TÜRKĐYE HALK BANKASI A.Ş.

(1)

1 OCAK – 30 HAZĐRAN 2004 HESAP

DÖNEMĐNE AĐT KAMUYA AÇIKLANACAK KONSOLĐDE OLMAYAN MALĐ TABLOLAR, MALĐ TABLOLARA ĐLĐŞKĐN DĐPNOTLAR ĐLE BAĞIMSIZ SINIRLI DENETĐM RAPORU

(2)

1 OCAK – 30 HAZĐRAN 2004 HESAP DÖNEMĐNE AĐT BAĞIMSIZ SINIRLI DENETĐM RAPORU

TÜRKĐYE HALK BANKASI A.Ş. YÖNETĐM KURULU’NA

1. Türkiye Halk Bankası A.Ş.’nin (“Banka”) 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle hazırlanan bilançosu ile aynı tarihte sona eren döneme ait bilançodışı yükümlülükler, kâr ve zarar, özkaynak değişim ve nakit akım tabloları sınırlı denetime tabi tutmuş bulunuyoruz. Rapor konusu mali tablolar Banka yönetiminin sorumluluğundadır.

Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, gerçekleştirilen sınırlı denetime dayanarak bu mali tablolar üzerine rapor sunmaktır.

2. Sınırlı denetim, 4389 sayılı Bankalar Kanunu uyarınca yürürlüğe konulan hesap ve kayıt düzeni ile muhasebe ve bağımsız denetim ilkelerine ilişkin düzenlemelere uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu düzenlemeler, sınırlı denetimin mali tablolarda önemli bir yanlışlığın bulunup bulunmadığına dair sınırlı bir güvence verecek şekilde planlanmasını ve yapılmasını öngörür. Sınırlı denetim, temel olarak mali tabloların analitik yöntemler uygulanarak incelenmesi, doğruluğunun sorgulanması ve denetlenenin yönetimi ile görüşmeler yapılarak bilgi toplanması ile sınırlı olduğundan, tam kapsamlı denetime kıyasla daha az güvence sağlar. Tam kapsamlı bir denetim çalışması yürütülmemesi nedeniyle bir denetim görüşü bildirilmemektedir.

3. Banka’nın 31 Aralık 2003 tarihi itibarıyla hazırlanan mali tabloları, başka bir denetim şirketi tarafından bağımsız denetime tabi tutulmuş olup, sözkonusu denetim şirketi, 20 Şubat 2004 tarihli bağımsız denetim raporunda olumlu görüş bildirmiştir.

4. Banka’nın mali tablolarında birlikte kontrol edilen iştirakler hesap grubu altında yeralan 30 Haziran 2004 tarihinde Türk Lirasının paranın satınalma gücüne göre 61,269 Milyar TL olarak kayıtlı bulunan Demir HalkBank N.V.’nin endekslenmiş bedeli söz konusu iştirakin 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle bağımsız denetimden geçmiş mali tablolarının bulunmaması sebebiyle, 31 Aralık 2003 tarihi mali tablolarında yer alan özkaynaklar toplamı ile mukayese edilmiştir.

(3)

5. Gerçekleştirmiş olduğumuz sınırlı denetim sonucunda, yukarıdaki paragrafta açıklanan hususun mali tablolar üzerindeki etkileri haricinde, ilişikteki mali tabloların, Türkiye Halk Bankası A.Ş.’nin 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle mali durumunu ve aynı tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonuçlarını ve nakit akımlarını Bankalar Kanununun 13’üncü maddesi gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen muhasebe ilke ve standartlarına uygun olarak doğru bir biçimde yansıtmadığına dair önemli herhangi bir hususa rastlanmamıştır.

Ankara, 16 Ağustos 2004

DENETĐM SERBEST MALĐ MÜŞAVĐRLĐK A.Ş.

Member Firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU

Bülent Beydüz

Sorumlu Ortak Başdenetçi

(4)

30 HAZĐRAN 2004 TARĐHĐ ĐTĐBARĐYLE HAZIRLANAN VE BAĞIMSIZ SINIRLI DENETĐME TABĐ TUTULAN KAMUYA AÇIKLANACAK KONSOLĐDE OLMAYAN MALĐ

TABLOLAR, BUNLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMA VE DĐPNOTLAR ĐLE BAĞIMSIZ SINIRLI DENETĐM RAPORU

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen "Kamuya Açıklanacak Mali Tablolar ile Bunlara Đlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında 17 Sayılı Tebliğ"e göre raporlama paketi aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır.

• Birinci Bölüm : BANKA HAKKINDA GENEL BĐLGĐLER

• Đkinci Bölüm : KONSOLĐDE OLMAYAN MALĐ TABLOLAR

• Üçüncü Bölüm : MUHASEBE POLĐTĐKALARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

• Dördüncü Bölüm : MALĐ BÜNYEYE ĐLĐŞKĐN BĐLGĐLER

• Beşinci Bölüm : KONSOLĐDE OLMAYAN MALĐ TABLOLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMA

VE DĐPNOTLAR

• Altıncı Bölüm : DĐĞER AÇIKLAMA VE DĐPNOTLAR

• Yedinci Bölüm : BAĞIMSIZ SINIRLI DENETĐM RAPORUNA ĐLĐŞKĐN

AÇIKLAMALAR

Ekteki mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Muhasebe Uygulama Yönetmeliği ve ilgili Tebliğler ile Bankamız kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmedikçe Milyar Türk Lirası cinsinden Türk Lirasının cari satın alma gücüne göre yeniden ifade edilerek hazırlanmış olup bağımsız sınırlı denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur.

Yusuf Duran Ocak Erdal Ersoy Hasan Sezer Hasan Cebeci Bilanço

Konsolidasyon ve Dış Raporlama

Daire Başkanı

Genel Müdür Yardımcısı

Risk Yönetimi ve Kontrolden

Sorumlu Murahhas Aza

Genel Müdür, Đcra Kurulu

Başkanı

(5)

I. Banka'nın hizmet türü ve faaliyet alanlarına ilişkin açıklama 1

II. Banka’nın dahil olduğu gruba ilişkin açıklama 1

III. Diğer bilgiler 2

ĐKĐNCĐ BÖLÜM Konsolide Olmayan Mali Tablolar

I. Bilanço 4

II. Bilanço dışı yükümlülükler tablosu 6

III. Gelir tablosu 7

IV. Özkaynak değişim tablosu 8

V. Nakit akım tablosu 9

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Muhasebe Politikalarına Đlişkin Açıklamalar

I. Sunum esaslarına ilişkin açıklamalar 10

II. Đştirak yatırımları ile ilgili açıklamalar 11

III. Yabancı para işlemler ile ilgili açıklamalar 11

IV. Vadeli işlemler ve opsiyon sözleşmeleri ile türev ürünlere ilişkin açıklamalar 12

V. Finansal araçların netleştirilmesine ilişkin açıklamalar 12

VI. Faiz gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar 13

VII. Ücret ve komisyon gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar 13

VIII. Alım satım amaçlı menkul değerlere ilişkin açıklamalar 13

IX. Satış ve geri alış anlaşmaları ve menkul değerlerin ödünç verilmesi işlemlerine ilişkin açıklamalar 14 X. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler, satılmaya hazır menkul değerler ile banka kaynaklı 15

krediler ve alacaklara ilişkin açıklamalar

XI. Banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile ayrılan özel karşılıklara ilişkin açıklamalar 16 XII. Şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar 18

XIII. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar 18

XIV. Kiralama işlemlerine ilişkin açıklamalar 19

XV. Karşılıklar ve şarta bağlı yükümlülüklere ilişkin açıklamalar 19

XVI. Çalışanların haklarıyla ilgili yükümlülüklere ilişkin açıklamalar 20

XVII. Vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar 20

XVIII. Borçlanmalara ilişkin ilave açıklamalar 22

XIX. Ödenmiş sermaye ve hisse senedi stoğuna ilişkin açıklamalar 23

XX. Aval ve kabullere ilişkin açıklamalar 23

XXI. Devlet teşviklerine ilişkin açıklamalar 23

XXII. Raporlamanın bölümlemeye göre yapılmasına ilişkin açıklama ve dipnotlar 23

XXIII. Diğer hususlar 23

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Mali Bünyeye Đlişkin Bilgiler

I. Finansal araçların kullanım stratejisi ve yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar 24

II. Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin açıklama ve dipnotlar 24

III. Kredi riskine ilişkin açıklama ve dipnotlar 28

IV. Piyasa riskine ilişkin açıklama ve dipnotlar 29

V. Kur riskine ilişkin açıklama ve dipnotlar 30

VI. Faiz oranı riskine ilişkin açıklama ve dipnotlar 32

VII. Likidite riskine ilişkin açıklama ve dipnotlar 36

VIII. Finansal varlık ve yükümlülüklerin rayiç değeri ile gösterilmesine ilişkin açıklama ve dipnotlar 37 IX. Başkalarının nam ve hesabına yapılan işlemler, inanca dayalı işlemlere ilişkin açıklama ve dipnotlar 37

X. Faaliyet bölümlerine ilişkin açıklama ve dipnotlar 38

(6)

BEŞĐNCĐ BÖLÜM

Konsolide Olmayan Mali Tablolara Đlişkin Açıklama ve Dipnotlar

I. Aktif kalemlere ilişkin açıklama ve dipnotlar 39

II. Pasif kalemlere ilişkin açıklama ve dipnotlar 51

III. Gelir tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 59

IV. Nazım hesaplara ilişkin açıklama ve dipnotlar 62

V. Özkaynak değişim tablosuna ilişkin açıklaması gereken husular 65

VI. Nakit akım tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 65

VII. Banka birleşme ve devirleri ile bankalarca iktisap edilen ortaklıkların muhasebeleştirilmesine

ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 67

VIII. Banka'nın dahil olduğu risk grubu ile ilgili açıklama ve dipnotlar 67

IX. Enflasyon muhasebesine ilişkin açıklama ve dipnotlar 70

X. Bilanço sonrası hususlara ilişkin açıklama ve dipnotlar 74

ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklama ve Dipnotlar

I. Banka’nın faaliyetine ilişkin diğer açıklamalar 75

YEDĐNCĐ BÖLÜM

Sınırlı Denetim Raporuna Đlişkin Açıklamalar

I. Bağımsız Sınırlı denetim raporuna ilişkin açıklamalar 75

(7)

I. BANKA’NIN HĐZMET TÜRÜ VE FAALĐYET ALANLARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMA :

a) Banka hakkında genel bilgiler: Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi (Banka) 2284 no’lu kanun kapsamında 1933 yılında Türkiye’de kurulmuş bir kamu iktisadi teşebbüsüdür. Banka 30 Haziran 2004 tarihi itibarıyla, Kıbrıs şubeleri de dahil olmak üzere 516 şubesi ile faaliyet göstermektedir.

b) Banka’nın yeniden yapılandırma süreci: 4603 no’lu “Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Yasası”, 2000-2002 dönemini kapsayan “Makro Ekonomik Program” çerçevesinde hazırlanmıştır. Bu yasanın amacı, uluslararası normları ve rekabeti yakalayabilmek için sözkonusu bankaların modernize edilmesi ve banka hisselerinin büyük bir kısmının özel sektördeki gerçek ve tüzel kişilere satılmasıdır. Banka 14 Nisan 2001 tarihinde gerçekleşen olağanüstü genel kurul ile kuruluşun yapısını yeniden gözden geçirmiş, yeni bir yönetim kurulu seçmiş ve Banka’nın nominal sermayesi 250,000 milyar TL’dan 1,250,000 milyar TL’na çıkartılmıştır. Yeniden yapılanma süreci dahilinde, Banka özel görev zararlarına karşılık olarak Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı’ndan devlet tahvili almış ve Banka’nın tüm görev zararı alacakları 30 Nisan 2001 tarihinde kapatılmıştır. Buna ek olarak, önemli sayıdaki çalışandan yeni iş sözleşmesi imzalamaları istenmiş veya bu çalışanlar diğer devlet kuruluşlarına aktarılmıştır.

c) 4603 no’lu Kanun’un 2.2. maddesi uyarınca yeniden yapılandırma işlemlerinin tamamlanmasını müteakiben Banka’nın hisse satış işlemlerinin 4046 sayılı özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılması gerekmektedir. Yeniden yapılandırma ve hisse satış işlemlerinin bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren üç yıl içinde (25 Kasım 2003 tarihine kadar) tamamlanması gerekmektedir. Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere yarısı kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır; ancak mali tabloların kesinleşme tarihi itibari ile Bakanlar Kurulu tarafından resmi bir karar yayımlanmamıştır.

d) Bankanın hizmet türü ve faaliyet alanları: Banka'nın faaliyet alanı, ticari finansman ve kurumsal bankacılık, fon yönetimi işlemleri, bireysel bankacılık ve kredi kartı işlemlerini kapsamaktadır.

II. BANKA’NIN DAHĐL OLDUĞU GRUBA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMA:

Banka hisselerinin %99.99'u Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı’na aittir.

(8)

Sayfa No:

I. BÖLÜM: BANKA HAKKINDA GENEL BĐLGĐLER (devamı)

III. DĐĞER BĐLGĐLER :

Banka’nın yönetim merkezinin adresi, telefon ve faks numaraları, elektronik site adresi ve elektronik posta adresi aşağıda sunulmuştur.

1. Banka’nın Yönetim Merkezinin Adresi : Söğütözü Mahallesi 2. Cadde No:63 Ankara 2. Banka’nın Telefon ve Fax Numaraları :

Telefon : 0312 289 20 00 Fax : 0312 289 30 48

3. Banka’nın Elektronik Site ve Elektronik Posta Adresi:

Elektronik site adresi: www.halkbank.com.tr

(9)

I. Bilanço (EK:1-A)

II. Bilanço dışı yükümlülükler tablosu (EK:1-B) III. Gelir tablosu (EK:1-C)

IV. Özkaynak değişim tablosu (EK:1-D) V. Nakit Akım tablosu (EK:1-E)

(10)

Sayfa No:

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: MUHASEBE POLĐTĐKALARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR I. SUNUM ESASLARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Ekteki mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar 01.10.2002 tarihinde yürürlülüğe giren Muhasebe Uygulama Yönetmeliği (“MUY”) ve muhasebe standartları hakkındaki tebliğlere uygun olarak hazırlanmıştır.

Mali tabloların hazırlanmasında kullanılan muhasebe politikalarında yıl sonuna göre değişiklik yapılmamıştır.

Aksi belirtilmedikçe ekteki mali tablolarda belirtilen parasal değerler Milyar TL’dir.

16 Temmuz 2004 tarih ve 25524 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile değiştirilen “Muhasebe Uygulama Yönetmeliğine Đlişkin 14 Sayılı Tebliğ - Mali Tabloların Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Düzenlenmesine Đlişkin Muhasebe Standardı” tebliğinin 5. maddesinin “e” bendi gereğince Devlet Đstatistik Enstitüsü verilerine göre son üç yıllık kümülatif enflasyon oranının yüzde yüz veya üzerinde ve cari yıl enflasyon oranının yüzde on veya üzerinde gerçekleşmesi durumunda enflasyon muhasebesinin uygulanması zorunludur.

Aksi belirtilmedikçe Bilanço, Bilanço Dışı Yükümlülükler Tablosuna ilişkin açıklama ve dipnot bilgilerinde yer alan “Önceki Dönem”ler 31.12.2003, Gelir Tablosu, Özkaynak Değişim Tablosu ve Nakit Akım Tablosuna ilişkin açıklama ve dipnot bilgilerinde yer alan “Önceki Dönem”ler ise 30.06.2003 tarihlerini ifade etmektedir.

Paranın 30.06.2004 tarihi itibariyle satın alma gücüne göre ifade edilebilmesi bakımından, daha önce kamuya açıklanmış olan 30.06.2003 tarihli Gelir Tablosu, Özkaynak Değişim Tablosu ve Nakit Akım Tablosu, tutarlar 1.105300 katsayısı ile çarpılarak düzeltilmiş haliyle; 31.12.2003 tarihli Bilanço, Bilanço Dışı Yükümlülükler Tablosu, tutarlar 1.081359 katsayısı ile çarpılarak düzeltilmiş haliyle gösterilmiştir.

Mali tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme esasları aşağıda detaylı olarak sunulmuştur.

(11)

(devamı)

II. ĐŞTĐRAK YATIRIMLARI ĐLE ĐLGĐLĐ AÇIKLAMALAR

Türk Lirası karşılığı alınan iştirakler, maliyet bedellerinden bu kuruluşların oluşturmalarına izin verilen yeniden değerleme değer artış fonu gibi fonların sermayelerine eklenmesi nedeniyle elde edilen tutarlar indirildikten sonra kalan tutarları üzerinden, sermaye artırımının tahsil tarihi itibarıyla oluşan endeksler kullanılmak suretiyle düzeltilmiş tutarları üzerinden değerlenmiştir. Đlgili varlığın değerinde kalıcı bir değer düşüklüğü olduğu takdirde değer düşüklüğü karşılığı ayrılmaktadır. Bu kapsamda, 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle defter değeri 50,905 TL olan Halk Finansal Kiralama A.Ş. için 44,722 TL ve 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle defter değeri 9,494 TL olan Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş. için 701 TL tutarlarında değer düşüklüğü karşılığı ayrılmış olup söz konusu tutar cari dönem gelir tablosunda “Kredi ve Diğer Alacaklar Karşılığı” hesabı içerisinde yansıtılmıştır.

Yurt dışında edinilmiş ve yabancı para olarak takip edilen iştirakler Banka’nın bilanço tarihindeki evalüasyon kurları ile değerlenmektedir. Yurt dışı yatırımlarda, net yatırımlardan kaynaklanan değer artışları, dolayısıyla da özkaynaklar altında muhasebeleştirilen kur farkları bulunmamaktadır.

III. YABANCI PARA ĐŞLEMLER ĐLE ĐLGĐLĐ AÇIKLAMALAR

Yabancı para aktif ve pasif parasal kalemler dönem sonlarında geçerli olan kurlardan Türk Lirası’na (“TL”) çevrilmektedir.

Yurt dışında kurulu ortaklıklardaki net yatırım ve iştiraklerin Türk parasına dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan kur farkları kambiyo karı veya zararı olarak kayıtlara yansıtılmıştır.

Borçlanmayı temsil eden menkul değerler ile parasal nitelikli finansal aktiflerin Türk parasına dönüştürülmesinden kaynaklanan farklar gelir tablosuna dahil edilmektedir.

(12)

Sayfa No:

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: MUHASEBE POLĐTĐKALARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

IV. VADELĐ ĐŞLEM VE OPSĐYON SÖZLEŞMELERĐ ĐLE TÜREV ÜRÜNLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka’nın türev işlemlerini ağırlıklı olarak para swapları işlemlerinden oluşturmaktadır. Banka’nın ana sözleşmeden ayrıştırılmak suretiyle oluşturulan türev ürünleri bulunmamaktadır.

Banka’nın swap işlemleri, para birimleri arasındaki uyumsuzluğu giderme ve likidite riskinden korunmaya yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma sağlamakla birlikte “Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi Standardı” (MUY 1) kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir.

Türev işlemlerden doğan yükümlülük ve alacaklar sözleşme tutarları üzerinden Bilanço Dışı Yükümlülükler arasında izlenmektedir.

Döviz ile ilgili türev işlemlerin rayiç değerinin tespitinde, bilanço tarihi itibarıyla vadeli döviz kurları piyasa fiyatlarının olmaması ve piyasa koşullarının çok değişken olduğu bir ortamda diğer yöntemler kullanılarak ileriye dönük güvenilir bir tahmin yapılmasının mümkün olmaması nedeniyle, cari piyasa kurlarının, vadede oluşması beklenen kurların bilanço tarihine indirgenmiş değerini yansıttığı varsayılmıştır. Buna bağlı olarak rayiç değer farkları sözkonusu işlemler ile ilgili sözleşme kurlarının bilanço tarihine indirgenmiş değerleri ile dönem sonu Banka evalüasyon kurları karşılaştırılarak hesaplanmıştır. Bu şekilde hesaplanan rayiç değer farkları pozitif veya negatif olmasına göre bilançoda sırasıyla “Faiz ve gelir tahakkuk ve reeskontları” ve “Faiz ve gider reeskontları” içerisinde gösterilmekte ve gelir tablosunda yansıtılmaktadır.

Banka’nın 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle özkaynak kalemleri arasında riskten korunma yedekleri bulunmamaktadır.

V. FĐNANSAL ARAÇLARIN NETLEŞTĐRĐLMESĐNE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR Finansal aktifler ile pasifler, yasal olarak netleştirmenin uygulanabilir olduğu veya Banka tarafından aktif ve pasiflerin netleştirme yöntemiyle realize edileceği öngörüldüğü durumda netleştirilerek mali tablolarda net tutarları üzerinden gösterilir.

Ekli mali tablolarda netleştirilmiş finansal araç bulunmamaktadır.

(13)

VI. FAĐZ GELĐR VE GĐDERLERĐNE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Faiz gelirleri ve giderleri tahakkuk esasına göre kayıtlara yansıtılmaktadır. Dövize endeksli TL kredilerin olumlu kur farkları faiz gelirleri, olumsuz kur farkları karşılık ve değer düşme giderleri; dövize endeksli menkul kıymetlerin olumlu kur farkları faiz gelirleri, olumsuz kur farkları ise diğer giderler içinde muhasebeleştirilmektedir. Đlgili mevzuat gereğince donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve diğer alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte ve söz konusu tutarlar tahsil edilene kadar gelir olarak kaydedilmemektedir. Faiz gelir ve gider kalemleri, enflasyondan arındırılarak, 30 Haziran 2004 tarihindeki parasal değerleriyle ifade edilmiştir.

VII. ÜCRET VE KOMĐSYON GELĐR VE GĐDERLERĐNE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Komisyon ve bankacılık hizmet gelirleri tahsil edildikleri dönemde gelir kaydedilmekte, bu gelir kalemleri dışında diğer tüm gelirler tahakkuk esasına göre kayıtlara intikal ettirilmektedir.

Finansal yükümlülüklere ilişkin olarak diğer kurum ve kuruluşlara ödenen ve işlem maliyetini oluşturan kredi ücret ve komisyon giderleri ilgili kredinin faiz giderinin bir parçası olarak değerlendirilmekte ve dönemsel olarak gider hesaplarına yansıtılmaktadır.

Sözleşmeler yoluyla sağlanan ya da üçüncü bir gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı, ortaklık alımı veya satımı gibi işlemlere ilişkin danışmanlık ve proje hizmetleri yoluyla sağlanan gelirler, niteliğine göre işlemin tamamlanması, hizmetin verilmesi süresince veya tahsil edildiklerinde gelir kaydedilmektedir.

VIII. ALIM SATIM AMAÇLI MENKUL DEĞERLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR Alım satım amaçlı menkul değerler piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kar sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden bağımsız olarak, kısa dönemde kar sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan varlıklardır. Alım satım amaçlı menkul kıymetler ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda alınırlar. Đlgili kıymetin elde edilmesine ilişkin işlem maliyetleri elde etme maliyetine dahil edilir. Sözkonusu menkul değerlerin maliyet değerleri ile piyasa değeri arasında oluşan fark faiz ve gelir tahakkuk ve reeskontları veya menkul değerler değer düşüş karşılığı hesabı altında muhasebeleştirilir.

Alım satım amaçlı menkul değerler içerisinde yer alan devlet tahvili ve hazine bonolarından Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (ĐMKB) işlem görenler bilanço tarihinde ĐMKB’de oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlarla, ĐMKB’de bilanço tarihinde işlem görmeyen menkul değerler ise işlem gören en son günün ağırlıklı ortalama fiyatının üzerine günlük faiz işletilerek hesaplanan fiyatlarla değerlenmektedir.

(14)

Sayfa No:

VIII. ALIM SATIM AMAÇLI MENKUL DEĞERLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

Alım satım amaçlı menkul değerlerin elde tutulması sırasında kazanılan faizler öncelikle faiz gelirleri içerisinde elde edilen kar payları ise temettü gelirleri içerisinde gösterilmektedir.

Alım satım amaçlı menkul kıymetlerin satış tutarı ile elde etme maliyeti arasındaki fark faiz geliri olarak kaydedilmektedir. Ancak, alım satım amaçlı menkul değerin satış fiyatının, satış tarihindeki iskonto edilmiş değerinin üzerinde olması halinde, satış tutarı ile iskonto edilmiş değer arasındaki olumlu fark sermaye piyasası işlemleri karları hesabına gelir olarak yazılmakta, menkul değerin satış fiyatının satış tarihindeki iskonto edilmiş değerinin altında olması halinde ise, iskonto edilmiş değer ile satış tutarı arasındaki olumsuz fark sermaye piyasası işlemleri zararları hesabına gider olarak yazılmaktadır. Bankanın satışı yapılan menkul kıymetin sistem üzerinde, satış tarihindeki iskonto edilmiş değerin hesaplanmasına ilişkin çalışmaları devam etmekte olup, halihazırda satış tarihindeki rayiç değer ile satış tutarı arasındaki farkları sermaye piyasası işlem zararları veya karları hesaplarında muhasebeleştirmektedir.

IX. SATIŞ VE GERĐ ALIŞ ANLAŞMALARI VE MENKUL DEĞERLERĐN ÖDÜNÇ VERĐLMESĐ ĐŞLEMLERĐNE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka, müşterilerle repo anlaşmaları çerçevesinde yapılan devlet tahvili alım-satım işlemlerini Tek Düzen Hesap Planı’na uygun olarak bilanço hesaplarında takip etmektedir. Dolayısıyla, repo anlaşması çerçevesinde müşterilere satılan devlet tahvilleri, Banka’nın repoya konu menkul değerleri sınıflamasına bağlı olarak sınıflandırılmakta ve ilgili hesabın değerleme esaslarına göre değerlemeye tabi tutulmaktadır. Repo işlemlerinden elde edilen fonlar ise pasif hesaplarda para piyasaları ana kalemi altında ayrı bir kalemde “Repo işlemlerinden sağlanan fonlar”

olarak yansıtılmaktadır. Repo işlemlerinden sağlanan fonlar için, hesaplanan faiz gider reeskontları bilançoda “Faiz ve gider reeskontları – Repo işlemlerinin”

hesabında yansıtılmaktadır.

Bu tür işlemler kısa vadeli olup tümüyle Devlet Đç Borçlanma Senetleri’nden oluşmaktadır.

Bu işlemlerden oluşan gelir ve giderler gelir tablosunda “Menkul Değerlerden Alınan Faizler” ve “Para Piyasası Đşlemlerine Verilen Faizler” hesaplarında gösterilmektedir.

30 Haziran 2004 tarihi itibariyla, Banka’nın ters repo işlemi bulunmamaktadır.

30 Haziran 2004 tarihi itibarıyla, Banka’nın ödünce konu edilmiş menkul değerleri yoktur.

(15)

X. VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK MENKUL DEĞERLER, SATILMAYA HAZIR MENKUL DEĞERLER ĐLE BANKA KAYNAKLI KREDĐLER VE ALACAKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

1. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan finansal varlıkları ifade etmektedir.

Satılmaya hazır finansal varlıklar, banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacaklar ve alım-satım amaçlılar dışında kalan finansal varlıkları ifade etmektedir.

Banka kaynaklı krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sağlama yoluyla yaratılan finansal varlıkları ifade etmektedir.

2. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler, satılmaya hazır finansal varlıklar ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar maliyet değerleri ile kayıtlara alınmaktadır.

Satılmaya hazır menkul değerler kayda alınmalarını izleyen dönemlerde rayiç değerle değerlenmektedir. Rayiç değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda rayiç değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve “Etkin Faiz Oranı (Đç Verim) Yöntemi” ile hesaplanan iskonto edilmiş değer rayiç değer olarak kabul edilmektedir. Satılmaya hazır menkul değerlerin rayiç değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kar ve zararlar, ilgili finansal varlığa karşılık gelen değerin tahsili, varlığın satılması, elden çıkarılması veya zaafiyete uğraması durumlarından birinin gerçekleşmesine kadar dönemin gelir tablosuna yansıtılmamakta ve özkaynaklar içindeki “Menkul Değerler Değer Artış Fonu” hesabında izlenmektedir. Đlgili varlığın değerinin tahsil edilmesi veya elden çıkarılması durumunda rayiç değer uygulaması sonucunda özkaynak hesaplarında oluşan rayiç değer farkları gelir tablosuna yansıtılmaktadır.

Satılmaya hazır menkul kıymetler portföyünde yer alan hisse senetleri borsaya kote olan şirketlere ait olmadığından dolayı, bu hisse senetlerine ilişkin piyasa değeri bulunmamaktadır. Bu sebeple ekli mali tablolarda bu hisse senetleri alım tarihleri itibariyle endekslenmesi sonucu bulunan değer ile ifade edilmiştir.

Satılmaya hazır menkul kıymetler portföyünde yer alan yabancı para finansal varlıklar (yurt dışı hisse senetleri), maliyet değerleri dönem sonu değerleme kuru ile TL’ye çevrilerek gösterilmiştir. Kur değişiminden kaynaklanan farklar ise ilgili dönem içerisinde kambiyo kar/zararı hesabında muhasebeleştirilmektedir.

(16)

Sayfa No:

X. VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK MENKUL DEĞERLER,

SATILMAYA HAZIR MENKUL DEĞERLER ĐLE BANKA KAYNAKLI KREDĐLER VE ALACAKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

3. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler, varsa değer azalışı için ayrılan karşılığın düşülmesinden sonra, iç verim oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti ile değerlemeye tabi tutulmaktadır.

4. Önceden vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak finansal varlık bulunmamaktadır.

5. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerden kazanılmış olan faiz gelirleri, kar/zarar tablosunda faiz geliri olarak muhasebeleştirilmektedir.

6. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin alım ve satım işlemleri teslim tarihine göre muhasebeleştirilmektedir.

7. Muhasebe Uygulama Yönetmeliği yürürlüğe girmeden önce, vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler, “Bankalarca Uygulanacak Tek Düzen Hesap Planı ve Đzahnamesi” doğrultusunda muhasebeleştirilmiştir.

XI. BANKA KAYNAKLI KREDĐLER VE ALACAKLAR ĐLE AYRILAN ÖZEL KARŞILIKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka, banka kaynaklı krediler ve alacakların ilk kaydını elde etme maliyeti ile yapmaktadır. Kayda alınmayı izleyen dönemlerde MUY’a ilişkin 1 Sayılı Tebliğ’e uygun olarak Banka kaynaklı kredilerin etkin faiz yöntemine göre muhasebeleştirilmesi gerekirken, sözkonusu kredilerin iskonto edilmiş değerleri ile basit faiz yöntemleri arasındaki farkların belirli bir önemlilik düzeyinin altında olması nedeniyle bu esasa göre muhasebeleştirilmemiştir.

Kullandırılan nakdi krediler, Tek Düzen Hesap Planı ve Đzahnamesi Hakkındaki Tebliğ’de belirtilen esaslara göre ilgili muhasebe hesapları kullanılarak muhasebeleştirilmektedir.

Tahsili ileride şüpheli olabilecek krediler için karşılık ayrılmakta ve masraf yazılmak suretiyle cari dönem karından düşülmektedir. Takipteki alacaklar karşılığı, mevcut kredilerle ilgili ileride çıkabilecek olası zararları karşılamak amacıyla, Banka yönetiminin kredi portföyünü kalite ve risk açısından değerlendirerek, ekonomik koşulları ve diğer etkenleri ve ilgili mevzuatı da göz önüne alarak ayırdığı tutardır.

(17)

XI. BANKA KAYNAKLI KREDĐLER VE ALACAKLAR ĐLE AYRILAN ÖZEL KARŞILIKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

Banka, 30 Haziran 2001 tarih ve 24448 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4672 Sayılı Kanun ile değişik 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun 3. maddesinin 11. fıkrası ve 11. maddesinin 12. fıkrası hükmüne istinaden yayımlanan "Bankalarca Karşılık Ayrılacak Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Ayrılacak Karşılıklara Đlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik" ile 31 Ocak 2002 tarih ve 34657 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış olan "Bankalarca Karşılık Ayrılacak Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Ayrılacak Karşılıklara Đlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Đlişkin Yönetmelik" uyarınca III., IV. ve V. grup kredileri için mevcut teminatları mümkün olduğu ölçüde dikkate almaksızın özel karşılık ayırmaktadır. Söz konusu özel karşılıklar, “Karşılık ve Değer Düşme Giderleri-Özel Karşılık Giderleri”

hesapları kullanılarak kar-zarar hesaplarına intikal ettirilmektedir.

Söz konusu kredilerle ilgili cari dönem içinde ayrılan karşılıklara istinaden yapılan tahsilatlar gelir tablosunda "krediler ve diğer alacaklar karşılığı" hesabından düşülmekte, önceki dönemlerde karşılık ayrılmış ya da aktiften silinmiş olan kredilere istinaden yapılan anapara tahsilatları "diğer faaliyet gelirleri" hesabına, faiz gelirleri ise "takipteki alacaklardan alınan faizler" hesabına kaydedilmektedir.

Serbest kalan karşılık tutarları “Karşılık ve Değer Düşme Giderleri-Özel Karşılık Giderleri” hesabına ters kayıt verilerek kapatılmaktadır. Önceki yıllarda karşılık ayrılan kredilerle ilgili olarak serbest kalan karşılık tutarları ise “Geçmiş Yıllar Giderlerine ait Tahsilat ” hesabına alacak vererek kapatılmaktadır.

Özel karşılıkların dışında, Banka yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri çerçevesinde kredi ve diğer alacakları için genel kredi karşılığı ayırmaktadır.

Uygulanan genel kredi karşılığı nakdi kredi ve diğer alacaklar için binde 5, gayri nakdi krediler için binde 1’dir.

Aynı yıl içinde serbest kalan karşılıklar Karşılık Giderleri hesabına alacak verilmek suretiyle, geçmiş yıllarda ayrılan karşılıkların serbest kalan bölümü ise Diğer Faaliyet Gelirleri hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmektedir.

(18)

Sayfa No:

XII. ŞEREFĐYE VE DĐĞER MADDĐ OLMAYAN DURAN VARLIKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka'nın edinmiş olduğu iştirak ve bağlı ortaklıkları ile ilgili şerefiye tutarı yoktur.

Maddi olmayan duran varlıklar enflasyona göre düzeltilmiş maliyet tutarları ile izlenmekte olup, amortisman, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak %20 oranında ayrılmaktadır. Amortismana tabi varlıkların maliyetine ilave edilmiş varsa kur farkı, finansman giderleri ve yeniden değerleme artışı ile ilgili varlığın maliyetinden düşülerek bulunan yeni değerler üzerinden enflasyona göre düzeltme işlemine tabi tutulmuştur.

Muhasebe tahminlerinde amortisman süresi, amortisman yöntemi veya kalıntı değer bakımından cari dönemde veya sonraki dönemlerde önemli etkilerinin olması beklenen bir değişiklik yoktur.

XIII. MADDĐ DURAN VARLIKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Gayrimenkuller enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerleri ile izlenmekte ve varsa değer düşüklüğü için karşılık ayrılmaktadır. MUY’a ilişkin 2 Sayılı Tebliğ uyarınca gayrimenkuller için bilanço tarihi itibarıyla Banka’nın Đnşaat-Emlak Bölüm Müdürlüğü tarafından 2002 ve 2003 yılları içerisinde değerleme çalışması yapılmış olup, ekspertiz değerleri endekslenmiş net defter değerlerinin altında gerçekleşen binalar için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır.

Maddi duran varlıklar enflasyona göre düzeltilmiş maliyet bedelleri üzerinden normal amortisman yöntemi kullanılmak suretiyle tahmini ekonomik ömürlerine göre amortismana tabii tutulmaktadır. Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmini ekonomik ömür olarak öngörülen süreler aşağıda verilmektedir.

Amortisman Oranı (%)

Binalar 2

Kasalar 2

Diğer Menkuller 12-20

Leasing Yoluyla Alınan Menkuller 12-20

Özel Maliyet Bedelleri 20

(19)

XIII. MADDĐ DURAN VARLIKLARA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kazanç ve kayıplar paranın cari satın alma gücüne göre düzeltilmiş net aktif değerleri ve satış gelirleri dikkate alınarak hesaplanmakta, gelir tablosunda diğer faaliyet gelirleri veya diğer faaliyet giderleri ile bilançoda özkaynak kalemleri içinde sınıflanmaktadır.

Maddi duran varlığın onarım maliyetlerinden varlığın ekonomik ömrünü uzatıcı nitelikte olanlar aktifleştirilmekte, diğer onarım maliyetleri ise gider olarak kayıtlara yansıtılmaktadır.

Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır.

Muhasebe tahmininde, cari dönemde önemli bir etkisi olan ya da sonraki dönemlerde önemli bir etkisi olması beklenen değişiklik bulunmamaktadır.

XIV. KĐRALAMA ĐŞLEMLERĐNE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Finansal kiralama yoluyla edinilen sabit kıymetler MUY’a ilişkin 4 Sayılı Tebliğ’deki

“Kiralama Đşlemlerine Đlişkin Muhasebe Standardı”nın 7. maddesi çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir.

Finansal kiralama işlemi her muhasebe döneminde faiz giderine ek olarak amortismana tabi varlıklar için amortisman giderine yol açmaktadır. Kullanılan amortisman süresi 2 Sayılı Tebliğ “Maddi Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesi Standardı”na uygun olarak hesaplanmakta olup uygulanan süre 5-8 yıldır.

Banka’nın kiralayan konumunda bulunduğu finansal kiralama işlemleri yoktur.

XV. KARŞILIKLAR VE ŞARTA BAĞLI YÜKÜMLÜLÜKLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Krediler ve diğer alacaklar için ayrılan özel ve genel karşılıklar dışında kalan karşılıklar ve şarta bağlı yükümlülükler MUY’un 8 Sayılı Tebliği’ne uygun olarak ayrılmaktadır. Mali bünyeyi etkileyebilecek boyuttaki işlemler için verileri net olanlar için verilere dayanılarak, aksi durumda olanlar için tahmini olarak karşılık ayrılmaktadır.

Bilanço tarihi itibarıyla geçmiş olayların bir sonucu olarak ortaya çıkması muhtemel olan ve tutarı güvenilir bir şekilde ölçülebilen şarta bağlı olay bulunmamaktadır.

(20)

Sayfa No:

XVI. ÇALIŞANLARIN HAKLARIYLA ĐLGĐLĐ YÜKÜMLÜLÜKLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Çalışanların haklarına ilişkin haklar MUY 10 sayılı tebliğ “Banka Çalışanlarının Haklarının Muhasebeleştirilmesi Standardı” hükümleri kapsamında muhasebeleştirilmiştir.

Kıdem ve ihbar tazminatlarından doğan yükümlülükler için ayrılan karşılık tutarına esas fiili ödeme oranlarının 5 yıllık basit aritmetik ortalamasını aşacak şekilde 100 % karşılık ayrılmıştır. Kıdem ve ihbar tazminatlarından ayrılan toplam karşılık tutarı 127,005 Milyar TL’dır.

Banka’nın 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle bilanço tarihinden itibaren 12 aydan daha uzun sürede sözleşme süresi dolacak belirli süreli sözleşmelerle istihdam edilen çalışanı bulunmamaktadır.

Mülga Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi’nden devir alınan personelin bağlı olduğu ve SSK Kanunu’na tabi olarak faaliyet gösteren bir adet personel sandığı bulunmaktadır. Sözkonusu sandığın 31 Aralık 2003 tarihi itibarıyla yapılmış olan aktüerya çalışmasına göre herhangi bir fiili ve teknik açığının olmadığı tespit edilmiştir. Sözkonusu sandığın 30 Haziran 2004 tarihli aktüerya çalışması hazır bulunmamaktadır.

Personelin önemli bir bölümünün bulunduğu Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi Personel Yardımlaşma Sandığı ile ilgili herhangi bir yükümlülük bulunmamaktadır.

XVII. VERGĐ UYGULAMALARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

2002 yılı gelirleri için kurumlar vergisi oranı %30 olup, %10 oranında fon payının eklenmesi ile efektif kurumlar vergisi oranı %33 olarak uygulanmış, kurumlar vergisinden istisna tutulan yatırım indirimi üzerinden ise % 19.8 oranında stopaj hesaplanmıştır, ayrıca, yine 24 Nisan 2003 tarihine kadar 2002 yılı gelirleri de dahil olmak üzere geçmiş yıl gelirlerinin dağıtılması durumunda, dağıtılan kazancın kurumlar vergisine tabi olan kısmı, şirketin halka açık olup olmamasına göre sırasıyla

%5.5 veya %16.5 oranında stopaja tabi tutulmuştur.

24 Nisan 2003 tarihinde yayımlanan 4842 sayılı kanunla yapılan düzenlemeler çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %10 fon payının kaldırılmasıyla, 2003 yılı gelirlerinden başlamak üzere kurumlar vergisi oranı %30 olarak uygulanmaktadır. Ancak, 2 Ocak 2004 tarihinde yayımlanan 5035 sayılı kanunla yapılan düzenlemeler çerçevesinde sadece 2004 yılı kazançlarının vergilendirilmesinde uygulanacak kurumlar vergisi oranının % 33 olması hükme bağlanmıştır.

(21)

XVII. VERGĐ UYGULAMALARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

24 Nisan 2003 tarihinden itibaren, 2002 ve önceki yıl karları da dahil olmak üzere, dönem karı, dağıtılmaması, sermayeye ilave edilmesi veya tam mükellef kurumlara dağıtılması durumlarında stopaja tabi olmazken, tam mükellef gerçek kişilere, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefiyeti olmayanlara, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden muaf olanlara, dar mükellef kurumlara (Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç), dar mükellef gerçek kişilere ve gelir vergisinden muaf dar mükelleflere yapılacak kar dağıtımı %10 oranında stopaja tabidir (fon payı uygulamasının 31 Aralık 2003 tarihine kadar yürürlükte olması nedeniyle bu tarihe kadar yapılacak olan kar dağıtımlarında efektif vergi oranı %11 olmaktadır). Ancak, dağıtıma konu dönem karının; 31 Aralık 1998 veya daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançlara, 31 Aralık 2002 veya daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen ve kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlara ve 24 Nisan 2003 tarihinden önceki müracaatlara istinaden düzenlenmiş olan teşvik belgeleri kapsamındaki harcamalara istinaden hesaplanan ve üzerinden %19.8 stopaj ödenmiş yatırım indirimi tutarından kaynaklanan kazançlara isabet eden kısmı stopaja tabi değildir.

Kurumlar vergisine tabi kazancın belirlenmesinde dikkate alınan yatırım indirimi için 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren, üzerinden indirim hesaplanacak harcamaların yatırım teşvik belgesine bağlanmış olma koşulu ve indirim konusu yapılan tutarın stopaja tabi tutulması uygulaması kaldırılmış, buna karşılık indirim tutarı azami %40 olarak belirlenmiştir. Ancak, 24 Nisan 2003 tarihinden önceki müracaatlara istinaden düzenlenmiş olan teşvik belgeleri kapsamında bu tarihten sonra yapılacak olan yatırımlar üzerinden hesaplanacak yatırım indirimi ile yine bu tarihten önce yapılmış olup kazancın yetersizliği nedeniyle sonraki dönemlere devreden yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın dağıtılmasın %19.8 stopaj yapılması öngörülmüştür. Diğer yandan, bu tarihten önce yapılmış olan müracaatlara istinaden alınmış olan teşvik belgeleriyle ilgili olarak 15 Mayıs 2003 tarihine kadar bağlı bulunulan vergi dairesine yazılı bildirimde bulunmak şartıyla, 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren yapılan yatırım harcamaları için yatırım indirim oranının %40’a çekilmesi suretiyle, bu şekilde yeni düzenlemeler çerçevesinde hesaplanan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19.8 oranında stopajın ödenmemesi imkanı getirilmiştir.

Söz konusu tercihi kullanmamış olan mükelleflere, 30 Aralık 2003 tarihinde yayımlanan 5024 sayılı kanunla kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ocak 2004 tarihinden sonra verilecek ilk geçici vergi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar yeniden tercihte bulunma hakkı tanınmıştır.

(22)

Sayfa No:

XVII. VERGĐ UYGULAMALARINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR (devamı)

Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden

%30 (24 Nisan 2003 tarihinden önce %25) oranında geçici vergi hesaplanarak ödenmekte, ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir. 2 Ocak 2004 tarihinde yayımlanan 5035 sayılı kanun çerçevesinde 2004 yılı üçer aylık geçici vergilendirme dönemleri ile ilgili geçici verginin hesabında da

%33 oranı dikkate alınacaktır.

Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın on beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir (2002 - 3 taksitte).

2003 ve önceki yıllarda Kurumlar Vergisi, Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulmamış vergiye tabi kar üzerinden hesaplanmaktadır.

30 Aralık 2003 tarihinde yayımlanan 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren vergiye tabi kazancın enflasyona göre düzenlenmiş mali tablolar üzerinden hesaplanması hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede 31 Aralık 2003 tarihli bilançonun söz konusu kanunla getirilen düzenlemeler çerçevesinde düzeltilmiş aktif toplamından düzeltilmiş sermaye, düzeltilmiş hisse senetleri ihraç primleri ve düzeltilmiş hisse senedi iptal karları ile borç toplamının çıkarılması sonucu bulunan fark, geçmiş yıllar kar/zararı hesabında gösterilecek, bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl karı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl zararı ise zarar olarak kabul edilmeyecektir. Yine 2003 ve önceki hesap dönemlerine ait beyannamelerde yer alan indirilemeyen geçmiş yıl mali zararları 2004 ve daha sonraki hesap dönemlerinde mukayyet (kayıtlı) değerleri ile dikkate alınacaktır.

30 Aralık 2003 tarihinde yayımlanan 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren vergiye tabi kazancın 30 Haziran 2004 itibariyle enflasyona göre düzenlenmiş mali tablolar üzerinden hesaplanması gerekmekte olup, Maliye Bakanlığının 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu’na ilişkin gerekli tebliğleri rapor tarihi itibariyle yayınlamaması sebebiyle, 30 Haziran 2004 dönemine ait mali tablolara halihazırda yürürlükte olan kanun ve tebliğler dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi karşılığı yansıtılmıştır.

XVIII. BORÇLANMALARA ĐLĐŞKĐN ĐLAVE AÇIKLAMALAR

Banka, borçlanma araçlarını 1 sayılı Tebliğ’de belirtildiği şekilde muhasebeleştirmektedir. Borçlanma araçlarının muhasebeleştirilme ve değerleme yöntemleri ile borçlanmayı temsil eden yükümlülükler açısından riskten korunma teknikleri uygulanmamaktadır.

Banka tarafından hisse senedine dönüştürülebilir tahvil ihraç edilmemiştir. Banka’nın kendisinin ihraç ettiği borçlanmayı temsil eden araçlar satış bedelleri üzerinden kayda alınmakta ve her gün gider reeskontu hesaplanmaktadır.

(23)

XIX. ÖDENMĐŞ SERMAYE VE HĐSSE SENETLERĐ STOĞUNA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka’nın, cari dönemde hisse senedi ihracı ile ilgili işlem maliyetleri bulunmamaktadır.

XX. AVAL VE KABULLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Aval ve kabuller, müşterilerin ödemeleri ile eşzamanlı olarak gerçekleştirilmekte ve olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı işlemlerde gösterilmektedir. Aktif karşılığı bir yükümlülük olarak gösterilen aval ve kabuller bulunmamaktadır.

XXI. DEVLET TEŞVĐKLERĐNE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka’nın cari ve önceki dönemde almış olduğu devlet teşviği bulunmamaktadır.

XXII. RAPORLAMANIN BÖLÜMLEMEYE GÖRE YAPILMASINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMA VE DĐPNOTLAR

Bankanın mevcut bilgisayar işletim sisteminin yeterli olmaması sebebiyle 17 sayılı Tebliğ gereği bölümlemeye göre raporlama bilgilerinin kamuya açıklanmasına ilişkin raporlama esasları yerine getirilememiştir.

XXIII. DĐĞER HUSUSLAR

Konsolide Mali Tabloların Düzenlenmesi;

Banka, önemlilik ilkesi çerçevesinde 31 Aralık 2002 ve önceki dönemler itibarıyla konsolide mali tablo hazırlamamaktadır. Ancak, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 28 Ağustos 2003 tarih ve BDDK.ĐZL.20.80-10268 sayılı yazısı gereğince Banka’nın %45 oranında sermaye payına sahip olduğu Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin, sözü edilen Şirket’in ana sözleşmesi uyarınca 5 üyeden oluşan Yönetim Kurulu üyelerinin 3 üyesinin A Grubu pay sahibi olan Banka’nın önereceği adaylar arasından seçilmesi ve karar nisabının 3 üye olması dolayısıyla, kontrol gücünün Banka’ya ait olması sebebiyle 31 Aralık 2003 döneminde başlamak üzere Banka hesapları ile konsolide edilmesi kararlaştırılmıştır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun aynı tarih ve sayılı yazısı gereğince Banka’nın

%46 oranında sermaye payına sahip olduğu ve ana sözleşme gereği 7 üyeden oluşan yönetim kurulunda üç üye ile temsil edildiği Halk Finansal Kiralama A.Ş.'nin de 31 Aralık 2003 döneminde başlamak üzere Banka hesapları ile özsermaye metoduna göre konsolide edilmesi kararlaştırılmıştır. Ayrıca, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 11 Kasım 2003 tarih ve BDDK.ĐZL.20.80-12983 sayılı yazısı gereğince Demir-Halkbank N.V’de Banka’nın sahip olduğu sermaye payı veya oy hakkı veya yönetimin çoğunluğunu belirleme hakkının tek başına kullanılmadığı, ancak Demir- Halkbank N.V’nin sermayesi ve yönetimini diğer ortaklarla birlikte kontrol etme gücüne sahip olması nedeniyle, 15 sayılı Tebliğ hükümleri dahilinde konsolidasyona dahil edilmesi ve bahse konu ortaklığın oransal konsolidasyon veya özsermaye yöntemi kullanılmak suretiyle 31 Aralık 2003 döneminden başlamak üzere Banka hesapları ile konsolide edilmesi kararlaştırılmıştır.

(24)

Sayfa No:

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: MALĐ BÜNYEYE ĐLĐŞKĐN BĐLGĐLER

I. FĐNANSAL ARAÇLARIN KULLANIM STRATEJĐSĐ VE YABANCI PARA CĐNSĐNDEN ĐŞLEMLERE ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR

Banka bilançosunda yer alan kaynakların büyük bölümü sabit oranlı olmasına rağmen, aktiflerde yer alan menkul kıymetlerin getirileri değişken oranlıdır. Kaynakların ortalama vadesi 30-45 gün arası olması sebebiyle kaynak maliyetleri piyasadaki şartlara bağlı olarak kısa aralıklarla yeniden fiyatlanmaktadır. Bankanın likidite yapısı, vadesi gelecek bütün yükümlülüklerin karşılanabileceği şekilde dikkate alınmaktadır. Piyasaya olan borçların tutarının, toplam yükümlülükler içerisindeki payının az olması, ĐMKB repo, T.C.Merkez Bankası, Para Piyasası veya Bankalararası Para Piyasası gibi kısa vadeli piyasalardan gerektiğinde kolaylıkla borçlanabilmeyi sağlamaktadır. Likidite krizi olarak adlandırılacak bir durum ortaya çıkması durumunda, yaygın şube ağına sahip bir Kamu Bankası olmanın avantajları ile Bankanın mevduat tabanının daha da güçlenebileceği göz önünde bulundurulmaktadır.

Bankanın, finansal piyasalarda alabileceği riskler Yönetim Kurulu kararıyla sınırlandırılmıştır. Müşterilerine rekabetçi fiyatlama yaparak hizmet verebilmek ve piyasalarda kısa vadeli fiyat hareketlerinden getiri elde edebilmek amacıyla taşıyabileceği döviz pozisyonu limiti, gün içi limiti ve pozisyon zarar limiti tanınarak alınabilecek riskler sınırlandırılmıştır. Pozisyon zarar limiti 2003 yılı başında ihtiyaca göre gözden geçirilmiştir.

Banka stratejisi, hiçbir döviz cinsinden pozisyon taşınmaması yönündedir. Bu nedenle, kur riski taşınmamaktadır. Ayrıca döviz cinsi varlıkların oldukça ağırlıklı bir kısmı LĐBOR’a ya da TCMB nezdindeki döviz likidite piyasasında gerçekleşen oranlara endeksli olduğundan faiz riski de taşınmamaktadır. Yabancı para kaynakların maliyeti ile varlıkların getirisi yakından izlenmektedir. Mevduat faizleri, piyasa faizlerine göre ayarlanarak pozitif kar marjı korunmaktadır.

II. SERMAYE YETERLĐLĐĞĐ STANDART ORANINA ĐLĐŞKĐN AÇIKLAMALAR:

Sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kullanılan risk ölçüm yöntemleri;

Sermaye yeterliliği standart oranının hesaplanması 31 Ocak 2002 tarih ve 24657 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış “Bankaların Sermaye Yeterliliği Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine Đlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yapılmaktadır. Banka’nın

“Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine Đlişkin Yönetmelik” esaslarına göre hesaplanan konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranı %69.50 olarak gerçekleşmiştir.

(25)

(devamı)

Banka tarafından 31 Aralık 2003 dönemi itibariyle kredilere ilişkin olarak, kredi riskine esas tutarların hesaplanmasında, Risk Ağırlığı %0 grubuna dahil olan kredilerin dışında kalan kredilerin %90’ını, Risk Ağırlığı %50 olan grupta, kalan

%10’unu ise Risk Ağırlığı %100 olan gruba ait hesaplamada dikkate alınmıştır. Banka bu dağılımda değişiklik yaparak 30 Haziran 2004 dönemi itibariyle sermaye yeterlilik oranını hesaplarken % 0 grubuna dahil olan kredilerin dışında kalan koperatiflere kullandırılan kredilerin (Toplam krediler içindeki payı % 29.5) tamamını, Risk Ağırlığı %100 olan grupta, kalan kredilerin tamamını ise Risk Ağırlığı %50 olan gruba ait hesaplamada dikkate alınmıştır. (31 Aralık 2003 - %99.31).

Sermaye yeterliliği standart oranının hesaplanmasında hesap ve kayıt düzenine ilişkin mevzuata uygun olarak düzenlenen veriler kullanılmaktadır. Ayrıca, “Bankaların Đç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemleri Hakkındaki Yönetmelik” esaslarına göre piyasa riski tutarı hesaplanarak sermaye yeterliliği standart oranı hesaplamalarına dahil edilmiştir.

Özkaynak hesabında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar risk ağırlıklı varlıklar, gayrinakdi krediler ve yükümlülüklerin hesaplanmasına dahil edilmez. Risk ağırlıklı varlıkların hesaplanmasında, tükenme ve değer kaybı ile karşı karşıya olan varlıklar, ilgili amortismanlar ve karşılıklar düşüldükten sonra kalan net tutarlar üzerinden hesaplara alınır.

Gayrinakdi krediler ile ilgili işlemlerde, kredi riskine esas tutarların hesaplanmasında, karşı taraftan olan alacaklar, varsa bu işlemler için "Bankalarca Karşılık Ayrılacak Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Ayrılacak Karşılıklara Đlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik"e istinaden ayrılan ve pasif hesaplar arasında izlenen özel karşılıklar düşüldükten sonraki net tutar üzerinden, "Bankaların Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik"in 21’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında belirtilen oranlar ile çarpıldıktan sonra ilgili risk grubuna dahil edilerek, risk grubunun ağırlığı ile ağırlıklandırılır.

Döviz ve faiz haddi ile ilgili işlemlerde, kredi riskine esas tutarların hesaplanmasında, karşı taraftan olan alacaklar, "Bankaların Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik"in 21’inci maddesinin (2) numaralı fıkrasında belirtilen krediye dönüştürme oranlarında ilgili risk grubuna dahil edilerek, ilgili risk grubunun ağırlığı ile ikinci defa hesaplanır.

(26)

Sayfa No:

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: MALĐ BÜNYEYE ĐLĐŞKĐN BĐLGĐLER (devamı)

(devamı)

1. Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler:

Risk Ağırlıkları

Banka

0% 20% 50% 100%

Risk Ağır. Varlık, Yüküm., Gnakdi Kredi

Bilanço Kalemleri (Net) 11,312,816 501,894 2,021,927 1,569,844

Nakit Değerler 122,643 20

Bankalar 17,423 501,894

Bankalararası Para Piyasası 69,430

Ters Repo Đşlemlerinden Alacaklar

Zorunlu Karşılıklar 917,859

Özel Finans Kurumları

Krediler 532,026 1,985,705 1,052,175

Takipteki Alacaklar (Net) 31,080

Đştirak, Bağlı Ortak. ve Sat. Haz. Men. Değ. 946

Muhtelif Alacaklar 86,938 33,434

Vadeye Kadar Elde Tutul Men. Değ. (Net) 9,491,744

Finansal Kira. Amaç. Varlık. Veril Avanslar

Finansal Kiralama Đşlemlerinden Alacaklar

Finansal Kiralama Konusu Varlıklar (Net) 36,222

Sabit Kıymetler (Net) 434,592

Diğer Aktifler 74,753 17,597

Bilanço Dışı Kalemler 580,829 401,916 977,724 62,091

Garanti ve Kefaletler 17,565 398,853 445,050 6,920

Taahhütler 506,292

Diğer Nazım Hesaplar

Türev Finansal Araçlar ile Đlgili Đşlemler 3

Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları 563,264 3,060 26,382 55,171

Risk Ağırlığı Verilmemiş Hesaplar

Toplam Risk Ağırlıklı Varlıklar 11,893,645 903,810 2,999,651 1,631,935

2. Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi:

Cari Dönem Önceki Dönem

Toplam Risk Ağırlıklı Varlıklar (RAV) ¹ 3,312,523 2,385,514

Piyasa Riskine Esas Tutar (PRET)² 204,175 344,419

Özkaynak 2,444,241 2,711,194

Özkaynak/RAV (SYR(%)) 69.50 99.31

(¹) RAV: Toplam Risk Ağırlıklı Varlıklar (² ) PRET:Piyasa Riskine Esas Tutar

(27)

(devamı)

3. Özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler:

Cari Dönem Önceki Dönem ANA SERMAYE

Ödenmiş Sermaye 1,150,000 1,150,000

Nominal Sermaye 1,250,000 1,250,000

Sermaye Taahhütleri (-) 100,000 100,000

Ödenmiş Sermayenin Enflasyona Göre Düzeltilmesinden Kaynaklanan Sermaye Yedekleri 1,101,672 1,101,672

Hisse Senedi Đhraç Primleri ve Đptal Kârları - -

Yasal Yedekler 60,386 -

I. Tertip Kanuni Yedek Akçe (TTK 466/1) 24,038 -

II. Tertip Kanuni Yedek Akçe (TTK 466/2) 36,030 -

Özel Kanunlar Gereği Ayrılan Yedek Akçe 318 -

Statü Yedekleri - -

Olağanüstü Yedekler - -

Genel Kurul Kararı Uyarınca Ayrılan Yedek Akçe - -

Dağıtılmamış Kârlar - -

Birikmiş Zararlar - -

Yabancı Para Sermaye Kur Farkı - -

Kâr 207,233 525,416

Dönem Kârı 207,233 525,416

Geçmiş Yıllar Kârı - -

Zarar (-) - -

Dönem Zararı - -

Geçmiş Yıllar Zararı - -

Ana Sermaye Toplamı 2,519,291 2,777,088

KATKI SERMAYE

Yeniden Değerleme Fonu - -

Menkuller - -

Gayrimenkuller - -

Sermayeye Eklenecek Đştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrimenkul Satış Kazançları - -

Özel Maliyet Bedelleri Yeniden Değerleme Fonu - -

Yeniden Değerleme Değer Artışı - -

Kur Farkları - -

Genel Karşılıklar 19,737 22,407

Muhtemel Riskler Đçin Ayrılan Serbest Karşılıklar - -

Alınan Sermaye Benzeri Krediler - -

Menkul Değerler Değer Artış Fonu - -

Đştirakler ve Bağlı Ortaklıklardan - -

Satılmaya Hazır Menkul Değerlerden - -

Yapısal Pozisyona Konu Edilen Menkul Değerler Değer Artışı - -

Katkı Sermaye Toplamı 19,737 22,407

ÜÇÜNCÜ KUŞAK SERMAYE - -

SERMAYE 2,539,028 2,799,495