• Sonuç bulunamadı

D‹CLE ÜN‹VERS‹TES‹ HASTANES‹’NDE ALET ‹L‹fiK‹L‹ HASTANE‹NFEKS‹YONLARI*

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "D‹CLE ÜN‹VERS‹TES‹ HASTANES‹’NDE ALET ‹L‹fiK‹L‹ HASTANE‹NFEKS‹YONLARI*"

Copied!
5
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

ÖZET

Dicle Üniversitesi Hastanesi’nde alet kullan›m› ve alet iliflkili hastane infeksiyonlar› (A‹H‹) irdelenmifltir. A‹H‹’lerin tan›mlanmas›nda Centers for Diseases Control and Prevention kriterleri kullan›lm›flt›r. A‹H‹ h›zlar› 1000 alet-gün say›s›na göre hesaplanm›flt›r. Bir y›ll›k sürede 2006 y›l›nda hastanemizde 42843 hasta izlenmifltir. Bu sürede 545 hastada 602 hasta- ne infeksiyonu saptanm›flt›r. Bu infeksiyonlar›n 174’ü A‹H‹ olarak tan›mlanm›flt›r. A‹H‹’n›n 78’i üriner sistem infeksiyonu, 66’s› ventilatör iliflkili pnömoni ve 30’u santral venöz kateter infeksiyonu olarak belirlenmifltir. Araflt›rma sonucunda, 1000 alet kullan›m gününe göre santral venöz kateter iliflkili bakteriyemi 2.7, üriner kateter iliflkili üriner sistem infeksiyonu 2.4 ve ventilatör iliflkili pnömoni 12.7 olarak bulunmufltur. ‹nvaziv giriflim endikasyonlar›n›n iyi konulmas›, kullan›lan ekipma- n›n mümkün oldu¤unca erken ç›kart›lmas› A‹H‹ h›z›n› azaltacakt›r.

Anahtar sözcükler: alet iliflkili infeksiyonlar, hastane infeksiyonlar›, V‹P SUMMARY

Device Related Health Care Infections at Dicle University Hospital

The use of devices and device-related infections (DRI) in Dicle University Hospital were evaluated. DRI were identi- fied according to the definitions of Centers for Disease Control and Prevention (CDC). DRI rates were calculated as the number of infections per 1000 device-days. During the one year period of 2006, 42843 patients were followed and 602 hospital infection episodes were detected in 545 patients. Of these infections, 174 were identified as DRI. Of 174 DRI, 78 were urinary tract infections (URI), 66 were mechanical ventilator associated pneumonia (VAP) and 30 were central venous catheter infections (CVC). The rates of DRI (infection/1000 device-day) were 2.7 for CVC related bacteremia, 2.4 for URI and 12.7 for VAP.

Accurate determination of the invasive procedure indications, removal of the device as early as possible will decrease the rate of DRI.

Keywords: device related health care infections, health care infections, VAP

G‹R‹fi

Hastane infeksiyonlar› hastanede kal›fl sü- resini uzatan ve ek tedavi maliyetlerini artt›ran, morbiditesi ve mortalitesi yüksek infeksiyonlar- d›r(5,12,14,16,17). Bu nedenle hem geliflmifl hem de geliflmekte olan ülkelerde önemli bir sa¤l›k so- runu olmaktad›r. Hastane infeksiyonu h›z oran- lar› % 5-10 iken Yo¤un Bak›m Üniteleri

(YBÜ)’nde bu oran % 20-25 olarak bildirilmifl- tir(10,14). YBÜ’nde yatan hastalar›n a¤›r klinik seyri, vücut direnci yeterli olmayan prematüre ve yeni do¤anlar, yafll›lar, operasyon geçirenler, immünosupressifler, yan›kl› ve travmal› hasta- lar, metabolik bozuklu¤u ve malignitesi olan konakç›lar, bu hastalara uygulanan invaziv giri- flimlerin s›k olmas› infeksiyonlarda art›fla neden olmaktad›r. Hastalar›n yaflam sürelerinin uza-

D‹CLE ÜN‹VERS‹TES‹ HASTANES‹’NDE ALET ‹L‹fiK‹L‹ HASTANE

‹NFEKS‹YONLARI*

Mehmet Faruk GEY‹K, Cemal ÜSTÜN, Salih HOfiO⁄LU, Mustafa Kemal ÇELEN, Celal AYAZ Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, D‹YARBAKIR

Yaz›flma adresi: Mehmet Faruk Geyik. Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, D‹YARBAKIR

Tel.: (0412) 248 80 01/4355-4632 e-posta: mefgeyik@dicle.edu.tr

Al›nd›¤› tarih: 04.07.2007, revziyon kabulü: 11.09.2007

* 22.ANKEM Antibiyotik ve Kemoterapi Kongresi’nde sunulmufltur. Poster No.3 (29 Nisan-03 May›s 2007, Antalya)

(2)

mas›, yeni tedavi yaklafl›mlar›n›n kullan›lmas›, invaziv alet kullan›m s›kl›¤›nda dolay›s›yla alet iliflkili hastane infeksiyonlar› (A‹H‹) h›zlar›nda art›fla yol açmaktad›r. Hastaneler aras› karfl›lafl- t›rmalarda A‹H‹ oranlar›n›n kullan›lmas›, genel hastane infeksiyonlar›na göre daha güvenilir sonuçlar vermektedir(8). Ventilatör iliflkili pnö- moniler, üriner sistem infeksiyonlar›, bakteriye- mi ve kateter infeksiyonlar› YBÜ’de en s›k görü- len hastane infeksiyonlar›d›r(1,7). Bunlardan ventilatör iliflkili pnömoniler en a¤›r seyirli ve mortalitesi yüksek infeksiyonlard›r(2).

Bu çal›flmada Dicle Üniversitesi Hastanesi (DÜH)’nde YBÜ, cerrahi ve dahili kliniklerdeki mekanik ventilatör (MV) iliflkili pnömoni (V‹P), üriner kateter iliflkili üriner sistem infeksiyonu (ÜK-ÜS‹) ve santral venöz kateter iliflkili bakte- riyemi (SVK-B)’lerin irdelenmesi amaçlanm›fl- t›r.

GEREÇ VE YÖNTEM

DÜH 1150 yatakla hizmet veren, Do¤u ve Güneydo¤u Anadolu’nun en büyük üçüncü ba- samak araflt›rma hastanesidir. Hastanenin 30 ayr› klini¤i, reanimasyon ve gö¤üs hastal›klar›

kapal› YBÜ’leri vard›r. Baz› servisler de kendi bünyesindeki baz› ko¤ufllar› yar› aç›k YBÜ fonksiyonunu görecek flekilde düzenlemifltir.

Genel hastane infeksiyonlar› sürveyans›

1998 y›l›ndan beri devam etmektedir. Bu sürve- yansa ek olarak 2006 y›l›nda infeksiyon kontrol komitesi gözetiminde bir hekim ve iki infeksi- yon kontrol hemfliresi taraf›ndan alet iliflkili hastane infeksiyonlar› izlenmifltir. ‹nfeksiyonla- r›n tan›mlanmas›nda Centers for Diseases Con- trol and Prevention (CDC) ölçütleri kullan›lm›fl- t›r. MV, SVK ve ÜK kullan›m oranlar› ve hasta yat›fl gün say›lar› standart bir forma kaydedil- mifltir. YBÜ, cerrahi ve dahili kliniklerdeki V‹P, SVK-B ve ÜK-ÜS‹’na ait A‹H‹ h›zlar› 1000 alet kullan›m gününe göre hesaplanm›flt›r. Hesapla- malarda; invaziv alet kullan›m oran› = invaziv giriflim gün say›s›/hasta yat›fl gün say›s›; A‹H‹

h›z› = invaziv aletle iliflkili infeksiyon say›s›/in- vaziv alet gün say›s› x 1000 formülleri kullan›l- m›flt›r.

BULGULAR

Hastanemizde 2006 y›l›nda 545 hastada 602 hastane infeksiyonu saptanm›flt›r. Hastane infeksiyon h›z› % 1.4 ve 1000 hasta gününe göre 2.1 bulunmufltur. Genel hastane infeksiyonu ge- liflen hastalar›n ortalama yat›fl süreleri 27.2 ± 18.9 gün olmufltur. Bir y›ll›k sürede 42843 hasta, 282595 yat›fl günü ve 49453 invaziv alet giriflim günü ile takip edilmifltir. Hastane infeksiyonla- r›n›n 174’ü (% 28.9) alet iliflkili hastane infeksi- yonu olarak saptanm›flt›r. A‹H‹ geliflen hastala- r›n yafl ortalamas› 47.8 ± 21.6 olup 85’i (% 49) er- kek, 89’u (% 51) kad›nd›. Ortalama yat›fl sürele- ri ise 39.1 ± 61.7 gün olarak saptanm›flt›r. Yat›fl süreleri cerrahi kliniklerde 38.2 ± 62.5, dahili kli- niklerde 31.6 ± 39.1 gün bulunmufltur. YBÜ’nde ise 64.8 ± 89.5 olarak saptanm›flt›r. A‹H‹’nin 78’i ÜK-ÜS‹, 66’s› V‹P ve 30’u SVK-B olmufltur. ÜK, MV ve SVK tak›lan hastalarda geliflen hastane infeksiyonlar›na ait invaziv alet giriflim gün sa- y›s› ve invaziv alet kullan›m oranlar› tablo 1’de verilmifltir. A‹H‹ h›zlar› tablo 2’de gösterilmifl- tir. Toplam 174 A‹H‹ olgusundan 126 patojen mikroorganizma izole edilmifltir (Tablo 3).

Tablo 1: ‹nvaziv alet giriflim gün say›s› ve invaziv alet kullan›m oranlar›.

‹nvaziv giriflim gün say›s›

SVK ÜK MV

‹nvaziv alet kullan›m›

SVK ÜK MV

Dahili klinikler

5194 15084 2283 0.03 0.10 0.01

Cerrahi klinikler

4566 16122 1390 0.04 0.13 0.01

YBÜ

1390 1889 1535 0.71 0.97 0.79

DÜH

11150 33095 5208 0.04 0.12 0.02

Tablo 2: ‹nvaziv A‹H‹'u h›zlar›.

Dahili klinikler Cerrahi klinikler YBÜ

DÜH

ÜK-ÜS‹

3.1 1.6 2.6 2.4

SVK-B 3.1 1.3 5.8 2.7

V‹P 9.6 14.4 15.6 12.7

(3)

TARTIfiMA

Hastane infeksiyonlar› sürveyans sonuçla- r›na göre elde edilen infeksiyon h›zlar›, hastane- ler aras› karfl›laflt›rmada s›kça kullan›lm›flt›r.

Ancak bu sonuçlar hastanelerin kendi özelli¤ine göre de¤iflen, sonuçlar› etkileyen risk faktörleri tafl›d›¤›ndan karfl›laflt›rmalar›n güvenirlili¤i tar- t›flmal›d›r. A‹H‹ h›zlar› National Nosocomial In- fection Surveillance (NNIS) taraf›ndan tan›m- lanm›fl ve standardize edilmifltir. Bu yöntemin genel hastane infeksiyonu h›zlar›na göre daha de¤erli bir sürveyans yöntemi oldu¤u bildiril- mifltir(5,8,9). Hastane infeksiyonlar› sürveyans verileri hasta bak›m kalitesinin bir göstergesi- dir. ‹nfeksiyon kontrol programlar›n›n iyi uygu- lanmas› ile hastane infeksiyonlar› tamamen or- tadan kald›r›lamasa da % 30 oran›nda azalt›labi- lece¤i gösterilmifltir(5,12,14). Bu çal›flmada A‹H‹

h›zlar› 1000 alet kullan›m gününe göre hesap- lanm›flt›r. A‹H‹ h›z›n›n belirlenmesi ile benzer hastanelerde özellikle YBÜ verilerinin karfl›lafl- t›r›lmas› sa¤lam›flt›r. Bu verilerin geriye dönük de¤erlendirmeleri yap›larak infeksiyon kontrol program›n›n baflar›s› sorgulanacakt›r. Verilerin analiziyle ileriye dönük daha iyi infeksiyon kontrol politikalar›n›n oluflturulmas› sa¤lana- cakt›r.

Hastanelerde tedavi ya da tan› amaçl›, ar- tan oranda invaziv alet kullan›m› nedeniyle in- feksiyon riski artmaktad›r. YBÜ’nde hastalar›n klinik durumlar›n›n a¤›rl›¤› nedeniyle daha yo-

¤un invaziv giriflimler uygulanmakta, dolay›- s›yla A‹H‹ h›zlar› daha yüksek ç›kmaktad›r.

NNIS verilerine göre YBÜ’de invaziv alet kulla-

n›m oranlar› MV için 0.25-0.71, SVK için 0.38- 0.79 ve ÜK için 0.30-0.91 olarak bulunmufl- tur(13). Erdo¤an ve ark.(5)YBÜ’de MV, SVK ve ÜK kullan›m s›kl›¤›n› s›ras›yla 0.21, 0.27, 0.84 olarak bildirmifllerdir. Bu çal›flmada ise YBÜ’de invaziv alet kullan›m oran› s›ras›yla 0.79, 0.71, 0.97 bulunmufltur. MV ve ÜK kullan›m oranlar›

NNIS verilerine göre % 90 persantil içinde iken, SVK % 75 persantil içinde saptanm›flt›r. YBÜ’i d›fl›nda invaziv alet kullan›m oranlar›; cerrahi kliniklerde 0.01-0.13, dahili kliniklerde 0.01-0.10 ve DÜH genelinde 0.02-0.12 aras›nda bulun- mufltur. YBÜ d›fl›nda hastanelerin genelini içe- ren NNIS verileri bulunmamaktad›r. A‹H‹ ile il- gili yap›lan çal›flmalar›n ço¤u YBÜ verilerine dayanmaktad›r. Hastanenin genelini içine alan, verilerin karfl›laflt›r›labilece¤i baflka bir çal›flma bulunamam›flt›r. Bu konuda yap›lacak benzer yeni çal›flmalar, verilerin karfl›laflt›r›lmas›na ola- nak sa¤layacakt›r. YBÜ’nde invaziv alet kullan›- m› ile alet kullan›m sürelerinin daha fazla olma- s› ve ortalama yat›fl sürelerinin fazla olmas›, A‹H‹’lar›n›n daha fazla görülmesine neden ol- mufltur.

NNIS verilerinde, 1000 invaziv alet günü- ne göre V‹P h›z› 2.9-15.2, SVK-B h›z› 2.7-7.4 ve ÜK-ÜS‹ h›z› 3.0-6.7 aras›nda bulunmufltur(13).

‹nan ve ark.(9) YBÜ’nde yapt›klar› çal›flmada V‹P h›z›n› 11.6-26.4, SVK-B h›z›n› 2.5-10.9, ÜK- ÜS‹ h›z›n› 1.8-14.3; Erdo¤an ve ark.(5)ise V‹P h›- z›n› 19.3, SVK-B h›z›n› 4.9, ÜK-ÜS‹ h›z›n› 19.8 olarak bildirmifllerdir. Bu çal›flmada reanimas- yon YBÜ’nde V‹P h›z› 15.6, SVK-B h›z› 5.8, ÜK- ÜS‹ h›z› 2.6 olarak bulunmufltur. Bu veriler, NNIS’in cerrahi-dahili YBÜ verileriyle karfl›lafl- t›r›ld›¤›nda ÜK-ÜS‹ için % 25 persantil, SVK-B ve V‹P için % 75 persantil içinde oldu¤u görül- müfltür. YBÜ d›fl›nda cerrahi kliniklerde V‹P, SVK-B, ÜK-ÜS‹ h›zlar› s›ras›yla 14.4, 1.3, 1.6 bu- lunmufltur. Bu oranlar dahili kliniklerde s›ras›y- la 9.6, 3.1, 3.1 olarak saptanm›flt›r. Yine bu konu- da bezer çal›flma olmad›¤›ndan cerrahi ve dahi- li kliniklerdeki A‹H‹ h›zlar› karfl›laflt›r›lamam›fl- t›r. DÜH’de cerrahi ve dahili kliniklerdeki A‹H‹

h›zlar› kendi aralar›nda karfl›laflt›r›ld›¤›nda; cer- rahi kliniklerde SVK-B ve ÜK-ÜS‹ h›zlar›n›n da- ha düflük oldu¤u, buna karfl› V‹P h›z›n›n daha yüksek oldu¤u görülmüfltür. Cerrahi klinikler-

Tablo 3: ‹nvaziv A‹H‹’lar›ndan izole edilen patojen mikroorga- nizmalar.

E.coli

Pseudomonas spp.

Klebsiella spp.

A.baumannii Staphylococcus spp.

S.maltophilia Enterobacter spp.

Candida spp.

Di¤er Toplam

V‹P 5 10 2 8 6 0 2 0 0 33

ÜK-ÜS‹

32 15 14 4 0 5 3 3 2 78

SVK-B 3 2 1 1 5 2 0 0 1 15

Toplam 40

27 17 13 11 7 5 3 3 126

% 31.7 21.4 13.5 10.3 8.7 5.6 4.0 2.4 2.4

(4)

de ortalama yat›fl süresinin ve invaziv alet kul- lan›m oranlar›n›n dahili kliniklere göre daha fazla olmas›na ra¤men, A‹H‹ h›zlar›n›n daha düflük oldu¤u görülmüfltür. Bunun nedeni, cer- rahi kliniklerle hastane infeksiyon kontrol ko- mitesinin s›k› iflbirli¤ine ve bu kliniklerde infek- siyon kontrol önlemlerinin daha iyi uygulanma- s›na ba¤lanm›flt›r. Cerrahi kliniklerinde V‹P h›- z›n›n dahili kliniklere göre daha yüksek olmas›, ortalama yat›fl süresinin cerrahi kliniklerde da- ha fazla olmas›na ve yap›lan cerrahi müdahale- lere ba¤lanm›flt›r.

Hastanede endemik olarak bulunan di- rençli mikroorganizmalar hastalara uygulanan invaziv aletlerin yüzeyine tutunarak biyofilm tabakas› olufltururlar. Biyofilm tabakas›yla ko- nak savunmas›na direnirler(3,4,6). ‹nvaziv alet- lerde kolonizasyona neden olur ve sonuçta in- feksiyon için kaynak olufltururlar(11,12,15,16,17). Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Klebsiella spp. ve metisiline dirençli Staphylococcus aureus ülkemizde en s›k YBÜ infeksiyonu etkenleri- dir(5,9,12). YBÜ’ne yönelik yap›lan araflt›rmalar- da, A‹H‹ etkeni olarak Gram negatif mikroorga- nizmalar›n daha s›k oldu¤u görülmüfl- tür(5,9,12,17). Mikroorganizmalar›n da¤›l›m› mer- kezden merkeze de¤iflebilmekle beraber bu ça- l›flmada da genelde Gram negatif mikroorganiz- malar daha s›k izole edilmifltir.

Hastane geneli için V‹P’de P.aeruginosa, SVK-B’de stafilokoklar, ÜK-ÜS‹’de E.coli en s›k izole edilen mikroorganizmalar olmufltur. Has- tanenin endemik floras›, hastalara kullan›lan antibiyotikler, altta yatan hastal›klar ve invaziv aletlerin kullan›ld›¤› yerler gibi birçok faktör izole edilen mikroorganizmalar›n farkl›l›¤›na neden olmaktad›r.

Sonuç olarak; t›p alan›ndaki h›zl› geliflme- ler, hasta bak›m›nda daha fazla invaziv giriflimi kaç›n›lmaz hale getirmifltir. ‹nvaziv giriflimler ise hastane infeksiyonu için büyük bir risk olufl- turmaktad›r. ‹nvaziv giriflim endikasyonlar›n›n iyi konulmas›, kullan›lan ekipman›n mümkün oldu¤unca erken ç›kart›lmas›, alet iliflkili hasta- ne infeksiyonlar›na yönelik sürveyans›n artt›r›l- mas›, hastane infeksiyonlar›n› önlemek için el hijyeni gibi basit infeksiyon kontrol önlemleri- nin al›nmas› A‹H‹ h›z›n› azaltacakt›r. Hastane

genelini kapsayan A‹H‹ süveyans verileri, hem hastane içi hem de hastaneler aras› karfl›laflt›r- mada kullan›fll› bir yöntem olabilir.

KAYNAKLAR

1. Akova M: Nosokomial pnömoniler, “Akal›n E (ed): Hastane ‹nfeksiyonlar›” kitab›nda s.135-44, Enfeksiyon Hastal›klar› Derne¤i Yay›n› 1, Günefl Kitabevi, Ankara (1993).

2. Chastre J, Fagon JY, Trouillet JL: Diagnosis and treatment of nosocomial pneumonia in patients in intensive care units, Clin Infect Dis 1995;21(Suppl 3):S226-37.

3. Cicalini S, Palmieri F, Petrosillo N: Clinical revi- ew: new technologies for prevention of intravas- cular catheter-related infections, Crit Care 2004;8(3):157-62.

4. Craven DE: Epidemiology of ventilator-associa- ted pneumonia, Chest 2000:117(4 Suppl 2):S186-7.

5. Erdo¤an H, Akan D, Ergin F, Erdo¤an A, Arslan H: Yo¤un bak›m ünitesinde invaziv alet kullan›m›

ile iliflkili nozokomiyal infeksiyon h›zlar›, Hasta- ne ‹nfeksiyon Derg 2005;9(2):107-12.

6. Esen fi: Kateter iliflkili üriner sistem infeksiyonla- r›n›n önlenmesi, Hastane ‹nfeksiyon Derg 2005;9(3):129-35.

7. Gürdo¤an K, Arslan H, Nazl›er S: Ventilatör ilifl- kili pnömoniler, Klimik Derg 1999;12(2):58-9.

8. ‹nan D: Hastane infeksiyonlar›n›n kontrolünde toplanan verilerin de¤erlendirilmesi, Hastane ‹n- feksiyon Derg 2004;8(3):225-33.

9. ‹nan D, Saba R, Keskin S ve ark: Akdeniz Üniver- sitesi Hastanesi yo¤un bak›m ünitelerinde hasta- ne infeksiyonlar› sürveyans›: Alet kullan›m ve alet iliflkili infeksiyon oranlar›, Hastane ‹nfeksi- yon Derg 2004;8(1):50-6.

10. Kadanal› A, K›z›lkaya M, Do¤an N, Çelebi S, Kür- flat H, Parlak M: Reanimasyon ünitemizde 2002 hastane infeksiyonlar›, Hastane ‹nfeksiyon Derg 2004;8(3):252-5.

11. Kirton OC, DeHaven B, Morgan J, Morejon O, Ci- vetta J: A prospective, randomized comparison of an in-line heat moisture exchange filter and hea- ted wire humidifiers: rates of ventilator-associa- ted early-onset (community-acquired) or late-on- set (hospital-acquired) pneumonia and incidence of endotracheal tube occlusion, Chest 1997;112(4):1055-9.

12. Leblebicioglu H, Rosenthal VD, Ar›kan OA et al:

Device-associated hospital-acquired infection ra-

(5)

tes in Turkish intensive care units. Findings of the International Nosocomial Infection Control Con- sortium (INICC), J Hosp Infect 2007;65(3):251-7.

13. National Nosocomial Infections Surveillance System: National Nosocomial Infections Surveil- lance (NNIS) System Report, data summary from January 1992 through June 2004, issued October 2004, Am J Infect Control 2004; 32(8):470-85.

14. Ramirez Barba EJ, Rosenthal VD, Higuera F et al:

Device-associated nosocomial infection rates in intensive care units in four Mexican public hospi- tals, Am J Infect Control 2006;34(4):244-7.

15. Redelmeier DA, Livesley NJ: Adhesive tape and intravascular-catheter-associated infections, J Gen Intern Med 1999;14(6):373-5.

16. Rosenthal VD, Guzman S, Crnich C: Device-asso- ciated nosocomial infection rates in intensive care units of Argentina, Infect Control Hosp Epidemi- ol 2004;25(3):251-5.

17. Rosenthal VD, Maki DG, Salomao R et al: Device- associated nosocomial infections in 55 intensive care units of 8 developing countries, Ann Intern Med 2006;145(8):582-92.

Referanslar

Benzer Belgeler

Sedasyon sa¤lanmas› s›ras›nda karfl›lafl›lan bafll›ca sorunlar sedasyon sa¤lamak amac›yla kullan›lan ilaç say›s›n›n fazla olmas›, kullan›lan

Ara úWÕrmaya katÕlan basketbol ve atletizm sporu yapan sporcularÕn bacak kuvveti, 30 m ko úu testi, durarak uzun atlama dereceleri ve yüklenme öncesi kan laktat

Ö¤rencilerin üniversite seçimlerinde etkili olan faktörlere iliflkin görüflleri aras›nda bölüm ve s›n›f de¤iflkenlerine göre fark var m›d›r..

Laboratuvarm›zda kateter iliflkili infeksiyon tan›s›nda yanl›zca ka- teterden kan örne¤i al›narak yap›lan kan kültür- lerinin duyarl›l›¤› ise, baflka baz›

‹nfeksiyon etkeni olarak 2003-2006 y›lla- r›nda izole edilen sufllarda antibiyotik duyarl›- l›k paternleri incelendi¤inde, beta-laktamaz en- zim aktivitesi pozitif sufllar›n

Hastanemiz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Yo¤un Bak›m Ünitesi’nde 2000-2005 y›llar›nda hastane infeksiyonu etke- ni olarak soyutlanan mikroorganizmalar›n saptanmas› ve en

Üriner sistem ve kateter ilikili infeksiyon insidansı dier youn bakım ünitelerine benzer olmakla birlikte, komadaki hastalar hastane kaynaklı pnömoni için önemli risk

Akut sıcak stresi uygulanan Denizli ırkı tavuklarda serum T 3 düzeyinin uygulanan sıcaklık süresinin artmasıyla birlikte önemli dü ü ler göstermesi bu ırkın