G ö k h a n T o k
Teknoloji Ad›mlar›
34 A¤ustos 2005 B‹L‹MveTEKN‹KGELECE⁄‹N TEKNOLOJ‹LER‹
Deep Flight-1
Dal›fl Arac›
Deep Flight firmas›n›n üretti¤i kiflisel deni-zalt›larla deniz dibini yeniden tan›mlayacak ve “dipte uçma” keyfini yaflayacaks›n›z. Daha ön-ce dibe dalan araçlar Arflimet kadar eski bir il-keye dayanarak dal›yordu: bir safra haznesine su doldurarak a¤›rl›klar›n› art›r›yor ve dibe ba-t›yor, yükselmek istediklerinde bu suyu boflal-tarak yükseliyorlard›. Oysa Deep Flight-1 dibe dalabilmek için küçük hareketli kanatç›klar›n› kullan›yor. Kald›rma kuvvetini tersine çeviren bu kanatlar dal›fl arac›n› su transferine gerek kalmadan dibe dald›rabiliyor. Arac›n motorlar› da bu dal›fl-ç›k›fllar›n h›z›n› ayarlamaya yar›yor. Deep Flight-1’i yapan Graham Hawkes, bu dal›fl arac›yla di¤er denizalt›lar aras›ndaki fark› bir uçakla s›cak hava balonu aras›ndaki farka benzetiyor. Dakikada 91 metre h›zla dalabilen Deep Flight-1’in deniz dibi araflt›rmalar›nda, dibe en h›zl› ulaflma ve araflt›rma için en uzun süreyi sa¤-lama gibi özellikler vaat ediyor.
Prometheus
Program›
Uzay›n derinliklerine yolculuk yapmak için normal roket yak›t›ndan daha fazlas› gereki-yor. NASA’n›n buna çözümü, nükleer fisyon re-aktörlerinin elektrik üretti¤i iyon motorlar› kullanmak. E¤er rokettekiler atomlardan yete-rince yararlanabilirlerse kontrol panellerindeki baz› gereçleri çal›flt›rmak için de yeterli güç olacakt›r.
HALE,
Uzaktan
Kumanda
Edilebilen
Uçak
Uzun erimli uçufllar için NASA, HALE (High Altitude Long Endurence, Yüksek ‹r-tifa Uzun Dayan›kl›l›k) ad›n› verdi¤i bir uçak tasarlad›. 18 kilometrede en az›ndan bir hafta ve gerekirse aylarca yak›t takviye-si yap›lmadan uçabilecek bir uçak bu. 180 kilogramdan biraz daha fazla bir yak›t yü-küyle uçan uça¤›n uzun erimli görevlerde ve insanl› uçufllar›n tehlikeli olaca¤› haller-de kullan›lmas› düflünülüyor.
Kiflisel Keflif
Araçlar›
Bir Mars robot arac›na kumanda et-mek istediniz mi hiç? Bir kamera ve optik uzakl›kölçer gereçlerle donat›lm›fl bu te-kerlekli robotlar›n üzerinde bir de CPU ifl-lemci bulunuyor. Mars görevlerinde kulla-n›lan bu robot kaflifler ne kadar becerikli olduklar›n› kan›tlad›lar.
Robot Istakoz
Üzerinde kablolar› olmasa gerçek bir ›stakozdan ay›rt edilmesi oldukça zor amfi-bik robotlar›n di¤er kabukl› canl›lar gibi duyargalar› ve k›skaçlar› var. Denizde ca-susluk ya da may›nlar›n yerini belirlemek için kullan›lmas› düflünülüyor.
35
A¤ustos 2005 B‹L‹MveTEKN‹K
Mars Elbisesi
Uzayda farkl› görevler için farkl› elbiseler giyilmesi gereki-yor. Bu nedenle Mars’a gidecek astronotlar eski elbiselerini kul-lanamayacak. Ay’dakinin, ya da uzay bofllu¤undakinin aksine Mars üzerinde astronotlar› etkileyecek çekim kuvveti de olacak. Elbisenin ayr›ca Mars üzerinde gerçekleflebilecek çeflitli kum f›r-t›nalar›na dayan›kl› olmas›, astronota yüksek hareket kabiliyeti ve konfor sa¤lamas› gerekiyor.
Cassini
Uzay
Sondas›
Gelecek üç y›lda Satürn’ün yörüngesine giren ilk uzay arac› Cassini, gezegenin ›s›s›, yap›s› ve kimyasal bileflimi üzerine bilgiler toplay›p Dünya’ya gönderiyor. Araç, 12 fark-l› taray›c›s›yla gezegenin uydular› hakk›nda da bilgi topluyor. Satürn’ün uydular›ndan Ti-tan, Dünya’ya benzer bir atmosferi olmas›n-dan dolay›, yaflam›n ortaya ç›kmas›nolmas›n-dan ön-ceki Dünya’ya benzetiliyor.
Buckeye
Bullet Roket
Otomobil
Bir yar›fl arabas›ndan çok bir rokete benze-yen bu araç saatte 507 kilometreye varabilen h›-z›yla karada en h›zl› giden elektrikli otomobil un-van›n› tafl›yor. 400 beygir gücündeki elektrikli motorla çal›flan Buckeye Bullet, 900’den fazla batarya tafl›yor.
Sequel
General Motors firmas›n›n üretti¤i Sequel ad-l› otomobil yak›t hücreleri kullanarak çaad-l›fl›yor. Yaklafl›k 28 cm kal›nl›¤›ndaki flasisi yak›t hücre-lerini, hidrojen tanklar›n›, motorlu tekerleri, süs-pansiyon bileflenlerini, elektronik aksam› ve lit-yum iyon pilleri bünyesinde bar›nd›r›yor. Bir de-po yak›tla 480 kilometreden fazla gidebilen bu arac›n 2010’da piyasaya sürülmesi bekleniyor.
Segway
Centaur
Segway’in arazi modeli olarak düflü-nebilece¤imiz bir model Centaur. Bu mo-del tasar›m›yla denge unsurunun yan›n-da saatte 30 kilometreden yan›n-daha fazla bir de h›z unsuru ekliyor.
M400 Skycar Uçan Araba
Bir daha trafikte beklemenize gerek kalmayacak. Uçan arabalar sürücülerin anayoldan havalanma-s›n› ve saatte 560 km’den daha h›zl› bir biçimde gidecekleri yere ulaflmalar›n› amaçl›yor. ABD’de ilk modellerin 2009’da hizmete girece¤i bekleniyor.
Berkeley
Hava
Robotlar›
T›pk› tam ölçekli bir helikopter gibi bu 3,6 metrelik robot da dikey inifl kalk›fl yap›-yor. Birçok insanl› arac›n aksine bu araç çar-p›flmalara karfl› tedbirli. Üzerindeki üç boyut-lu lazer taray›c›lar ve bilgisayarl› yörünge kon-trol sistemiyle havadaki çarp›flmalar› neredey-se olanaks›z hale getiriyor.
AMV-211
Uçaklar›
‹ki koltuklu bu uçaklar, kanatlar›ndaki dev pervaneler yard›m›yla farkl› flekillerde uçabiliyor. Pervaneler öncelikle afla¤› do¤ru bir itifl vererek uça¤›n dikey kalk›fl yapmas›n sa¤l›yor, sonra konum de¤ifltirerek yatay uçu-fla olanak sa¤l›yor. Bu biraz da kiflisel bir Har-rier uça¤a sahip olmak gibi düflünülebilir.