M A R T 2 0 2 1
Kısa Çalışma Ödeneğ n n Süres Son Kez Uzatıldı İlave 6 Puanlık Bölgesel S gorta Pr m Teşv k n n Süres Uzatıldı
Yasal Düzenlemeler
Yasal Düzenlemeler Mahkeme Kararları Güncel Gel şmeler
BU SAYIDA
MC LEGAL
İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU BÜLTENİ
SAYI:02
Anayasa Mahkemes Sosyal Medya Paylaşımları Sebepl İşten Çıkarılan Çalışanın Anayasal Haklarının İhlal Başvurusunu Dayanaktan Yoksunluk Sebepl Kabul Ed lemez Buldu
Yargıtay Mesa de Cep Telefonuyla Oynanması ve Fotoğraf Çek lmes n İş sözleşmes n n Fesh İç n Geçerl Sebep Olduğuna Hükmett
Yargıtay, İşverenden Sözlü Olarak Yıllık İz n Alan İşç n n İş Sözleşmes n n Devamsızlık Sebepl Feshed lmes n Haklı Fes h Olarak N telend rd
Yargıtay 9.Hukuk Da res ve Yargıtay 22.Hukuk Da res Arasındak İçt hat Farklılıklarının B rleşt r ld ğ
Öneml Konulardak Kararlar
Mahkeme Kararları
Uzaktan Çalışma Model Yaygınlaşıyor
Güncel Gel şmeler
P: +90 212 944 58 58 nfo@mclegal.com.tr | mclegal.com.tr Levent Mah. Karanf l Aralığı No:8 Beş ktaş / İSTANBUL
Bültenimizi takipte kalın...
Yargıtay 9.Hukuk Da res 'n n 2017/25172 E., 2020/18264 K. numaralı kararına konu olay özetle şu şek lde gel şm şt r;
Davacı ş akd n n davalı şveren tarafından haksız nedenlerle feshed ld ğ n hbar ve kıdem tazm natı alacaklarının davalıdan tahs l ne karar ver lmes n talep etm şt r.
Davalı şveren davacının ş sözleşmes n n haklı nedenle feshed ld ğ n , davacının çok kez devamsızlık yaptığını, hatalı üret me sebeb yet verd ğ n , am rler n n tal matlarını yer ne get rmed ğ n , defalarca sözlü ve yazılı uyarılara rağmen kapalı alanlarda s gara çt ğ n , defalarca sözlü ve yazılı uyarıya rağmen mesa saatler ç nde telefonla konuştuğunu, sosyal paylaşım s teler ne g rerek ve şyer nde çekt ğ fotoğrafları paylaşarak ş güvenl ğ kurallarını hlal ett ğ n , bu durumu alışkanlık hal ne get rd ğ n , davacının mesa saatler
çer s nde devamlı olarak telefonuyla meşgul olduğunun tesp t üzer ne konuyla lg l olarak yazılı savunmasının talep ed ld ğ n , davacının savunma taleb ne yanıt verme gereğ dah duymadan
şyer n terk ett ğ n savunarak davanın redd n talep etm şt r.
Yerel mahkeme davanın redd ne karar verm ş, kararı davacı temy z etm şt r.
YARGITAY
MESAİDE CEP TELEFONUYLA OYNANMASI VE FOTOĞRAF ÇEKİLMESİNİ İŞ SÖZLEŞMESİ İÇİN GEÇERLİ FESHE SEBEP OLDUĞUNA HÜKMETTİ
B l nd ğ üzere Ç n Halk Cumhur yet ’n n Vuhan kent nde ortaya çıkan ve b rçok ülkede tes r n gösteren yen t p Koronav rüs (Cov d- 19) salgını le mücadele kapsamında açıklanan Ekonom k İst krar Kalkanı Paket le Kısa Çalışma Ödeneğ devreye alınmış, salgının ş hayatı üzer ndek etk ler azaltılmaya çalışılmıştı.
Salgınla mücadele kapsamında 19.02.2021 tar h 31400 sayılı Resm Gazete’de yayımlanan 18.02.2021 tar h nde 3556 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı le;
Yen t p Koronav rüs (Cov d-19) neden le dışşal etk lerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamında zorlayıcı sebep gerekçes le 31/01/2021 tar h ne kadar(bu tar h dah l) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş şyerler ç n kısa çalışma ödeneğ n n süres , 28/02/2021 tar h nden başlamak üzere 31/03/2021 tar h ne kadar uzatılmıştır.
Düzenlemeye göre daha önce pek çok kez uzatılan kısa çalışma ödeneğ süres son kez 31/03/2021 tar h ne kadar uzatılmıştır.
3556 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararına buradan ulaşab l rs n z.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN SÜRESİ SON KEZ UZATILDI
Yargıtay kararında;
Davacı şç hakkında şveren tarafından çeş tl tutanaklar düzenlenm şse de tutanakların şç n n yapmakla yükümlü olduğu görevler n n hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar şekl nde b r bütünlük arz etmed ğ görülmüştür. Feshe konu ed len son eylem 2015 yılı 4. aya a t olup davacının şyer nde çalışırken kend fotoğrafını çek p sosyal medya hesabında paylaştığı bel rt lm şt r.
Davacının daha önce de 2014 yılında cep telefonu le oynadığı yönünde b r tutanak düzenlenm şse de davacının sözü ed len davranışının ş güvenl ğ n tehl keye düşürdüğü yönünde herhang b r dd ada bulunulmamış ve bu yönde b r del l ler sürülmem şt r.
Davacının tutanağa konu davranışları geçerl fesh n sebeb n oluşturab l r se de 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II. maddes kapsamında haklı fes h neden varlığı yöntem nce kanıtlanamadığından davacının kıdem ve hbar tazm natı stekler n n kabulü gerek rken yazılı şek lde her k steğ n redd hatalı olup bozmayı gerekt rm şt r.
Yen t p Koronov rüs(Cov d-19) sebepl salgının tüm dünyaya get rd ğ b rçok değ ş kl klerden b r de uzaktan çalışma yöntem oldu. V rüsten korunmak ç n of s ortamı yer ne evden çalışma yöntem dünyada olduğu g b Türk ye'de de yaygınlaştı. Koç Hold ng' n 35 b n çalışanı ç n kalıcı uzaktan çalışma model ne geçt ğ haber nden sonra Akbank da uzaktan çalışmayı kalıcı hale get rme kararı aldı. Uzaktan Çalışma model n n hukuk çer ğ ne bakıldığında 4857 sayılı İş Kanunu'nun 14.maddes nde şöyle tanımlanmıştır;
''Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.'' Uzaktan çalışmanın şverene mal yet, çalışana da rahatlık açısından avantajı olsa da çalışanların ş-yaşam denges n n ve mesa kavramının kalmaması g b konularda ş kayetler bulunuyor.
UZAKTAN ÇALIŞMA MODELİ YAYGINLAŞIYOR
Avrupa Parlamentosu'nda "İrt batı Kesme Hakkı" Kabul Ed ld
Avrupa Parlamentosu Genel Kurul oturumunda çalışanlara ş saatler dışında ulaşılamamasına yönel k " rt batı kesme hakkı” le lg l hazırlanan rapor kabul ed ld .
“İrt batı Kesme Hakkı” çalışanların çalışma süreler n n sınırlarının ç z lmes , özel hayatı le ş hayatı arasında ayrımın olmasıdır. Çalışma saatler n n b t m nde çalışanın ş n kenara koyup özel hayatına bakab lmes d r. Kısacası özel hayat ve çalışma hayatının sınırlarının ç z lmes d r. İrt batı kesme hakkı kapsamında, çalışanların; d nlenme süreler , resm ve yıllık tat ller , annel k, babalık z nler dâh l olmak üzere çalışma saatler dışındak sürelerde telefon görüşmeler , e-postalar g b şle lg l let ş m görevler, faal yetler ve elektron k let ş mden kaçınmalarına z n verd ğ vurgulanır.
Avrupa Parlamentosu'nun raporunda da evden çalışanların mesa b t m n n ardından da şler ne devam etmek mecbur yet nde bırakılmalarına, şverenler n mesa saatler dışında da çalışanlardan çalışmalarını beklemeler ne ve bu durumun çalışanların ş ve sosyal hayat denges n bozduğuna, sonuç olarak çalışanların kaygı, depresyon, tükenm şl k g b ps koloj k sorun yaşamalarına sebep olduğu bel rt ld . Raporda, çalışanların hafta sonu, yıllık z n ve mesa saatler sonrası şler yle lg l e-posta, mesaj ve aramalara yanıt vermeme hakları olduğuna şaret ed ld . Avrupa Parlamentosu üye devletler n “İrt batı Kesme Hakkı” kapsamında şç ler n haklarının korunmasına ve uzaktan çalışma kapsamında asgar koşulların bel rlenmes ne yönel k ortak b r çalışmada bulunmasına yönel k b r çağrıda bulunarak raporunu sonlandırmıştır.
Bu konunun hukukumuzdak yansımasına baktığımızda se T.C. Anayasası'nın 50.maddes nde; ''D nlenmek, çalışanların hakkıdır'' den lerek şç n n d nlenme hakkı güvence altına alınmıştır. Ancak yer ne get r lecek ş n n tel ğ mesa saatler dışında da ulaşılab l r olmayı gerekt r yorsa veya ş sözleşmes nde bu yönde b r hüküm mevcutsa şveren n şç ye mesa saatler dışında da ulaşma mkanı doğacaktır.
Yargıtay 22. Hukuk Da res n n kapatılması sonrasında Başkan ve Üyeler Yargıtay 9.Hukuk Da res nde görevlend r lm şt r. Bunun üzer ne her k Da re kararlarında uyuşmazlık konusu hususların görüşülmes sonucu çt hat farklılıkları b rleşt r lm şt r. B rleşt rme konularında önem arz eden konuların b r kısmını aşağıda bulab l rs n z.
YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ VE YARGITAY 22.HUKUK DAİRESİ ARASINDAKİ İÇTİHAT FARKLILIKLARININ BİRLEŞTİRİLMESİ
Ücret bordrolarının temel şlev aylık pr m ve h zmet belgeler nde düzenlenmeyen ayrıntıları(Fazla Mesa , hafta tat l , cra kes nt s , ag , gel r verg s vb.) kamu kurumlarına sunulmak üzere düzenlenmes d r.
Yargıtay kararlarına göre şç n n mzasını taşıyan bordro sahtel ğ spat ed l nceye kadar kes n del l n tel ğ nded r. Bordrolarda şç n n mzasının olmaması durumunda se Yargıtay 9.Hukuk Da res bu konuyu aşağıdak g b fade etm şt r;
''Fazla çalışma ücreti ile hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuklarını içeren ve işçinin imzasını taşımayan bordronun aksi işçi tarafından tanık beyanı dahil her türlü delille ispat edilebilir.
Bu durumda yapılan ödemeler hesaplamadan mahsup edilir.''
İMZASIZ VE FAZLA ÇALIŞMA TAHAKKUKUNU İÇEREN BORDRONUN AKSİNİN
HER TÜRLÜ DELİLLE İSPATI
UZUN SÜRE YILLIK ÜCRETLİ İZİN KULLANDIRILMADIĞI İDDİALARINDA HÂKİMİN AYDINLATMA ÖDEVİ KAPSAMINDA
DAVACI ASİLİN DİNLENMESİNİN GEREKİP GEREKMEDİĞİ
Yıllık z n, şç lere ver len b r d nlenme hakkıdır. İş Kanunu madde 53'e göre İşyer nde şe başladığı günden t baren, deneme süres de ç nde olmak üzere, en az b r yıl çalışmış olan şç lere yıllık ücretl
z n ver l r ve yıllık ücretl z n hakkından vazgeç lemez. Yıllık zn n n uzun süre kullanılmadığı dd alarında se hak m n HMK madde 31'e göre;
''Hak m, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, madd veya hukuk açıdan bel rs z yahut çel şk l gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırab l r; soru sorab l r; del l göster lmes n steyeb l r.'' şekl nde davayı aydınlatma ödev vardır. Bu konu Yargıtay 9.Hukuk Da res tarafından aşağıdak g b fade ed lm şt r;
''İşçinin uzun süre yıllık izin kullandırılmadığı iddiaları karşısında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31.maddesinde öngörülen davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde hâkimin davacı işçiyi bizzat dinleyerek çalışma ve dinlenme süreleri konusunu açıklığa kavuşturması gerekir.
Dairemizce uzun süre kavramı beş yıl ve daha fazla süre olarak değerlendirilmiş olup, kullandırılmadığı iddia edilen izin süresinin toplamda beş yıllık veya daha fazla olması halinde anılan hüküm çerçevesinde uygulama yapılmalıdır.''
ANAYASA MAHKEMESİ
SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI SEBEPLİ İŞTEN ÇIKARILAN ÇALIŞANIN ANAYASAL HAKLARININ İHLALİ BAŞVURUSUNU
DAYANAKTAN YOKSUNLUK SEBEPLİ KABUL EDİLEMEZ BULDU
Karara konu olayın özet şu şek lded r;15 Temmuz darbe teşebbüsünün akab nde kamu kurumunda çalışan şç hakkında sosyal medyada yaptığı paylaşımlar sebepl kurum tarafından tutanak düzenlenm şt r. Tutanağa göre başvurucu sosyal medya paylaşımlarında devlet n craatlarıyla ve terörle mücadele faal yetler yle lg l ahlak ve y n yet kurallarıyla bağdaşmayan, devlet n vakarını kıran asılsız hbar ve snatlarda bulunmuş , b r kamu kurumunda çalışması sebeb yle tems l ett ğ şveren n güven n kötüye kullanmış doğruluk ve bağlılıkla uymayan davranış serg lem şt r.
Tutanağın akab nde Beled ye 4857 sayılı İş Kanunu'nun ''İşveren n haklı nedenle derhal fes h hakkı'' başlıklı maddes n n (II) numaralı fıkrasının b ve e bentler ne dayanarak başvurucunun ahlak ve y n yet kurallarına uymayan davranışlarda bulunduğunu kabul etmek suret yle ş sözleşmes n feshetm şt r.
Başvurucu fesh n geçers zl ğ n n tesp t ne ve şe ade ed lmes ne karar ver lmes taleb yle Beled ye aleyh ne dava açmış, yerel mahkeme davanın redd ne karar verm şt r .Kararın gerekçes nde; şç n n şveren hakkında şeref ve hays yet kırıcı asılsız hbar ve snatlarda bulunmasının ve şveren n güven n kötüye kullanmak g b doğruluk ve bağlılığa uyamayan davranışlar yapmasının haklı fes h neden olduğunu, bu fes h türünde süreye bağlı olmaksızın derhal feshed leb leceğ n ve savunma alınmasının zorunlu olmadığını, başvurucunun 677 sayılı KHK le kamu görev nden çıkarıldığını ve bu hukuk düzenlemey denetleme yetk s ne sah p olmadığını bel rtm şt r. Başvurucu karara karşı st naf kanun yoluna g tm şt r. Bölge Adl ye Mahkemes yerel mahkeme kararının sabetl olduğu sonucuna ulaşmış, başvuruyu esastan reddetm şt r. Bu karar üzer ne de Başvurucu temy z yoluna başvurmuş, Yargıtay temy z talepler n n redd ne ve kararın onanmasına karar verm şt r.
Olayı Anayasa Mahkemes 'ne taşıyan Başvurucu suç teşk l etmeyen ve başkalarının paylaşımlarını beğenmekten baret olan paylaşımlarının ş sözleşmes n n fesh ne gerekçe yapılmayacağını, bel rtm ş, ad l yargılanma, özel hayata ve a le hayatına saygı ve çalışma haklarının hlal ed ld ğ n ler sürmüştür.
25 Şubat 2021 tar hl 31406 sayılı Resm Gazete' de yayınlanan kararda, Anayasa Mahkemes Başvurucu çalışanın hlal dd asına l şk n hlal dd alarını temellend remed ğ ç n, başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması neden yle kabul ed lemez olduğuna hükmetm şt r.
İlg l Anayasa Mahkemes kararına buradan ulaşab l rs n z.
24 Şubat 2021 tar hl 31405 sayılı(2.Mükerrer) Resm Gazete’de yayınlanan 3579 sayılı Cumhurbaşkanı kararında s gorta pr m ne esas kazanç alt sınırı üzer nden uygulanacak lave puan, lave puan uygulanacak ller ve uygulama süres hakkındak 30/05/2013 tar hl ve 2013/4966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının ek kararda değ ş kl k yapılmasına da r kararın yürürlüğe konulmasına karar
ver lm şt r.
Karar 01/01/2021 tar h nden t baren geçerl olmak üzere yayımı tar h nde yürürlüğe g recek olup bu kararla b rl kte İlave 6 Puanlık Bölgesel S gorta Pr m Teşv k n n süres 31 Aralık 2021 tar h ne kadar uzatılmıştır.
Söz konusu teşv k 5 puanlık s gorta pr m Haz ne desteğ ne lave olarak pr me esas kazanç alt sınırı üzer nden 6 puana kadar lave
nd r m olarak uygulanmaktadır.
İlg l karara buradan ulaşab l rs n z.
İLAVE 6 PUANLIK
BÖLGESEL SİGORTA PRİM TEŞVİKİNİN SÜRESİ UZATILDI
Türk ye İle Moğol stan arasındak Sosyal Güvenl k Anlaşması 1 Mart 2021 tar h nde yürürlüğe g rd .
BİLGİLENDİRME BİLGİLENDİRME BİLGİLENDİRME
YARGITAY
İŞVERENDEN SÖZLÜ OLARAK YILLIK İZİN ALAN İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN DEVAMSIZLIK SEBEPLİ FESHEDİLMESİNİ
HAKLI FESİH OLARAK NİTELENDİRDİ
Yargıtay 9.Hukuk Da res 'n n 2016/33292 E., 2020/17467 K. numaralı kararına konu olay özetle şu şek lde gel şm şt r;
Davacı çalışan 4 sened r loj st k şef olarak çalıştığını, kayınb rader n n düğün meras m sebeb le yıllık zn n n b r bölümünü kullanmak sted ğ n k ay önces nden gerek sözlü ve gerekse de yazılı olarak şverene b ld rd ğ n , yıllık zn n n b t m n müteak p şyer ne g tt ğ nde se şveren n hakaretler le şyer nden kovulduğunu öne sürmüştür.
Davacı şç , çalıştığı dönem boyunca mesa parasının eks k ödend ğ n bel rterek, kıdem ve hbar tazm natıyla resm tat l alacaklarının ödenmes n talep etm şt r.
Davalı şveren se davacının ş akd n n mazerets z devamsızlık sebeb le feshed ld ğ n , ş rkette çalışma s stem n n haftalık çalışma süres n aşmayacak şek lde düzenlenm ş olduğunu ve bu sebeple ş rkette fazla çalışma yapılmadığını, davacıya herhang b r hakaret ya da küfür ed lmed ğ n n savunmasında bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar ver lm şt r. Kararı davalı şveren temy z etm şt r.
Yargıtay,
4857 sayılı İş Kanunu'nun 25 II- (g) bend nde, “ şç n n şverenden z n almaksızın veya haklı b r sebebe dayanmaksızın ardı ardına k şgünü veya b r ay ç nde k defa herhang b r tat l gününden sonrak ş günü, yahut b r ayda üç şgünü ş ne devam etmemes ” hal nde şveren n haklı fes h mkanının bulunduğuna d kkat çekm ş ve temy z olunan kararın aşağıdak fadelerle bozma kararına hükmetm şt r.
''Her ne kadar davacı, devamsızlık yapıldığı belirtilen tarihler için işverenden izin aldığını iddia etmişse de dosyada davacının işverenden izin aldığını gösteren bir belge bulunmamaktadır. Ayrıca davacı tanıkları da davacı iddialarını destekleyen bir beyanda bulunmamışlardır. Bu hali ile davacının devamsızlık yaptığı sabit olup işverenin feshi haklı nedene dayandığından kıdem ve ihbar tazminatının reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalıdır.''
Ücret bordrolarının temel şlev aylık pr m ve h zmet belgeler nde düzenlenmeyen ayrıntıları(Fazla Mesa , hafta tat l , cra kes nt s , ag , gel r verg s vb.) kamu kurumlarına sunulmak üzere düzenlenmes d r.
Yargıtay kararlarına göre şç n n mzasını taşıyan bordro sahtel ğ spat ed l nceye kadar kes n del l n tel ğ nded r. Bordrolarda şç n n mzasının olmaması durumunda se Yargıtay 9.Hukuk Da res bu konuyu aşağıdak g b fade etm şt r;
''Fazla çalışma ücreti ile hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuklarını içeren ve işçinin imzasını taşımayan bordronun aksi işçi tarafından tanık beyanı dahil her türlü delille ispat edilebilir.
Bu durumda yapılan ödemeler hesaplamadan mahsup edilir.''
ARABULUCULUK SÜRECİNE İLİŞKİN MAHKEME KARARLARI
B l nd ğ üzere 7036 sayılı kanunun 3. maddes ne göre 01.01.2018 tar h nden sonra; kanuna, b reysel veya toplu ş sözleşmes ne dayanan şç veya şveren alacağı ve tazm natı le şe ade taleb yle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
İş Hukuku olmak üzere b rçok dava yolu ç n dava şartı olan Arabuluculuk sürec ne l şk n çeş tl yol göster c mahkeme kararlarını aşağıda b lg n ze sunarız.
İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİNE DAİR KARAR TEMYİZ EDİLEMEZ
6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu'nun 18.maddes n n 3.fıkrasına göre; ''İcra ed leb l rl k şerh n n ver lmes , çek şmes z yargı ş d r.'' ve HMK madde 362'n n 1.fıkrasının ç bend nde temy z ed lemeyen kararlar arasında çek şmes z yargı şler göster lm şt r. Dolayısıyla cra ed leb l rl k şerh çeren arabuluculuk tutanağının temy z ed lmes mümkün değ ld r. Bu durum Yargıtay 9.Hukuk Da res 'nce aşağıdak g b bel rt lm şt r;
''İcra edilebilirlik şerhinin verilmesi işlemi kanunda açıkça çekişmesiz yargı işi olarak nitelendirilmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-ç maddesi uyarınca çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar temyiz kanun yoluna başvurulamayan karar arasında sayılmıştır. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/3 maddesinde “icra edilebilirlik şerhinin”
verilmesinin çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenmiş olması ve HMK’nın 362.maddesinde
“çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararların”
temyiz edilemeyen kararlar arasında sayılması birlikte değerlendirildiğinde davacı tarafın temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir. ''
