Y.Y.O, V..,. Fak. Derg., 1998, 9 (I-I); 5-8
Vmı
Çevres indeki Koyunl ard a C amp ylobacter
AntikOl'larınınEL ISA il e
SaptanmasıHakan YARDIMCil Banur BQYNUKARA l Mehmet AKANı K. Scrdar OIKERI
i Ankara Oniversitesi. Veteriner fakOllesi. Mikrobiyoloji Anabilim Dalı - ANKARA
i YOzOncü Yıl Üni"ersitesi, Veıeriner Fakültesi, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı -VAN
ÖZ/:.,T
Bu ça/lfmadn, Vali t;eı'resiııdeki kOJlııı/nrdn Cnıııpylobocıl'r '/ere kaqı OL'~OLL sınifs{JCsifik mllikorlnr' (fgG) belir/emell. içiıı
EL/SA I.:ıdfam/dı. [USA )'lJmemi po=iıif I'e ııegatif koııırol sert/ll,lorl ı'e peroksida: ;,cırttli ıaqoıı (ııılı·koyun Lg(; kOfljlıgcıtl /çullomlorok, sotraııç ıafııası IllrcısyOll ylJ"lemi ile sımıdıırdi:e edildi. Tesılerde
C.
folııS s/lbsp. folııS ''e C.jejııni 'deli !ıcı;ırlmıcın os!ı-glisiıı eblMkl (AGE) rmlijeııleriııdeıı yarorlamtdı. jlQtI çe"rl'sindeki aıık ),apmı.'/ ko),ıııılıırdmı ıoplaııaıı 210 serı/mCamp),lobacler mıılkarları )'(Jııilııdeıı,
C.
fetııs sııbsp. feıııs 1'1'C.
jejım; AGE amijeıı; kııllamlarak EL/SA ife ince/eııdi. Alık yopmlf koyunlardaıı loplml"'l serııııılonıı % 39 'ııC.
feıııs sııbsp.ftıııs I'e %3./.3·ii C.
jl,)ııııi lI/JIijelli ile EL/SA 'da po:itif bıılmu/ıı. ISIa/istiksel değerleııdirmede iki all/ijeııe ail soııııçlnr araslıidaki farkm (Jnemsl: oldıığu sapıaııdı(p>O.OJ).
Sol/IIÇ olarak, Vnn çe\'res/"dt kQyıııı campylobocıerios/s/nln urolojik tOlllSıııda EL/SA 'mil loronw ıesıi alarak kulla",lobileceği I'e teslre eldt edileillIJIM sol/lI(lorlıılıı infeksiyomııı karakıerllı/! Uygıııı o/tlııg" or/aya k,QI1IIIt1u,Aıuıfııar Kelimrlu; Coıııpylobacıer, Koyl/n, Abortus, EtiSA, I'mı
Ust of EL/SAfor Dell'cıiQII ofCıımpylobııcttr ,Iıııibodies iıı Slıup iıı fJisıdcl oj Vıııı
SUMMARY
LLL Ihis sll/dy, 011 mf,J'lıır·liııkrd ilıı",,1ıı050rOOIıı assay (EUSA) \1'os adapırd /o drıı'cı class spt'cific immımog/obııliıı (lgG)
agaiıısı ComI'Y/OlxICIU iıı sfıl'ep iıı disır!cı of I'aıı. Iıı cfıl'ckerlıoard Iilraıioıı, acid'glychı/' 1'.Tlr/ıct (AGE) Qlııigens of
C.
ff/IIS slıbSI'./elU5 alıCı C. jejıııı/ ... ere camparl'd by Il$iııg posiıiı'e aııd Ilegmil'e coııtrol serlll'tro.tidııse label/ed mbbiııııul·slıeep IgGiıı EUSA. The SUl/III sııll/ples co/lecıed from 210 aboniııg 1'\1'I'S ,,·tre exam;,lI'd far Caıııpyfobııcıer ,,,,ıibodies 115iııg AGE aıııigt'll of
C.
frıııs s/lbsp, fl'l/ls ııııd C jejııııi iıı EL/SA. lı ıms fOlıııd 1/101 ılıert is 1101 alıy sigl/iftca", differtlıce (1'>0.05) belli'te" EL/SA resıılıs of C fel/ıs sııbsp. ftllls a/ld C jl'jımi anıigms. sımislico/ly. 11/ ıesı. 39 'J, oııd 3./,3 % of oborıiııg ewes"'uefoll/w ıo ~ suaposlıi)·t by omigeııs of C feıııs s/lbJp fl'lllS aLıCı C jl'jımi, fl'speclil'l'IY. it wlls COııclııdtd ıhm t.-ı.lSA ClIII ~ /Isı,d (OJ o seremiııg ıesı) iıııhe diagnosis of ovitıe caıııpyfobacıeriosis iıı districı of Vwı aııd,field resıılıs af EUSA show ıhoı iı
... as com'enieııı ıo chamcıu of oviııe caıııp)'fobaeıuiosis.
Kty WQrds: CalUp)'lobncltr, Shup, Abortion, EL/SA, Vaıı
GiRiŞ
Cnmpylobncıeriosis. koyunların oldukça lıuıa~J\;1 ,'c cı..u·
nomik olıırıık Oııemli bir hastalığıdır (5.9). KO>'ulılarlıı eampylobacıeriosis vakalarındıın C. feıus subsp. fdus,
C.
jejuni ve C. coli i~ole edilmişıir (5.6,7,9.27). Koyun eampylobacıcriosis'i aborı. premaıilre ve/veya zayıfkuzu do·
ğumları ile kal1l.kıeriıedir (3.6,7). Bulaşma mekanizması,
sindirim kanalından alınan cıkenlerin bakıeriyenıi aşama
SIlUian sonra uterosa yerleşmesi ile açıklanmaktadır (9.13).
Koyunlar cpizootik periyoua abort yapmasalar da doğal in·
feksiyonlarda antikOI' yanılı meydana geldiği bildirilmektedir (9.10).
Değişik araştırıcılar cıımp)'lobaeteriosis'in scrolojik ıanı·
sında aglminasyon. komplement fikzasyon. enıyme linked immunosorbent assay (ELISA), indirek Iluorcsan antikor ve senım baktcrisidaltest1crini kullanmışlardır (4,8,9). Bu ıesı·
lerin birçoğu dUşUk scnsiıivite VCY3 spesifiıc ve sııııfspesifik anıikorları sapıayanıama gibi olumsuzluklar gösterebilmek- ıedirler. Son yıllarda, enı)'me linked immuııosorbeııt asS.1), (ELISA) insanlarda (1. i 4) sıllırlardıı (15,16), ko)'unlarda (10,31) ve tavuklarda (22) Cjejuni ve C. fctus aıttikorlarının saptanmasında kullanılınaktadır. Araştırmalarda ELlSA 'nın
yüksek scıısiti"iıc "e spesifiıere sahip ve diğer testlere gOre
daha nsıiln olduğu orıaya konulınuştur (1.14.15,16). Ko)'uu
enmp)'lobael~riosis'inin ELISA ilc tııııısına ilişkili az sayıda
saha çalışmıısı buluıııımktadır (IOJI), Bu çalışmanııı amacı.
Van çevresinde abort yapan koyunlarda campylobacler
antikarlarının iki farklı antijen kul1ruıarak ELJSA tekniği ilc belirlenmesi "c test sonuçlarının karşılaştırılmasıdır.
MAU:RYAL VE Mt:'I'OT
Baklrri SUJLarı: EL/SA antijeninin hazırlanmasında kuııanılan. abone koyun fctuslanndan i1.OIe edilmiş, C. fctus subsp. fetus crı ve C. jejuni AF3 suşları. A.O. Veterincr Fa-
kalıesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı KUlilir Kolleksiyonun- dan sağlandı.
Bakteriler % 7 defibrine koyun kanlı Blood Agar basc No,2 (Oı\Oid)' de 37"C de 48·72 saaue üretildi.
Kontrol serumlım: Tarım ve KOyişleri Bakanlığı Etlik
Veıeriner Merkez Kontrol ve Araştırınıı Enstitiisü'nden sağla
nan, abon )'apını~ (komplenıcnı fikıasyon testi·CIT pozitif) ve sağlıklı (CFT negatif) koyunlara ait pozitif 'ie negatif serumlar ELlSA'da kontrol serumu olarak 1rullanıldı.
5
y.y.o. Vt'I. Fat. l>t''J .. /998. 9(1·2}: 5-8
Salıa S~ .. umlan : Van çc'·rcsindeki campylobactcr aşısı yapılmamış. 7 farklı sıırtlden toplman. auk yapmı, koyunlara ait ve serolojik olarak (tDp aglutin:ıs~on tesıl~rınde titre
vcrmc~en ve lam agluıinasyon testi negatif) Salmoneıla
aoonus ovis ve Bruceıla negatif 210 serum ELlSA ile
eanıpylobaetcr antikorları yönünden incelendi.
ELISA Antijtnluinin Hazırlanması; Testtc kullamlan amijen Yardımcı ı·c ark. 'nın (31) bildirdi~i yönıeme göre C.
feıus subsp. fcıus
cn
vc C. jcjuni AF3 suşlarından Asit- glisi" d,,,ınok~i)"u,, (AGE, ed,ııigi ilc Iwıırlandı. Bunun için,caınpylobacter suşları kanlı agarda ür<:tildi. stcril distilc su ilc
toplandı ve iki kez yıkandı. Bakteri peletleri 0.2M glisin-HCI buITer'da (pH; 2.2) 25 ml buffer·a i g yaş a~ırlık olacak
şekilde snspıınse edildi. Süspansiyonlar karıştınldı ve +4
·C·de bir gece beklctildi. Antijen ebtrakılan 11.000 g'de 15 dakika santrırlij edildi. supcmat:ıntlarl11 sodyum hidroksi! iLc
nötraliıasyonundan sonra distile suda +4 "C'de 24 saat diyaliı
edildiler. Protein konsantrasyonlan Lowry metOduna gölt
saptandı (20). Ekstrakılar -70·C'de saklandı.
[USA Ttkni~i: ELlSA tekniii Voller ı·c ark. 'nın (28) bildirditinc gör<: uygulandı. Konjııgatın ve amijenlerin
opıimal dilıısyonuııu belirJemede s.1tranç ıahıası titrasyon
yönıemindClI yararlW1.lldı. TeSllC,:ınıijcnlcrin absorbsiyonu için kaıı
raz
olar.ık dilz mbanil polysl)TCne mleroıiıer plalc·kr (Gr<:incr) kullanıldı. Anıijen!er 0.5 M karbonaı buffer"da (pll 9.6) sulandırıldı ve her göze 50).11 konuldu. Plate'l" +4 "C'de bir gece inkııbc edildi. PBS+Tween (I'BS. pH; 7.4. %0.05 Twecn20) ile yıkandı ve kurutuldu. Serumlar PIlS+Twcen·de1:10 sulanılınldı ı·e Iıcr göze 50 LLL eklendi. Plate'ler 37 "C·de 1 saat bcklcıildi '·e sonra }ıkandı. Tiııı::si saptanan peroksidaı.
işan:tli lavŞo""!.n anti·koyun konjugaıı'nın (Sigma) 50 Ill'si
göılere ilave edildi ve 37 "C'de i sam inkube edildi. Yıkama işleminden sonra, 100 ııl subsınıt [(40 mg onho-]lheny!c- nediamine+lOO ml rosrat-sitraı buffer. pH:S.O)+(40 III %30
Hı01)!lıer göze d3Jt1la.ııldl. Plnıc·ler oda ısısırıda 10 dakika bckleuldi"./~ ri';J;:siyon ıı:ıı:o:1crc SO 1111.25 M H1SO. eklenerek durduruldu. Qpıik dansiıe (00) de~erJcri mikro ELlSA okuyucusu (Metcrtt'Ch 1:960) il.: 490 nm de saplımdı. Her örnek iki kez tCSt edildi ı·e duplikc Omcklerin ortalama.
abmansıarı sonuç olarıık delerlendirildi. Absorbans değer
lerini poziıir \"eya negııif olarak deierıcndi~bilmek için her pl:ııe·~ 8 poziıif 8 negatifkonırol scrumu bulunduruldu. 00·
değeri o plote·deki negatif ortalanıaııııı en aı 3 standart sapma
üsıunde olan Orneklcr pozitif kaaul edildi.
J51l11isıikstl Dtltcrltndirme: Isıatistiksel delerlendinne SPSS for MS WINDOWS Rclease S.O bilgisayar programı ilc
yapıldı.
nULGULAR
ELlSA Stand.rdiuJ)"on Sonuçları: Satranç !alıtası yönıemi ite yapılan dcJ1erlendinnede optimal konjugat dilus- )"oou her iki antijen için 1:10.000 olarak sapt:ındı, C. felus subsp. felus ve C. jejuni antijenlerinin protein içerikleri dikkate alınıırak )'apılan sulandınnnlıırda antijenlerln Iıer iki- sinin de 1;100 de en i)'i pazitif '·e negaıif farkıııı ı·crdiJ1i saptandı. Bu sonuca gör<: antijenlerin testlı:rdı: Imllıınılan opıi·
mal proıein miktarları hcr ikisi için 3 Ilgımı olarak belirlendi.
Saha Suumları ELlSA SonuçIHrı : Tes!!er sonııcu toplam 210 serumda C. fetus. subsp. feıus antijeni ilc 82 (%
39) poıııifve 128 ('AI 61) negatif. C. Jejuni antijeni ile 72 (%
6
34.3) pozitif \'e 138 (% 65.7) negaıif serum saptandı (Tablo i). Her iki anıijen ilc 4J 5Cnım (%20.$) pazHif i·c 99 serum (%47.1) negaıif reaksiyon ı·erdi. 1ncelenen serum örnck- lennden 39 (% 18.61'1,1 C. feu,ıs subsp.fcıus pozitif ve C.
JCJuni negatif; 29 (% 13.8)'u ise C. fcıus subsp. fctus negatif ve C. Jcjuni pozitif olarak belirleııdi (Tablo 2)
T~blol.Campylobac:tcr antijenleri ile elde edilen ELlSA so- nu lan
Antijen l'oıılıf(%) Negatif{%)
C. fctus. sııbsp. felU$ 82 (39) 128 (61)
C. jcjııni 72 (34.3) 138 (65.7)
Tnblu 2. KarsılllSıınnalı ELI SA sonu
'M'
Antijen C. jejuni
Poıiılf(%) Ncgaıif(%)
C. feıus Poziıif(%) 43 (20.5) 39 (18.6) subsp. Fetu! Negaıif(%) 29 (13.8) 99(47.1)
Islaıiııilml I)rgtrlendirmt : SJ'SS for MS WINDOWS Releasc S.O bilgisayar programı ilc yapılan Wilcoxon önem- lilik ıcsıinde (p >0.05) iki farklı antijen iLC yapılan ELlSA
sonuçları arasındaki rark baJ1lmlı iki grubun karşılaştırılma
SIılda önemsiı bulundu.
TA.lHIŞ:\IA VE SONUÇ
Türkiye·de koyunlarda campylobacıcr antikorlannın dağılımı iLC ilgili serolojik tesllcrlc yapıinn çalışma sayısı sınırlıdır. Ozellikle. koyun yctiştirieiliJ1inin yoJ1un olarak
yapıldığı dngu illerinde koyun caınpylobactcriosisiıı varlıgmı
ortaya koyacak nitelikıe bir serosurvey yapılmamıştır. Van ili çe'·lCSinde abort vakaları ilc ilgili olarak yapılan serolojik
çalışmalarda, Orucella
,·c
Salmoneıla abortil.'! <;ıvis'e karşı :ıntikorlar dcJ1işik ıestlerle aranmıştır (2.1 i .12).Campylobactcri- osisin serolojik vnrlı2mı !>elirlemek için spesifik, scnsitiv ve pratik meıodlanı gereksinim vardır. GUnUmUzde caınpylobac
ıeriosisin semlojik tanısında kullanılan agluıinas-yon ve kOlnplcment likıas,·on testleri tarama ıesıi olarak prnıiie
uygun degildir (9,17,30). Nitekim, eampylobaeıer infcksi-
}·onlarında. semptomların gebeliAin yalnız son döneminde görU!mcsi EUSA gibi bir ı:ıraına test;nin infeksiyon odak-
larını ortaya koyımıda oldukça faydalı olneaAml göster- mektedir. Enıyme-immun()a5SII) 'ler haYl'anlann birçok bak·
leri)"eI infeksi}·onunun ıamsmda fazlaca kullnnllıyorsa da.
koyun campylobacteriosisi ilc ilgili çalışmalar )'ok denecek kadar azdır. Koyunların cnnıpylobactcr infcksiyonlarında yalnız iki çalışmada ELISA, tarama ıesıi olamk dOAal infekıe
'·e aşılı Iıayvanlann tamsıııda kuIJ:ınılınıştlr (10.31).
ELlSA 'nın spesifilesi bO)"Ol ölçilde uygun auıijcn se·
çimine baJ1lldır. Deği~ik araştırıcılnr. campylobacıer ELlA ·da tam hUere. asiı·alkali ekstrakt, fenol-su ekstrakı. sonikasyon
\"e ısı ik ı"ııamde edilıniş Dntijenlerden yar.ırlnnmışlardır
(1.10,23.24.25.29). C. fctus subsp. fcıus·un :ısit glisin ekstrakt antijeni ilk olarnk McCoy \'e ark. (21) ıanıfından bildiril_
miştir. I.ogan '·c Trust (19). C. jejuni asit glisin ekstrakl- larıııınm kompozisyonunu an3liı cııiklcrinde yapısının proteinlerin karışıınından meydanH geldigini S1ıptmnışlardır.
Bunların içerisinde flag~lIar ve ~iJ7.ey proteinleri oldu~unu belirlemişlerdir. Htr ikisinin de suşlar amsmda kros reak- siyona neden oldu~u düşünülmekıedir. Asit glisin muamelesi daha fa7.la untUenik materyali eıkileyerek bunları açığa çıkarabilmektedir. Yardımcı "e ark,.(3 i) yapttklan çaltşmada
AGE antijeninin saha serumlarının taraıımasıııda tam hilcI"C
Vt sonike ruıtijene göre daha iyi sonuç vcrdi~ini bildir-
ınişlerdir. 13u çalışmada. iki farklı Campylob:ıctn ıürünlin (C.
fctus $ubsp. feıus ve C. jejuni) AGE antijenleri standardize
edildikt~n sonra sahJ taramasında kullanıldı. A~rıea. saha
scrumları. di~er çalışmalardan (10.3 i) farklı olarak iki anıijcıı
ilc dc~erlendirdi
Yardımcı '-e ark.'nııı (31) yaptıkları çalışmaıla. C. fetus subsp_ fetus ve C. jejuni antijenleri il~ elde .dilen EUSA
wnuçları paralellik göstermişlir. C. jcjuni antijeni ile de~er
Icndirilen pozitif kontrol serumlarının onalama titrderi
yaklaşık olarak C. fetus subsp. f(tus antijeni il. değerlen
dirilenlerdcn 3 kat daha dOşOkse de. C. jejuni antijeni tllm pozitif serumları saptayabilmiştir. Araşllrtctlar. bu WnltCil göre C. f~ıü; ,"b:;p_ r"ıu.
v"
C. jejuni suşların,,) ELlSA"da birbiri ilc reaksiyon veren ba:ı:ı onak AGE antijenleriolabilcce~ini ileri sünnIIşlerdir. Buna karşın" Rautclin "C ark (26) ELlSA'da C. fetus subsj'!. felUs
,'c
C jejuni AGE antijenleriilin kros reaksiyon vnm.di~ini ve diagnOSlik ,ampylobacter semlojisinin birden çok suş için geliştirilmesi ger~ktit\ini bildimıektcdirler, Bu ç.alışmnda C. fctus subı;p.feıus ve C. jejuni AGE antijenleri tllm saha serumlarmda dencndi. Iki dc~işik antijenle elde edilen S<1ha sonuçları
am-
,tndaki farklar istatistikselolarak önemsiz bulıındu. Ancak.
pozitifleri belirlemede C. [etus sııbsp fctus antijeni ile C.
jcjııni'ye göre daha frna poıitif saptandt. Bu da Yardımct "c ark. (31)"ın hem C. fctlts subsp. fetus "C hem de C. jejuni
suşlarının sahad~ ko)'unlarda carnpylobacteriosis nedeni oldu-
ğunu "c antikorlarının ıek bir suş antijeni ile sııptanabilece~i görüşOnO destekler nitelikıedir
Campylobacter için pozitif bir scrolojik ıest wnucu, aşılı
(10.18). infektc (9.10) veya abortif infeksiyon (4) durum- larından biri~ini göstermekte<;lir. Örne~lerin 11Iplan,lı&1 sırada Van çevresinde koyun canıpylobacıeriosisinc karşı aşt uygu- laması olmadı~ından poziıif ELlSA ~nuçlar, abonif veyil
laıcm caınpylobacıer infcksiyoııunu ortaya ko)'maktadır_
Diker (4). abon yapan ko)'ltn serumlurlııın % 34'ünün eampylobacter pozitif oldu~unu bildirmiştir. Yardımcı ve ark (31) alık yapmış koyunlardan ıoplanan serumların % 33.4·ünO ELlSA ilc po7.itifbulmuşlardır Du bulgular koyun- larda ::b():-:l~ ~)""d~~ t~"'f')'!cb:ıcter iııfeksiyonu preva- lansmın relaıif olarak stabil oldu~unu gMtermektedir. Bu
çalışmada elde e<;Iilen wnuçlar da bu stabil durumu destekler niteliktedir_ Nitekim C. fctus subsp, fetu~ antijeni ile % 39 ve
C.
jejuııi anlijc"i ilc % 34.3 pozitif belirlenmi~lir. Ayrıca.Van çevresinde koyun campylobacıeri~isi ile ilgili semepi- demi)'olojik çalışmalarda EUSA 'mn tanıma te,ti olarak ya-
rarlı ola,aııt da anlaşılmaktadır.
K"YNAKLAR
I-IIlascr M.J., Duncan D.J. (1984): Human Serum
Anıibody Response to CampylOOOCltr jejııııi as Measured in an Enzyme Linkcd lmmmunowrbı:nt Assay. [nfecl. Immun ..
44: 292·8
Y. Y.O. Vf'/. Fak. Dug .. /998. 9 (1-2): 5-8
2-8oynııkarn B .• Akgül V., Günijrk K., içfn ll ..
Aksakal A., Sancak Y.C •. Gülyü7, F. (1995): Van ve yö- resinde yavru atan koyunların kan serumlarında Salmo/lella abort". 0";5 antikorlarıntn aranmast. Y. Y,o. Sa~1. BiL. Dcrg ..
i: 54-57.
3-Cawthraw S .• Ayling lt., 1\"uijten I' .. Wassenaar T., NeweJl 1).G. (1994): [Süıype. Spccifıcity. and Kinetics of Systemic and Mucosal Antibodics to Caıııpylooocıu jejı",;
Anıigens. lncluding Flagellin. During E~permenıal Oml [nfcctions ofChiekcn$. Avian Disea~e. 38: 341·349.
4-Dikcr K. S. (1985): Koyun ye Sı~ırlardan Izole Edilen Canıpylobacter TOrlerinin Idcntifıkasyonu ÜL:crinde Çalışma
lar, Do~a Bilim Derg. 01. 9: 232-240.
S_lliker K. S., İstanbulluollu ı::. (1988): Ovine Aborti·
On Associatcd with Ca"'pylo/Jacıa j,jıııı;. Vet. RC(:., 118 307
6_llikrr K. S., Sahal ~i., Aydın N. (1988): Ovinc Abor- tion Associated with CampyloOOcıueoli. Vet. Ree .• 122: 87.
7-l>iker K. S. (1984): Çqitli Jlayvanlardan Izole Edilen Campylobacter Tıırlerinin Biyokimyasal \'0 Seroloji~ Oıel
liklcri Üzerinde Çalı~malar. Doktora Tezi. Ankara..
8_Firehaınmcr LL. D .• Border M. B. (1986): Bulk Growth Proccdure and A Bunon Aggluıinaıion Tcst for
Campylobacıer. Am J. Vet. Res .. 47: 1415-1418.
9-G"rda L\i. :\'1., Eaglesoıne )\-I.D .. Rigby C. (1983)'
Campylobacıers Important in Vcterinary Medicine, Veı.
Bull .. 53: 793·818.
10_Gröhn K., Gcnigrorgis C. (1985): Adaptation of ElISA for Detecüon of Campylobactcr Anıibodin and hs Applieation in Seroepidemiological Smdie~ in Shcep and Caltlc Hcrds. Acta Vet. Scand .. 26:30·48.
!I·Giirliirk K., lIoynukara B. Ak"akal A. (1996): Im_
mutloblouing an:ılysis ofimmunglobulin G antibcdy response against cytosolublc :ınıigens of Bruceıla meIiıensis strain Rev 1 in "aturall)" infected sheep. Y.Y.Ü.Sa~1. Uil.Ocrg., 2:12-16.
12·GÜrıÜrk K .• Alan M., lIo)'nuk3ra II. Solın:ıı II.
(1<J94): Van ve yöresinde ~oyuıt ve s,~,r bruccllozis'inin insi- densi Ilıerinde araşlırmalar_ Y.YÜ. Vet.Fn\;.Derg,,~:121-12~.
13_Hedstrnın O. R., Sonn R.
J.,
Lassen E. D., lIultgren B. D .. Crisınan R. O., Smith ll.n ..
Snrder S. P. (1987):Pathology of Comp}"/obacıer jejıııı; Abortion in Shecp. Vet.
Paıhol.. 24: 419-426.
14-lı~rbrirık Po, Munckhor Il.A.~I .• lIurnkc",. M.,
UndelUan
J .•
nijk W.C, (1988): Human Serum Antibody Rcsponsc in Campy/oooClrr jrjmı; Enteritis aS /l-Icasured byEnzyıne Linhd Immunosorbcm Assay. Eur. J. Clin. Mkm- bio! lofecı.Ois .. 7: 388-393.
IS·lIewson 1'.1., Lander K.P., GiIl K.P.W. (1985):
Enzyıne Linked [ınınunowıbenı Assay for Antibodies to Caıııpylobacı" fe/ıu in Bovine Vngin31 MuClIs. Res, Vet Sc;'. 38: 41-45.
16·llunı S., Stephens L.R., Quinn C. (I <J91): Diagno~is
by ELlSA of Bovine Abortion due tO CampJlooocıer
in"s
AUR Vel. J .. 68: 272-275.
J7·Jones D.M .• RObim;On Il.A., Eldrigc J.(l98I):
Serologieal Studie!l in Two Outbrenks Of CaıııpJ'loooCıtr
jrj,,,,; lnfection. J. Hyg .. 87: 163-170.
18·Keisler D.II •• Bu~kc V., Copelin J .• L3nc B .•
Starbuck M., IIthymer D. (1989): A serologic Survey in
7
Y.Y.O. V..,. Pak- Dl'rg .. 1998. 9(1·2);5·8
Ewes Treaıe<! wilh One of Two Chlanıydia i Campylobocıer VllCcinc!. Smail Rumimmı Res" 2: 345 358.
HI·Logan S.:\'I., Trusı T.J. (1983): Molecular Idenıilica
tion of Surfaı.:c Protein Anljg~ııs of CaıııpylolHıetu j~jrmi.
Infect.lmmun., 42: 675·682.
20-Lowry O.H., Kostbrough NJ., Farr ,\.I .. , Randalı RJ.(19S1):Proıein Measuremenls wııh Folin Phenol Reagent. J. Biol. Dıem" 193: 265-275.
21-Mccoy E.C., Ooyle i)., Hurdıı i)., CorlJei! L.II., Winter AJ. (1975)ı Supcrlicial Amigens of Caıııp)'lolxıcıu (Vibrio)/~tus: Ch~ıeri:tation of an Antiphagoc)'ıic Compo- nent. Infect. Immun., i i: 517-525.
22-Mysuwski M.A., Stern NJ _ (1990): Influence of Campylobacfer jl'jmıi Ceeal Colonizalion in Immunglobulin Responsc in Chickens. Avian Disease. 34: 588-594.
2J-Naess V., lIorslad T. (1987): Anıigeniciıy of lypopolysaccharides from CanıpylolxıClu jl'j"ni and Caıııpyloboeur eoli in passi\'c H:ıernaggluıin:ııion Tesıs :ınd Enıyme Unke<! Immunosorbcm Assays. Acta P:ııhol. Micro- biol. Immunol. Scand. See!. ll" 95: 108-1 ıs.
24·00sıerom l_, Denu}'1 CU_o Sanrrer l.UJ., Lauwe~
So, Ilııisrmııııı l., lIussehbııch A_E., I'odmıı F.G.J. (1985):
Evaluation of an Enzyme Unked Immunosorocm Assay (EUSA) for Deıection of eamp)'lobactu jl'jımi Amilxxlics.
and Comparison with A Complemen! Finıion Tesı (CFT).
Anloııie Von l..eeu"'·eııhock, 51: 321-331.
8
25-Rauıelin II. (1987): Acıd and Alcaline Campy-
lob:ocıer Extracu in ıhl) n,.mn~rr:ıtion of Amilxxly Respansı:
in Hyperimmıınizcd Rabbiıs. Acta "athol. Micro-biol.
ImmunoL Seand., Seel. B. 95: 108-1 ı8.
26-R.:ıutdin II., KosunC'lI T.U. (1987): Single and Multiple Add Exıract Anıigens in Campylob:ıcter Sı:rology.
Acta Paıhol. Microbiol. ImmunoL. Sc:ınd. Sect. B, 95: 277- 28ı.
27-Varga
J ..
MC1.CS B_, Fodor lo, ıı.ıjıos I. (1990):Serogroups of Camp)'lolxıCll'r 11'11/1 and Comp),lobacter jl'jw'i lsolato:<l in Cases of Ovine Abonion. J. Vet.Med.IU7:148-
152
!S-Voller A., lIidwell D.E., lIartlctt A. (1979): 1lıe E.rııyme Linl::ed Immunosorbcnı Assay (ELISA). london.
Dyn:ıtech Europe Borough ..
29-Walder "'1., Forsgren A. (1982): Enzyme Linked Im-
munosorberıı Assay (ELISA) for Anıibodies Against
Canıp)'Iobacıer jejııııi. and lıs Clinical Applicatioıı_ Acıa
Patho!' /o.licrobio!. Immuno!.. $cand.
See!.
B_. 90: 423-433. 30-Wal50n K.C., Ktrr EJ.C. (l982): Comparison ofAgglulinaıion. Complemem FiJtaıion and Immunonuores- cence Tesıs in Caıııp)'lobacll'T jl'jımi Infections. J. Hyg .. 88:
165-171.
31-Yard'mcl II" Oiktr K.S., Akan M_ (1994): Use of EUSA ])cıeetion of Campylobacıer Anlibodies in Sheep. Tr.
1_ OfVeıennary and Animal Sci .. 18:129-133.
