G ö k h a n T o k
Teknoloji Ad›mlar›
16 May›s 2006 B‹L‹MveTEKN‹K
EV ROBOTLARI
‹nsanlarla etkileflime giren robotlar insan gibi mi görünmeli? Robotik bilimi ilerledikçe karfl›m›za ç›kan sorular da daha karmafl›klafl›yor. Evimizde yer verece¤imiz robotlar›n hangi görünüflte olmas› gerekti¤i robotikle u¤raflan uzmanlar›n kendilerine sorduklar› sorulardan biri.
Bir fabrikada görevini yapan robot kollar›n nas›l göründü¤üyle kimse ilgilenmez. Oysa insanlarla iletiflim halinde olan robotlar›n daha insani görünmeleri bekleniyor. Bu tart›flmalar asl›nda çok yeni de¤il, fakat MIT (Massachusetts Institute of Technology) Leonardo ad›n› verdi¤i bir robot yap›nca bu tart›flmalar yeniden alevlendi. Leonardo küçük bir çocuk gibi hareket eden ama görünüfl olarak Furby ad› verilen oyuncaklara ya da Televizyonda gördü¤ümüz Gremlinlere benzeyen bir tasar›ma sahip. Hatta evcil bir hayvan›n özelliklerini tafl›d›¤›n› da söyleyebiliriz, ama tasar›m›nda kullan›c›lar›n
beklentileri do¤rultusunda büyük sevimli bir kafa, kocaman kulaklar ve gözler tercih edilmifl. Bu tüylü bebe¤in kürkünden ar›nd›r›ld›¤›nda asl›nda çok da sevimli olmayaca¤›, bir zombiye benzeyece¤i söyleniyor. Geçti¤imiz y›l oldukça baflar›l› bulunan Philip K. Dick androidi, asl›nda insan benzeri robotlar›n kusursuzlaflt›r›lmas› yolunda önemli bir ad›m olarak görülmüfltü. Ünlü
bilimkurgu yazar› Philip K. Dick’in ad›n› ve yüzünü tafl›yan insan biçimli robot, insanlarla karfl›l›kl› sohbet etmesiyle tan›nm›flt›. Sohbet etti¤i kiflinin yüz ifadesi ve di¤er el-kol hareketleri gibi davran›fllar› alg›lay›p ona göre tepkiler veren robot, ünlü yazar Philip K. Dick’ten de s›k s›k al›nt›lar yap›yordu. Etkileflim kusursuz olmasa da, robotun tasar›mc›s› David Hanson, insanlar›n saatlerce onunla konuflmaktan rahats›z olmad›¤›n› anlat›yor. Robotik
uzmanlar›n›n üzerinde çal›flt›¤› ve önem verdi¤i fley bu tür robotlar›n mümkün oldu¤u kadar insani özellikler tafl›mas›. Leonardo ya da Philip K. Dick gibi robotlar bunun iyi bir örne¤i.
MIT’nin gelifltirdi¤i son model robotlardan olan Leonardo büyük gözleri, uzun kulaklar› ve koca kafas›yla sevimli olmas› için tasarlanm›fl. Leonardo, çevresiyle etkileflime girip belli bir kapasitede ö¤renme yetene¤ine sahip bir robot. Philip K. Dick ünlü bir bilimkurgu yazar› olmas› yan›nda, insan biçimli bir robotun da ad›. 2005 y›l›nda dünyaya tan›t›lan bu robot gelecekte evlerimize girecek robolar›n insan biçimli olup olmamas› tart›flmalar›n› da alevlendirdi. teknoadim 4/28/06 5:13 PM Page 16
17
May›s 2006 B‹L‹MveTEKN‹K
Televizyon karfl›s›nda uzan›p sevdi¤iniz programlar› izlemeyi seviyorsan›z tam size göre bir bulufl haberi verelim. Yast›k fleklinde tasarlanm›fl bir uzaktan kumanda aleti sizi televizyon karfl›s›nda rahat da ettirecek gibi görünüyor. Almanya’n›n Aachen kentinde tekstil tasar›m› üzerine e¤itim gören Ulrich Kossman’›n bu tasar›m› hem rahat hem de ifllevsel. Üzerinde bulunan 17 tuflla televizyonun kumanda edilmesine olanak verdi¤i gibi, kirlendi¤inde de çamafl›r makinesinde y›kanmas›nda bir sak›nca bulunmuyor. Henüz deneme amaçl› birkaç kopya üretilen bu yast›klar›n yak›n zamanda seri halde üretilmesi bekleniyor. Televizyon keyfinden vazgeçemeyenler için ideal.
Uzaktan Kumandayla Uyku
S›tmay› ‹zlemek
Uydu Çekiciler
A Annaa ‹‹ttiicciilleerr::
Her iki yandaki, aç›labilen kollarda ikifler tane olmak üzere dört ion itici, çok yönlü bir itifl özelli¤i sa¤l›yor. K
Koonnttrrooll ‹‹ttiicciilleerrii::
Dört blok halindeki 20 nitrojen itici, ince ayarlamalar için kullan›l›yor.
Y
Yaakk››tt TTaannkkllaarr››::
Yeterince ksenon ve azot yak›t›yla çekici 12 y›la kadar hizmette kalabilecek.
T Tuuttuuccuu:
Otomatik ya da uzaktan kumandayla gerçeklefltirecek bir yanaflma operasyonunda hedef uyduya ulafl›r.
CX-OLEV (The Conexpress Orbital Life Extension Vehicle, Conexpress Yörünge Ömür Uzatma Arac›) adl› araç, yörüngedeki iletiflim uydular›n›n ömrünü 6 ile 12 y›l aras›nda uzatmak amac›yla gelifltirildi. Avrupa’daki baz› ti-caretlerin bir araya gelerek oluflturdu¤u bir konsorsiyumun gelifltirdi¤i bu araç, müflterilerinin uydular›na yana-flarak yörüngelerinden afla¤› düflenleri yeniden yukar› çekecek. Bir sonraki aflamada uydular› daha kararl› bir yö-rüngeye oturtacak çekici, 2008 y›l›nda hizmet vermeye bafllayacak.
C
CXX-- OOLLEEVV YYöörrüünnggee ÇÇeekkiicciissii
S›tma görüntüleyen kol saatleri tasarland›. Kullan›c›s›ndan çok küçük bir i¤ne yard›m›yla günde kez kan örne¤i alan ayg›t, günde dört kez kan testi yap›yor. Küçük bir motor yard›m›yla çal›flan bu ayg›t ald›¤› kan örne¤inde s›tma mikrobu ar›yor. Kanda parazitlerin oran› tehlikeli seviyeyi geçti¤inde bir uyar› bizi haberdar ediyor. S›tmay› bu erken safhada teflhis etmek, y›lda 1 milyondan fazla insan› öldüren bu hastal›¤›n tedavisinde oldukça yararl› oluyor. Henüz test aflamas›nda olan bu aletten bugüne dek 1,5 milyondan fazla siparifl al›nm›fl.
Kan örne¤i Servo motor ‹¤ne
