Alifatik Hidroksilasyon
Epoksidasyon
ox
O Benzopiren Benzopiren-4,5-epoksit
N-Dealkilasyon N N Cl O CH3 N N Cl O OH N N Cl O H + CH2O Diazepam
Oksidatif Deaminasyon NH2 CH3 Amfetamin NH2 CH3 OH Dayanıksız ara ürün CH3 O + NH 3 Fenil aseton
N-Oksidasyon
N
CH3
Dehalojenasyon Cl Br F F F ox OH F F F O F F F ox ox O F F F OH Halotan
2- Redüksiyon Reaksiyonları Azo bileşikleri N H2 NH2 N N S O O NH2 Prontosil N H2 NH2 NH2 + N H2 S O O NH2 Sülfanilamid Nitro bileşikleri NHCOCHCl2 N + O -O O H OH NHCOCHCl2 O H OH N H2 Kloramfenikol
Heterosiklik halkalı bileşikler Çifte bağlar R O N N N H2 Halka yarılması R N H 2 OH N NH R R' R R' Disülfürler R S R' S R SH R' S H +
Hidroliz reaksiyonları Ester hidrolizi Et Et N H2 O O N Prokain Et Et N OH N H2 O OH + plazma esteraz Amid hidrolizi Et CH3 CH3 NH O NH
Monoetil glisil ksilid
amidaz Et NH O O H CH3 CH3 NH2 +
Faz II (konjügasyon) reaksiyonları, moleküle sülfat, glukuronik asit
gibi küçük, polar, iyonize olabilen grupların enzimatik olarak katıldığı, bir anlamda sentez reaksiyonlarıdır.
Bu reaksiyonlar sonucunda oluşan konjügatlar (Faz II metaboliti), çoğunlukla idrarla atılırlar.
Glukuronik asit konjügasyonu (glukuronidasyon) Sülfat konjügasyonu (sülfatasyon-sülfasyon)
Amino asit (glisin, glutamin ve diğer) konjügasyonu Asetilasyon
Glukuronidasyon O OH OH UDPGA O OH O Glukuronik asit
Sülfasyon/Sülfatasyon OH O N H C H3 OH O N C H3 S O O O H Parasetamol
Metilasyon O H OH OH NH2 O H OH OH NH CH3 Noradrenalin
Asetilasyon N O NH NH2 N O NH NH O C H3 İzoniazid
Amino asit konjugasyonu O OH O NH O O H Benzoik asit Glisin Hippürik asit
Metabolizmanın ilaç aktivitesi üzerine etkisi ve yeni ilaç geliştirmedeki önemi
• Faz II reaksiyonları sonucunda genellikle inaktif metabolitler
oluşurken,
• Faz I reaksiyonları sonucunda;
• Farmakolojik etkinin azalması- Deaktivasyon • Farmakolojik aktivitenin artması- Aktivasyon • Toksisitede artış- İntoksikasyon
• Metabolitler incelenerek daha az toksik
bileşiklere geçilebilir.
• Metabolizma ilaç atılımını kolaylaştırdığı için, etki
süresi değiştirilmiş bileşiklerin tasarlanmasında da önemlidir.
• Metabolizmanın bilinmesi, daha iyi absorpsiyon
ve taşınma özelliklerine sahip bileşiklerin geliştirilmesinde de yardımcı olabilir.
