Bir kangal köpeğinde idrar kesesi papillomu olgusu

Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1-2): 54-57, 2002

Sağlık Bilimleri Dergisi

Bir kangal köpeğinde idrar kesesi papillomu olgusu

Nihat Şındak

Adil Öztürk

Tekin Şahin

a

Harran Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Cerrahi Anabilim Dalı, Şanlıurfa, TÜRKİYE

b

Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Şanlıurfa, TÜRKİYE

c

Harran Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Şanlıurfa, TÜRKİYE

Özet: Bu çalışmanın amacı köpeklerde idrar kesesi papillomu olgularının ultrasonograf (US) ve bilgisayarlı tomograf (BT) de görünümü ile bu vakadaki hematolojik ve biyokimyasal parametreleri araştırmaktır.Çalışma materyalini 7 yaşında idrar kesesi papillomu bulunan dişi bir kangal köpeği oluşturdu.US görüntülenmede, idrar kesesi duvarının ekoik, lumenin ise anekoik, granüler bir görüntü verdiği belirlendi. İdrar kesesi anterior duvarında lokalize kalınlaşma ve duvardan idrar kesesi lumenine doğru uzanan 2 adet homojen yapıda, ekojen görünümde papiller lezyon izlendi. Kontrast madde verilerek alınan aksial BT kesitlerinde tesbit edilen bulgular US görüntülerini doğrular nitelikte idi. Bakılan bütün hematolojik ve biyokimyasal parametreler normal sınırlar içindeyken, LDH (Laktat Dehidrogenaz)’ ın normal değerlerden yüksek, TIBC (Total Demir Bağlama Kapasitesi) ve glikozun ise düşük olduğu tespit edildi. İdrarın mikroskopik muayenesinde haff düzeyde hematuri bulgularına rastlandı. Çalışmada, idrar kesesi kitlelerinin saptanmasında US ve BT’nin yardımcı tanı yöntemi olarak kullanılabileceği, tömüral olgularda LDH değerinin önemli ölçüde artabileceği ve TIBC’nin ise düşebileceği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler: Papillom, İdrar kesesi, Ultrasoraf, Bilgisayarlı tomograf, Kangal köpeği

Urinary bladder papilloma in a kangal breed dog

Abstract: The aim of this study was to show evaluate Ultrasonographic (US) and Computer Tomographic (CT) appearences of the urinary bladder papilloma and haematological and biochemical parameters of this case. This study was conducted on a 7 years old, female Kangal breed dog. Ultrasonographically, It was determined the presence of an echoic and granular appearance of the lumen. It was detected the presence of localized thickening on the anterior wall of the urinary bladder and two paillary lesions with homıgen structure and echogen appearance extending from the wall toward the urinary bladder. The US fndings were also vaerifed by accially taken CT sections following the administration of contrast medium. While biochemical and haemotological parameters were found to be in normal ranges LDH value was higher, but TIBC and glucose values were lower than normal limit. Mild haematuria was determined during microscopic analysis of the urine. It wa concluded that US an CT could we used as ancillary diagnostic methods and that the level of LDH would enhance while level of TIBC would reduce substantially in the neoplastic cases.

Keywords: Urinary bladder, Papilloma, Ultrasonography, Computer tomography, Kangal breed

dog.

Şındak ve ark. / Bir kangal köpeğinde idrar kesesi papillomu olgusu

GİRİŞ

Böbrekten gelen idrarın depolandığı, genişleyebilen bir organ olan vesica urinaria (idrar kesesi); pelvis boşluğunun tabanında, symphysis pelvinanın ön ucu üzerinde bulunur. Organ içi boş olduğu zaman uzun- lamasına kıvrımlı bir şekildeyken, dolduğunda bu kıv-rımlar kaybolur (1).

İdrar kesesi ile ilgili hastalıklar arasında, sistitis, idrar kesesi felci, idrar kesesi kanaması ve rupturu ile idrar kesesi tümörleri klinik önem taşımaktadır (2).

1980’li yılların ortalarına kadar tümöral kitlelerin varlığı ve invazyonlar radyograf ile tespit edilirdi (8).

Günümüzde kontrastlı radyografk inceleme, ultrasonograf (US), magnetik rezonans görüntüleme ve bilgisayarlı tomograf (BT); kitle varlığı ve boyutlarını, invazyonlar, invazyonların dereceleri, metastaz oluşup oluşmadığı, teropatiklerin etkilerini herhangi bir acı vermeksizin direk olarak görmeye olanak sağlamaktadır (8-11).

Son yıllarda Veteriner Hekimlik alanında tanı amacıyla sıklıkla kullanılan US’de, sıvı içerikli dokularda ses dalgaları çok az yansıdığından, bu gibi dokular monitörde koyu (hipoekojen) bir görüntü, kemik gibi katı dokular ise ses dalgalarını olduğu gibi yansıt- tığından, daha açık renkte parlak (hiperekojen) bir görüntü vermektedirler (12).

Katı kitlelerin US’de sağlıklı olan çevre dokular ile karşılaştırıldığında hiper veya hipoekoik olarak tanım-landığı, bazen bu kitlelerin içinde nekroz veya hemorajiler nedeniyle anekoik bir görüntü oluştuğu belirtilmektedir (8).

Nakamura ve ark (13), insanlarda idrar kesesi olgularının tanısında BT’nin de US’yi doğrular nitelikte sonuçlar verdiğini vurgulamaktadırlar.

Bu çalışmanın amacı; köpeklerde idrar kesesi tümörü olgularının US ve BT ile tanısı ve karşılaşılan olgudaki biyokimyasal ve hematolojik verileri ortaya koymaktır.

MATERYAL VE METOT

Çalışma materyalini Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi kliniğine getirilen, US rehberliğinde ince iğne aspirasyon biyopsi örneklemesinin histopa-tolojik incelemesi idrar kesesi papillomuna yorumlanan, 7 yaşında dişi bir kangal köpeği oluşturdu. Bu

Köpeklerde idrar kesesi tümörlerine, obesite, insektisitler, çevre kirliliği, çevresel faktörler, endüstriyel kirlenmeler, evde bulunan bazı kimya-sallar, metabolik aktivite, ırk predispozisyonu, genetik predispozisyon, histopatolojik karekterler ve moleküler özellikler gibi etkenler yol açabilmektedir (3-6).

İdrar kesesi papillomlarının, çok yumuşak ve kolay kanadıkları, kliniksel olarak hematuri, retensio ürinea, nadir olarak incontinentia ürinea ve sistitis kataralise neden oldukları bildirilmektedir (2, 7).

rek serumu ayrıldı ve zaman geçirilmeden otoana-lizörde ölçümleri yapıldı.

İdrar analizleri için hayvanın doğal urinasyonu beklendi ve alınan idrar örneğinin mikroskopik muayenesi yapıldı.

BULGULAR

Alınan anemnezde hayvanın iştahının azaldığı ve zayıfladığı bildirildi. Yapılan US incelemede idrar kesesi duvarının ekoik, lumeninin ise granüler ekolar veren anekoik bir görüntü verdiği belirlendi. İdrar kesesi anterior duvarında lokalize kalınlaşma (14 mm) ve duvardan idrar kesesi lumenine doğru uza-nım gösteren 2 adet; büyüğü 16x11, küçüğü 8.4x7.8 mm olan homojen yapıda, ekojen görünümde papiller lezyonlar izlendi. İdrar kesesi içerisindeki idrarda milimetrik ebatta granüler ekolar saptandı (Şekil 1).

Şekil 1. US’de idrar kesesi papillomunun görünümü

Aksial BT kesitlerinde idrar kesesi

içerisindeki idrar homojen

kontrastlanmıştı. İdrar kesesi anterior

duvarında kalınlaşma ve lobulasyon

gösteren düzen-sizlik ile lumene doğru

uzanım gösteren 16x22 mm boyutunda

çalışmada olgunun US, BT, hematolojik ve biyokimyasal para-metreleri ile idrar analizleri değerlendirildi.

Ultrason incelemeleri için, B-mod, real time ultrason cihazı (Toshiba SSA-340 A), 3.5 MHz lik konveks trans-duser kullanıldı. İnceleme öncesinde köpeğe 2 mg/kg dozunda İM.

xylazin HCl (Rompun %2, Bayer) uygu-lanarak sedasyon sağlandı. Pelvik bölgeye bol jel sürüldükten sonra prop yerleştirilerek idrar kesesi görün-tülendi.

BT inceleme için Toshiba X-vision cihazı kullanıldı. Olguda idrar kesesini daha iyi görüntüleyebilmek için Urografn %76 (Schering), 50 ml. İV. olarak uygulan-dıktan sonra kontrast maddenin idrar kesesini geçebil-mesi için 10 dk beklendi. Aksial BT kesitlerinde idrar kesesi içerisindeki idrar homojen kontrastlanmıştı.

Vena cephalica antebrachiden hematolojik parametreler için EDTA’lı plastik tüpe alınan kan örneği bekletilmeden kan sayım cihazı ile okundu. Biyokim-yasal parametreler için ise alınan kan örneği vakumlu jelli cam tüpe alındı. 3000 RPM’de 10 dk santrifuj edile-

hipodens papiller (polipoid) lezyon belir- lendi. İdrar kesesi duvarı kalınlaşması ve bunun sınır-ları BT incelemede daha iyi tespit edildi (Şekil 2).

Şekil 2. BT’de idrar kesesi papillomunun görünümü

Tespit edilen hematolojik ve biyokimyasal değerler ile köpeklerdeki normal kan değerleri tablo 1. ve 2’de sunulmuştur.

Tablo 1. Hematolojik değerler

Parametreler

Olgu değerl

eri Ortalama

değerler Kaynakle r

m³

8.7 6 - 17 14, 15

Eritrosit (RBC) x 10⁶/mm

3

6.8 5.5 - 8.5 14, 16

Hemoglabin

(HGB) g/dl

16.0 12 - 18 14, 15

Hematokrit

(PCV) %

48 37 - 55 14, 16

Tablo 2. Biyokimyasal değerler

Parametrel er

Olgu değerl

eri Ortalama

değerler Kaynakle r Glikoz (mg/dL

) 61 65 - 118 14, 16

Üre (mg/dL

) 26 21.4 - 42.8 17

Ürik asit (mg/dL

) 1,0 0 – 2.5 15, 17

Kreatinin (mg/dL

) 1,2 0.5 - 1.6 14

Kolesterol (mg/dL

) 177 115.6 -

253.7 14

T. Bilirubin (mg/dL

) 0,17 0.1 - 0.59 14, 16 D. Bilirubin (mg/dL

) 0,13 0 – 0.3 14, 16

İ. Bilirubin (mg/dL

) 0,04 0.1 - 0.3 16

AST (U/L) 37 0 - 66 14, 15

ALT (U/L) 27 4 - 102 14, 17

GGT (U/L) 4 1 - 28 14, 16

ALP (U/L) 34 0 - 156 14, 15,

17

urinin olmaması ve sadece hematurinin bulunması nedeniyle saptanan granüllü ekoların hematuriden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Nakamura ve ark (13), insanlarda idrar kesesi olgularının tanısında BT’nin de US’yi doğrular nite-likte sonuçlar verdiğini vurgulamaktadırlar. Bu çalış-mada da BT’de elde edilen verilerin Nakamura ve ark (13)’ nın ifadelerini destekler nitelikte US’deki veri-leri doğruladığı belirlendi.

Hematolojik parametreler literatürlerde (14, 16, 17) bildirilen normal sınırlar arasında saptandı.

Biyokimyasal parametreler ise LDH, TIBC ve glikoz dışında bakılan bütün veriler normal sınırlar içindeydi (14-17). Tümör olgularında LDH düzeyinin normalin 3 katına kadar çıkabileceği ifade edildi- ğinden (16), LDH düzeyindeki yüksekliğin olgudaki tümöral oluşuma bağlı olabileceği kanısına varıldı. Uzun süreli açlık durumlarında glikoz düzeyinin düş-tüğü bildirilmektedir (16). Glikoz düzeyindeki haff derecedeki azalmanın köpeğin iştahsızlığına bağlı olarak şekillenen açlıkla ilişkili olabileceği düşünül-mektedir.

İnsanlarda kronik hastalıklar ve tümöral

oluşumlar sırasında TIBC’nin düştüğü

belirtilmektedir (20). Ya-pılan çalışmada bu

Şındak ve ark. / Bir kangal köpeğinde idrar kesesi papillomu olgusu Amilaz (U/L) 761 100 - 1600 14, 17

LDH (U/L) 718 24.1 - 233 15-17

T. Protein (g/dL) 6,8 5.3 - 8.1 14, 17 Albumin (g/dL) 3,8 2.6 - 4.0 14, 17 Globulin (g/dL) 3,0 1.8 - 4.4 15, 17 Sodyum (mEq/L

) 147 140.3 - 155 14, 15, 17 Potasyum (mEq/L

) 4,4 3.8-5.6 14, 15,

17

Klor (mEq/L

) 112 102.1-124 14, 17

Kalsiyum (mg/dL

) 10,3 8.7 - 12 14, 17

Demir (µg/dL) 120 84 - 233 14, 17

TIBC (µg/dL) 130 284 - 572 16

İdrarın mikroskopik muayenesinde eritrosit sayısı 20-25, lökosit ise 3-4 olarak saptandı.

TARTIŞMA VE SONUÇ

İdrar kesesinin içi boş olduğu zaman uzunlamasına kıvrımlı olduğu, dolduğunda ise bu kıvrımların kaybol-duğu belirtilmektedir (1). Yapılan çalışmada idrar kesesi dolu iken görüntü alındığından organın kıvrımsız olduğu belirlendi.

Sağlıklı olgularda idrar kesesinin içerdiği idrar nedeniyle lumenin US’de homojen anekoik bir görüntü verdiği belirtilmektedir (8, 11, 18, 19).

Tümöral olgularda idrar kesesi lumeninde tümör kitlesinin US’de irregüler bir yapı oluşturduğu, kesenin düzensiz bir biçimde kalınlaştığı ve tümöral kitlenin ekoik bir görüntü verdiği, kimi zaman ise kitlenin büyük-lüğüne ve yapısına bağlı olarak idrar kesesinde geniş hacimli ekoik bir görünüm oluşumuna neden olduğu ifade edilmektedir (8, 11). Yapılan çalışmada US incele-mede idrar kesesi duvarının ekoik, lumenin ise anekoik granüler bir görüntü verdiği belirlendi. İdrar kesesi ante-rior duvarında lokalize kalınlaşma ve duvardan idrar kesesi lumenine doğru uzanım gösteren 2 adet homojen yapıda ekojen görünümde papiller lezyonlar izlendi.

İdrar kesesi içerisinde granüler ekoların oluşumunda kristaluri, enfeksiyon ve hematurinin rol oynadığı bilin-mektedir.

Olgunun idrar tetkikinde enfeksiyon ve kristal-

4. Knapp DW, Glickman NW, De Nikola DB, Bonney PL, Lin TL, Glickman LN: Naturally Occurring Canine Transitional Cell carcinoma of the Urinary Bladder: A Relevant Model of Human Invasive Bladder Cancer.

Urol. Oncology 5 : 47-59, (2000).

5. Macy DW, Withdrow SJ, Hopes J: Transitional Cell Carcinoma of the Bladder Associated with Cyclophosphamide Administration. J. Amer. Anim.

Hosp. Assoc. 19: 965-969, (1983).

değerin düşük bulunması köpek-lerde de tümöral oluşumlar sırasında TIBC nin düşe- bileceğini ortaya koymaktadır.

İdrar kesesi papillomlarının, çok yumuşak ve kolay kanadıkları, klinik olarak hematuri, retensio ürinea, nadir olarak incontinentia ürinea, sistitis kata- ralise neden oldukları ifade edilmektedir (2, 7). Bu vakada da haff düzeyde bir hematurinin olduğu mik-roskopik idrar muayenesi ile ortaya kondu.

İdrarın makroskopik muayenesinde hematurinin haff olması nedeniyle herhangi bir renk değişikliğine rastlanmadı. Ancak idrarın mikroskopik muayenesin-de eritrosit sayısı normal değer olan 0-10’dan (16) yüksek (20-25 eritrosit) bulunduğu, lökosit sayısının (3-4) ise literatürlerdeki (16) verilere göre normal (0-5) olduğu belirlendi. Bunun da hematolojik paramet-relerde herhangi bir değişikliğe yol açmadığı tespit edildi.

Çalışma sonucunda, US ve BT’nin köpeklerde id-rar kesesi tümörlerinin tanısında kullanılabilecek yar-dımcı tanı teknikleri arasında sayılabileceği, tümöral olgularda LDH değerinin önemli ölçüde artabileceği ve TIBC’nin ise düşebileceği kanısına varıldı.

KAYNAKLAR

1. Dursun N: Veteriner Anatomi II 5. Baskı. Medisan Yayınevi. Ankara, (1999)

2. Samsar E, Akın F: Özel Cerrahi. Medipres. Ankara, (2002).

3. Glickman LN, Schofer FS, Mc Koe LJ: Endomiology Study of Insecticide Exposures, Obesity, and Risc of Bladder Canser in Household Dogs. J. Toxicol.

Environ. Health. 28: 407-417, (1989).

13. Nakamura S, Nijima T: Standing of Bladder Cancer by Ultrasonography: A New Techinique by Transurethral Intravesical Scanning. J. Urol. 124:

341-344, (1980).

14. Alaçam E, Şahal M: Sığır Hastalıkları, Evcil Hayvanlarda Biyokimyasal Değerler, Medisan Yayınevi. Ankara, (1997).

15. Koneka JJ: Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 3th. Ed. Academic Press. London, (1980).

16. Turgut K: Veteriner Klinik Laboratuvar Teşhis. 2.

Baskı, Bahçıvanlar Basım Sanayi AŞ: Konya, (2000).

17. Altıntaş A, Fidancı UR: Evcil Hayvanlarda ve İnsanda Kanın Biyokimyasal Normal Değerleri, A.Ü. Vet. Fak. Derg. 40, 2: 173-186, (1993).

18. Biller DS, Kontrowitz B, Partington BP: Diognastik Ultrasound of the Urinary Bladder.

J.Am.Anim.Hosp.Assoc. 26: 397-402, (1990).

19. 19. Braun U: Ultrasonographic Examination of the

Left Kidney, Urinary Bladder and Urethra in Cows.

6. Okajima E, Hiramatsu T, Hirao K: Urinery Bladder Tumors Induced by a-butyl-n ( 4 hyroxibutyl ) nitrosamine in Dogs. Cancer Res. 41: 1958-1966, (1981).

7. Hazıroğlu R, Milli ÜH: Veteriner Patoloji. 2. Cilt. 2.

Baskı. Medipres Yayıncılık. Ankara, (2001).

8. Poggiani C, Teani M, Auriemma A, Bianchi P, Sadou Y:

Sonografc Detection of Rhabdomyosarcoma of the Urinary Bladder. European Journal of ultrasound 13:

35-39, (2001).

9. Chun R, Knapp DW, Widmer WR, DeNicola DB, Glickman NW, Kuczek T, Degortari A, Han CM: Phase II Clinical Trials of Carboplatin in Canine Transitional Cell Carcinoma of the Urinary Bladder. J. Vet. Int. Med.

11, 5: 279-283, (1977).

10. Chun R, Knapp DW, Widmer WR, Glickman NW, DeNicola DB, Bonney PL: Cisplatin Treatment of Transitional Cell Carcinoma of the Urinary Bladder in Dogs: 18 Cases (1983-1993). J.A.V.M.A. 209, 9: 1588- 1591, (1996).

11. Hoque M, Somvanshi R, Singh QR, Moqha IV:

Ultrasonographic Evalution of Bladder in Normal, Fern Fed and Enzootik Bovine Haematuria Affected Cattle.

J. Vet. Med. A. 49, 8: 403-411, (2002).

12. Canpolat İ: Köpek ve Kedilerde Böbreklerin Ultrasonografk Anatomisi. J. Of Vet. And Animal Sci.

20, 419-423, (1996).

J. Vet. Med. A 40: 1-9, (1993).

20. Zilva JF, Pannall PR, Mayne PD: Clinical Chemistry in Diagnosis and Treatment. 5th. Ed. Clays Ltd. St Ives. England, (1992).

Yazışma Adresi:

Yard.Doç.Dr. Nihat ŞINDAK Harran Üniversitesi

Cerrahi Anabilim Dalı Urfa, TÜRKİYE

e-mail: nsindak@hotmail.com