•
Protein molekülü yapı bloklarını oluşturan aminoasitlerini içerirler.•
Aminoasitler değişik form ve kimyasal kombinasyonlardauzun zincirli peptid bağlarıdır.
•
Proteinler 20 tür aminoasitlerden kurulurlar. Hücreler, buaminoasitlerinden kendileri için gerekli proteinleri sentezlerler. Proteinler de CHO ve yağlar gibi; karbon, hidrojen ve oksijen atomu içerir.
•
Proteinler, insan vücudunun %15 ini içerir ve önemli bölümü kaslarda bulunur.•
Farklı hücrelerdeki protein içeriğinde önemli değişkenlik vardır. Bunlar:•
Beyin hücrelerinde yaklaşık %10•
Kırmızı kan hücreleri %25•
Esansiyel aminoasit: insan vücut hücreleri•
Bunların dışında kalan aminoasitler vücut tarafından sentezlendikleri için „‟non-essential amino asit „‟denir.•
Bunun anlamı; önemli olmaması anlamında değildir. Basitçe,COMPLETE PROTEİNLER
;
•
yiyecekler yeterli sayıda ve doğru oranda dengesi devam eden tüm essential aminoasitleri içerirler.•
Dokuların gelişiminde ve onarımında completeINCOMPLETE PROTEĠNLER;
Düşük kaliteli proteinler bir veya daha fazla essential aminoasitleri tutarlar.
Biyolojik Değer
Biyolojik değer (BD), vücuta alınan bir besin kaynağından yüzde kaç oranında faydalanıldığını ifade eden bir ölçüdür.
Bu ölçek, özellikle protein kaynakları için uygulanır. Biyolojik değer, vücuda alınan protein miktarından yola çıkılarak alınan nitrojenin hesaplanarak atılan nitrojene oranlanmasıdır.
Herhangi bir protein kaynağının BD'sinin teorik olarak en yüksek değeri 100'dür. Kısaca- BD tükettiğimiz proteini ne kadar hızlı ve ne kadar verimli
DeğiĢik ülkelerdeki toplam kaloride
alınan protein oranları
PROTEĠNLERĠN
VÜCUTTAKĠ GÖREVLERĠ
•
Tüm proteinler, dokuların bir bölümünün yapımındaveya metabolik, dolaşım ve hormonal sistemler gibi oluşumların devamında rol alır.
•
Proteinler, anabolik süreçler esnasında hücremaddelerinin sentezi için yapı taşlarını sağlarlar.
Protein Ġhtiyacını Etkileyen Etmenler;
1-DĠYET
•
-Enerji Dengesi•
-Genel Diyetin Kompozisyonu•
-Herhangi Bir Diyet Değişimine Adaptasyon•
-Antrenman Döneminde Öğünün Zamanı veKompozisyonu
Bazı Yiyeceklerin 100 Gr’ındaki protein
Miktarı
• YĠYECEKLER PROTEĠN(g)
• Dana Eti (Orta Yağlı) 19.1
• Koyun Eti 16.5
• Balık (cinsine göre değişiyor) 14.8-26.3
Bazı Yiyeceklerin 100 Gr’ındaki
protein Miktarı
• Soya Fasulyesi 34.1 • Ceviz 14.8 • Beyaz Peynir 16.8 • Kaşar Peynir 27.0• Süt(orta yağlı, inek sütü) 3.3
• Yoğurt(„‟ „‟ ) 3.4
• Yumurta 12.1
• Ekmek 9.1
• Mısır (patlamış,sade) 12.7
Beyin Beslenme İlişkisi
•
Beyin vücut toplam ağırlığının % 2’si kadardır.•
Alınan oksijenin % 25’i beyine gider.•
Gıdaların % 20’sini beyin kullanır.•
Vücuttaki kanın % 15’ini beyinkullanır.
Çocuklar için beslenme
•
Besinsel çeşitlilik
•
Gelişme için kaliteli protein
•
Kalori dengesi
•
Okul başarısı için
kahvaltının önemi
Yumurtanın besleyici özelliği
•
6% Enerji
•
20% protein
•
53% esansiyel aa
•
30% Riboflavin
•
12% vitamin A
•
16% vitamin B
12•
12% folate
•
12% vitamin D
•
16% phosphorous
•
8% vitamin B
6•
34% Selenyum
•
8% Demir
•
8% Çinko
•
6% vitamin E
Protein-enerji yetersizliği: Beş yaşındaki çocukların
yaklaşık olarak 1/6 sı kronik beslenme yetersizliği
göstermekte; buna bağlı olarak % 8‟ i olması gereken
ağırlığın altındadır.
Bebek beslenmesi
Barker Hipotezi:
Düşük doğum ağırlığı ileri yaşlarda kronik hastalıkların (diabet, obezite, yüksek tansiyon ..) ortaya çıkma riskini
arttırmaktadır.
Anne adayının hayvansal proteinlerden eksik beslenmesi bebeğin düşük canlı ağırlıkta doğmasına neden olmaktadır.
[Godfrey ve ark. 1996 BMJ 312, 410-4]
Kolin & cenin/ yenidoğan
• Kolin insanlar için dışarıdan alınması gerekli bir besin öğesidir.
• Erkekler için 550 mg/gün
• Kadınlar için 425 mg/gün
miktarında alınmalıdır
•
Hamilelik ve emzirme sırasında gereksinimartar.
•
Kolin ilavesi• Artırılmış yeni sinir hücresi
• Bellek merkezlerin formasyonu
YUMURTA KOLİN
Yumurta bir kolin kaynağı olduğu kadar, düşük kalorisi ve yüksek protein
kalitesi ile anne karnında ve doğum sonrası mükemmel
%2 yağlı süt
Tavuk
yumurta Tavuk karaciğeri Karaciğer Soya fasulyesi
Bazı gıdaların kolin içeriği (mg/100g)
0 100 200 300 400
Brokoli
Somon balığı
