49 NUMARALI NUFUS DEFTERi (1285-1295

K.K.T.C

Y AKIN DOGU UNiVERSiTESi

FEN EDEBiY AT F AKUL TESi

TURK

nn.t

VE EDEBiY ATI BOLUMU

49 NUMARALI NUFUS DEFTERi

(1285-1295 I 1870-1880)

<iNCELEME VE TRANSKRiPSiYON>

MEZUNiYET (:ALISMASI

HAZIRLA Y

ANLAR

CANERGUL

KERiM GULMEZ

DANISMAN

YRD.

DO<;.

DR. ALi EFT AL OZKUL

..

..

ONSOZ

II

G

IRI~

IV

A. OSMANLI DEVLETI'NDE

NOFUS SAYIMLARI VE NOFUSDEFTERLERI

~ ..

IV

B. KIBRIS'TA NUFUS SAYIMLARI VE NUFUS DEFTERLERi..

XVI

C. 49 NUMARALI NUFUS DEFTERiNE AiT BiLGiLER

XIX

II

ONSOZ

Milletler dunya sahnesinde varhklanru devletler kurarak devam ettirirler. Gecrnisten gelecege uzanan bir devamhligr bulunan devletlerin bu devamhhklanru saglamalan

arsivlerinin duzenli, sistemli ve isler bir hale getirilmesi ile mumkundur.

Arsivler devletin ve fertlerin haklanru korur ve milletlerarasi munasebetleriui belgelerler. Arsivler bununla birlikte ait oldugu donemin orf ve adetlerini, sosyal yapisnu, kurumlanm ve bunlar arasindaki munasebetlerini ortaya koyarlar.

Osmanli Devleti kurulus yillanndan itibaren milyonlarca arsiv belgesini muhafaza etmistir. Ortadogu, Yakindogu, Balkan ve Akdeniz ulkeleri icerisinde kudretli ve kuvvetli devlet olabilme vasfuu uzun sure devam ettiren Osmanli Devleti'nde arsiv fikri 90k eskilere kadar uzanmaktadir. Bu bakundan butun Ortadogu ve Yakindogu ulkeleri icerisinde Osmanh arsivleri, idari kayitlann devlet eliyle tesbit edilip duzenlendigi ve gunurnuze kadar muhafaza edildigi ornek kuruluslardir.

Bir tarih arastmcisi acisindan Turkiye gibi K.K.T.C. de sahip oldugu kutuphaneler, muzeler ve arsivleri itibariyle zengin bir potansiyele ve mustesna bir yere sahiptir.

istanbul'daki Basbakanlik Osrnanli Arsivi gibi Girne'deki Milli Arsiv de hem Kibns, hem de cevre ulkeler ile ilgili pek 90k belgeyi ve defteri bunyesinde banndirmaktadir. Bu sebeple bahsettigimiz bolgelerden bircok tarih arastmcisi da bu arsivlerde, toplum ilimleri acismdan varoluslan ile ilgili meseleleri incelemek, tesbit etmek ve degerlendirrnek icin arastirmalar yapmak mecburiyetini hissetrnektedirler.

Yurticinde ve devletlerarasi siyasi platforrnlarda ortaya cikan rneselelerin hallinde arsivlerden faydalanma yoluna gidildigi, bunlann objektif bir kaynak olarak degerlendirildigi, gerektiginde muhim belgelerin yaymlandigi gunumuzde bizirn gibi lisans, yuksek lisans, ogrencileriuin, hatta bu konuya ilgi duyan arastincrlann da bu tur cahsmalara istirak etmeleri gerekmektedir. Bahsettigimiz bu arsiv idarelerinin modern bir anlayisla, sahip oldugu

malzemeyi muhafaza ve tasniften baska ta111t1m1111 ve yayuu da vazife addetmesi bize bu konuda da yardimci olma mesuliyetini yuklemektedir.

Arsivlerden dogrudan istifade etmek

arastmcilar

icin her zaman mumkunse

de pratikte bu kolay olmamaktadrr, Bu yuzden defter ve belge nesirleri arastincilar

icin onemli bir gelismedir. Son zamanlarda bazi onemli ve umumi mahiyetteki defter

serilerinin tipki bastrnlanyla beraber nesredilmesi faaliyetlerinde hizlanma

goriilmektcdir. Pek 90k lisans, yi.iksek lisans ogrencilerinin de katkilanyla Osmanh

donemine ait Tahrir defteri, Ser' iyye Sicili ve Mi.ihimme Defteri gibi Nufus

Defterlerinin de yaymlanmasi bilhassa tasrada ikamet eden arasuncilar icin bulunmaz

bir firsat olacaktir. Cunku gunumuzde arastmcmm temel problemi bilgiye ulasmaktir.

Muayyen merkezlerdeki arsiv ve ki.iti.iphanelerdeki cahsma mevzuatmm

olumsuzluklan da eklenirse defter yaymlamanm onemi daha iyi anlasihr.

Fen Edebiyat Faki.iltesi, Turk Dili ve Edebiyati Bolumu, mezuniyet cahsmasi

olarak hazirlanus oldugumuz 49 Numarah Niifus Defteri'ne ait ozet ve transkripsiyon

incelendiginde, ( 1285-1295

I

1870-1880) yillan arasmda Kibns'rn ilgili kaza ve

koylerinin niifus sayim sonuclanna, asker adayi erkek nufus oranlarma, asker

sevkiyatlanna, yerlesim merkezlerinin canlihgma, halk arasmda hangi isimlerin,

unvanlarm, lakaplann vs. yaygm olarak kullanildigma dair birinci elden ihtiva ettigi

gori.ilecektir.

Bu mezuniyet cahsmarmzm Kibns'Ia ilgili arastirmalar yapan herkese

faydah bir kaynak olmasim, bu sayede bilim tarihi ile kultur ve medeniyet tarihimizin

zenginligini ortaya koymasi bakimmdan onemli katkilarda bulunmasmi, aym

zamanda eksik ve kusurlanmizm affedilmesini limit ediyoruz. Bu tezi hazirlarken

yardimlanm esirgemeyen hocamiz Y rd. Do9. Dr. Ali Eftal Ozkul' a sukranlanrruzr

sunuyoruz.

IV

GiRiS

A) OSMANLI DEVLETi'NDE NOFlJS SA YIMLARI VE NUFUS DEFTERLERI

Nufus, sosyo-ekonomik bakimdan bir toplumun kalkinmasma tesir eden en buyuk faktorlerden birisidir. Bir toplumda nufusun artip, azalmasi ile nufus ve uretim iliskisi

savaslann ve tarihi olaylann bazan sebepleri bazan da sonuclan arasmda yer ahr.

Nufus sayimlan, bir toplumu meydana getiren fertlerin sayt, cinsiyet, yas, meslek, dil, din ve ogrenim durumlanru ortaya koydugundan toplumlann sosyolojik, ekonomik ve tarihi yonlerini arastirmak, sosyal tarihlerini yazmak icin calisma yapacak olanlar acismdan oldukca onemlidir.

Osrnanh Devleti'nde ilk genel nufus sayum 1246 (1831) tarihinde II. Mahmud

<

zamarunda yaprlnusnr. Osmanh Devleti bu sayimla; muslim ve gayri rnuslim nufusu ortaya cikartmayi, boylece II. Mahmud doneminde Yeniceri Ocagi'run kaldmhp (15-16 Haziran

1826) yerine yeni bir ordunun kurulmasi icin ulke dahilindeki aktif gucun, yani askere alabilecegi musluman erkek nufusun, diger taraftan da ulke simrlan genisledigi icin cizye alabilecegi gayri muslim nufusun tespitinin yapilmasi gayesini gutmustur.

II. Mahmud doneminde ( 1808-1839) Osmanh Devleti 'nde ic isyanlar, savaslar ve devlet kademelerindeki cesitli bozukluklar nedeniyle gerek ordu sisteminde, gerekse

burokratik ve mali acidan cesitli yenilikler ve duzenlemeler yapilmasina ihtiyac duyulmustur. Ulkenin guvenligini saglamakta olan Yeniceri Ordusu'nun giderek bozularak yonetime baskaldiracak seviyeye gelmesi, egitimden uzaklasmasi ve gitgide devleti cesitli sahalarda cokertmeye baslamasi uzerine ulke dahilinde koklu di.izenlemeler yapilrnasi, bunun icin de oncelikle ulke guvenliginin saglanmasi gerekiyordu. Buda ancak ordunun bir duzene

sokulmasi, teknolojik yeniliklerle donatilmasi ve yenilenmesi ile mumkundu, Cunku di..izensiz ve basibozuk bir ordu ile koklu yeniliklere gitmek, zaten bozulmaya baslayan sistem icin zor gozukrnekteydi.

Bu nedenle, bir zamanlar Osmanli Devleti'nin en gi..i9li..i kurumu iken sonralan bozulan ve devlete zarar vermeye baslayan Yeniceri Ocagi 15-16 Haziran 1826'da lagvedildi. Bu olay Osmanh tarihine "Vaka-i Hayriyye" olarak gecti, Yeniceri Ocag1'n111 yerine "Asakir-i

Mansure-i Muharnrnediyye" adiyla yeni bir ordu kuruldu. Bu ordunun saglarn

temellere oturtulmasi, surekli gelistirilmesi ve hem maddi hem de insan gucu yonunden yeni kaynaklara sahip olmasi gerekiyordu. Yani ulke dahilinde askerlik yapabilecek halkm sayisi ile vergi rnukellefi olanlann sayilanrun bilinmesi, yeni ordunun aktif gucunun tespit edilmesi ve son zamanlarda bircok aksakliklan ugrayan vergi sisteminin yeniden duzene sokularak devletin gelir kaynaklanmn tespit edilip duzenli sekilde vergi toplanmasi gerekiyordu. Bunlan gerceklestirebilmek icin devlet kademelerinde yeni arayislar basladi.

Tanzimat'la birlikte Osrnanh Devleti'nin cesitli kademelerinde baslayan yenilesrne hareketleri ve merkezi idarenin tasralarda daha fazla soz sahibi olmasi yani idarede

rnerkeziyetcilik fikri, burokratik yapida da cesitli yeniliklerin yaprlmasi mecburiyetini getirdi. Mahalli idarelerde birtakim degisiklikler yapilarak en kucuk idari birim olan muhtarliklardan baslamp, kaza, sancak ve eyaletlerin idari yapilannda da bir takim degisikliklere gidildi. Mahallelerde doganlann, olenlerin, gelip gidenlerin ve guvenliklerinin takibi gorevi musluman mahallelerde imamlardan almarak muhtarlara, gayri muslim mahallelerde ise papazlardan almarak kocabasrlara verildi.

Nufus islerini takip icin 1839'dan itibaren eyaletlerde nufus nazin, sancak ve kazalarda da nufus memuru ve mukayyid adiyla memurlar gorevlendirilmislerdir. Bu memurlann gorevleri, bolgelerinde veya sorumluluk alanlanndaki degum ve olum olaylanm takip ederek aylik cetveller halinde merkeze, yani Istanbul'da bu cetvelleri toplayacak ve takip edecek olan Ceride-i Nufus Idaresi'ne bildirmekti.

Ceride Nazin Mehmed Said Pasa tarafindan hazirlanan ve padisaha takdim olunan takrirde, vilayetlerde ve kazalarda yapilan sayimlarla ilgili tutulan defterlerin Istanbul'a gonderilmesi teklif edilmistir.

Osmanli Devleti, basta yeni fethedilen yerler olmak uzere ulke topraklan uzerinde yasayan halkin sayim ve yazuruni yaptirrmstrr. Cunku reayamn iyi bir sekilde idaresi Osmanli Devleti'nin yukselis ve gelisme donemlerinde devlet icin esas sayilrrusur. Bu esasa gore de devlet icin bilinmesi gereken en onemli sey reayarun elinde bulundurdugu toprak ve bu toprak ile reaya arasinda var olan iliskidir. Reaya ile toprak arasmdaki bu

iliskiyi

taruyip iyi bilmek icin de oncelikle toprak ve nufus say1m111111 yapilmasi gerekmektedir. Vergi ve askerlik isleri bu sayun ve yazim esasina dayandigindan, devletin toprak duzeni ve yonetim sistemi bu

VI

sayun ve yazum mecburi kihyordu.

Osmanh Devleti'nde nufus sayimi asirlarca toprak yaznm ve dolaytsiyla askerlik yapacak potansiyeli tespit icin yapilnustir. Toprak yazmunm sonunda duzenlenen Tapu- Tahrir Defterleri'nde yazimla ilgili bilgiler roplanrrusur. XVI. yy.'da yaygm bir sekilde yapilan toprak yazuru daha sonraki senelerde cesitli sebeplerden dolayi aksamalara ugramt$tlr.

Askeri ve malt konulan esas alarak yapilnus olan toprak yazimlanru nufus sayunlan gibi kabul etmek dogru degildir. Fakat toprak yazirru icin tutulan kayitlardan yola cikilarak o donemde yazirm yapilan yerlerin nufusu hakkinda kesin olmasa da yaklasik olarak bir bilgi sahibi olmak mumkundur.

Toprak yazmu esnasmda tutulan kayitlarda yani Tapu-Tahrir Defterleri'nde belli bir yasa gelmis, eli silah tutan ve vergi mukellefi olan sahislar esas almmakta, aynca evlenmernis vergi mUkellefi olanlar da kayitlarda belirtilmektedir. Bazi yerli ve yabanci ara$tmnac1lann, tahrir defterlerinden o donernde yazinu yapilan yerlerin genel nufusu ile ilgili cahsmalarda kullamlabilecek standart bir sayi ortaya koyma yonuude yaptiklan causmalarda tahrir defterlerindeki hane reislerinin, yerine gore 3-5 rakamlanyla carpilmasi sonucunda yaznru yapilan yerin ortalama nufusunun lmlunabitecegini belirtmelerine ve yaptiklan arastmnalarda bu yonde tahrninlerde bulunmalanna ragmen bu tahminler objektif

olamamaktadn

Cunku hane halkmm sayisi cografi bolge, iklim, sosyal durum, gocler, savaslar vs. gibi sebeplerden dolayi degi$ebilmektedir. Ayn ca vergiden muaf tutulanlar ile devlet gorevlilerinin emrinde bulunan "maiyyet halki'' ve $ehirlerde oturan yabanci tuccarlar ile aileleri tahrir defterlerinde helirtilmediginden, bunlann da dikkate almmasi gerekmektedir. Ancak bu sekilde bolgenin tahmini nufusu hakkinda bir fikir yurutulebilir.

Buna ragmen tahrir defterlerinden, yazuru yapilan yerlerin nufus yogunlugu, gelir durumu, geli$mi$lik durumu, ticari faaliyetleri, ekilip-bicilen arazinin durumu gibi konularda bilgi elde etmek mumkundur. Aynca degisik zamanlarda yapilan sayimlarda tutulan defterler karsilastmldiginda ozellikle kucuk yerlesim yerlerinin gelismislik durumu .

XVII. yy.'da fetihler sonucunda kazarnlan topraklar bir yandan snurlan genisletirken, diger yandan da kazarnlan topraklann savunulrnast mali yonden Osmanli Devleti'ni

etkilemeye basladi. Fethedilen yerlerin geliri ancak kendi kendine vetebildigjndeu, devletin maliyesine yeni kaynaklar eklenemedi. Oysa o donemlerde A vrupa'da savas tekniklerinin gelismesi atesli silahlann kullanilmaya baslamasi Avrupa devletlerini gi.i9lendirmekte, buna karsrhk Osmanlt Devleti'ni de kendini yenilerne, ordusunu gi.i9lendirme ve teknik acidan caga ayak uydurma yonunde adunlar atmaya zorlamaktaydi. Butun bunlar icin de mali yonden guclenmek ve gelir kaynaklanrn artirrnak gerekiyordu. 0 donernde devlet tarafindan oncelikle Kapikulu Ocaklan'nda bir di.izenlemeye gidildi ve cagin geli~melerine ayak uyduracak hale getirildi. Bumm icin devletin gelirlerinin buyuk bir kisrm seferber edildi. Fakat bir yandan Kapikulu Ocaklan'na onern verilirken diger yandan devlete ait topraklan tasarruf etmelerine karsihk toprak sahiplerinin sefer esnasmda cikardtklan timarli sipahilere gereken onem verilmedi ve tirnarh sipahiler gitgide eski guclerini yitirdiler. Y erinde idareden merkezden idareye dogru bir gecisin sonucu olarak timarh sipahilerin isledikleri topragm gelirinden buyuk bir kismuu merkeze, yani devletin butcesine aktarmak zorunda kalmalan kendilerini ozellikle atesli silahlar konusunda yenileyememelerine ve yavas yavas eski onemlerini yitirmelerine neden oldu. Kapukulu Ocaklari'tun sayisuun artmasi, tirnarh sipahilerin eski onemlerini yitirmeleri, XVII. yy.'da paramn degerinin gitgide dusrnesi, taht degi$ikliklerinde dagitilan culus bahsislerinin artmasi ve diger bircok sebepten dolayi devletin maliyesi bozulmaya, para s1k111t1s1 cekilmeye baslandi.

XVII. yy.'da devlet mali acidan icine girdigi sikmulardan kurtulmak icin cesitli careler aradi, bunun icin de devlet idaresi, ordu ve mali sistemde kokiu degi$iklikler yapilmast

zorunlu hale geldi. Koklu degi$ikliklerin yapilmast icin ulke dahilinde toprak sayunmm yeniden yapilmasi, boylece vergi gelirlerinin artirtlmast icin calismalar yapildi, Bu konuda

Sadrazam Kemankes Kara Mustafa Pasa tarafindan hazirlanan layihada ulke dahilinde her

C

otuz yilda bir tahrir yapilmasi, tahrirde mtlsluman ve dindar adamlann gorevlendirilmesi teklif olundu.

XIX. yuzyilm haslanna gelindiginde savaslar, ic isyanlar ve mali guclukler nedeniyle askeri ve mali alanlarda koklu degi$iklikler yapilmasi zorunlu hale gelmisti. Ragib Efendi tarafmdan II. Mahmud'a sunulan Iayihada: Her sancak ve kazaya devlet tarafindan, isten anlayan ve dirayetli birer mudur ta yin edilmesi, kaza muduru veya baska bir isim tasryacak olan bu memurlann valilere tabi olmasi, tapu, evkaf, salyane, cizye evrakuun dagitilmast ve duzeltilmesi isleri, koyun ve sigir vergisi, rniri zahire isleri, redif askeri isleri vs. islerle ilgilenmesi, sancak ve kazalarda halkm ictimai ve mali durumunu tespit etmesi ve muattal

VIII

topraklan islettirmesi teklif edilmekteydi.

Yine bu layihada: Gorevlendirilecek memurlar tarafmdan once sehir merkezlerinde

daha soma da koylerde mutavattin ahalinin mutasarnf olduklan hane, han, hamam, dukkan,

ciftlik,

degirmen, bag, baltce, tarla, celtik, mera, caytr, zeytinlik, dutluk vs. emlak ve

arazilerinin timar, mtilk ve vakif tarlalanndan kendilerine verilmis olan senetlerin bizzat

gorulerek tek tek isim ve sohretleriyle deftere kaydedilip; tapu senetleriyle, mukataa, zeamet,

timar ve vakif senetleriyle mutasarnf olduklan mulk ve arazilerin ayn ayn defterlere

kaydolunmasr,

tapu defterlerinin Istanbul'a gonderilmesi, lstanbul'da senetlerin yenilenerek

ayn bir muhurlc muhurlenip, eski senetler ahnarak yenilerinin ernlak ve arazi sahiplerine

verilmesi; alti ayda bir salyane ve nufus defterlerinde yapilmast gereken degisiklikler

hakkmda mahallinden tutulan raporlar geldikce bu defterlerde de gereken degisikliklerin

yapilmasi, boylece cesitli haksizliklann ve vergi kayiplanrun onune gecilebilecegi teklif

edilmistir.

Ragip Efendi, Iayihasmda aynca gorevli memurlann gorev yerlerine vardiklannda

oncelikle sehir merkezi ve koyleri ahalisinin mutasarnf olduklan emlak, arazi ve akarati,

koyun, keci, manda, sigrr, inek, deve, at, bargir, katir, esek, an kovaru, domuz vs. hayvanlann

cins cins tespit edilip sahiplerinin isim ve sohretleriyle birlikte deftere kaydolunrnasi, say1111

ve yazim isi bittikten soma ahalinin yrllik geliri ve verecekleri yillik verginin her koyun

defterinin sonuna kaydedilmesi ve bundan sonra bu sayim ve yazun esas almarak,

degisikliklerin

bu defterler uzerinde yapilmasi; boylece vergiye tabi mal, mulk, hayvan ve

diget gelir getiren varhklann tespit edilerek, herkesin kazancma gore vergi vermesi, vergi

yuzunden kimsenen haksizhga ugramamasi, fukaraya zulmedilmemesi ve adilane bir vergi

dagrhmmm

yapilmasi uzerinde durmustur.

Ragib Efendi, ahali ile ernlak ve arazinin yeniden sayim ve yazunmm yapilmast

sonucu kaza ve koylerdeki halkm mutasarnf

olduklan vakif mallannm da ortaya 91kacag1111,

bu mallann tapu senetlerine gore yeniden defterlere kaydolunacaguu, boylece uzun yillar

mi.itevellilerinin

ihmal ve ilgisizliklerinden dolayi bakimsiz kalan vakif, cami, medrese,

mektep, tekke, kopru, kuyu, kaldinm vs. bircok hayratm Evkaf Nezareti tarafmdan

kurtanlabilecegini teklif etmektedir. Aynca bu sayirnla birlikte gayri muslim reayanin sayisi

ve ekonomik durumu da ortaya cikacagindan, devlete odeyecegi cizye miktan da saglikh bir

sekilde bilinecek, hakkaniyet uzere vergi vermeleri saglanacaktir.

Goruldugu gibi Ragib Efendi hazirladrgi layihada, yapilacak sayimla devletin elindeki topraklann, vergi toplanabilecek kayitlann, ayrn zamanda da askere almabilecek insan

potansiyelinin guvenilir bir bicimde ortaya konabilecegini teklif etmekle kalrnanus, bu saytmda nelere dikkat edilecegi, nelerin esas almacagi ve sayim sonucu tutulacak defterlerin nasil degerlendirrneye tabi tutulacaguu da acikca belirtrnistir. Layihada aynca sayirn

memurlanrun hangi konularda hassas ve ketum davranacaklan hakkinda da tavsiyelerde bulunmustur.

II. Mahmud'un, bu layihayi esas alarak oncelikle ehl-i Islam ve reayamn say1s111111 tespit edilmesini istedigini ve

sayima

oncelikle Karaman'dan baslamlmasuu emrettigini Karaman valisine

yazilan

bir emr-i ali musveddesinde

acikca

gorrnekteyiz. Emr-i alide oncelikle sayirni gerektiren sebepler siralanmaktadtr.

Bu sebepler

soyle

ozetlenebilir:

1- Bir muddetten beri vuku bulan seferler sebebiyle halk 90k masraf yaprrus, bu masraflardan dolayi bircok sikinn icerisine girrnistir.

2- Bir 90k kaza ve koyde halk tahammulunden fazla vergi vermeye zorlanmakta, bir kisrru vergisini hie odeyememekte, bir kisrmrun buyuk vergi bakayalan bulunmakta, aynca gorevli memurlar tarafmdan himaye ve iltimas edilen bir kisim halk vergiden muaf tutulmakta, bu gibilerin oderneleri gereken vergiler diger ahalinin uzerine yuklenmektedir. Vergi adaletsizligi yuzunden ozellikle fakir halka yapilan zulrnun ortadan kaldmlmasi, vergi sisteminin yeniden bir duzene sokulmasi gerekmektedir.

3- Anadolu'da bazi koylerin ahalisi onceki tahrirlerde kopru ve hanlann tamiri, derbendlerin muhafazasi gorevlerine ta yin olunup bu gorevlerine karsihk vergiden muaf tutulduklan halde aradan gecen zaman icerisinde tamir edecekleri kopru ve hanlann yikildigi, ortada tamir edilecek birsey kalmadigi, derbendcilik hizmetinin ise sadece sozde kaldigi, yani

muafiyetlerine karsihk yapacaklan bir gorevleri olrnadigi halde halen muafiyetlerini bahane ederek vergi vermekten kacmrnalan.

X

ragrnen savaslann devam etmesi nedeniyle bir sonuc almamamasi, simdi ise seferlerin durdugu, bu konulann bir kere daha

etraflica

ve dikkatlice incelenerek ne gibi tedbirler ahnmasi gerekiyorsa almarak vergilerin hafifletilip yeniden duzenlenerek bir intizama sokulmasi.

II. Mahmud'un genis olcude bir islahat yapma istegi, bunun icin de oncelikle gene! bir nufus ve arazi say1m111111 yapilmasuu emretmesi, Ragip Efendi'nin hazirladigr layiharun II. Mahmud uzerinde etkili oldugunu gosterrnektedir.

Nufus sayurunm ne sekilde yapilacaguu belirlemek icin ozel bir meclis teskil edilmis ve bu meclis tarafindan talimatnameler hazirlanrmsttr. Bu konuda sadaret kayrnakarm

tarafmdan II. Mahmud'a takdim olunan bir takrirde yapilacak tahririn acikca nufus tahriri oldugu belirtilmekte ve nelere dikkat edilecegi anlatilmaktadir.

Sayun yapihrken sayim memurlannm ellerine sayumn nasil yapilacagi ve nelere dikkat edilecegi hakkmda yazili bir talimat verilmeyip konu sifahen kendilerine

anlatildrgmdan, memurlar ozellikle Islam nufusu sayarken ayni esasa gore hareket

etmemislerdir. Bazi yerlerde yasa gore bir aymm yapilrrus, bazi yerlerde sakal ve

bryik

esas olarak al111m1$, bazi yerlerde de askerlige elverisli olup olmamalanna gore sayun yapilrmstrr.

Sayim yapilmadan once sayim icin gorevlendirilen ser'] memurlar Bab-i Ali'ye cagnlarak harcirahlan verilmis, sayrmda ketum davranmalan ve sayim goreviyle gidilen yerlerde herhangi bir fenahk zuhur etmemesi icin itinali davranmalan yolunda tenbihte bulunulmustur. Yine bu toplantida sayimm nasil yapilrnasi gerektigi hakkmda Kutahya'yi tahrir ile gorevlendirilen Husameddin Efendi kendi dusuncelerini anlatrrus, sayirrun tenbih edildigi sekilde yapildigi takdirde 90k uzun surecegini ve sayimm ne icin yapildigi acikca anlatilarnayacagi icin ahalide bir huzursuzluk yaratacagim dile getirmistir. Husameddin

Efendi, bunun onune gecilmesi ve sayinun kisa zamanda tamamlanabilmesi icin yas taksimine

gidilmesi, sekiz yasma kadar olanlann "asgar", 8-15 yas arasi "sagir", 15-40 arasi "sab-t

--=

~aU,-,

emred", 40-60 arasi "sinn-i vusta" ve 60'dan yukan yasta olanlann da "pir" seklinde yazilmasmi, boylece hem saymnn hizh bir sekilde yapilabilecegini hem de sayirru yapilan yerlerde askerlige elverisli olanlann ortaya cikanlabilecegini ve sayunin gerekcelerini saklamaya gerek kalmayacagiru, daha rahat sayim yapilabilecegini teklif etrnistir. Teklif toplantiya katilanlar ile serasker pasa tarafmdan da kabul gormus ve uygun goruldugti

takdirde sayim icin gorevlendirilen butun memurlara sayimda bu usulun uygulanmasi yolunda birer pusula verilmesi konusu padisaha takdim edilmistir. Sultan II. Mahmud'un konuya iliskin hatt-i humayunu aynen soyledir: "Bu Rumeli ve Anadolu'nun tahriri maddesi pur dikkat ve i 'tina olunacak maddedendir. Felan boy le diyor beriki soyle diyor diyerek bunu usul-i sabikasindan cikarmaya gelmez. Iste Kon ya tahririne memur olan Nazif Bey yoluyla davranmaktadir. Bu Bursali Husarn Efendi ki, nahiyenin tahririne elvermez ise ahar bir munasibi ile uyusdurulsun, el-hast! usul-i sabika uzerine her birine vasaya-yi hafiyye tefhim ve ifade olunmak uzere icrasina mubaderet olunsun."

II. Mahmud bu emriyle, nufus sayumnm eski usule gore yapilmasuu, onun bunun teklifleriyle hareket edilmemesini istemistir, Y ani sayim icin gorevlendirilen memurlara sayirrun nasil yapilacagma dair yazili bir talimat verilmediginden her bolgeye veya saytrm yapilan yerlesirn birimlerinin ozelliklerine gore degisik yontemler kullamlnnstir. Fakat sayumn asil gayesi ulke topraklan dahilindeki vergi mukellefleri ile ask.ere almabilecek sahislann tam say1s1111, yani vergi ve asker potansiyelini ogrenmek oldugu icin hangi yontem uygulanirsa uygulansm sayun memurlan bu esasa dikkat etrnislerdir.

Memurlar gorevleri basma gonderildikten sonrada, sayirn yapilan yerlerde duzenlenip Istanbul'a gonderilecek defterleri duzenleyip derlemek ve genel bir sonuc cikartmak icin Ceride Nezareti kurulmustur. 1832 (1247) yihnda Ceride Nazin Said Efendi tarafmdan yazihp, sadrazam tarafindan padisaha takdim olunan bir takrirde de; tahrirden sonra, tahrir memurlannca duzenlenen ve Ceride Odasi'na teslim olunan defterlerde ve tahriri yapilan yerlerde, tahrirden sonra vuku bulacak degisikliklerin defterlerde duzeltilmesi hakkinda yapilmasi gereken isler icin birtakim tekliflerde bulunulmakta, yapilan sayim isinin bosa gitmemesi ve bir duzene sokulmasi icin konunun bir nizama baglanrnasim istemektedir.

Ceride Nazm Said Efendi'nin nizama baglanmasiru istedigi konulan soyle ozetleyebiliriz:

1-

Anadolu ve Rumeli'de tahrirleri yapilan kaza, kasaba ve koylerde sakin ve muternekkin ehl-i Islam ve reaya, memurlar tarafmdan yazihp defterleri Dersaadet'e geldikten sonra gerek ehl-i Islam gerekse reayarun gelip-gidenleri, olenleri ile yeni doganlann isim ve sohretleriyle birlikte, Ceride Odasi'ndaki kayrtlan duzeltilmek uzere her U<; ayda bir yoklama defterlerinin

XII

2- Anadolu ve Rumeli'nin her bir kazasina veyahut kucuk kazalann bir kac adedine mahallerinde ahaliden guvenilir ve rnuterned birer mukayyid gorevleudirilerek vilayetten munasib bir maas verilmesi ve bunun dismda kimseden her ne adla olursa olsun ucret almmamasi.

3- Dogan cocuklann ismi, babasuun isminin altma degum tarihiyle birlikte kaydedilmesi, oleu sahislann isimlerinin uzeri cizilerek, olum tarihinin yazilrnasi, baska diyarlarda olup vilayetine gelenler ve baska kazada olup memleketine gidenler, hacca gidenler-gelenler, askerlik veya baska bir is icin Istanbul'a gelenler ve baska yerlere tasmanlarm kayrtlan

defterlerinden bulunup gerekli degisikliklerin yapilmasr, bu nizamrn duzenli olarak devarm ve kontrolu icin Anadolu'da liva merkezlerinde, Rumeli'de ise her bir kazada guvenilir bir nazir-i defter tayin olunmasi.

4- BUyUk kazalarda muhtar ve mutevelliler, muhtar ve mutevellisi olmayan yerlerde imamlar ve yashlann gelip-gidenleri, doganlan ve olenleri haber vermesi.

5- Rumeli'de koylerden kazalara, Anadolu'da ise kazalardan liva merkezlerine nufusla ilgili degisikliklerin bildirilmesi, kaza ve livalardan ise valiler, mutasarnflar veya ayanlar

tarafindan Dersaadet'e bildirilmesi.

6- Papaz ve kocabasilanrun da reayarnn degum ve olumlerini, gelip-gecenlen ve gocenlerini deftere kaydettirmeleri.

7- Bu nizanun icrasi sirasmda Dersaadet'teki Ceride Odasi'nda gorevli bulunanlar ile tahrir defterlerinin tashihi ve degi$ikliklerini bildirmekle mukellef olan gorevli memurlardan gorevlerinde kusur edenler olursa gereken cezalann verileceginin ilgililere bildirilmesi.

8- Nufusla ilgili bu usulun bundan sonra da duzenli olarak devam ettirilebilmesi icin Anadolu ve Rumeli'deki tum mulki gorevlilerle Ceride Odasi'na Divan-i Humayun'dan gereken

emirlerin gonderilmesi.

Ceride Nazm Said Efendi tarafmdan takdim olunan bu takrire,

II.

Mahmud'un yazdigi hatt-1 humayun ise soyledir: "Ceride nazinmn mecliste bi'l-muzakere surh isaretiyle arzolunan

isbu takriri manzur u ma' lum-i humayunum olmustur. Vakta bu vechile nizama rabtolunarak iktiza eden evamirin isdar olunmasma mubadcret olunsun."

II. Mahmud, Ceride Nazmnin hazirladigi nizamname suretini aynen kabul etmis ve bundan soma aynen uygulanmasmi istemistir. Bu konuda irade cikanlarak ilgililere

gonderildigi fakat ilgililerin konuya gereken onemi vermedikleri, bazan da gelisi guzel davrand1ldan gorulmus, bunun onune gecilmek icin de

1251

yilmda muslurnan mahallelerin imam ve muhtarlan ile gayri muslimlerin patrikleri ve hahambasilarina birer talimatname hazirlanarak konunun onemi anlanlrrus ve yapacaklan isler belirtilmistir.

Talimatnamelerde, ceride nazin tarafmdan hazirlarup padisah tarafmdan da aynen uygulanmasi emri verilen nizamname hatirlanlarak mahallenin imam ve muhtarlan

tarafmdan, mahallerinde her ne kadar nufus var ise istisnasiz hepsinin sayilmast istenrnis ve gorevini aksatanlarm gerekli cezaya carptmlacagi belirtilmistir. Patriklere ve hahambasilara verilecek talimatnamede ise konunun onemi belirtilmis, gayri muslimler icinde ha.la saytlmayanlann bulundugu, sayimdan sonra meydana gelen dogum-ollim ve diger yer degistirmelerle ilgili bilgilerin defterlerde duzeltilmedigi, hatta sayimda sayirru yapan

gorevlilerin gorevlerini suistimal ettikleri, mesela; tahrirde 8 yasmda yazilan bir sahsin bir i~ icin rnurur tezkeresi almaya geldiginde tahrirden bu gune kadar 6

yrl

gectigi halde

14

yasinda olrnasi gerekirken 20-30 yaslarmda oldugunun goruldugu, bunun da sayinu yapan gorevlilerin ihmallerinin bir sonucu oldugu dile getirilmi$tir.

1831 yilinda yapilan nufus sayimi, bir takim eksiklik ve aksakhklara ragmen ulke dahilinde yasayan mi.isli.iman ve gayri muslirn nufusu ortaya cikarrnasi bakirmndan onemlidir. Bu sayim Osmanli Devleti'nin toprak yazirru vesilesi olmadan yapilan bir nufus saytrru olarak kabul edilebilir. Aynca 183 l sayrrru oncesi ve sonrasi yapilan bir takirn degisiklikler ile cikartilan nizamnameler, ulke dahilinde merkezi bir nufus kayit sisteminin kurulmasmi ve nufus degi$ikliklerinin dlizenli olarak takip edilmesini saglamasi acisindan onernlidir.

1831 nufus sayirm Rumeli ve Anadolu'da yaptluustir.

Rumeli'de sayimi yaptlan kazalar sunlardir : Catalca, Tekfurdagi, Inecik, Malkara, Gelibolu, Sarkoy, Bergos, Corlu, Eregli, Baba-i Atik, Havsa, Hayrabolu, Evrese, Kesan, Inez, Cisr-i Ergene, Enez, Edirne, Cirrnen, Cirpan, Ahicelebi, Ak9ak1zanltk, Zagra-i Atik,

XIV

Dimetoka, Ferecik, Megri, Gumulcine, Yenice-i Karasu, Uzuncaabad, Haskoy, Sultanyeri, Drama, Sansaban, Timova, Filibe, Tatarbazarcik, Ahtiman, Sofya, Sehirkoy, Praviste, Kavala, Berkofca, Cumapazan, Sangol, Egribucak, Serfice, Tikves, Petric, Radoviste, Nevrekop, Menlik, Oemirhisar, Zihne, Siroz, Selanik, Yenice-i Vardar, Vodine, Agustos,

Karaferye, Preznik, iznebol, Usturumca, Toyran, Karadag, Avrathisan, Radomir, ivrace, Kostendil, ivranya, Palanga, Egridere, Vidin, Koprulu, Pirlepe, Samakov, Behiste, Kesriye, Persepe, Manastir, Filorina, istrova, Horpeste, Naslic, lstip, Kocana, Kornanova, Nigbolu, Servi, izladi, Atrepoli, Lofca, Plevne, Rahova, Cire, Zistovi, Ruscuk, Yanbolu, Zagra-i Cedid, Kizilagac, Nis, Prezrin, Sahrika, Tirgoviste,

0

skup, Kalkandelen, Kircova, S ilistre, Varna, lshakci, Minkalye, Balcik, Sacin, Kostence, Hirsova, Tolci, Babadagr, Edirne ve nahiyeleri ile Uskudar, Manastir, Coke, Ada ve Tirfilli.

Anadolu'da sayum yapilan sancaklar da sunlardir:

Hudavendigar, Karesi, Kocaeli, Eskisehir, Karaman, ic;il, Alaiye, Mentese, Teke, Hamid, Aydin, Saruhan, Bolu, Viransehir, Ankara, Cankin, Amasya, Sivas, Bozok, Corum, Biga, Akdeniz adalan (Cezair-i Bahr-i Sefid), Kutahya, Adana, Bilan, Tarsus, Trabzon, Canik, Cildir, Kars, Kastamonu ve Silistre.

Sayimda rnusluman ve gayri muslim nufus ayn ayn sayilnus, defterleri de ayn tutulrnustur. BUH.in sancak, kaza ve koylerde halk Islam ve reaya (gayri muslim) olarak iki

gruba aynlmrstir, Rumeli tarafmda Kiptiler de ayn sayilrms ve defterleri ayn tutulmustur. Aynca Yahudiler, Fellahlar ve gocebeler de ayn sayilmisur. Anadolu'da ise asiretlerin

nufuslan ayn gosterilmis; fakat [slam nufusun toplamma katilrmsnr. Anadolu'nun bazi sancak ve koylerinin sayimmda hane numaralan da gosterilmistir. Dogu'daki asiretler sayihrken de bazi defterlerde cadir sayisi gorulmektedir.

1831

nufus sayimmda Anadolu ve Rurneli'de yasayan erkek nufusu yasma bakilmadan

istisnasiz sayilnustir. Orduya asker vermeyen bolgeler saynrun d1$111da tutulmustur. Sayim d1$111da tutulan ve orduya asker vermeyen eyaletler sunlardrr: Lahsa, Basra, Yemen, Misir, Tunus, Cezayir, Trablusgarb ve Habes. Burada da acikca

goruldugt;

gibi

1831

sayimmm en buy-Uk sebebi Y eniceri Ocagi kaldmldiktan sonra yeni kurulan "Asakir-i Mansure-i

Muhammediyye" adi verilen orduya almacak asker potansiyelinin tespiti ile vergilerin

konmak istenmesidir. Bu bakirndan sayim gayesine ulasrrusur. Yalmz, harp rnunasebetiyle Silistre eyaletinin nufus sayirm yapilamadigindan, buralarda da sayim yapilabilmesi icin iki yd sonra tekrar memur gorevlendirilmistir.

Bu sayimda Arnavutluk taraflannda sayirn icin gorevlendirilen memurlar ahali tarafindan hosnutsuzlukla karsilanrms, sayima degisik manalar verilmeye cahsilrmsur. Hatta Arnavutluk ve Uskup taraflannm saymu icin gorevlendirilen mernurlar, gorev yerlerine ulasmarmslarsa geri cagnlmalan, gorev yerlerine ula$1111$ fakat sayima baslamarmslarsa sayimm ertelenmesi, sayuna baslamislarsa herhangi bir huzursuzluga meydan verilmeden devam olunmasi hakkinda II. Mahmud'un emri uzerine bu bolgelerde sayirn ertelenmistir. Arnavutluk taraflannda birkac koy sayilrrussa da sayimda gorevlendirilen katiplerin acemiligi yuzunden sayun bir ise yararnarrus, yaklasik iki yd soma buralarda tekrar sayim yapilmak uzere istanbul'dan tecrubeli Uc;: katip gorevlendirilmistir,

1831 Nufus sayirm icin gorevlendirilen sayirn memurlan saynm yapilan yerlerle ilgili tuttuklan defterleri once kendi bolgelerine gore birlestirrnisler ve defterleri temize cektikten sonra istanbul'a gondermislerdir.

Tahrir munasebetiyle her taraftan gelecek defterlerin merkezde tek bir yerde toplamp kaydedilmesi ve daha sonra olabilecek degisiklikleri gelen defterlere islernek uzere

istanbul'da bir daire acilmasi istenmis ve II. Mahmud'un emriyle Sadaret Mektupcusu Said Efendi "Defatir Nazm" adiyla ve 7.500 kurus maasla bu is icin gorevlendirilmistir. Defterlerin peyderpey Dersaadet'e gelmeye baslamasi uzerine sadaret kayrnakami tarafmdan Said

Efendi'nin emrine memurlar gorevlendirilmesi teklif edilmis, fakat padisah tarafmdan bu teklif kabul edilmernis ve buyuk kazalann defterleri gelinceye kadar memur tayini isinin bekletilmesi ve ileride bu konuda gerekenin yapilacagi belirtilrnis, aynca daha once "Defatir Nazin" unvaruyla gorevlendirilen Said Efendi'nin unvan ve gorevinin "Ceride Nazm" olarak degistirilmesi, yeni ihdas edilen daireye de "Ceride Nezareti" adi verilmesi istenmistir.

1831 'de yapilan nufus sayirrunda herhangi bir kansikhk cikmamasi icin sayirru tehir edilen Rumeli'nin bazi bolgeleri ile Arnavutluk'ta daha sonra sayirn yapilrrusnr. Aynca o tarihlerde harp munasebetiyle Silistre'nin bir kisim kazalannda da nufus sayimi yapilamarms, yaklasik iki yil soma (1833) buramn sayirm icin Nabi Efendi gorevlendirilmi$tir. Bu kismi sayuru bazi tarihciler yeni bir nufus sayirm olarak gostermektedir. Oysa bu sayim

183 1

'de

XVI

yap1lan fakat yukanda isaret edildigi gibi bazi sebeplerden dolayi ertelenen yerlerde yapilan bir sayim olup 1831 sayunmm devami niteligindedir.

1831 sayuruna gore, sayuru yapilan yerlerde 2.5 milyonu Anadolu'da, 1.5 milyonu da Rumeli'de olmak uzere ortalama 4 milyon erkek nufus yasamaktadir,

1831 sayurundan soma 1844 yilmda ulke genelinde bir nufus sayuru daha yapilmasr kararlastmlrrustir. Bu sayurun gayesi 1834-35 yillannda "Redif Asakir-i Mansure" adiyla Yeniceri Ordusu'nun yerine kurulan yeni orduya almabilecek asker potansiyelini tespit etmekti. 1831 saymuyla ulkede duzenli olarak nufus olaylanm takip edecek bir kayit sistemi kurulmus oldugundan, 1844 sayirm daha detayli yapilmak istenmis fakat istenildigi kadar basanli olunamanusttr. Yeni kurulan redif teskilannin gayesi buyiik bir gene; nufusu asker olarak uzun sure silah altmda tutmak yerine, askerlik cagma gelmis gencleri kendi

bolgelerinde az masrafla ve kisa araliklarla egitip savasa hazirlamakti. Sayirrun asil gayesi asker potansiyelini belirlernek oldugu halde, bu sayimda 1831 sayirmndan farkh olarak erkek nufusun yarunda kadin nufus da sayrlnustir. Buna ragmen halk, sayunuun asil gayesinin asker potansiyelini tespit oldugunu bildiginden askere gitmernek icin yanlis bilgi vermis, gayri muslim din adarnlan da kendi cemaatleri hakkmda dogru bilgi vermemislerdir.

1844 sayirmndan soma l 852'de Rumeli'de 1856'da Anadolu ve Suriye'de nufus sayimlan yapildi. 1870'de genel bir nufus sayirru yapilmasi icin cahsmalar yapildiysa da cesitli sebeplerden dolayi sayun yapilamadi. 1874 yilmda Tuna vilayetinde aynntih bir sayrrn yapildi. 1877-1878 Osmanh-Rus savasmdan soma da bir nufus sayirm yapildi. Fakat bu sayim Rumeli'den surekli goc gelrnesi nedeniyle cok gee; tamamlanabildi.

Savaslar ve cesitli mali zorluklar nedeniyle zorla yapilabilen bu sayimlardan sonra 1882, 1895 ve 1906 tarihlerinde de kapsamh nufus sayunlan yapildi. Bunlar onceki sayirnlardan daha basanh oldu.1

B) KIBRIS'TA NUFUS SAYIMLARI VE N0FUS DEFTERLERt

Ada nufusu hakkinda Venedikliler donemine kadar yeterli ve saghkli bilgiler yoktu. Venedikliler zamanmda (1489-1570) 100.000 ile 200.000 arasmda degisen ada nufusubu donemde soyle bir seyir takip etmistir:

1490 yiltnda 106.000 1504 yihnda 110.000 1510 yihnda 147.700 1523 yilmda 121.179 1529

ytlinda

126.000 1540 yihnda 197.000 1559 yihnda 150.000 1562 yihnda 180.000

18 Ekim 1572 tarihli tahrire gore Kibns'ta 959

koy,

113 mezraya karsihk, 49 koy ve 18 mezra bos bulunmaktaydi, 2

Osmanhlar tarafmdan 1571 yihnda fethinden once Lefkosa'da 56.044, Magosa'da 6.616 ve diger yerlerde 134.926 olmak uzere ada nufusu toplam 197.586 kisidir.Fethi

muteakip ilk vali Muzaffer Pasa'run yapnrdigi sayima gore erkek nufusunun 120.000 olarak belirlendigi Kibns 'ta, bazi kaynaklarda istilalar, kurakliklar, veba, cekirge suruleri sebebiyle

18. yy.m sonlannda toplam nufusun 80.000'e kadar dustugt; de belirtilmektedir. Adanm ingiltere'ye devrinde sonra Ingilizlerin 1881 yilmda yaptigi sayima gore 186.1 73 olan nufus surekli artis gostererek I. Dunya Savasr'ndan once (1931) 347.959, savastan sonra

(1946)450.114 olmus ve l 952'de 500.000'i bulmustur.Son donernde 1956'da yapilan sayimda 130.000 Turk (%25) ve 391.000 Rum (%75) olmak uzere 521.000'e cikan toplam nufus 1960 sayiminda 571.000'e ulasmisur. 1963 olaylanna rastlayan ilk Cumhursyet yillannda ise 600,000 civannda olan nufusun 1/5'i Tiirklcrden ve 4/S'i Rumlardan olusuyordu, Ancak burada Rum saytrn memurlannm Turk nufusu az gosterrne gayretlarini de goz ardi etmemek gerekir.

Turkiye ve Rum cemaatleri arasindaki oranti bazen 1

I

4 (193 7 ve 1956) bazen 1

I

5 dir. Bu orantmm Turklerin lehine oldugu donernler de yasanmisur. Rahip Kyprianos'a gore

XVIII

1777 senesinde 47.000 Turk ve 37.000 Rum olmak uzere toplam nufus 84.000'dir. Anadolu Ti.irk nufusunun artis oraruna gore Kibns Turk nufusununarus oram daha dusuktur. Bu ise onemli siyasi sarsmtilar, 1877- 78 savasi, I. Ve II. Dun ya Savaslan, 1950-56 Enos is

Kampanyalan, Turkiyeye ve ingiliz Milletler Toplulugu Ulkelerine

goc

ve 1963 noelindeki teror olaylan vb sebeplerden kaynaklanmaktad1r. Omegin Ingiltere, Kanada ve Amerika'da bugi.in bircok Kibns kokenli Ti.irk ya~amaktad1r.

Turk nufusu sayica az olmasma ragmen kendi nufusunun genel nufusa olan orarundan daha yuksek bir oranda toprak sahibiydi. Butun olumsuz sartlara ragmen ekilen arazinin %38'ini ellerinde bulunduran Turklerin, 1946 sayumna gore 500-1000 donum arasi bi.iyi.ikli.ikteki arazinin %51 'i tasarruflannda idi.

Osmanh Devleti donerninde Kibrts'ta yapilan nufus sayimlanyla ilgili Osmanlt

Ar~ivi'ndeki pek cok mustakil defter ve nufus yoklama defterlerinden baska seri halde 19 adet defter bulunmaktadtr. Bu defterler, Osmanli Devleti'nde ilk genel nufus sayirm olarak bilinen

1831 tarihine ve daha sonra yapilan sayimlara aittir. Defterler, her yerlesim yeri icin ayn ayn tutulmus ve daha sonra seri halde hirlestirilerek ciltlenmi~tir. 19 adet defterden 6's1 1246 (1831), 7'si 1255 (1839) ve

diger

6's1 da 1258 (1842) yillannda yapilan sayimlara aittir.

Bu cahsmada K1bns'm ilk nufus saymuna ait olan 1246 ( 183 l) tarihli 4 defter esas almmisnr. Bunlardan 10605 numarah deftere Muslumanlar; 1521, 5367 ve 10669 numarah diger il<;: deftere ise gayri mi.islimler kaydedilmi~tir. Bu defterlere esas olan nufus sayum Halil Efendi tarafmdan yapilrrus olup, defterler Lefkose Kadist Hayali Mustafa bin el-Hae Ibrahim Efendi tarafmdan muhurlenmistir.

Girne'deki Milli Arsivde yer alan 65 adet Nufus Ki.iti.igi.ini.in 2 adedi bos olup, Girne bolgesine ait hie defter bulunmamaktadu.3

C) 49 NUMARALI NUFUS DEFTERiNE AiT BiLGiLER

49 Numarali Nufus Defterinin eni 40 cm. boyu 55 cm. dir. Bu defterin dis kabi (cildi) vrpranrrus, bazi sayfalan silinmistir. Kagitlartn bazr yerleri nemlendiginden saranrustrr.

49 Numarah Nufus Defterinde: Baf, Gilan, Evdim, Hirisofu isimli kazalar ile birlikte Malya, Aya Nikola, Kalina, Aya Marina, Prosid,

Ispahi/"),

Piskopu isimli koyler zikredilmektedir.

Yukarda da belirtildigi gibiyaptlan nufus sayimlanmn o yillardaki hedefi, asker ihtiyacuu karsilarnak ve vergi mnkelleflerini tespit etmek oldugundan dolayi bu nufus defterinde adi gecenlerin hepsinin erkek oldugu, hie kadin ismine yer verilmedigi gorUlUr.

49 Numarali Nufus Defterinde halkin onernli bir kisrrurun fiziki ozellikleri veya bir vasfi "Sehirli, Nahif, Derdli, Gececi, Molla, Paso, Garib, Haer, Gocek, Hudaverdi, Beyaz, San, Kara, Kor, Koroglu, Kel, Sisko, Topal, Iri, Mendebur, Hoca, Hafiz, Sabahulhayr, Budanti, Ceylanbudu, Kafuri, Sukur, Hasbi, Balik, Koca, Cornez, Niko, Copur, Efendi, Banka, Emir, Torba, Sahir usul, Zenci, Fuzul, Billuri, Kollu" gibi lakaplardan ; bir baska kismmm da mesleklerini "Zabit, Rencber, imam, Coban, Kahveci, Nalbend, Redif, Kur'anci, Degirmenci, Hallac, Kovacr, Kunduri, Zaim, Balct, Yorganci" gibi stfatlardan anlasilabilir.

1

• I numarah sayfa :

5709 9 882 196 Tahlel Hab 12 Moustafa bin Sittiea

Harn id Cassab

5710 9 882 197 Ay Harrioun 3 Ahmed 'h Athina

house

5711 9 882 198 Ay Harrioun 3 His wife 14/36

Athina , 1/36 artisan, Yneo decease Daughter 5712 Ay Harrioun 3 Athina artisan, Blook 1615 decease 5713 9 882 199 Caferli I Heinane

5714 9 882 200 Caferli I Her father Theonitates

Gorghagi Vetri Vetri

5715 9 882 201 Arap Ahmet 55 Hz. Yuzbashi

Pasa Abdurrahrnan Efendi

off. Bin Hz. Mehrned Agha as legel vekil is mi nose Emine, Hat ice daughtero of Vafi Hz. Mehmecl Efendi 5716 9 882 204 Basrnahal le 19 Despinou Hz. Di 111 itri Carli 5717 9 882 205 Basmahal le 19 Despino

• 2 numarah sayfa: Sahife-i Fihrist 100- Ceyas 25- Ceyares 39- Aya Nikola 89- Filos 107- Erbino 133- Mihtadrekno 154- Aya Vardara

3

• 3 nurnarah sayfa :

Aded-i Umurn NUfus 61 62 63 64 65

...,

<l)

>. _{Seher Haneye Mahsus} 5 '.:::l

>

Cedid Numro

Hususi N Uffts N umrosu I

Sohret Ye Esamr-i Nufus Emir Osman bin Kas1111

<ro

Esgal-i Mahsusa Boy ve Orta boylu.

>

:.J Levn ve Gozdur ela gozlu,

~ bugday benizli

,-

Sene-i Yiliidet 1217

..c _,:,:

if)

<ro _{Sakat ve Nakrst"] - A'za}

N

ro

Olanlarrn Mahal lsareti ~

Dahrl-i Asitan-i Askeriyye Oldugu Sene

Kur'a lsabet Eyledigi Sene '-

.a

_{<l) lhtiyata Dahil Oldugu Sene}

o» lntinan-t tecavuz edenlerden ve ihtiyatdan ve Cihet-i ro .0 _{yalmzhgmdan ve} Nakilleri ,. ro <fl yerlerine bedel-i (<::I ~

nakdi ve sahsi i'ta edenlerden ve

if) _{talebeden olub}

(~

~ nihayet imtihanrru Tar'ihi

:;;;i <l) vererek ve ma'IGI

:z:

=

(<::I olarakdan s1111f-1 •••• .!:; I C<)

~~ redife nakl edenlerin r"" cihet-i nakl u tarihleri ~

..i

Mustahfiz Silkine

Q

Dahrl Oldugu Sene

C Ifa-yi ludrnet ederek

«e

Sebeb-i

> ve ma'IOI ve sakat

<-

Q _{olarak ihrac krlmanlar Ihraclan}

ile tekauden <;1riig Tarihi buyurulanlann sebe-i ihrac ve tarihleri <l) _{Aded-i Defter-i}

c

ro _Yevmiye ~ Numra-i Umum-i ..., <'i,;; Yevmiye <o::! -0 Tevellud Edenlerin ,:::; (2a ~

_>

_{Tiir'ih-i Yiliideti} :::; ~

_>

¢:

'j" Aher Mahalden V' <- _'- Gelenlerin Tarih-i ~ Vurudlan (<::I

E-- _{Aded-i Defter-i} I Yevmiye ..., <l) Nurnra-i Umum-i

•...

:::,.

<ro

-

<l) ro <N Yevrniye (~ co V» C Vefat Edenlerin

-<

<l) f- Tarih-i Vefau

Aher Mahale Gidenlerin Tarih-i Hareketleri

'i,;; Atik Hane Numrosu «<::

E _Melhuzat

<l)

• 4 numarali sayfa: Aded-i Umum Nufus

Beher Haneye Mahsfls 6

i

Cedi'd Numro

~~ Hususi Nufus Numrosu l 2 3

>

Sohret Ve Esami-i Nufus Mehmet bin Oglu Ahmed Digeri Selim

Muncddil- bin Mehrned bin Mohmed

'~ hamd

::i

Esgal-i MahsGsa Boy ve Orta boylu. Kara gozlu. ak Kara gi,izlli.

v Levn ve Gozdur elagozlu, benizli bugday benizli

:§

ak benizli

Ji

Sene-i Viladet 1259

<o:l

~ Sakat ve Nak1s1'I_- A'za

Olanlann Mahal lsareti

Dahil-i Asitan-i Askeriyye 1279 Oidugu Sene

.;::i Kur'a isabet Eyledigi Sene

i

Ihtiyata Dahil Oldugu Sene

o»

lmtisalen tecavuz Nihani

edenlerden ve tecavuzle.

ihtiyatdan ve Cihet-i

.2

yalmzligmdan ve Nakrlleri Redif ~ yerlerine bedel-i

~ nakdi ve sahsi i'ta

eden lerden ve 1284

,~ talebeden olub

~ nihayet imtiharum Tarihi '~ ~ vererek ve ma'h11

·"j' ]

olarakdan s1111f-1 ~ ~ redife nakl edenlerin

t'.;

cihet-i nakl U tari'hleri

~ Mustahfrz Silkine

Dahil Oldugu Sene .... Ifa-yi ludrnet ederek

'~ ve ma'lul ve sakat Sebeb-i

15

olarak ihrac kilmanlar ihraclan

ile tekauden <;:trag Tarihi

buyurulanlann sebeb-i ihrac ve tarrhleri v Aded-i Defter-i >. y .

a

~~e~V~ITI~tLy~e~~~~~.J---~~~~~-1--~~~~~.J---~~~~~I--~~~~-+~~~~~-, ~ Nurnra-i UmGm-1 ,'is:i Yevmiye ~ ] TevellUd Edenlerin

"3

>

Tar'ih-i Yiladeti

~ ?.:

Aher Mahalden ¢::

6 ,_

1 G I I . T' ih . e en erm an -1

£

Vi.irudlan ro f-< Aded-i Defter-i I y . :-- evm1ye V N .

u '

.., :_o ,'is:i umra-i murn-t

,~ c!i · ~

~Y~e~v~tn~iyLe=--~~~~-+~~~~~-+~~~~~-+~~~~~-+~~~~~+-~~~~~

j ~ ~ Vefat Edenlerin

r T' ih . V _an -1 e an f;'

I Aher Mahale Gidenlerin

: Tari'h-i Hareketleri

.., Atik Hane Numrosu

ro

~

~ MelhGzat

I U

5 • 5 nurnarah sayfa :

Aded-i U111C11n NUffis 103 104 105 106 107

~ _>-,

Beher Haneye Mahsus 8

~

>

Cedid Numro

Hususi NUfOs Numrosu I

Sohret Ve Esa1111-i NUfOs Zerdeli Hasan

bin Mustafa

,ro _{Esgal-i Mahsusa Boy ve} Orta boylu, ela >

:.:3 Levn ve Gozdur gozlu. bugday

~! benizti ,_ _{Sene-i Viladet} 1250 .:: ~ IJJ

,ro Sakat ve Nak1s1'I - A'za

N

Olanlann Mahal lsareti

ro

~

Dahil-i Asitan-i Askeriyye

Oldugu Sene

Kur'a lsabet Eyledigi Sene

:-

:.2 _{Ihtiyata Dahil Oldugu Sene}

<l) o» lmtisalen tecaviiz edenlerden ve ihtiyatdan ve Cihet-i ro _{yalmzhgmdan ve Nakilleri} .D ro yerlerine bedel-i Vl ro

~ nakdi ve sahsi i'ta edenlerden ve

IJJ _{talebeden olub}

<;;l

i;.. nihayet i111tihan1111 Tadhi

:;;J

z~

vererek ve ma'lul

••••• ro _{olarakdan s1111f-1}

' .::

C:Z:: ro _{redife nakl edenlerin}

~~

Ea- _{cihet-i nakl u tarihleri}

i;..

~ Mustahfiz Silkine

Q

Dahil Oldugu Sene

t:: lfa-y: hidmet ederek

<ro _{ve ma' 10 l ve sakat} Sebeb-i

>

6

olarak ihrac kilmanlar lhraclan ile tekauden <;:1rag Tarihi

buyurulanlarm sebeb-i ihrac ve tarihleri <l) Aded-i Defter-i >-, :- _Yevmiye ro ~ _{Numra-i Urnurn-t}

-

Yevmiye

-

<ro

<ro _{:2 TevellUd Edenlerin}

,~

<@ .,..:

_>

_{Tarih-i Viladeti} ;::l ~

>

_{Aher Mahalden}

;g

'T _{Gelenlerin Tarih-i} V' (~ :- :- Vurudlan ..c ro r-' Aded-i Defter-i I _Yevmiye :-- <l) _{Numra-i Urnflm-t} -0 _<o:I ~

,,r

_{'N Yevrniye} (::

_co

""' t:: Vefat Edenlerin <( <l) r-' Tarih-] Vefati

Aher Mahale Giclenlerin Tar7h-i Hareketleri

-

Atik Hane Numrosu

ro «<l

E _MelhCtzat

<l)

• 6 numarah sayfa :

Aded-i Urnum Nufus

~ \ Beher Haneye Mahsus \ \ \ \ \

Cedid Numro

>

Hususi Nufus Numrosu

Sohret Ve Esami-i Ntlffts Ibrahim bin

Molla Hay

E~gal-i MahsOsa Boy ve Levn ve Gozdur

Uzunca boylu. elagozto,

ak benizli

Sene-i Viladet 1260

'~ \ Sakat ve Nak1s1'I - A'za ~ Olanlarm M11hal i~areti

Dahil-i Asitan-i Askeriyye I 1280 Oldugu Sene

. Kur'a lsabet Eyledigi Sene I 1280

]

~ I

[htiyata Dahil Oldugu Sene I 1286

[rntisalen tecavuz

edenlerden ve

('j ihtiyatdan ve

~ yalmzhgmdan ve

1

yerlerine bedel-i nakdi ve sahsi i'ta edenlerden ve talebeden olub nihayet imtihanuu vererek ve ma'lul olarakdan s1111f-1 redife nakl edenlerin cihet-i nakl ii tarihleri

Cihet-i Nakrlleri

Tarihi

Mustahfiz Silkine Dahil Oldu_g_u Sene

Ifa-yr ludmet ederek

ve ma'lul ve sakat Sebeb-i olarak ihrac kdmanlar ihraclan ile tekauden <;irag Tarihi buyurulanlann sebeb-i ihrac ve tarthleri Aded-i Defter-i Yevmi):'.e Numra-i UmOm-1 Yevmi):'.e Tevelli.id Edenlerin Tarih-i Viladeti Aher Mahalden Gelenlerin Tarih-i Vllrudlar! Aded-i Defter-i Yevmi):'.e Numra-i Umum-i Yevmi):'.e Vefat Edenlerin Tarih-i Vefati

Aher Mahale Gidenlerin Tarih-i Hareketleri Atik Hane Numrosu

7 • 7 numaral I sayfa :

Aded-i UmC11n Nufus

-

11)

>-,

<o:l

Beher Haneye Mahsus

>

_{Cedid Numro} 10

Husflsi Nufus Numrosu I 2 3

Sohret Ye Esami-i Nuffls Sehirli Hali! bin Oglu Huseyin Digcr: Hasan

<o:l _{Molla Huseyin bin Sehirli Hayri bin}

>

:J

Hali! Sehirf Hali!

~

Esgal-i Mahsusa Boy ve Kisa boylu, ela Kara gozlu, Kara gozlu,

,_ Levn ve Gozdur gozlu. beyaz bugday benizli, beyaz benizli

..c _benizli

<.'II

tr: <o:l _{Sene-i Viladet} 1260 1282 1290

N

o:l

~

Sakat ve Nak1s1'I - A'za Olanlann Mahal lsareti Dahil-i Asitan-i Askeriyye .::: Oldugu Sene

..c _{Kur'a lsabet Eyledigi Sene 1280}

11)

(/},

lhtiyata Dahil Oldugu Sene

lmtisalen tecavuz Nihani

ro _{edenlerden ve tecavuzle.} ,£) ro ihtiyatdan ve Cihet-i VJ ro

~ yalruzhgmdan ve Nakilleri Red if yerlerine bedel-i

v: nakdi ve sahsi i'ta

,;:- eden lerden ve 1285

f;I..

talebeden olub

:;;:;i ~

z crj nihayet imtiharuru Tari'hi

''";' ~

Cl::~ vererek ve rna'Iul

.-l

olarakdan s1111f-1

f-

f;I.. _{redife nakl edenlerin}

.-l

Q cihet-i nakl i.i tarihleri

C Mustahfiz Silkine

,e,;

Dahil Oldugu Sene

> ,_

lfa-yi hrdrnet ederek

Q

ve rna'lul ve sakat Sebeb-i olarak ihrac kihnanlar lhraclan ile tekauden <;1rag Tarihi

11) buyurulanlarm sebeb-i

c

ihrac ve tarihleri -

ro

::i _{Aded-i Defter-i}

Yevmiye Numra-i Urnum-t

-

Yevmiye

-

«e ..><: <o:l "O Tevelli.id Edenlerin ~ ,:::: (~ .::,:.

>

Tarih-i Viladeti

0

;::::

>

_{Aher Mahalden} ·1 ,_ Gelenlerin Tarih-i

'.§

_o:l Vurudlan f- Aded-i Defter-i

v

I Yevmiye ,_

-

(ci);. _11)· Nurnra-i UmOm-1 <C "O

-

c::I '.:'l Yevmiye co 'N C Vefat Edenlerin 11) f- Tarih-i Vefan

-

Aher Mahale Gidenlerin

o:l

Tarih-i Hareketleri

;e,;

E _{Atik Hane N umrosu}

11)

Aded-i Urnum Nufus

a:.

>-. Beher Haneye Mahsus 9 ~

Cedid Nurnro

>

Hususi NUfOs Numrosu I 2

Sohret Ve Esami-i NUfGs Emir Ali bin Biraderi

'"'

> Nahif Osman Mustafa bin

Nahif Osman :J

Esgal-i Mahsusa Boy ve Kara gozlu, Kara gozlu,

~ Levn ve Gozdur ak benizli ak benizli

,-

..c: _{Sene-i Viladet 1283 1289}

"= (/)

'"'

N

Sakat ve Nak1s1'I - A'za

"'

~

Olanlann Mahal lsareti Dahil-i Asitan-1 Askeriyye

Oldugu Sene

.::: Kur'a lsabet Eyledigi Sene

..c

'1)

Ur

Ihtiyata Dahil Oldugu Sene lmtisalen tecavilz eden lerden ve ro _{ihtiyatdan ve Cihet-i} s: ro yalruzhgmdan ve Nakrlleri

"'

ro ~ yerlerine bedel-i nakdi ve sahst i'ta

(/) edenlerden ve

,;::i _{talebeden olub} i:..

:;::i -2 nihayet imtiharuru Tarrhi

z~

_{vererek ve ma'hrl}

.•..•. ~

I ej

olarakdan s1111f-1 i:t:: ~

1-l _{redife nakl edenlerin} f-

i:.. _{cihet-i nakl u tarihleri} 1-l

Q _{Mustahfiz Silkine}

C Dahil Oldugu Sene

«e _{lfa-y: hrdrnet ederek} >

,_

Cl _{ve ma'lul ve sakat} Sebeb-i olarak ihrac kilmanlar Ihraclan i le tekauden yirag Tarihi '

buyurulanlann sebeb-i '1) ihrac ve tarihleri >-. Aded-i Defter-i :... ro ~ _Yevmiye Nurnra-i Umum-i

-

Yevrniye

-

,ro

'"'

"O Tevellud Edenlerin

l::l :...

::::

...:.: ,ro ~ :l

>

Tarrh-i Viladeti

>

_{Aher Mahalden}

v ·1

(=

Gelenlerin Tarih-i :... Vurudlan ..c ro f- _{Aded-i Defter-i} I Yevmiye

-

a:. (1.) Nurnra-i UmGm-1 :... "O

-

,-· _{'ro· ~} ""' Yevmiye <C _co 'N C Vefat Edenlerin '1) f- Tarih-i Vefan

Aher Mahale Gidenlerin

~ Tar1h-i Hareketleri

~ Atik Hane Nurnrosu

E _Melhuzat

'1)

9 • 9 numarah sayfa :

v

_>-. Aded-i Umum Nufus

<O:S

>

Beher Haneye Mahsus

Cedid Numro

Hususl Nufus Numrosu Sohret Ve Esami-i Nufus

<o:l

> _{Esgal-i Mahsusa Boy ve}

:J Levn ve Gozdiir ] _{Sene-i Viladet} <- .::: ro !J)

Sakat ve Nak1s1'I - A'za

,o:s

N

Olanlarm Mahal Isareti

ro

::L

Dahil-i Asitan-1 Askeriyye

Oldugu Sene

Kur'a lsabet Eyledigi Sene ,_

.a

<l) _{Ihtiyata Dahil} Oldugu Sene

o» Imtisalen tecavuz edenlerden ve ihtiyatdan ve Cihet-i ro yalruzhgindan ve Nakilleri ..0 ro

er, _{yerlerine bedel-i}

ro

::L _{nakdi ve sahsi i'ta}

edenlerden ve

!J) talebeden olub

,;;;;i _{nihayet irntiharuru Tarihi} i;..

,:;;;, <l) _{vererek ve ma'lul}

z~

_{olarakdan s1111f-1}

~ ..c

I (rj

redife nakl edenlerin

c:i:: ~

..i

_{cihet-i nakl ii tarthleri}

~

i;..

Mustahftz Silkine

..i

Q _Dahil Oldugu Sene

=

lfa-yi hidmet ederek

<ro

ve rna'lul ve sakat Sebeb-i

>

<-

Ihraclan

Cl olarak ihrac krhnanlar

ile tekauden s;irag Tarihi buyurulanlann sebeb-i ihrac ve tarihleri <l) Aded-i Defter-i >.. Yevmiye ,_ I o:l ' ::L Nurnra-i Urnum-i I

1

•... Yevmiye •... <o:l <o:l -0 Tevellild Edenlerin I 1:::l ,_ ..0.:: <o:l :::l

>

Tarih-i Viladeti .::L.

>

Aher Mahalden I ~

·1

_{Gelenlerin Tarih-i} I

c>

_-c :...

.i:: _o:l Vurudlan

f- _{Aded-i Defter-i} I Yevmiye •... <l) Nurnra-i Umurn-r -0 •... ~ -ro <o:I _;=: Yevmiye <- ro N o»

-

Vefat Edenlerin

<

C) f- Tarih-i Vefati

Aher Mahale Gidenlerin Tarih-i Hareketleri

(<l Atik Hane Nurnrosu 19 Hane 2, ,, 17 Hane 2, 4,

«<l ),

E _Melhuzat

<l)

• l O numaral I sayfa :

Aded-i Urnum Nufus

I

I

Seher Haneye Mahsus - Cedid Numro

>

Hususi Nilfus Numrosu

Sohret Ve Esam'i-i Nufus Hasan Efendi

bin Okka~e Kas,111 Esgal-i MahsOsa Boy ve

Levn ve Gozdur

Uzun boylu. ela gozlli, bugday benizli

Sene-i Viladet 1232

Sakat ve Nak1s1'I - A'za Olanlann Mahal i2areti

Dahil-i Asitan-i Askeriyye Oldug_u Sene

.::: Kur'a [saber Eyledigi Sene ~

~ I lhtiyata Dahil Oldugu Sene lmtisalen tecavuz

edenlerden ve

ihtiyatdan ve \ Cihet-i yalruzhgmdan ve Nakilleri yerlerine bedel-i

nakdi ve sahsi i'ta edenlerden ve talebeden olub

nihayet imtiharuru I Tar'ihi vererek ve ma'IOI

olarakdan s1111f-1 redife nakl edenlerin cihet-i nakl ii tar'ihleri

Mustahfiz Silkine Dahil Oldug_u Sene Ifa-yt hidmet ederek

ve ma'IOI ve sakat Sebeb-i olarak ihrac kilmanlar ihraclan ile tekauden <;:1rag Tarihi

buyurulanlann sebeb-i ihrac ve tar'ihleri Aded-i Defter-i Yevmite Nurnra-i UmOm-1 Yevmite Tevelllid Edenlerin Tar'ih-i Viladeti Aher Mahalden Gelenlerin Tarih-i Vurudlan Aded-i Defter-i Yevmite Nurnra-i Urnum-t Yevmite Vefat Edenlerin Tar'ih-i Vefati

Aher Mahale Gidenlerin Tarth-i Hareketleri

Atrk Hane Nurnrosu Melhuzat

11 • I I numarah say fa :

Aded-i UmGm Nufus •... _<l)

Seher Haneye Mahsus II

;>-.

~ _{Cedid N umro}

>

_{Husilsi Nuftls Numrosu} I 2 3

Sohret Ve Esarni-i Nufus Ahmed bin Oglu Nasr bin Hafidi

Paso Huseyin Ahmed Mazlum

«e

bin Ahmed

> _{Esgal-i Mahsusa Boy ve} Orta boylu, Orta boylu, Kara gozlu,

:J

~ Levn ve Gozdur ela gozlu,

kara gozlu, beyaz benizli

,_ ak benizli ak benizli ..c ~ _{Sene-i Viladet} 1232 1279 1289 rfJ <c<l N

ro Sakat ve Nak1s1'I - A'za

~

Olanlann Mahal i~areti Dahil-i Asitan-i Askeriyye

Oldugu Sene

,_ Kur'a lsabet Eyledigi Sene :2 _<l)

Vr

ihtiyata Dahil Oldugu Sene

lmtisalen tecavuz edenlerden ve ihtiyardan ve Cihet-i c<l _{yalruzhgmdan ve Nakilleri} ~ (/) yerlerine bedel-i ro

~ nakdi ve sahsi i'ta edenlerden ve

rfJ _{talebeden olub}

,=i

i;.. _{nihayet imtiharuru} Tarih]

',=i

z~

vererek ve ma'Iul

·- ca

olarakdan srruf-i

~~

t..:l ~ redife nakl edenlerin !"" _{cihet-i nakl U tar'ihleri} i;..

t..:l _{Mustahftz Silkine} Q

Dahil Oldugu Sene

t: Ifa-yr hrdmet ederek

<c<l _{ve ma'lul ve sakat} Sebeb-i

>

,_

lhraclan Ci olarak ihrac kilmanlar

ile tekauden ytrag Tar'ihi buyurulanlann 'sebeb-i ihrac ve tar'ihleri <l) Aded-i Defter-i

c

Yevmiye ro ~ _{Numra-i UmOm-1}

-

Yevmiye I _<c<l •... <ro _:2 Tevelli.id Edenlerin 1:=i <CS) ,_ -"' ::l

>

Tarih-i Viladeti -"'

>

Aber Mahalden ;f:

·1

0

,- •.... _;:: Gelenlerin Tar'ih-i vurudlan

I

cs:; ', f- Aded-i Defter-i I I Yevmiye

-

<l) _{Nurnra-i Umf11n-1} -0

-

.•... _C<l <CC: '1 (:: <l) _co 'N Yevmiye

""'

t: Vefat Edenlerin <('. <l) f- Tarih-i Vefan

I Aher Mahale Gidenlerin

I _{Tar1h-i Hareketleri}

I Atik Hane Numrosu

I ~ 11 <ro E _MelhOzat <l) I u

• 12, 13 numarah sayfalar Aded-i UmGm NUfGs •...

(\)

;>-,

Beher Haneye MahsGs ~

>

Cedid Numro

Hususi NOfGs Numrosu Sohret Ve Esami-i NUfGs

'"'

_{> Esgal-i Mahsusa Boy ve}

:J Levn ve Gozdur ,

J1

Sene-i Viladet

,-

_..c:: c:: IJJ

Sakat ve Nak1s1'I - A'za

'"'

N

Olanlann Mahal lsareei

"'

~

Dahil-i Asitan-i Askeriyye Oldugu Sene

Kur'a Isabet Eyledigi Sene

.::=

..c:: _{lhtiyata Dahil Oldugu Sene}

(\) [/}, Imtisalen tecavuz edenlerden ve ihtiyatdan ve Cihet-i

"'

yalruzlrgrndan ve Nakilleri ..0 ro yerlerine bedel-i rr, ro

~ nakdi ve sahsi i'ta edenlerden ve

IJJ talebeden olub

Q _{nihayet imtiharurn Tari'hi}

•...

::;) (\) vererek ve ma'IOI

z~

_{olarakdan s1111f-1}

-..c::

I c,l

redife nakl edenlerin 0:: ~

~ _{cihet-i nakl U tarihleri}

E-

•...

Mustahfiz Silkine

w

Q _{Dahil Oldugu Sene} e Ifa-y: hrdrnet ederek

'"'

_> ve rna'lul ve sakat Sebeb-i

15

olarak ihrac kilmanlar lhraclan

ile tekauden y1rag Tari'hi buyurulanlann sebeb-i ihrac ve tarlhleri (\) Aded-i Defter-i ;,,--. Yevmiye (tj ~ _{Numra-i Umflm-i} •... Yevmiye ...,

_'"'

'"'

_C ~ Tevellud Edenlerin _,<tj ~

_>

_{Tarih-i Viladeti} ::l .:L

>

Aher Mahalden ,J:::: _·1 I V" <:- ,_ Gelenlerin Tarih-i ;:: _Vurudlart "@ f- _{Aded-i Defter-i} I Yevmiye •... (\) Numra-i Umum-: -0 ..., ;, o:l ~ Yevmiye

,=

co 'N ""' C Vefat Edenlerin

<

(\) f- Tarih-i Vefatt

Aher Mahale Gidenlerin Tarih-i Hareketleri

Atik Hane Numrosu 5 Hane I, 23 Hane I

~ 4,

:) Melhuzat

13

• 14 numarah sayfa: Aded-i Umum Nufus

0) _{Beher Haneye MahsOs}

>-.

<e:I

Cedid Numro

>

_{Hususi Nufils Numrosu} I 2

Sohret Ve Esami-i Nufus Ahmed bin Biraderi Rrzgullah Cihan bin

«e Ibrahim Rrzgullah

> _lbrahim

...l

i

Esgal-i MahsGsa Boy ve Uzun boylu, Kara gozlu, ,_

Levn ve Gozdur kara gozlu, ak benizli

..c: c;! bugday (J'J «e benizli N Sene-i Viladet 1269 1279 e:I ::i

Sakat ve Nak1s1'I - A'za Olanlann Mahal lsareti

.;:) Dahil-i Asitan-1 Askeriyye ..c: _{Oldugu Sene}

C)

Ch

Kur'a lsabet Eyledigi Sene 1289 lhtiyata Dahil Oldugu Sene

lmtisalen tecavuz e:I edenlerden ve .s: e:I ihtiyatdan ve Cihet-i if) e:I ;::.::: yalruzhgmdan ve Nakilleri yerlerine bedel-i (J'J

nakdi ve sahsi i'ta

,:;;;i

....

_{edenlerden ve} :;:;:,

Z2 talebeden olub

.•••• o:; _{nihayet imtihanuu Tarihi}

~ "a

~~ vererek ve ma'lGI ~

olarakdan s1111f-1

....

~ _{redife nakl edenlerin} ~

cihet-i nakl u tarthleri Mustahfiz Silkine

C:

<o:l _{Dahil Oldugu Sene}

>

,-

lfa-yt hrdrnet ederek

a

ve ma'IOI ve sakat Sebeb-i

olarak ihrac krlinanlar lhraclan ile tekauden c;1rag Tadhi

C) buyurulanlann sebeb-i

>-.

,_

ihrac ve tarthleri

e:I

::i _{Aded-i Defter-i}

Yevmiye Nurnra-i UmGm-1

•...

_Yevmiye •... ,ro ~ ~e:I -0 TevellUd Edenlerin ~ ,::; (~ ~

_>

_{Tarih-i Viladeti}

v

::;

>

_{Aher Mahalden} ·1 _{,_} Gelenlerin Tarih-i <- ,_ Vurudlan ..c: e:I f- Aded-i Defter-i 0) I Yevrniye

(=

•...

er» C) Numra-i UmGm-1 <I'. -0 _,-;;::; -e:I 'N Yevmiye ro ~ Vefat Edenlerin f- Tadh-i Vefati

-;;::; Aher Mahale Gidenlerin

~e:I Tarih-i Hareketleri

E _{Atik Hane N umrosu}

C)

• 15 numarah sayfa : Aded-i Umum Nufus

Seher Haneye Mahsus 14

v

_;,-. Cedid Numro

«e _{Husflsi Nufils Numrosu} I 2 3

>

Sohret Ve Esam1-i Nuflls Derdli Mehrned Oglu Tevfik Digeri bin rvtol la bin Derclli Mustafa

,cs:,

Huseyin Mehrned Talha bin

> Derdli

:.::5

:J

Mehmed

•...

!§ E~gal-i Mahsusa Boy ve Orta boylu, Ela gozlu, Kara gozlu,

-r.

Levn ve GozdUr eta gozlli, bugclay benizli

bugday benizli ,cs:, bugday benizli N _{Sene-i Viladet} 1252 1278 1283

"'

~

Sakat ve Nakist"! - A'za Olanlann Mahal lsareti

...

Dahil-i Asitan-1 Askeriyye

.a

Oldugu Sene

(1)

Kur'a lsabet Eyledigi Sene

(/}

[htiyata Dahil Oldugu Sene

[mtisalen tecavuz edenlerden ve ro ihtiyatdan ve Cihet-i .£) ro _{yalruzhgtndan ve} Nakrlleri

"'

ro ~ yerlerine bedel-i nakdi ve sahst i'ta z edenlerden ve .:;

--

talebeden olub

-

:;;;

nihayet imtiharurn Tarihi

z~

-:

_{.., .c} ~ vererek ve ma'Iill

E~

olarakdan suuf-t

--

redife nakl edenlerin

-

;.; _{cihet-i nakl il tar'ihleri}

-

-

Mustahfiz Silkine Dahil Oldugu Sene

=

Ifa-yt hidmet ederek "° >

0

ve ma'

tn

l ve sakat Sebeb-i olarak ihrac kihnanlar lhraclan ile rekauden <;1rag Tarihi buyurulanlarm sebeb-i ~ ihrac ve tar'ihleri ?, Aded-i Defter-i c<i ~ Yevmiye Numra-i Umnm-1 •... _Yevmiye •... _'"' <<Sl :S: _{Tevellild Edenlerin} ,:::; <~ ~ ~ :::;

>

Tar'ih-i Viladeti ,::

_>

_{Aher Mahalden}

0-

·7 _{Gelenlerin Tarih-i} :.... ,- _:.... vurudlan .c ro f- Aded-i Defter-i I _Yevmiye :-- ;5 (1) _{Numra-i Umfim-t} :_o •...

<=

_tr» ~ "' 'N Yevmiye

<

co ~ Vefat Edenlerin f- Tarih-i Vefan Aher Mahale Gidenlerin Tadh-i Hareketleri

Ji

_{Atik Hane Numrosu}

<:sl

~ Methnzat

•

15 16, 17 numaralt sayfalar :

f;\ded-i Urnum Nufus

>

.•....

Q)

(~ L-~~~~~~~~~~~~+-~~~~~+-~~~~~1--~~~~-t~~~~~-+~~~~~~ - Beher Haneye Mahsus

Cedld Numro

Hususl Nuffls Nurnrosu Sohret Ve Esil.1111-i NUfGs Esgal-i Mahsusa Boy ve Levn ve Gozdur

Sene-i Viladet

Sakat ve Nakrsi'l - A'za

Olanlann Mahal i1areti Dahil-i Asitan-i Askeriyye Oldug_u Sene

Kur'a lsabet Eyledigi Sene

.!::

~ I

lhtiyata Oil.hit Oldugu Sene

tr» :J) 0 :.. 0~ z-;;; -..c: I (,:) ~~ :.. Imtisalen tecavilz edenlerden ve ihtiyatdan ve yalruzhgindan ve yerlerine bedel-i nakdi ve sahsi i'ta eden lerden ve talebeden olub nihayet imtiharuru vererek ve ma'IGI olarakdan s1111f-1 redife nakl edenlerin cihet-i nakl i.i tarihleri

Cihet-i Nakilleri

Tarihi

Mustahfiz Silkine Dahil Oldug_u Sene ,.... lfa-y1 hrdrnet ederek '~ \ ve ma'Iul ve sakat

l5

olarak ihrac kihnanlar

Sebeb-i lhraclan ile tekauden <;1rag I Tarlhi buyurulanlann sebeb-i ihrac ve tarihleri Aded-i Defter-i Yevmi1e Nurnra-i UmGm-1 Yevmi1e 'cil <(,:) E I\)

u

TevellUd Edenlerin Tarih-i Viladeti Aher Mahalden Gelenlerin Tarih-i Vurudlan Aded-i Defter-i Yevmi1e Nurnra-i UmGm-1 Yevmi1e

-

«e ,_ N C: I\) f- Vefat Edenlerin Tarih- i V efau

Aher Mahale Gidenlerin Tarih-i Hareketleri

Atik Hane Nurnrosu 16 Hane 1,

2,

4 Hane 2, 4, MelhGzat