 90

C.Kâr Yedekleri 270 810 540 200

D.Dönem Net Kârı 110 170 60 55

PASİF GENEL TOPLAMI 3.501 6.000 2.499 71

Hazır Değerler: 2012 yılında 2011 yılına göre hazır değerler toplamı mutlak olarak 9.000TL ve %30 azalış

göstermiştir. Bu azalışın nedenleri arasında ticari alacaklarda yaşanan artışlar gösterilebilir. İşletmenin ticari alacaklar kaleminin aşırı derecede artış eğiliminde olması alacaklarını tahsil etmede sorun yaşadığı ve nakit hareketliliğini azalttığı anlamında yorumlanabilir. Bununla beraber Menkul Kıymetler kaleminin artması işletmenin eldeki nakit imkanlarını geçici yatırıma yönlendirdiği ve bunun da nakit hareketleri üzerinde olumsuz bir durum yarattığı anlamına gelir. Burada göze çarpan bir diğer husus ise Stok unsurlarının azalış eğilimine girmesidir.

Satışlar kaleminden bağımsız olarak düşünüldüğünde stoklardaki azalış işletmenin faaliyetlerinde düşüş yaşandığı ve bununda nakit hareketliliğini olumsuz olarak etkilediği şeklinde yorumlanabilir.

Menkul Kıymetler: 2012 yılında 2011 yılına göre, menkul kıymetler toplam mutlak olarak 480.000TL ve

%2400 artış göstermiştir. Burada özellikle mutlak rakamlara bakıldığında bu denli bir artışın nakit hareketlerinden kaynaklanmadığı aşikardır. Elbette nakit hareketlerinden kaynaklı bir artış yaşanmış olabilir ancak tek başına Menkul Kıymet artışlarının nakitlerden kaynaklandığından söz edilemez. Ticari Alacakların artması ve Stoklar kaleminin azalması ise Menkul Kıymetlere doğrudan etki etmeyecek unsurlardır. Bu durumda işletmenin menkul kıymet artışlarının kısa ve uzun vadeli kaynakların yanında öz kaynaklarla karşılandığını söyleyebiliriz. Ancak bu işletmenin likiditesi açısından olumlu karşılansa da öz kaynak unsurlarının uzun vadeli yatırımlarda kullanılması gerekliliği açısından olumlu değildir.

(17)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

Ticari Alacaklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, ticari alacaklar toplamı mutlak olarak 1.365.000TL ve %171 artış göstermiştir. Bu durum işletmenin alacaklarını zamanında tahsil edemediği ve nakit sıkıntısı yaşayacağı anlamına gelir.

Stoklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, stoklar toplam mutlak olarak 290.000TL ve %16 azalış göstermiştir. Bu azalışın sebepleri arasında satışlar kaleminde yaşanan artışlar gösterilebilir.

Mali Duran Varlıklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, mali duran varlıklar toplamı mutlak olarak 84.000TL ve %70 artış göstermiştir. Bu artışın dönen varlıklardan ziyade yabancı kaynak ve öz kaynaklarla finanse edildiği söylenebilir. Burada finansman tercihi olarak kısa vadeli yabancı kaynakların kullanılması tercih edilmez. Bunun yerine uzun vadeli yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar yoluyla finanse edilmesi tercih edilir.

Maddi Duran Varlıklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, maddi duran varlıklar toplamı mutlak olarak 870.000TL ve

%119 artış göstermiştir. Bu artışın nedeni yabancı kaynaklar ve özkaynaklardaki artış olabilir. Yabancı kaynaklar ile özkaynaklardaki artışın maddi duran varlıkların finansmanında kullanılması işletmenin kapasite artışına gitmek amacıyla yatırımlarda bulunduğu anlamına gelir ki bu olumlu bir durumdur.

Kısa Vadeli ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: İşletmelerin kısa vadeli borçları daha çok dönen varlık finansmanı için, uzun vadeli borçları ise duran varlık finansmanında kullanmak amacıyla yönlendirdikleri sürece bir sorun teşkil etmeyecektir. Özellikle tabloda diğer borçlar kaleminin gereğinden fazla olması işletmenin hukuki bağı olan kurumlara borçlandığı, bunun da mali duran varlık yatırımlarına kaydırıldığı anlamına gelir. Uzun vadeli borçlar içinde yer alan borç ve gider karşılıkları kalemindeki artışın ise işletmede uzun dönemde ayrılan Kıdem Tazminatlarından kaynaklandığı anlamına gelir.

Dönen Varlıklar-Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: 2012 yılında 2011 yılına göre dönen varlıklar toplamı mutlak olarak 1.546.000TL ve %58 artış gösterirken, kısa vadeli yabancı kaynaklar toplamı mutlak olarak 545.000TL ve

%25’lik bir artış göstermiştir. Bu durum işletmenin geçmiş yıla nazaran Net Çalışma Sermayesinin arttığı ve günlük faaliyetleri gerçekleştirmede likidite gücünün çoğaldığı anlamına gelir. Bununla beraber elbette kısa vadeli borç ödeme gücü açısından değerlendirildiğinde işletmenin borç ödeme kabiliyetinin arttığını gösterir.

(18)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2. Enflasyonun olmadığı bir ortamda ABC İşletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemleri (000 TL) ilavesiyle aşağıdaki gibidir.

2014 2015 2014 2015

Diğer Faal. Olağan Gelir ve Kar 18 22 Diğer Faal. Olağ. Gider ve Zar. 6 15 Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 50 52 Olağandışı Gelir ve Karlar 2 8 Olağandışı Gider ve Zararlar 18 6 Dönem Karı Vergi ve Yasal Yük. 8 6

Faaliyet Giderleri 45 55 Mali Borçlar (KV) 100 215

Stoklar 66 127 Diğer Borçlar 37 42

Brüt Satışlar 680 830 Kar Yedekleri 115 170

Dönem Net Karı 65 53 Satış İndirimleri 2 4

Ticari Alacaklar 430 420 Ticari Borçlar 129 175

Hazır Değerler 68 41 Satışların Mali yeti 538 670

Mali Borçlar (UV) 141 170 Ödenmiş Sermaye 100 100

Mali Duran Varlık 51 65 Maddi Duran Varlık 235 345

Finansman Gid. 18 51 Alınan Avanslar(KV) 213 125

Dönem Karı ve Zararı 73 59

a) İşletmenin bilançosunu düzenleyiniz.

b) 2015 yılı bilançosundaki % değişimi 2014 yılına göre hesaplayınız ve bulgulardan 3 tanesini yorumlayınız.

c) İşletmenin gelir tablosunu düzenleyiniz.

d) 2015 yılı gelir tablosundaki % değişimi 2014 yılına göre hesaplayınız ve 3 tane bulguyu yorumlayınız.

(CEVAP) (a)

ABC A.Ş. 31.12.201….. TARİHLİ KAPANIŞ BİLANÇOSU

2014 2015 2014 2015

I. DÖNEN VARLIKLAR 564 000 588 000 III. KISA VADELİ YABANCI

KAYNAK 479 000 557 000

Hazır Değerler 68 000 41 000 Mali Borçlar (KV) 100 000 215 000

Ticari Alacaklar 430 000 420 000 Ticari Borçlar 129 000 175 000

Stoklar 66 000 127 000 Diğer Borçlar 37 000 42 000

Alınan Avanslar(KV) 213 000 125 000 II. DURAN VARLIKLAR 336 000 462 000 IV. UZUN VADELİ YABANCI

KAYNAK 141 000 170 000

Mali Duran Varlık 51 000 65 000 Mali Borçlar (UV) 141 000 170 000

Maddi Duran Varlık 235 000 345 000

Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 50 000 52 000 V. ÖZ KAYNAKLAR 280 000 323 000

Ödenmiş Sermaye 100 000 100 000

Kar Yedekleri 115 000 170 000

Dönem Net Karı 65 000 53 000

AKTİF TOPLAMI 900 000 1 050 000 PASİF TOPLAMI 900 000 1 050 00

(19)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

(b)

2014 2015 FARK %

DÖNEN VARLIKLAR 564 000 588 000 24000 4%

Hazır Değerler 68 000 41 000 -27000 -40%

Ticari Alacaklar 430 000 420 000 -10000 -2%

Stoklar 66 000 127 000 61000 92%

II. DURAN VARLIKLAR 336 000 462 000 126000 38%

Mali Duran Varlık 51 000 65 000 14000 27%

Maddi Duran Varlık 235 000 345 000 110000 47%

Maddi Olma yan Dur. Varlıklar 50 000 52 000 2000 4%

III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK 479 000 557 000 78000 16%

Mali Borçlar (KV) 100 000 215 000 115000 115%

Ticari Borçlar 129 000 175 000 46000 36%

Diğer Borçlar 37 000 42 000 5000 14%

Alınan Avanslar(KV) 213 000 125 000 -88000 -41%

IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK 141 000 170 000 29000 21%

Mali Borçlar (UV) 141 000 170 000 29000 21%

V. ÖZ KAYNAKLAR 280 000 323 000 43000 15%

Ödenmiş Sermaye 100 000 100 000 0 0%

Kar Yedekleri 115 000 170 000 55000 48%

Dönem Net Karı 65 000 53 000 -12000 -18%

Dönen Varlıklar - KVYK:

İşletmenin dönen varlıkları bir önceki yıla göre mutlak olarak 24.000 TL ve % 4 oranında artış göstermiştir. Bununla beraber KVYK’larda yaşanan 78.000 TL’lik mutlak ve %16’lık oransal artış işletmenin net işletme sermayesini azaltmaktadır. İşletmenin borç ödeyebilme kabiliyeti bir önceki yıla nazaran azalmıştır. Ayrıca dönen varlık unsuru olan Stoklar kaleminin önceki yıla göre artış eğiliminde olması işletmenin stoklarını eritememe gibi bir durumla karşı karşıya kaldığı anlamına gelir. Bununla beraber kısa vadeli yabancı kaynaklarda özellikle mali borçlar kaleminin artışı işletmenin borçlanmaya gittiği ve finansman yükü ile karşı karşıya olduğu anlamına gelir.

Öz Kaynaklar – Yabancı Kaynaklar:

İşletmenin öz kaynakları bir önceki yıla göre mutlak olarak 43.000 TL ve %15 oranında artış göstermiştir. Bunun yanında yabancı kaynakları birlikte değerlendirdiğimizde KVYK ve UVYK kalemlerindeki artış yüzdesi %%37 civarında gerçekleşmiştir. Bu işletmenin varlık finansmanında borçlanmaya yöneldiğinin bir göstergesidir. Alınan borçların hangi varlıkların finansmanında kullanıldığı belirleyici olsa da sonuçta işletmenin finansman maliyetlerini arttıracaktır.

Dönen Varlıklar – Duran Varlıklar:

İşletmenin duran varlıkları dönen varlıklarına nazaran daha yüksek bir artış hızı göstermektedir. Bu durum işletmenin yatırımlara yöneldiğinin göstergesidir. Özellikle yabancı kaynaklarda meydana gelen artışların duran varlık finansmanı için kullanıldığı görülmektedir. Bu durumda da işletmenin üstlendiği finansman yüküne, anlamlı bir karar nedeniyle katlandığını söyleyebiliriz. Yatırımlar kısa vadede getiri sağlamayan ancak uzun vadede beklentileri karşılayabilecek kararlardır. Bu sebeple daha çok Öz kaynak veya UVYK unsurları ile finanse edilmesi gerekecektir. Sorudan da anlaşıldığı üzere duran varlıklarda yaşanan %38’lik artışın öncelikle Öz kaynaklar ve UVYK’lar ile karşılandığı görülmektedir.

(20)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

GELİR TABLOSU (c) 2014 2015

A-BRÜT SATIŞLAR 680 000 830 000

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 2 000 4 000

C-NET SATIŞLAR 678 000 826 000

D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) 538 000 670 000

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 140 000 156 000

E-FAALİYET GİDERLERİ(-) 45 000 55 000

FAALİYET KARI VEYA ZARARI 95 000 101 000

F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE

KÂRLAR 18 000 22 000

G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE

ZARARLAR(-) 6 000 15 000

H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) 18 000 51 000

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR 89 000 57 000

I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR 2 000 8 000

J-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI(-) 18 000 6 000

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 73 000 59 000

K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

KARŞILIKLARI (-)

8 000 6 000

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 65 000 53 000

GELİR TABLOSU (d) 2014 2015 FARK %

A-BRÜT SATIŞLAR 680 000 830 000 150000 22%

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 2 000 4 000 2000 100%

C-NET SATIŞLAR 678 000 826 000 148000 22%

D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) 538 000 670 000 132000 25%

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 140 000 156 000 16000 11%

E-FAALİYET GİDERLERİ(-) 45 000 55 000 10000 22%

FAALİYET KARI VEYA ZARARI 95 000 101 000 6000 6%

F-DİĞER FAAL. OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 18 000 22 000 4000 22%

G-DİĞER FAAL. OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) 6 000 15 000 9000 150%

H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) 18 000 51 000 33000 183%

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR 89 000 57 000 -32000 -36%

I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR 2 000 8 000 6000 300%

J-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI(-) 18 000 6 000 -12000 -67%

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 73 000 59 000 -14000 -19%

K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞ. YASAL YÜK. KARŞ. (-) 8 000 6 000 -2000 -25%

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 65 000 53 000 -12000 -18%

İşletmenin Net satışları bir önceki yıla nazaran %22 lik bir artış yaşamasına rağmen aynı değişim hızı brüt satış karına yansımamıştır. Tablodan görüldüğü gibi işletmenin brüt satış karı unsurunun %11 lerde gerçekleşmesi işlemenin satışların maliyetinin satışlara nazaran daha fazla gerçekleştiği anlamına gelir.

Bununla beraber işletmede faaliyet giderlerinin bir önceki yıla nazaran daha fazla artış göstermesi varolan brüt satış karını daha da azaltmış ve faaliyet karının düşmesine sebebiyet vermiştir.

Genel olarak bakıldığında işletmenin 2014 yılına nazaran 2015 yılında net karlılığın düşmesinin sebepleri arasında satışların maliyeti ve faaliyet giderlerindeki yüksek artışların etkisi olduğu söylenebilir. Bununla beraber işletmenin borçlanma maliyetlerinden kaynaklanan finansman giderlerindeki artış da oldukça yüksek oranda gerçekleşmiş ve karlılığın azalmasında önemli bir etki doğurmuştur.

(21)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – TREND ANALİZİ

1. “Trend (Eğilim Yüzdeleri Tekniği) Analizi”ni kısaca açıklayınız.

CEVAP

Eğilim (trend) yüzdeleri analizi tekniği, işletmenin geçmiş dönemlerdeki durumlarını gösteren finansal tablo verilerinden hareketle, işletmenin geleceğini açıklamaya yönelik öngörülerde bulunma amacıyla uygulanmaktadır.

Eğilim yüzdeleri analizinin yapılabilmesi için analizin en az beş yıllık (dönemlik) finansal tablo verilerini kapsamına alması gerekir.

Bu teknik uygulanırken, analiz kapsamındaki bütün yıllara ilişkin hesap tutarları, seçilmiş bir yıldaki aynı hesabın tutarına oranlanmaktadır.

Diğer yıllardaki hesap tutarlarının oranlanacağı hesapların bulunduğu bu seçilmiş yıl; baz yıl (temel yıl) olarak isimlendirilmektedir.

Baz yıl, olağandışı değişikliklerin yaşanmadığı, istikrarlı, normal sayılabilecek (olağan) bir yıl olmalıdır.

Temel (baz) yıldaki bütün yüzdeler %100 olarak hesaplanmaktadır. Daha sonraki yıllara ilişkin hesap tutarları da temel yıldaki ilgili hesaba bölünmekte ve 100’le çarpılmaktadır.

2. ABC işletmesinin dönen varlık ve kısa vadeli yabancı kaynaklarına ait veriler aşağıdaki gibidir.

Fiyatlar genel seviyesindeki artışı göz ardı ederek, baz yıla (2013 yılı) göre,

2013 2014 2015 2016 Dönen Varlıklar 500 600 720 864 Kısa Vadeli Yabancı

Kaynak 300 390 507 659

CEVAP

a) Eğilim yüzdelerini (trend) hesaplayınız . 2013 2014 2015 2016 Dönen Varlıklar 100 120 144 173 Kısa Vadeli Yabancı

Kaynak 100 130 169 220

b) Eğilim yüzdelerine göre üç adet yorum yazınız.

• İşletmenin dönen varlıkları yıllar itibariyle sürekli olarak artış göstermiştir. Bu işletmenin günlük faaliyetlerini yerine getirmede likidite gücü açısından önemlidir.

• İşletmenin kısa vadeli yabancı kaynakları da yıllar itibariyle bir artış eğilimi göstermiştir.

Ancak borçlanmanın getirdiği finansman maliyetlerini dikkate alındığında buradaki artışın sebepleri ve varlık kalemleri üzerindeki etkisini ölçmek gerekir. Şayet dönen varlıklar için kullanılan bir borçlanma varsa bu durum olumsuz karşılanmaz.

• İşletmenin dönen varlıkları ve KVYK’larını birlikte değerlendirdiğimizde burada dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklardan daha az oranda arttığını ve işletmenin likidite gücünün azaldığını söyleyebiliriz. Bu durum gelecekte işletmenin net çalışma sermayesi açısından sıkıntılar doğurabilir.

(22)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – TREND ANALİZİ

3. XYZ Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 2009-2010-2011- 2012 ve 2013 yıllarına ait Bilanço ve Gelir Tablolarına ilişkin bazı kalemlerin, Eğilim Yüzdeleri (Trend) Analizi Yöntemi kullanılarak elde edilmiş yüzdeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kalemler 2009 2010 2011 2012 2013 Stoklar 100 240 350 570 1200 Dönen Varlıklar 100 140 280 470 990 Maddi Duran Varlıklar 100 110 130 150 400 Brüt Satışlar 100 190 288 517 980 Net Satışlar 100 200 300 530 1000 Yukarıda tabloda yer alan eğilim yüzdelerini kullanarak;

CEVAP

a) Dönen Varlıklar-Stoklar İlişkisi:

İşletmenin yıllar itibariyle dönen varlıklarında artış yüzdesi yaşanmıştır. Bununla beraber stoklarda da aynı şekilde tüm yıllarda artış gözlemlenmektedir. Ancak bir dönen varlık olan stok unsurunun daha fazla artış eğilimi göstermesi işletmenin stoklarını eritemediği ve nakde dönüştüremediği anlamına gelir. Bu durum işletmenin borçlarını ödeyebilme kabiliyetini de olumsuz yönde etkileyecektir.

b) Maddi Duran Varlıklar-Net Satışlar İlişkisi;

İşletmenin maddi duran varlıkları yıllar itibariyle artış eğilimi göstermiştir. Maddi duran varlıklar işletmenin faaliyetleri ile ilgili yatırım unsurlarından oluşur. Bu açıdan değerlendirdiğinde işletmenin verimliliğini arttırması beklenir. Tabi ki bu artış beklentisi kısa vadede değil uzun vadede gerçekleşir.

Bununla beraber Net satışlarda da yıllar itibariyle sürekli bir artış yaşanmıştır. Bu da işletmenin maddi duran varlık yatırımlarının uzun vadede satışlar üzerinde etkili

olduğunun bir göstergesidir.

c) Brüt Satışlar-Net Satışlar İlişkisi;

İşletmenin brüt satışları ve net satışları yıllar itibariyle artış eğilimi göstermiştir. Ancak brüt satışların artış yüzdesinin net satışlara oranla daha az oranda artması işletmenin satış indirimleri kaleminin düşüşünü ifade eder. Bu da işletmenin iade ve iskonto kaynaklı indirim unsurlarının yıllar itibariyle azaldığının bir göstergesi olup, verimlilik açısından olumlu yorumlanır.

(23)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – TREND ANALİZİ

4. XYZ Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 2010-2011-2012 ve 2013 yıllarına ait Bilançolarına ve Gelir

Tablolarına ilişkin bazı hesapların “Eğilim Yüzdeleri (Trend Analizi) Yöntemi” ile analizi sonucunda aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:

Hesaplar 2010 2011 2012 2013 Ticari Alacaklar 100 150 200 300

Stoklar 100 105 233 260

Dönen Varlıklar 100 137 230 340 Ticari Borçlar 100 102 135 150 Kısa Vd. Yab. Kay. 100 102 150 200 Öz Kaynaklar 100 138 240 350 Net Satışlar 100 198 302 524 Satışların Maliyeti 100 190 290 510 XYZ Sanayi ve Tic. A.Ş.’nin yukarıda tabloda yer alan “Eğilim Yüzdeleri (Trend Analizi) Yöntemi”

ile elde edilmiş sonuçları kullanarak;

CEVAP

a) Net Satışlar - Satışların Maliyeti Trendi;

2010 2011 2012 2013 Net Satışlar 100 198 302 524 Satışların Maliyeti 100 190 290 510 İşletmenin net satışlar ve satışların maliyeti kalemlerinde yıllar itibariyle bir artış yüzdesi yaşanmıştır. Ancak yüzdesel artış olarak değerlendirdiğimizde net satışlar her ne kadar daha fazla artış eğiliminde olsa dahi burada satışların maliyeti ile doğru orantılı olarak arttığını söyleyebilir. Tabi ki işletmenin bu durumda bir satış karlılığı ortaya çıkacaktır. Ancak burada beklenilen durum ise satışların maliyetinin net satışlar karşısında giderek azalan oranda artış eğiliminde olmasıdır.

b) Dönen Varlıklar - KV Yab. Kaynak Trendi;

2010 2011 2012 2013 Dönen Varlıklar 100 137 230 340 Kısa Vd. Yab. Kay. 100 102 150 200 Dönen varlık ve KVYK’ları birlikte

değerlendirdiğimizde her iki kaleminde giderek arttığını, ancak dönen varlıkların daha fazla oranda artış eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz. Bu

durumda işletmenin net çalışma sermayesinin arttığını ve borçlarını ödeyebilme kabiliyetinin yükseldiğini söyleyebiliriz.

c) Dönen Varlıklar - Net Satışlar Trendi;

2010 2011 2012 2013 Dönen Varlıklar 100 137 230 340 Net Satışlar 100 198 302 524 Dönen varlık ve net satışlar ilişkisini

değerlendirdiğimizde her iki unsurda yıllar itibariyle artış eğiliminde olduğundan söz edebiliriz. Dönen varlıklar yapıları sebebiyle faaliyetleri gerçekleştiren, günlük işlemlerin yürütüldüğü kalemlerdir. Burada dönen varlıklardaki artışın net satışlar üzerindeki yansımasından söz edilebilir. Zira net satışlar dönen varlıklardan daha fazla artış eğilimi gösterdiği için işletmenin günlük işlemlerinin verimli gerçekleştirildiğinden söz edebiliriz.

d) Stoklar - Ticari Borçlar Trendi;

Hesaplar 2010 2011 2012 2013

Stoklar 100 105 233 260

Ticari Borçlar 100 102 135 150 İşletmenin stoklar ve ticari borçları yıllar itibariyle artış eğilimi göstermiştir. İşletme mal ve hizmet alımlarını kimi zaman vadeli kimi zaman ise peşin olarak gerçekleştirebilir. Burada stokların ticari borçlar karşısında daha fazla oranda artış eğilimi göstermesi bir kısım stok unsurlarının vadeli değilde peşin alımla gerçekleştirildiğinin bir kanıtıdır. Bu da işletmenin ileriki bir tarihte borçlanmadan kaynaklı olası bir faaliyet riskini azaltacaktır.

(24)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / ANALİZ TEKNİKLERİ – TREND ANALİZİ

5. Aşağıda yer alan (A) Anonim Şirketi’nin 2010- 2014 dönemine ilişkin “eğilim yüzdeleri ile ifade olunmuş” Bilanço ve Gelir Tablolarını esas alarak aşağıdaki trendleri yorumlayınız.

AKTİF 2010 2011 2012 2013 2014

I.DÖNEN VARLIKLAR 100 136 278 464 987 Hazır Değerler 100 90 128 212 382 Menkul Kıymetler 100 228 347 672 1225 Ticari Alacaklar 100 160 410 660 1200

Stoklar 100 104 231 258 535

Diğer Dönen Varlıklar 100 45 191 - 387 II.DURAN VARLIKLAR

Mali Duran Varlıklar 100 289 289 479 519 Maddi Duran Varlıklar 100 104 120 145 390 Diğer Duran Varlıklar 100 173 155 849 835 AKTİF TOPLAMI 100 125 218 346 769

PASİF 2010 2011 2012 2013 2014

I.KISA VD.YAB.KAYNAK 100 121 219 332 896 Mali Borçlar 100 191 270 519 964 Ticari Borçlar 100 67 133 147 667 Diğer Borçlar 100 50 350 300 1625 Diğer Kısa Vd.Yb.Kay. 100 56 100 138 85 II.UZUN VD.YAB.KAYN

Mali Borçlar 100 97 68 37 16 III.ÖZ KAYNAKLAR 100 136 238 412 690 Ödenmiş Sermaye 100 363 496 500 750 Sermaye Yedekleri 100 225 261 367 654 Özel Fonlar 100 81 171 272 76 Yasal Yedekler 100 100 3135 4846 7450 Dönem Net Karı 100 134 222 516 533 PASİF TOPLAMI 100 125 218 346 769

Gelir Tablosu 2010 2011 2012 2013 2014 Net satışlar 100 197 301 523 73 Satışların Maliyeti 100 205 305 564 748 Brüt Satış Karı 100 173 289 411 693 Paz.Satış ve Dağ.Gid 100 238 319 - 400 Genel Yön.Giderleri 100 159 385 1036 775 Faaliyet Giderleri Toplamı 100 216 338 290 505 Faaliyet Karı 100 156 270 460 768 D Faal.Ol.Gelir ve Karlar 100 49 120 483 244 Olağan Kar 100 148 258 462 729 D.Karı Ver. ve

Diğ.Yas.Yük.Karş 100 168 313 380 1071 Dönem Net Karı 100 134 222 516 533

CEVAP a) Stoklar – Net Satışlar

2010 2011 2012 2013 2014

Stoklar 100 104 231 258 535

Net satışlar 100 197 301 523 73 İşletmenin stoklar kalemi tüm yıllarda artış eğilimi göstermiştir. Bununla beraber net satışlar da ise son yıl haricinde artış yüzdesi mevcuttur. Net satışların son yıl haricinde stoklar karşısında daha fazla artış eğiliminde olması işletmenin son yıla kadar stoklarını satışlar yoluyla eritebildiği anlamına gelir. Ancak son yılda işletmenin net satışları diğer yıllara nazaran oldukça düşük gerçekleşmiştir. Buna rağmen stoklardaki artış ise son yılda diğer yıllara nazaran olması gerekenden çok fazla gerçekleşmiştir.

İşletmenin son yıl haricinde stoklarındaki artışı satış yoluyla eritmesinde bir sıkıntı görülmemektedir.

Ancak son yıl için aynı şeyi söylemek mümkün değildir.

b) Ticari Alacaklar – Net Satışlar

2010 2011 2012 2013 2014 Ticari Alacaklar 100 160 410 660 1200 Net satışlar 100 197 301 523 73 İşletmenin ticari alacaklar kalemi tüm yıllarda artış eğilimi göstermiştir. Bununla beraber net satışlar da ise son yıl haricinde artış yüzdesi mevcuttur. Ancak alacaklardaki artışın net satışlar ile bağlantısı kurulduğunda ilk iki yıl haricinde bir sıkıntı görülmektedir. Çünkü ilk iki yılki artışlarda net satışların daha fazla artması elbette ticari alacaklar üzerinde bir artış doğuracaktır. Nihayetinde satışları artan bir işletmenin alacakları da artış göstermesi normaldir. Ancak özellikle ilk iki yıldan sonraki süreçte net satışlardan daha fazla oranda artış gösteren ticari alacaklarda sıkıntı vardır. İşletmenin alacaklarını tahsil etmede sıkıntı yaşadığı, vadeli satışlar konusunda esnek davrandığı ve müşteri kredibilitesi konusunda dikkatli davranmadığını söylemek yersiz olmaz.

Referanslar

Benzer Belgeler

• İşletmelerin vergi mükellefi veya vergi sorumlusu kavramı içinde devlete ya da diğer kamu kurumlarına ödeyecekleri vergi, sigorta primi ve kamu payları gibi hesapları

Soru 3-A : İşletme dönem içerisinde satın alarak bir gider hesabına kaydettiği 10.000 TL’lik kırtasiye malzemesinin dönem sonu itibari ile henüz 4.000 TL ‘lik

 Net İşletme (Çalışma) Sermayesi: Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar..  Net İşletme Sermayesi dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynakları

İşletmelerin bilançolarının aktifinde yer alan kısa vadeli dönen varlıklar ile pasifinde yer alan kısa vadeli yabancı kaynaklar kolaylıkla değişikliklere uğrayabilen

Çözüm: “X” işletmesinin dönen varlıklar toplamı (60.000.-TL) -, kısa vadeli yabancı kaynaklar toplamından (45.000.-TL) büyük olduğu için, net çalışma sermayesinin

Ekseni etrafında dönen bir tekerleğin hareketi, tekerin her parçasının değişik çizgisel hızları ve çizgisel ivmeleri olduğundan tekerleği bir nokta olarak ele

konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu (Tüm tutarlar, Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir). İlişikteki dipnotlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz

Örneğin 2900 d/d ile dönmekte olan bir pompada kaplin ile mil arasında oluşan eksen kaçıklığının neden olduğu titreşimin dalga formu grafiğinde düzenli tekrarlı