HIZ VE DOĞRULUK
• Bir eylemi hızlı bir şekilde yaptığınızda doğruluk azalmaktadır.
• 1899’daki çalışmasında woodworth, düz bir çizgi çizme hareketinde doğruluk-hız ilişkisini araştırdı.
• Doğruluk; mesafe ve hız arttığında düşmekteydi
• Bu probleme temel katkı ise FITT’S tarafından geldi.
• FITT’S hız ve doğruluğu matematiksel olarak ilk tanımlayan kişidir.
FITTS KANUNU
• Bu kanunda açıklanan önemli nokta
kişilerin doğruluk için hızdan yararlanma eğilimlerinin olduğudur.
• YANİ; hareket süresi doğruluk önemsenmediğinde doğruluğun
önemsendiği durumlara göre daha kısa olacaktır.
doğruluk önemsenirse daha yavaş
• Hareket
doğruluk önemsenmezse daha hızlı
• Hareket mesafesinin artması hareket süresini de arttırır. Ancak burada önemli
olan hareket mesafesi 8 kat artarken hareket süresinin 2 kat artmasıdır.
böylece eklenen hareket mesafesi hareket süresindeki küçük artışlarla
başarılabilmektedir. Örn/ baseball
sopasının savurma mesafesi arttığında hız sadece biraz artar. Buna voleybolda smaç,
disk atmada atış kolunu da örnek verebiliriz.
• Hızlı pas vermek isteyen basketbol oyuncusu neden hata yapmaktadır?
çünkü hareket mesafesi ve süresinin etkileri hareket yapılırken hareketin doğruluğu için
hızda meydana gelen değişimlere etki etmektedir. Yani feedback kullanımı için
zamanın kısıtlı olması hızlı hareketlerin düzeltilmesini de azaltmaktadır.
• Feedback ve doğrulama için sürenin az olduğu daha fazla hatanın gözlendiği hızlı
hareketler niçin yapılmaktadır?
• Öncelikle bilinmesi gereken motor programın kastaki kasılma ve kasta
üretilecek olan kuvvet miktarından sorumlu olduğudur. Harekete katılan her kas yada
kas grubuna harekete ilişkin kuvvetler uygulanmaktadır ve bu kuvvetler dizini
MOTOR PROGRAMDA kodludur.
• Hareketin hızındaki değişiklikler harekete ilişkin programda ciddi değişiklikler
yaratarak programı bozar. Ancak programı bozmayacak şekilde hızda değişmeler
yapılabilir.
Örn/ 0 6.9km/saat hız aralığı yürüme kabul edilirken,
7km/saat ve üzeri hız aralığı koşma hızı kabul edilmektedir.
ÖZETLERSEK
1. Harekete katılan farklı kasların relaktif kuvveti, üyelerin gerçek yörüngesinin
belirlenmesinde ana faktördür.
2. Bu kuvvetlerdeki tutarsızlık kuvvetin max.
yaklaşmasıyla büyüyecektir.
3. Hareket süresi azaldığında daha fazla kuvvete ihtiyaç duyulacaktır.
4. Daha fazla kuvvet ise daha fazla değişkenlik yaratacaktır ve bunda hareketin amaçlanan yörüngeden
sapmasına neden olacaktır.
FITTS KANUNUNA GÖRE
1. Hareket mesafesi(genişliği) arttığında hareket süresi çok az artmaktadır.
2. Hareketin doğruluk amacı arttığında hareket süresi de artar.
3. Hareket süresi, hareket hızının hedef mesafesi (genişliğine) olan verili oranı için
sabittir.
4. Bu ilkeler farklı hareket çevresi, insan tipi ve vücut parçasına göre farklılık gösterir.
ÇOK KUVVETLİ BİR HAREKETİN ÜRETİMİNDE AŞAĞIDAKİ
DURUMLAR GÖZLENİR
• Zamanlama hataları azalır. (hız artar,hrk süresi kısalırsa)
• Hrk’e eklenen yük hedefe ulaşma açısından hatayı azaltır.
