KONSOLOSLUK İLİŞKİLERİ

KONSOLOSLUK İLİŞKİLERİ

• Konsolosluk ilişkileri = Yabancı devlette uyrukları ile ilgili işler

• 1963 Viyana Sözleşmesi

• Uluslararası örf ve adet hukuku

• Devletler arasındaki ikili antlaşmalar

• UAD Kararları…

– 2004 Avena ve diğer Meksikalılar Kararı (Meksika v. ABD) – 2001 LaGrand Kararı (Almanya v. ABD)

– 1998 Viyana Konsolosluk Sözleşmesi Kararı (Paraguay v. ABD) – 1981 ABD Tahran Büyükelçiliği Kararı (ABD v. İran)

• Devletler arasında konsolosluk ile ilgili işlemler

• Türkiye’de: 6004 sayılı Kanun / 1173 sayılı Kanun

KONSOLOSLUK İLİŞKİLERİ

• Konsolosluk İlişkilerinin Kurulması

• 1963 Viyana Sözleşmesi’ne taraf olmak gerekli değildir.

• Devletler aralarında «karşılıklı anlaşma» (örneğin bir ikili antlaşma) ile konsolosluk ilişkisi kurabilir.

• Devletler arasındaki iki taraflı antlaşma 1963 Viyana Sözleşmesi’ndeki asgari koşulları genişletebilir ancak daraltamaz.

• Konsolosluk’un bir «görev bölgesi» olur.

• Konsolosluk ilişkisinin kurulması, diplomatik ilişki kurulması anlamına gelmez.

• Diplomatik temsilcilik, ayrıca konsolosluk yok ise, konsolosluk işlerini de yürütebilir.

• Konsolosluk, diplomatik temsilcilik yok ise, kabul eden devlet razı gelirse, diplomatik ilişkileri de yürütebilir.

Bu durumda bile konsolosluk, diplomatik imtiyaz ve muafiyetlerden yararlanamaz.

• Konsolosluk İlişkilerinin Sona Ermesi

• Diplomatik ilişkilerin sona ermesi kendiliğinden konsolosluk ilişkilerini bitirmez.

• Devletler aralarında karşılıklı anlaşarak (örneğin) bir ikili antlaşma ile konsolosluk ilişkisini kaldırabilir.

• Silahlı çatışma, tarafları arasında, kendiliğinden konsolosluk ilişkisinin sona ermesi anlamına gelmez.

KONSOLOSLUĞUN GÖREVLERİ

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 5)

• Gönderen devletin, özellikle uyruklarının çıkarlarının korunması

• Ticari, bilimsel, kültürel ve ekonomik ilişkilerin teşviki ve geliştirilmesi

• Gönderen devlet ile ilgili pasaport ve vize işlemleri

• Noterlik işlemleri

• Kişi hallerine ilişkin işlemler

KONSOLOSLUK MENSUPLARI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 1/a, d, g vd.)

• Konsolosluk memurları

– Meslekten – Fahri

• Konsolosluk hizmetlileri

• Konsolosluk hizmet personeli

KONSOLOSLUK MEMURLARI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 1/d)

• Konsolosluk şefi ^{(m. 1/c)}

• Konsolosluk görevlerini yerine getirmek üzere,

bu sıfatla görevlendirilmiş diğer görevliler

KONSOLOSLUK ŞEFİNİN GÖREVE BAŞLAMASI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 10 vd.)

Atama Belgesi

• Gönderen devlet tarafından düzenlenir.

• Konsolosun sıfatını, adını;

Konsolosluğun görev bölgesini ve yerini içerir.

Atama Belgesi

• Gönderen devlet tarafından düzenlenir.

• Konsolosun sıfatını, adını;

Konsolosluğun görev bölgesini ve yerini içerir.

Buyrultu (Exequatur)

• Kabul eden devletin onay verdiğini gösterir belgedir.

Buyrultu (Exequatur)

• Kabul eden devletin onay verdiğini gösterir belgedir.

Buyrultunun çıkarılması Buyrultunun çıkarılması

Görevin Başlaması

KONSOLOSLUK İMTİYAZ VE MUAFİYETLERİ

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 28 vd.)

İmtiyazlar İmtiyazlar

Kişi

dokunulmazlığı Kişi

dokunulmazlığı

Bina dokunulmazlığı

Bina dokunulmazlığı

Haberleşme dokunulmazlığı

Haberleşme dokunulmazlığı

Seyahat dokunulmazlığı

Seyahat dokunulmazlığı

Muafiyetler Muafiyetler

Yargı bağışıklığı Yargı bağışıklığı

Cezai Yargı Cezai Yargı

Hukuk Yargısı Hukuk Yargısı Vergi/Gümrük

Bağışıklığı Vergi/Gümrük

Bağışıklığı

KİŞİ DOKUNULMAZLIĞI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 40 vd.)

• Kabul eden devletin iki yönlü yükümlülüğü vardır:

– Gerekli saygıyı göstermek

– Şahıs, özgürlük ve onurlarına zarar verecek davranışları engellemek

• Kural: Zorlayıcı tedbirler uygulanamaz.

• İstisna

– Ağır bir suç

– Yetkili adli makamın kararı

• Kural: Hürriyeti bağlayıcı tedbir uygulanamaz.

• İstisna

– Zorlayıcı tedbir uygulanabilen haller – Yetkili adli makamın nihai kararı

• Fahri konsolosların kişi dokunulmazlığı yoktur.

BİNA DOKUNULMAZLIĞI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 30, 31 vd.)

• Kabul eden devletin kaçınma yükümlülüğü

– Misyon şefinin veya konsolosluk şefinin rızası olmadan

– Konsolosluk işleri için kullanılan bölüme girmemelidir.

• Acil durumlarda rıza varsayılır.

• Fahri konsolosluklarda uygulanmaz.

BİNA DOKUNULMAZLIĞI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 30, 31 vd.)

• Kabul eden devletin önleme ve koruma yükümlülüğü

– Binaya izinsiz girilmesi – Binaya zarar verilmesi

– Konsolosluk işlerinin engellenmesi

• Fahri konsolosluklarda da uygulanır.

HABERLEŞME DOKUNULMAZLIĞI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 35 vd.)

• Resmi amaçla haberleşme

– Konsolosluk kuryesi – Konsolosluk torbası

– Kripto, şifre gibi konsolosluk tarafından uygun görülen araçlar

• Resmi amaçla haberleşmeye müdahale edilemez.

• Fahri konsolosluklara da uygulanır.

KONSOLOSLUK TORBASI/KURYESİ

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 35/3 vd.)

• Konsolosluk torbası

– Harici işaretleri taşımalı

– Sadece resmi amaçlı belge ve nesneyi içermeli

• Konsolosluk kuryesi

– Kendi sıfatını gösteren resmi belgeyi taşımalı

– Konsolosluk torbasının niteliğine ve sayısına ilişkin

belgesi olmalı

SEYAHAT DOKUNULMAZLIĞI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 34)

• Kural: Kabul eden devlet konsolosluğun tüm üyelerine hareket ve seyahat serbestliği

tanımalıdır.

• İstisna: Milli güvenlik nedeniyle giriş çıkışı

kurallara bağlanan veya yasaklanan bölgeler

TANIKLIK - YARGI BAĞIŞIKLIĞI

(1963 Viyana Sözleşmesi, m. 43-44 vd.)

• Sadece resmi görevlerinin yerine getirilmesinden doğan uyuşmazlıklarda yargı bağışıklığı vardır.

• Hukuk uyuşmazlıklarında yargı bağışıklığı olmayabilir:

• Açıkça konsolosluk görevlisi olduğu uyuşmazlığa konu sözleşmede belirtilmemişse

• Uyuşmazlık, kara, deniz veya hava aracı ile verilen zarardan kaynaklanıyorsa

• Konsolosluk görevlisi tanıklık yapmalıdır.

– Tanıklık yapmayı reddederse zorlayıcı tedbir uygulanamaz.

– Göreviyle ilgili konularda tanıklık yapmayabilir.