ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

(1)

ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

(2)

Özkaynak nedir?

 Vergi Usul Kanunu’na göre, özkaynak bilançonun aktif toplamı ile borçlar arasındaki fark olup;

işletme sahibinin ya da ortakların işletmeye koymuş olduğu varlığı ifade eder.

 İşletmenin net aktif toplamının ortaklar tarafından

karşılanan kısmını ifade etmektedir.

(3)

ÖZKAYNAKLAR Ödenmiş Sermaye

Ödenmemiş Sermaye (-) Sermaye Yedekleri

Hisse Senetleri İhraç (Emisyon)Primleri

¹

Hisse Senedi İptal Kârları

²

Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları İştirakler Yeniden Değerleme Artışları

Diğer Sermaye Yedekleri

Kar Yedekleri

Yasal Yedekler Statü Yedekleri

Olağanüstü Yedekler Özel Fonlar

³

Diğer Kar Yedekleri

Geçmiş Yıllar Karları

Geçmiş Yıllar Zararları (-) Dönem Net Karı (Zararı)

Özkaynaklar Toplamı

1 Sermaye arttırımı amacıyla çıkarılan hisse senetlerinin nominal değerinin üstünde bir bedelle satışından elde edilen karlar.

2 Şirket ortağının herhangi bir nedenle ortaklıktan ayrılması durumunda, ona ayrılan sermaye oranında hisse senedinin daha

yüksek bir tutarla yeni bir ortağa satılması ile elde edilen kar.

3 Maddi duran varlıkların yenileme amacıyla satışından elde edilen karlar, yatırım ve geliştirme fonları, vb.

(4)

Dönem Net Karı 14.000 TL

Geçmiş Yıllar Karları 600 TL

Ödenmiş Sermaye 1.000.000 TL

Araştırma Geliştirme Giderleri 2.500 TL

Hisse Senetleri 4.300 TL

Hisse Senetleri İhraç Pirimleri 2.600 TL Kıdem Tazminatı Karşılığı 350 TL MDV Yeniden Değerleme Artışları 400 TL Birikmiş Amortismanlar 1.500 TL

Yasal Yedekler 1.500 TL

Ortaklara Borçlar 5.600 TL

Ödenmemiş Sermaye 130.000 TL

Özel Fonlar 700 TL

Olağanüstü Yedekler 3.200 TL

Kambiyo Karları 1.000 TL

ÖZKAYNAKLAR Ödenmiş Sermaye

Ödenmemiş Sermaye Sermaye Yedekleri

Hisse Sen.İhraç Pirimleri Hisse Senedi İptal Karları M.D.V. Yeniden Değerleme Artışları

İştirakler Yeniden Değerleme Artışları Diğer

Kar Yedekleri Yasal Yedekler Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Özel Fonlar

Diğer

Geçmiş Yıllar Karları/Zararları Dönem Net Karı/zararı

Özkaynaklar Toplamı

UYGULAMA: Aşağıdaki verilerden gerekli olanları kullanarak Bilançonun Özkaynaklar

bölümünü oluşturun.

(5)

ÖZKAYNAKLAR

Ödenmiş Sermaye 1.000.000

Ödenmemiş Sermaye (130.000)

Sermaye Yedekleri 3.000

Hisse Sen.İhraç Pirimleri 2.600

Hisse Senedi İptal Karları -

M.D.V. Yeniden Değerleme Artışları 400

İştirakler Yeniden Değerleme Artışları -

Diğer -

Kar Yedekleri 5.400

Yasal Yedekler 1.500

Statü Yedekleri -

Olağanüstü Yedekler 3.200

Özel Fonlar 700

Diğer -

Geçmiş Yıllar Karları/Zararları 600

Dönem Net Karı/zararı 14.000

Özkaynaklar Toplamı 893.000

Cevap:

(6)

Özkaynaklar Değişim Tablosu Düzenleme Kuralları

 Cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde sunulur. İlgili dönemde öz kaynak

kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları gösterir.

 Ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar kârları (zararları) ve dönem net kârı

(zararı) kalemlerinin her birinde meydana gelen artış ve azalışlar ayrı ayrı gösterilir.

 Önceki dönemin özkaynak toplamını artıran kalemler

eklenir (+), azaltan kalemler ise parantez içinde (-)

gösterilerek çıkarılır.

(7)

Aşağıda ABC İşletmesinin geçmiş (2017) ve cari (2018) dönemine ait bazı veriler gösterilmektedir. Buna göre Özkaynaklar Değişim Tablosu’nu hazırlayınız.*

2017 Yılı Verileri

 2016 yılı bilanço bakiyesi:

Ödenmiş sermaye 300.000.-

Emisyon primleri 35.000.-

MDV Değer artışı 130.000.-

Yasal yedekler 45.000.-

Dönem net karı 30.000.-

Özkaynaklar toplamı 540.000.-

 2016 yılı karının dağıtımı: 15.000.-TL yedek, 15.000.-TL temettü

 2017 de nominal değeri 100.000.-TL olan hisse senetleri 105.000.-TL’ye satılarak şirket sermayesi artırılmıştır.

 2017 yılı MDV Değer Artış Fonu 80.000.-TL’dir.

 2017 yılı Dönem Karı 400.000.-TL’dir.

2018 Yılı Verileri

 2017 yılı karının dağıtımı: 20.000.-TL yedek, 380.000.-TL temettü

 2018 de nominal değeri 200.000.-TL olan hisse senetleri 220.000.-TL sına satılarak sermaye artırılmıştır.

 2018 yılı MDV Değer Artış Fonu 288.000.-TL’dir.

 2018 Dönem Karı 620.000.-TL’dir.

*https://www.google.com.tr/search?ei=KHDtW-_WAcvKrgTLs6qwAQ&q=%C3%B6zkaynaklar+de%C4%9Fi%C5%9Fim+tablosu&oq=%C3%B6zkaynaklar&gs_l=psy- ab.1.3.0l10.1829768.1832284..1836769...0.0..0.183.1587.0j11...0....1..gws-wiz...0i71j0i131j35i39j0i67j0i131i67j0i10.QryLhFWDF1w

(8)

ABC İŞLETMESİ ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

ÖNCEKİ DÖNEM (2017) Ödenmiş Sermaye

Emisyon Primleri

MDV Değer Artışları

Yasal Yedekler

Net Dönem Karı

Özkaynak Toplamı

2016 Bilanço Bakiyesi Kar Dağıtımı

Yedekler

Emisyon Primleri Sermaye Artışı

MDV Değer Artış Fonu Net Dönem Karı

CARİ DÖNEM (2018) Ödenmiş Sermaye

2017 Bilanço Bakiyesi Kar Dağıtımı

Yedekler

Emisyon Primleri Sermaye Artışı

MDV Değer Artış Fonu Net Dönem Karı 2018 Bilanço Bakiyesi

(9)

ABC İŞLETMESİ ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

ÖNCEKİ DÖNEM (2017) Ödenmiş Sermaye

2016 Bilanço Bakiyesi 300.000 35.000 130.000 45.000 30.000 540.000

Kar Dağıtımı (15.000) (15.000)

Yedekler 15.000 (15.000) -

Emisyon Primleri 5.000 5.000

Sermaye Artışı 100.000 100.000

MDV Değer Artış Fonu 80.000 80.000

Net Dönem Karı 400.000 400.000

CARİ DÖNEM (2018) Ödenmiş Sermaye

2017 Bilanço Bakiyesi 400.000 40.000 210.000 60.000 400.000 1.110.000

Kar Dağıtımı (380.000) (380.000)

Yedekler 20.000 (20.000) -

Emisyon Primleri 20.000 20.000

Sermaye Artışı 200.000 200.000

MDV Değer Artış Fonu 288.000 288.000

Net Dönem Karı 620.000 620.000

2018 Bilanço Bakiyesi 600.000 60.000 498.000 80.000 620.000 1.858.000

(10)

NET İŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESİ

DEĞİŞİM TABLOSU

(11)

Net İşletme (Çalışma) Sermayesi Değişim Tablosu

İşletmelerin mali durumundaki değişmeleri saptamak ve bu değişmelerin meydana geliş nedenlerini açıklamak için kullanılan tablolardan biridir. İşletme sermayesi

işletmenin günlük (cari) faaliyetleriyle ilgili olup işletme sahipleri, yöneticileri ve kredi kurumları açısından

önemlidir.

 Brüt İşletme (Çalışma) Sermayesi: Dönen Varlıklar toplamı.

 Net İşletme (Çalışma) Sermayesi: Dönen Varlıklar – Kısa

Vadeli Yabancı Kaynaklar.

(12)

 Net İşletme Sermayesi dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynakları aşan kısmıdır.

NİS (NÇS)= Dönen Varlıklar – KVYK

 Bu eşitliğin sonucu negatif çıktığında net çalışma

sermayesi noksanı veya negatif işletme sermayesi söz konusudur.

 İşletme sermayesi hem kısa vadeli borçları ödemeye hem de günlük faaliyetleri sürdürmeye yetecek

büyüklükte olmalı ve dönen varlıklar kısa vadeli yabancı kaynaklarla finanse edilmelidir.

 Net işletme sermayesinin çok fazla olması, işletmede **atıl* kaynak bulunduğunu ve gelir getirmeyen**

varlıklara kaynak bağlandığının gösterir.

*Etkisiz, işe yaramayan.

(13)

İşletme Sermayesinin Kaynakları

 Cari faaliyet sonucu yaratılan kaynaklar: Faaliyetler sonucu elde edilen kar, ayrılmış olan amortismanlar, tükenme ve itfa payları

 Duran varlık satışı

 Uzun vadeli borçlanma

 Sermaye artışı

İşletme Sermayesinin Kullanım Yerleri

 Faaliyet sonucu uğranılan zararlar

 Nakten kar dağıtımı

 Vergi ödemeleri

 Duran varlıklara yatırım yapılması

 Uzun vadeli yabancı kaynakların ödenmesi

 Sermayenin azaltılması

Net İşletme Sermayesi Tablosunun düzenlenebilmesi için

karşılaştırmalı Bilanço bilgileri gereklidir.

(14)

 Net İşletme Sermayesini artıran nedenler:

 Dönen varlık kalemlerindeki artışlar

 Kısa vadeli yabancı kaynaklardaki azalışlar

 Net işletme Sermayesini azaltan nedenler:

 Dönen varlık kalemlerindeki azalışlar

 Kısa vadeli yabancı kaynaklardaki artışlar

(15)

Örnek 1: Aşağıdaki verilerle işletmenin Net İşletme Sermayesi Değişim Tablosunu hazırlayın.

GRUP/HESAP ADI Y1

(Önceki Yıl)

Y2

(Cari Yıl)

DÖNEN VARLIKLAR 1.560.000 1.493.000

Hazır Değerler 80.000 36.000

Menkul Kıymetler 25.000 115.000

Ticari Alacaklar 650.000 580.000

Stoklar 720.000 672.000

Diğer Dönen Varlıklar 85.000 90.000

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 957.000 1.111.000

Mali Borçlar 155.000 185.000

Ticari Borçlar 402.000 445.000

Diğer Borçlar 28.000 51.000

Ödenecek Vergi ve Hükümlülükler 32.000 45.000 Borç ve Gider Karşılıkları* 340.000 385.000 TOPLAM

*Borç ve Gider Karşılıkları = Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler Karşılığı – Dönem Karının Peşin Ödenen Vergisi ve Diğer Yükümlülükler

GRUP ADI Y1 Y2

DÖNEN VARLIKLAR

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR NET İŞLETME SERMAYESİ

NET İŞLETME SERMAYESİ ARTIŞI/AZALIŞI

(16)

GRUP ADI Y1 Y2

DÖNEN VARLIKLAR 1.560.000 1.493.000

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 957.000 1.111.000

NET İŞLETME SERMAYESİ 603.000 - 382.000

NET İŞLETME SERMAYESİ AZALIŞI = 221.000

Net İşletme Sermayesindeki azalma, kısa vadeli kalemlerden uzun vadeli kalemlere doğru bir fon akışını ifade eder.

NET İŞLETME SERMAYESİNDEKİ AZALIŞ 221.000

Borç ve Gider Karşılıklarındaki Artış (385.000- 340.000) (45.000)

Kaynak Sağlayan Net İşletme Sermayesi Tutarı 176.000

(17)

Örnek2: Aşağıdaki verilerle işletmenin Net İşletme Sermayesi Değişim Tablosunu hazırlayın.

GRUP/HESAP ADI Y1 Y2

DÖNEN VARLIKLAR 256.000 340.000

Hazır Değerler 25.000 37.000

Menkul Kıymetler 18.000 13.000

Ticari Alacaklar 85.000 94.000

Stoklar 124.000 196.000

Diğer Dönen Varlıklar 4.000 -

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 214.300 275.000

Mali Borçlar 24.000 18.000

Ticari Borçlar 86.000 92.000

Diğer Borçlar 76.000 88.000

Ödenecek Vergi ve Hükümlülükler 7.500 36.000

Borç ve Gider Karşılıkları 20.800 41.000

TOPLAM

GRUP ADI Y1 Y2

DÖNEN VARLIKLAR -

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR -

NET İŞLETME SERMAYESİ -

NET İŞLETME SERMAYESİ ARTIŞI/AZALIŞI =

(18)

GRUP ADI Y1 Y2

DÖNEN VARLIKLAR 256.000 340.000

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 214.300 275.000

NET İŞLETME SERMAYESİ 41.700 - 65.000

NET İŞLETME SERMAYESİ ARTIŞI = 23.300

Net İşletme Sermayesindeki artış, uzun vadeli kalemlerden kısa vadeli kalemlere doğru bir fon akışını ifade eder.

NET İŞLETME SERMAYESİNDEKİ ARTIŞ 23.300

**Borç ve Gider Karşılıklarındaki Artış* (41.000-20.800) (20.200)**

Kaynak Sağlayan Net İşletme Sermayesi Tutarı 3.100

*Borç ve Gider Karşılıklarındaki azalış Kaynak Sağlayan Net İşletme Sermayesinde herhangi bir değişiklik yaratmayacaktır!