i fe
Genelge No: 10 Değerleme ve İstatistik
Müdürlüğü İ STAN B U L
6 M E N K U L K I Y M E T L E R
B O R S A S I
Rıhtım Caddesi, No:245, Karaköy 80030 İstanbul Tel: (0 212) 252 48 00 (50 hat) Faks: (0 212) 252 49 15 Teleks: 22748 imkb tr
İstanbul, 30 Ocak 1995
Konu: Temettü ödemelerinde ve sermaye aıttnmlarmda hisse senetlerinin baz veya referans fiyatlarının belirlenme yöntemi hakkında.
Sayın Üyemiz,
Temettü ödemeleri ve sermaye arttıranı durumlarında baz fiyat ya da baz fiyatın belirlenemediği durumlarda referans fiyat hesaplanma yöntemi ekte açıklanmaktadır.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Saygılarımla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI BAŞKANLIĞI
Tuncay ARTUN Başkan
r
Ek:l
HT
Ek-1 1/4
TANIMI^İR
Fey = Mevcut ve artan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin ortak baz fiyatı.
Fe = Mevcut sermayeyi temsil eden eski hisse senedinin referans fiyatı.
Fy = Sermaye artırımı nedeniyle verilen yeni hisse senedinin referans fiyatı.
Fb = Rüçhan hakkı kullanılmış, bedelsiz hakkı üzerinde hisse senedinin baz i referans fiyatı.
Fk = Yeni pay alma kuponunun referans fiyatı.
Fag = Sermaye artınmı ve/veya temettü ödemesi öncesi en son seanstaki ağırlıklı ortalama fiyat.
nx = Bedelsiz hisse alma oram, n2 = Rüçhan hakkı kullanma oram.
T = 1000 TL nominal değerli bir hisse senedine ödenen temettü.
R = 1.000 nominal değerli bir hisse senedinin rüçhan hakkı kullanma fiyatı.
Baz fîyat: Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil eden fiyattır.
Referans fiyatı ; Bir hisse senedinin işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil etmeyen, fiyat tescili yapılıncaya kadar üyelerce referans değer olarak kullanılması amaçlanan fiyattır.
a) Tedavülde yeni hisse senedi bulunmuyorsa, baz fiyat, en son ağırlıklı ortalama fiyattan temettü bedeli çıkarılarak bulunur.
b) Tedavülde yeni hisse senedi de bulunuyorsa, eski hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama fiyatından temettü bedeli düşüldükten sonra bulunacak fiyatı ile yeni hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama fiyatının, eski ve yeni hisse senetlerinin sermaye içindeki paylarına göre ağırlıklı ortalamasının alınmasıyla bulunur. Bu durumda baz fiyat:
(Eski hisse adedi * (Eski hissenin en son ağırlıklı ortalama fiyatı - Temettü)) + (Yeni hisse adedi * Yeni hisse
Temettü Ödemelerinde Baz Fiyatın Belirlenme Yöntemi
senedinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı) Baz Fiyat =
Eski + Yeni hisse adedi
formülüne göre hesaplamr.
Ek - 1 2/4
4 k
Sermaye Artırımlarında Baz/Referans Fiyatların Belirlenme Yöntemi
Kayıtlı Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde
I- Ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen kullanması durumunda,
a) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin temettüler! daha önceki bir tarihte ödenmiş ise;
F k= r
L ı + n ı . ^ m J
F
ağ+ n
2R
F
ey= . F
k= I — R | x n
2ı + nx + n2
b) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin temettüleri de ödeniyorsa;
F
ag
+ n2
R-T T F
ağ +n
2R-T "1
F
ey= . F
k= I _ ! : — R | x n
2L ı + n ı + m J ı + r i j + n2
c) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin temettü oranı belli ve ileri bir tarihte ödenecekse;
F
ağ+ I1
2R-T
F
e= + T , F
y-F
e-T , F
k=(F
y-R)xn
2=(F
e-T-R)xn
2ı + + n
2d) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artın m işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin temettü oram belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse, eski, yeni hisse senetleri ve yeni pay alma kuponlarının fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar serbest bırakılır.
e) Hisse senedinin "Temettü, bedelli ve bedelsiz haklan üzerinde" fiyatı nominal değerinin altındaysa veya temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış olarak hesaplandığında nominal değerinin altına düşüyorsa, referans fiyatların tespitinde, rüçhan hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve yukarıdaki formüllerde n2 = 0 yazılarak referans fiyatlar belirlenir.
II- Bedelli sermaye artırımlarında ortakların, rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak piyasa fiyatından birincil piyasada halka arz edilmesi durumunda;
a) Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak Borsa'da halka arzına başlandığı gün mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz fiyat olarak alınır,
b) Rüçhan haklan tamamen kısıtlanarak bedelli artınm ile birlikte bedelsiz artırım ve/veya temettü ödemesi de yapılıyorsa, ikincil piyasada baz veya referans fiyat, I a, b, c, d şıklanndaki formüllere göre sadece bedelsiz oranı dikkate alınarak hesaplanır.
Ek - 1 3/4
£
fcww
Esas Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde
I- Bedelli sermaye artırımlarında ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen kullanması durumunda;
a) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmişse, mevcut hisse senedinin "bedelsiz haklan üzerinde" baz fiyatı;
[ — F
a1g + n I « ( î + n o , — - R |
2R r F
ağ+ n
2R "1
x n2
ı + n 1 + n 2 J L ı + n 1 + n 2 J
b) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin Jtemettüleri de ödeniyorsa, mevcut hisse senedinin
"bedelsiz haklan üzerinde" baz fiyatı;
[ F
ağ+ n
2R-T~l i" F
ağ+ n
2R-T *1
— x(l +nı) , Fk= I R |
x n2
ı + n 1 + n 2 J ı + n 1 + n 2 J
c) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek temettü miktan belli, ancak, sermaye artmmından sonra ödeneceği durumda, mevcut hisse senedinin "Bedelsiz haklan üzerinde" referans fiyatı:
r F
a6+ n
2R - T " | r F
ag + n
2R-T "1
Fb=
a ğ x ( l+nı) + T, F
k= R xn
2L
1 + ni
+ n2j L
1 + ni
+ n2J
d) Sermaye artırımı nedeniyle bastınlan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün, mevcut hisse senetlerinin temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ve artan sermayenin tescili aynı yıl içinde yapılmışsa,
Fb
=
1 + n ı
e) Sermaye artırımı nedeniyle bastınlan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün, mevcut hisse senetlerine ödenecek temettü miktan belli, ancak hisse senetlerinin dağıtımından sonra ödenecekse,
Fb" T
F
e= +T , F
y= F
e-T
l + I İ !
f) Sermaye artınmı nedeniyle bastınlan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek temettü miktan belli değilse ve daha sonraki bir tarihte ödenecekse eski ve yeni hisse senetlerinin fiyatlan, fiyat oluşuncaya kadar serbest bırakılır.
g) Hisse senedinin "Temettü, bedelli ve bedelsiz haklan üzerinde" fiyatı nominal değerinin altındaysa veya temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış olarak hesaplandığında nominal değerinin altına düşüyorsa, bu durumda, referans fiyatın tespitinde rüçhan hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve yukandaki formüllerde ti2 = 0 yazılarak referans fiyat buna göre belirlenir.
Ek - 1 4/4
II) Bedelli sermaye artırımlarında ortakların rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak piyasa fiyatından birincil piyasada halka arz edilmesi durumunda;
a) Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak halka arzına başlandığı gün mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz fiyat olarak alınır.
b) Rüçhan haklan tamamen kısıtlanarak yapılan bedelli bir sermaye artınmı ile birlikte bedelsiz bir sermaye artınmı da yapılıyorsa; birincil piyasa işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı ikincil piyasada baz fiyat olarak alınır. Bastınlan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığında; bedelsiz sermaye artırımını temsil eden hisse senetlerinin temettü haklarının olup olmadığı ve temettü ödeme tarihine göref baz fiyat veya referans fiyat I-d,e,f şıklanna göre sadece bedelsiz oram dikkate alınarak hesaplanır