İŞYERİ TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN AMACI:
Bu toplu iş sözleşmesi; üyelerin sosyal, ekonomik ve kültürel düzeylerini yükseltmeyi, çalışanların insanlık onuruna yaraşır ve çağın gereklerine uygun yaşayış düzeyine ulaşmaları için yeterli ücret almalarını, işyerlerinde sosyal güvenliğin, iş ve işçi sağlığının gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınmasını, her işçinin gücüne uygun bir işte çalıştırılmasını, işçilerin işsizlik korkusundan uzak geleceğe güvenle bakmalarını, sevgi ve saygıya dayalı disiplin anlayışı içinde halkına en iyi ve en güzel hizmeti vermeyi, işyerinde düzenli ve verimli çalışmayı teşvik etmeyi, üretimi arttırmayı, taraflar arasında doğabilecek farklılıkları uzlaştırıcı yollarla çözümlemeyi ve demokratik katılımcı düzenlemeyi amaç edinir.
MADDE 1) TARAFLAR VE TANIMLAR:
A) TARAFLAR:
Bu Toplu İş Sözleşmesinin tarafları; Kocaeli Valiliği Çevre ve İmar Koruma Birliği üyesi bulunduğu Yerel Yönetimler Kamu İşverenleri Sendikası-(YERELSEN) ile Türkiye Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikası-BELEDİYE-İŞ'tir.
B) TANIMLAR:
Bu Toplu İş Sözleşmesinde;
Kocaeli Valiliği Çevre ve İmar Koruma Birliği ve Bağlı işyerleri "İŞYERİ", İşyerinin veya işletmenin tamamını sevk ve idareye yetkili olanlar "İŞVEREN",
İşveren adına hareket eden, işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan yetkili kişilere "İŞVEREN VEKİLİ" denir.
Türkiye Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikası-BELEDİYE-İŞ "SENDİKA", Sözleşmeden yararlanacak sendika üyesi işçilere; "İŞÇİ”-“ÜYE",
Yerel Yönetimler Kamu İşverenleri Sendikası-(YERELSEN) ile BELEDİYE-İŞ Sendikası müştereken kullanıldığında;"TARAFLAR", tek başlarına kullanıldıklarında "TARAF"
İşyeri Toplu İş Sözleşmesi ekleri ile birlikte; "SÖZLEŞME" olarak tanımlanmıştır.
MADDE 2) SÖZLEŞMENİN YÜRÜRLÜK SÜRESİ (YHK):
Bu Toplu İş Sözleşmesi 15.12.2008 tarihinde yürürlüğe girmek ve 14.12.2010 tarihinde sona ermek üzere 2 (iki) yıl sürelidir.
MADDE 3) SÖZLEŞMENİN KAPSAMI VE YARARLANMA KOŞULLARI:
A) SÖZLEŞMENİN KAPSAMI:
I) Yer olarak; İşverenin bünyesinde halen kurulu bulunan ve sözleşme süresi içerisinde kurulacak İşkolları Tüzüğünün genel işler koluna giren, idari ve mali bütçeleri yönünden işverene bağlı tüm işyerleri ile bu işyerlerinin bağlantı ve eklentilerini oluşturan iş organizasyonlarını kapsar.
II) Şahıs olarak; 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu'nun 2. Maddesine göre işçi sayılıp da sendika üyesi bulunan tüm işçiler bu toplu iş sözleşmesi kapsamı içindedir.
B) SÖZLEŞMENİN YARARLANMA KOŞULLARI:
Bu Toplu iş sözleşmesinden Belediye-İş Sendikası üyeleri yararlanırlar.
-Bu toplu iş sözleşmesinin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar, yürürlük tarihinden,
-İmza tarihinden sonra üye olanlar, üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene yazı ile bildirildiği tarihten,
-İmza tarihi ile yürürlük tarihi arasında üye olanlar, üyeliklerinin işverene bildirildiği tarihten itibaren Toplu İş Sözleşmesinden yararlanırlar.
Toplu iş Sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye bulunmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar, veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye bulunup da ayrılanlar veya sendikadan çıkarılanların Toplu İş Sözleşmesinden yararlanabilmeleri, Toplu İş Sözleşmesine taraf işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır.
İşbu Toplu İş Sözleşmesinin imza tarihinden itibaren 10 gün içinde sendika genel merkezi veya şubeleri Toplu iş sözleşmesinden yararlanacakları liste halinde işverene bildirir.
Taraf Sendikanın yetki belgesi alması şartıyla, sözleşmede belirtilmiş bütün kurulların ve temsilcilerin yetki ve görevleri yeni toplu iş sözleşmesi imzalanıncaya kadar devam eder.
C) Asıl işveren-Alt işveren ilişkileri konusunda 4857/2. maddesi hükümleri uygulanır.
MADDE 4) SÖZLEŞMENİN GÜVENCESİ:
A) İşveren; hiçbir şekilde bu toplu iş sözleşmesi hükümlerini kısmen veya tamamen, doğrudan doğruya veya dolaylı yollarla Belediye-İş Sendikası üyesi olmayanlarla, sendikasız veya başka bir sendikanın üyelerine uygulayamaz.
B) İşveren tarafından, sendika üyesi olmayan işçilere bu toplu iş sözleşmesiyle sağlanan haklar verildiği veya her ne nam altında olursa olsun bu hakların ve yararların daha üstünde hak ve yararlar sağlandığı takdirde sendikanın durumu işverene bildirdiği anda işveren yanlış uygulamaya son verir. Sendikanın yazılı bildiriminin üzerinden bir ay geçmesine rağmen uygulamaya son verilmezse, bu hak ve yararlar münhasıran o işverenin işyerinde çalışan sendikalı işçilere de uygulanır.
MADDE 5) TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞ AKİTLERİNE ETKİSİ:
Toplu iş sözleşmesinin yapıldığı tarihte işveren ile işçi arasında mevcut olan iş akitlerinin, işçi aleyhine olan hükümlerinin yerini bu toplu iş sözleşmesinin hükümleri alır. İş bu toplu iş sözleşmesinde düzenlenmeyen hususlar hakkında yürürlükteki yasalara aykırı olmamak kaydıyla iş akitleri hükümleri geçerlidir. Sözleşmede yasa hükümlerine yapılan atıflar, toplu iş sözleşmesinde yer almasa bile hükümlerin sözleşme hükmü niteliğinde olduğunu gösterir.
İş bu toplu iş sözleşmesinde düzenlenmeyen hususlar hakkında yürürlükteki yasa, tüzük ve yönetmelik hükümleri uygulanır.
Her ne sebeple olursa olsun sona eren toplu iş sözleşmesinin iş akdine ilişkin hükümleri, yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş akdi hükmü olarak devam eder.
MADDE 6) SENDİKAL FAALİYETLERE OLANAK SAĞLAMAK:
A) Sendika yöneticileri ve şube yöneticileri önceden haber vererek iş saatleri içerisinde işçiyi ve sendikayı ilgilendiren konularda, işyeri yetkilileri ile görüşürler.
B) Sendika ve şube yöneticileri önceden izin almak ve işi aksatmamak kaydıyla iş saatleri içerisinde işçilerle kendi bölge ve şefliklerinde görüşebilirler. Bu konuda işveren yöneticilere her türlü kolaylığı gösterir.
MADDE 7) İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİ, İŞÇİ LOKALİ VE İLAN TAHTASI:
Sözleşmenin uygulanmasını izlemek, işçi ile işveren arasındaki diyaloğu koruyarak doğabilecek uyuşmazlık ve şikayetleri o birim veya işyerindeki en yetkili işveren vekili veya temsilcisi ile görüşerek çözümlemeye çalışmak ve yasalarla sözleşmenin kendilerine yüklediği diğer görevleri yapmak üzere, sendika işyerinde çalışan üyeleri arasından, İşyerinde işçi sayısı 50’ye kadar ise, 1; 51-100 arasında ise, 2 temsilci seçilmesini sağlar.
İşyeri sendika temsilcisi ve bunlardan birisi baş temsilci olarak sendika tarafından tayin edilir ve isim listeleri 15 gün içerisinde işverene bildirilir.
İşveren, her işyerinde çalışan tüm işçilerin yüzde elli (%50) den fazlasının rahatlıkla oturabileceği bir lokal temini için gerekeni yapar. Ayrıca çalışmalarını sürdürmesi amacı ile işyerinin uygun bir yerinde olanak varsa lokal içinde bir temsilcilik odası temin eder.
A) İşverence temsilci odasında bir masa, yeteri kadar sandalye, çelik dolap, paralel telefon, bir daktilo, duvar gazetesi için pano, kitaplık ve gerekli kırtasiye malzemeleri bulundurulur.
B) İşveren, lokal içerisinde 100x200 cm. ebadında, anahtarı sendika baş temsilcisinde bulunan camekanlı bir ilan tahtası bulundurur. Bu ilan tahtasına asılacak her türlü ilan, bildiri, afiş ve benzeri yazıların altında sendika mührü ve yetkili imzanın bulunması zorunludur.
MADDE 8) SENDİKA TEMSİLCİ VE ÜYELERİNE TANINAN ÜCRETLİ İZİNLER:
A) BAŞTEMSİLCİ İZNİ:
Sendika baştemsilcisine, temsilcilik görevlerini yerine getirebilmesi için her ayın son Cuma günü izin verilir.
Baş temsilciler seçildikleri veya atandıkları işyerinde ve devamlı gündüz vardiyasında çalıştırılır.
Baş temsilcinin izin süresini işyerinde geçirmesi asıldır. Ancak, sendika veya şubesinin işverene yapacağı yazılı veya sonradan yazı ile doğrulamak koşulu ile sözlü çağrısı üzerine bu süreyi çağrı yapılan yerde geçirebilirler.
Baş temsilci mühim ve acil vakalarda günün her saatinde işyerine gelerek konuyla ilgilenebilirler, bu uygulama vardiyalı çalışmalarda da yapılabilir. Şu kadar ki; olay yerine gelen baştemsilci de iş disiplininin gerektirdiği tutum ve davranış içinde olmak zorundadır.
B) DİĞER İZİNLER:
Sendika temsilcisi ve görevlilerine kongre, konferans, seminer, yönetim,denetim, disiplin, genel kurul ve temsilciler meclisi gibi toplantılara katılmaları için sendikanın yazılı talebi üzerine, 20 (yirmi) gün ücretli izin verilir. Bu izinler her üye için ayrı ayrı olmayıp tüm üyeler içindir. Bir seferde işyeri işçi sayısının %5’inden fazla sayıda üyenin birden bu izni kullanması işverenin onayına tabidir. Ancak, Genel kurullar için bu %5 oranı aranmaz.
C) Sendika Genel Merkez Denetim Kurulu üyelerine yılda toplam 20 gün ücretli izin ayrıca verilir. İşbu izin ilgili şube tarafından talep edilebilir.
MADDE 9) SENDİKADA GÖREV ALANLARIN GÜVENCELERİ:
A) Sendikanın zorunlu organlarında görevli yöneticiler, işyeri baştemsilcileri ve temsilcileri demokratik sendikal faaliyetleri nedeni ile işten çıkarılamaz. Rızaları dışında meslekleri ile ilgili olmayan bir işe nakledilemez. Fiilen çalıştığı işyeri değiştirilemez.
B) Sendikanın merkez ve şube yönetim kurulunda ve başkanlıklarında görev alarak işyerinden ayrılan işçiler sendikadaki görevlerinin seçime girmemek,seçilmemek veya çekilmek veya herhangi bir sebeple son bulması üzerine işe alınmalarını istedikleri taktirde, işveren istek tarihinden itibaren en geç bir ay içinde o andaki şartlarla eski veya eski işlerine uygun başka bir işe almaya mecburdur. Bu taktirde ücret ve eski kıdem hakları saklı kalmak kaydı ile işe başlatılan işçiye Toplu iş sözleşmeleri ile getirilen tüm haklar da verilir. Bu hakkın kullanılması sendikadaki görevin sona ermesinden başlayarak üç ay içinde geçerlidir.
Yüz kızartıcı suçlar ile terör suçları hariç, herhangi bir nedenle hüküm giyen sendika yöneticileri, işyeri baştemsilcileri, temsilcilikte görev alanların hükümlülük halleri 1 yıl içinde sona erdiğinde, o andaki şartlarla eski işine veya benzer işe alınırlar.
C) Sendikadaki görevi sona eren ve işe dönmek için müracaat eden sendika yöneticileri, üç ay içinde alınmazsa, işveren kıdem tazminatlarını yukarıdaki esaslara göre toptan öder. Tazminatın miktarı hesaplanırken sendikal görev için işyerinden ayrıldığı tarih ile sendikal görevi bitip işe başlama talebinde bulunduğu tarih arasındaki tüm toplu iş sözleşmeleri ile getirilen haklar dikkate alınarak ve emsal işçinin hesap tarihinde aldığı yevmiye ve ekleri esas alınır.
MADDE 10) SENDİKANIN YARARLANABİLECEĞİ SALON,ARAÇ VE GEREÇLERİ:
Sendika; eğitim, seminer, konferans ve benzeri sosyal, eğitsel toplantıları için işverenin salon ile araç ve gereçlerinden işverenle anlaşma sağlayarak ücretsiz yararlanır.
MADDE 11) SENDİKA AİDATI:
A) İşveren, 2821 sayılı yasanın 61. Maddesi hükümlerine uygun olarak sendika üyelerinden aidat keserek işçi aylık ücretlerinin, ödendiği günü izleyen 1 ay içinde sendikanın bildireceği banka hesabına yatırmakla yükümlüdür. Ayrıca, hangi işçilerden ne kadar kesinti yapıldığını gösterir listeyi de aynı süre içerisinde sendika şubesine göndermekle yükümlüdür.
İşveren bu yükümlülüklerini yerine getirmek için sendikadan herhangi bir ücret talep etmez.
İşçilerden kesilecek dayanışma aidatı için de aynı esaslar uygulanır.
B) İşveren, yukarıda belirtilen süre içerisinde sendika üyelerinden kesmediği veya kesmesine rağmen, sendikanın hesabına yatırmadığı aidatları ödemesi gereken tarihten
itibaren (her ay için takip eden ay sonuna kadar) 2821 Sayılı Yasanın 61. maddesi gereği bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ile birlikte ödemekle yükümlüdür.
C) Yetkili sendika dışında başka bir sendika nam ve hesabına aidat kesintisi yapılamaz.
MADDE 12) ÇALIŞAN İŞÇİLERİN LİSTESİNİN VERİLMESİ:
İşveren veya işveren vekilleri, sendika tarafından, sendika üyesi işçilerin listesinin istenilmesi halinde işçilerin kadroları ve mümkün olan bilgiler de belirtilerek mevcut belgelere dayanarak onaylanmış şekilde sendikaya vermekle yükümlüdür.
MADDE 13) SENDİKA ÜYELERİNİN GÜVENCESİ:
Anayasa ve diğer mevzuat hükümleri ile işçilere tanınmış bulunan haklar, gerek doğrudan doğruya ve gerekse dolaylı olarak ihlal olunamaz. İşçilerin hak etmiş olduğu ücretlerinden her ne sebeple olursa olsun bir indirim yapılamaz.
İşçinin ücret statüsünde, ödeme şeklinde işçi aleyhine bir değişiklik yapılamaz. İş kazası veya meslek hastalığına uğrayan işçilerin durumlarına uygun iş verilerek ücretlerinden herhangi bir indirim yapılamaz.
MADDE 14) İŞÇİNİN ZORLANAMAYACAĞI GÖREVLER:
İşveren işçiye, yasalara, toplu iş sözleşmesine, İş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğüne aykırı iş yaptıramaz. İşçi kendisine verilen emri, yasa ve toplu iş sözleşmesine aykırı görürse bizzat veya işyeri temsilcisi aracılığıyla görevin yasaya ve sözleşmeye aykırılığını görev veren yetkiliye derhal bildirir. Yetkili bu görevin yapılmasında ısrar ederse, görevi yazılı olarak işçiye vermek zorundadır. Ancak, bu yazılı görev sonucu yapılan iş suç teşkil edecek ise, işçi görevi yerine getirmez.
MADDE 15) ASKERE GİDEN İŞÇİLERİN TEKRAR İŞE ALINMASI:
Muvazzaf askerlik hizmetini yaptıktan sonra bir ay içinde işe dönmek isteyen işçi (kıdem tazminatı almamış ise), ayrıldığı derece ve kazanılmış haklarına ek olarak işbu sözleşme ile sağlanan haklardan yararlandırılarak, eski işine veya eski işine benzer başka bir işe alınır.
MADDE 16) DENEME SÜRESİ:
İşçiler, işe alındıkları tarihten itibaren 2 (İki) ay deneme süresine tabi tutulurlar.
Deneme süresi içerisinde başarı gösteremeyenlerin ilişikleri ihbar önellerine uymaksızın kesilebilir. Deneme süresi sonucunda işçinin ilişkisi kesilmemişse, artık daimi işçi vasfını kazanmış olur. Evvelce işyerinde çalışırken işyerinden ayrılmış olanların tekrar işle alınmalarında yeni bir deneme süresi uygulanmaz.
MADDE 17 ) BRANŞTA ÇALIŞMA, İŞ VE İŞYERİ DEĞİŞİKLİĞİ:
A) Her işçi genel olarak istihdamına esas olan işinde ve branşında çalıştırılır. Ancak, işçiler gerektiği taktirde işveren tarafından işverene bağlı işyerlerinde unvanı veya niteliği benzer yahut birbirine yakın başka işlerde geçici süre ile çalıştırılabilirler. Bu süre üç ayı geçemez. Bu sözleşme döneminde aynı kişinin iki aydan fazla geçici görevle başka bir işyerine gönderilmesi halinde Disiplin Kurulu kararı alınır. Bu karar alınmadan gönderilemez.
B) Yangın, sel, deprem ve diğer tabi afet hallerinde işçinin rızasına bakılmaksızın geçici sürelerde işçiler bu gibi işlerde çalıştırılabilirler.
C) İş ve işyeri değişikliği ceza mahiyetinde olamaz. İşçiler, devamlı olarak kadro unvanları dışındaki işlerde çalıştırılamazlar.
Daimi nakillerde 4857/22. madde hükümleri uygulanır.
MADDE 18) VARDİYA USULÜ ÇALIŞTIRMA:
İşveren, gerektiği hallerde işçileri “Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak çalıştırabilir.
MADDE 19) ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILAN HALLER:
A) İşçinin, işveren tarafından işyerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmesi halinde yolda geçen süreler,
B) İşçinin, işveren tarafından işiyle ilgili başka bir yere gönderilmesi veya işverenle ilgili başka bir yerde meşgul edilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler,
C) Yağmur, sel, elektrik ve su kesilmesi, malzeme araç ve koruyucu eşyanın olmaması nedeniyle işbaşında olup da çalışmadığı süreler,
D) İşçinin, işverenin işini yaparken meydana gelen olaydan dolayı mahkemede, karakolda ve hastanede geçen süreler(belgelemek koşuluyla),
E) İşverenin araç ve gerecinde meydana gelen arıza nedeniyle gecikilen süreler, F) Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler, İş süresinden sayılır.
MADDE 20) İŞE GEÇ GELME:
İşçinin saatinde işe gelmesi esastır. 1 takvim ayı içinde 2 (İki) defa 45 dakikaya kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmeden dolayı işçinin ücretinden bir kesinti yapılamaz. 1 takvim ayı içinde 2 (İki) defadan fazla 45 dakikayı aşan geç gelmede işçiyi işveren tam veya yarım gün için işe başlatıp başlatmamada serbesttir.
Yangın, deprem, su baskını, yoğun kar yağışı gibi nedenlerle mahalli vasıtaların gecikmeye uğradığı hallerde o gün işine geç gelen işçi işe başlatılır. Geç kaldığı saatler ücretli izinli sayılır. Bunun dışında işyeri baş temsilcisi (yokluğunda temsilcilerden biri) ve birim amirince mazereti meşru görülenler, ücretli izinli sayılırlar. Bu izinler işçilerin yıllık ücretli izinlerinden mahsup edilemez.
MADDE 21) ÇALIŞANLARIN İŞ AKİTLERİ:
İşçiler, belirli ve belirsiz süreli iş akitleri ile işe alınırlar.
A) Mahiyeti itibarı ile devamlılık arz eden işlerde çalışan işçiler, süresi belirli olmayan iş akdi ile alınıp çalıştırılan işçilerdir.
B) Mahiyeti itibarı ile devamlılık arz etmeyen veya belirli bir işin yapılması için işe alınan işçilere yapılan akitler, süresi belirli akitlerdir.
C) Süresi belirli iş akitleri 6 aydan fazla müddetle yapılamaz. (Özel ihtisası gerektiren teknik işler hariç) Belirli süreli iş akdi ile çalıştırılan işçilerin çalıştırılmaya devam ettirilmesi halinde, iş akdi zincirleme iş akdine dönüşmüş sayılır.
D)Daimi işçi kadrosuna işçi alımında mevzuat hükümlerindeki şartları taşımak kaydıyla, işyerinde belirli süreli çalışan işçilere öncelik tanınır.
MADDE 22) KALİFİYE İŞÇİ İHTİYACININ KARŞILANMASI VE SINAV KURULU:
Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamına giren işyerlerinde çalışanların mesleki yeteneklerini saptamak, işçilerin kendi meslek ve ihtisaslarından başka bir meslek ve ihtisas dalına yöneltebilmek ve nihayet onların unvan yükselmelerini sağlamak için gerektiğinde ilgili Yasa ve Yönetmelik hükümlerine göre bir sınav kurulu oluşturulur. Sınav Kurulunun çalışma usul ve esasları yasa ve yönetmelik hükümleri ile belirlenir.
MADDE 23) NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ:
Haftalık çalışma süresi 40 saattir. Bu süre aşılmamak ve gün ortasında 1 saatten az olmamak kaydıyla ara dinlenmesi verilmek şartıyla çalışma saatleri işin icabına göre işverence tanzim edilir. Bu 40 saatlik haftalık çalışma süresi 5 işgününe bölünmek suretiyle günlük çalışma bulunur.
MADDE 24) TUTUKLULUK, GÖZETİM ALTINA ALINMA VE MAHKUMİYET HALİNDE FESİH VE TEKRAR İŞE BAŞLATMA:
A) İşçi herhangi bir suçtan tutuklandığı taktirde, bildirim süresince ücretsiz izinli sayılır. Tutukluluğunun yasal bildirim süresini geçmesi halinde, hizmet akdi münfesih sayılır.
Bildirim süresi içinde tahliye edilenler ile hükümlülük hali sona erenlerden 7 gün içinde müracaat edenler eski işine veya benzer bir işe başlatılırlar.
Yüz kızartıcı suçlardan veya terör suçlarından hüküm giyenler cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması halinde dahi hiçbir suretle işe alınmazlar.
B) İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanan işçiler, bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde, 1 yıl içinde tutukluluk veya hükümlülük halinin sona ermesi durumunda tekrar işe alınırlar. Mahkemece ehliyetleri geri alınanların eski işlerine başlaması ehliyetlerinin iade edilmesi şartına bağlıdır. Ehliyeti iade edilmeyenler, eski işlerine benzer bir işe alınırlar.
MADDE 25) ÇALIŞMA BELGESİ:
İşyerinden herhangi bir nedenle ayrılan işçiye 4857 Sayılı Yasa hükümleri gereği işveren tarafından işin çeşidi, niteliği ve süresini gösteren bir çalışma belgesi verilir. Bu belgeye işçi dilerse kendisinin hal ve hareketiyle çalışmasının ne yolda olduğu yazılır.
Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi işverenden tazminat isteyebilir.
Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır.
MADDE 26) İŞE ALMADA USÜL:
Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkındaki mevzuat hükümleri uygulanır. Ancak,
A) Evvelce aynı işyerinde çalışıp uygun nedenlerle kendiliğinden işten ayrılan ve uygun nedenlerle tenkisata tabi tutulanlar,
B) Hastalık nedeniyle ayrılmış olup, iyileşmesi sonucu 6 (Altı) ay içinde başvuranlar, C) İşyerinde çalışan işçilerden herhangi birinin herhangi bir nedenle malûl kalması yada ölmesi durumunda işe girmeye durumu uygun çocuklarından birini veya eşini işe alır.
D) 4857 sayılı İş Yasasının 30. maddesinden doğan yükümlülüğün yerine getirilmesinde evvelce işyerinde sakatlanmış işçilere öncelik hakkı tanınarak tercihen işe alınırlar.
MADDE 27) YILLIK ÜCRETLİ İZİNLER:
A) Hizmeti 1-15 yıl olanlar için 20 gün,
Hizmeti 15 yıldan fazla olanlar için 26 gün ücretli izin verilir.
B) Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez ve çalıştığı dönemde ücreti ödenerek izin hakkı kaldırılamaz. (İşçinin, zorunlu hallerde yıllık ücretli iznine mahsuben izin kullanması mümkündür. Bu hüküm asgari 1 (bir) yıl çalışmış işçilere uygulanır.)
C) Ücretli izine rastlayan Hafta Tatili günü, Ulusal Bayram ve Genel Tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
D) Yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izinden mahsup edilemez.
E) İşçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilinin atayacağı bir kişinin başkanlığı altında iki işçi temsilcisinden oluşan bir izin kurulu kurulur. İzin kurulu, Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğine göre çalışmalarını sürdürür. Yıllık izin hakkı doğmuş olan işçilerin izin çizelgeleri kurul tarafından hazırlanır ve işverenin onayından sonra işyerinde ilan edilir. İzin Kurulu tarafından belirlenen ve işverence onaylanan izin çizelgelerine göre belirlenmiş tarihlerde işçilerin izinlerinin kullandırılması esastır.
MADDE 28) ÜCRETLİ SOSYAL İZİNLER:
İşçilere aşağıdaki esaslar dahilinde sosyal durumlarına göre olayın vuku bulduğu tarihten itibaren izin verilir.
A) Evlenen işçilere yazılı isteği üzerine nikah veya düğün törenlerinden birinde 5 gün, B) Eşi doğum yapan işçiye 3 gün,
C) İşçinin anne, baba, eş ve kardeşleriyle çocukların ölümü halinde 5 gün izin verilir.
Cenazelerin il sınırları dışına götürülmesi veya il sınırları dışında ölmesi halinde 2 gün ilave edilir. İşçinin ölümü halinde, o işyerinde çalışan yeteri kadar işçiye, cenaze törenine katılmak üzere izin verilir.
D) Askerlik yoklaması yapılabilmesi için saatlik izin verilir.
E) Yangın, deprem, su baskını ve benzeri felaketlerde kazaya uğrayana 10 gün, F) İşçiye eş, çocuk ve bakmakla yükümlü olduğu kişileri hastaneye götürmek için belgelenmek kaydıyla yeteri kadar ücretli izin verilir.
G) Sosyal izin kullananlar, işe dönüşünde mazeretlerini evlenme cüzdanı, doğum ve ölüm belgesi, afetlerde mahalle muhtarı belgesi, kazalarda doktor raporu, hastalık vizite kağıdı gibi belgelerle en geç 10 gün içinde kanıtlamak zorundadırlar. Aksi halde haklarında nedensiz işe gelmemek işlemi uygulanır.
H) Bu maddede tespit edilen sosyal izinler birden çok kişiyi ilgilendirirse izinlerden ilgili işçiler ayrı ayrı yararlanırlar.
I) Elektronik cihazları kullanan kadın işçilerden monitör başında görev yapanlar hamileliğini tespit eden doktor raporu ibrazı tarihinden itibaren hamileliği süresince branşlarına yakın başka bir işte çalıştırılır. (Matbaa, serigrafi ve ozalit hane çalışanları da dahildir.)
J) Kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye 2 haftalık süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
Yukarıda belirtilen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu haldeki işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.
İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
K) Doğum yapan kadın işçilere çocuğu 1 yaşına basana kadar çocuklarını emzirmeleri için günde 2 (iki) saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçinin kendisi belirler. Bu izinler istenirse günlük topluca kullanılabilir. Bu süreler çalışma süresinden sayılır.
MADDE 29) ÜCRETSİZ MAZERET İZNİ:
İşçiye müracaatı üzerine mazeretine uygun olarak 3 (üç) aya kadar ücretsiz mazeret izni verilebilir. Gerektiğinde bu süre 6 aya kadar uzatılabilir.
Bu izinde işçinin yıllık ücretli iznini kullanmış olması şartı aranır.
MADDE 30) YENİ İŞ ARAMA İZNİ:
Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi 2 saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.
İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırır ise normal ücrete ilave olarak, ücretinin iki katını öder.
MADDE 31) SOSYAL YARDIM ÖDEMELERİ:
A) YEMEK VE YOL YARDIMI:
a) Sendika üyesi işçilere fiilen çalıştıkları günler için 6,00 TL/Brüt yemek yardımı yapılır.
b) Sendika üyesi işçilere fiilen çalıştıkları günler için 2,00 TL/Brüt yol yardımı yapılır.
B) AİLE VE ÇOCUK YARDIMI:
Sendika üyesi işçilere 657 sayılı yasa ile belirlenen devlet memurlarına verilen miktar kadar Aile ve Çocuk Yardımı yapılır.
C) EVLENME YARDIMI:
İşveren, sendika üyesi işçilerin evlenmesi halinde belgelendirmek kaydı ile, sözleşme yılında 150,00 TL/Brüt evlenme yardımı yapar.
Eşlerin aynı işyerinde çalışması halinde bu yardım eşlerden birine yapılır.
D) DOĞUM YARDIMI:
Toplu İş sözleşmesi kapsamındaki sendika üyesi işçinin kendisinin veya işçi erkek ise başka bir yerden bu yardımı almayan eşinin doğum yapması halinde, belgesini ibraz edenlere 150,00 TL/Brüt doğum yardımı yapılır.
Eşlerin aynı işyerinde çalışması halinde bu yardım eşlerden birine yapılır.
E) ÖLÜM YARDIMI:
Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki sendika üyesi işçinin;
-İş Kazası sonucu ölümü halinde eşine yoksa çocuklarından birine 1.500,00 TL/Brüt, -Normal ölümü halinde eşine yoksa çocuklarından birine 750,00 TL/Brüt,
-İşçinin ana, baba, eşi ve çocuğunun ölümü halinde kendisine 250,00 TL/Brüt ölüm yardımı yapılır.
F) DOĞAL AFET YARDIMI:
İşçinin sel, yangın, deprem gibi doğal afetlere uğraması halinde, 1.500,00 TL/Brüt afet yardımı yapılır.
G) KORUYUCU EŞYA:
İşçilere, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine göre koruyucu eşya verilir.
H) HARCIRAHLAR:
Sendika üyesi işçilerin il dışına gönderilmelerinde 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uygulanır.
MADDE 32) ÜCRET ZAMMI (YHK):
1. Yıl 1. Altı Ay Ücret Zammı:
İşçilerin 14.12.2008 tarihi itibariyle almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 15.12.2008 tarihinden itibaren % 4 (Yüzde Dört) oranında zam yapılmıştır.
1. Yıl 2. Altı Ay Ücret Zammı:
İşçilerin 14.06.2009 tarihi itibariyle almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 15.06.2009 tarihinden itibaren % 4 (Yüzde Dört) oranında zam yapılmıştır.
2. Yıl 1. Altı Ay Ücret Zammı:
İşverence işçilerin 14.12.2009 tarihi itibariyle almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 15.12.2009 tarihinden itibaren % 4 (Yüzde Dört) oranında zam yapılmıştır.
2. Yıl 2. Altı Ay Ücret Zammı:
İşverence işçilerin 14.06.2009 tarihi itibariyle almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 15.06.2009 tarihinden itibaren % 3 (Yüzde Üç) oranında zam yapılmıştır.
MADDE 33) İLAVE TEDİYE VE AKDÎ İKRAMİYE (YHK):
İşverence işçilere 6772 sayılı kanun gereği ilave tediye ödenir.
MADDE 34) SORUMLULUK ÖDEMESİ:
Mevcut sorumluluk ödemeleri ücret zammı oranında artırılarak ödenir.
MADDE 35) TATİLLERDE ÇALIŞMA VE ÜCRETİ:
A) Cumartesi akdi tatil, Pazar günü hafta tatilidir. (Vardiyalı çalışma hariç). Ancak, iş icap ve zaruretlerine göre bu günlerde çalıştırılan işçilere, Cumartesi günü için 1 ilave (1+1=2), Pazar günü için 2 ilave (1+2=3) yevmiye ödenir.
B) Vardiyalı çalışan işçilerin kendi hafta tatili günlerinde çalıştırılmaları halinde A Bendi hükmü uygulanır.
C) Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalıştırılan işçilerin ücretleri hakkında o gün için 2 ilave (1+2=3) yevmiye ödenir.
Bu günlerde çalıştırılacak işçilere en az bir gün önceden bildirimde bulunulur. Duyuru yapılmayan işçiler, çalışmaması nedeni ile sorumlu tutulamaz.
D) Arife gününe rastlayan ½ günlük çalışmaların haricinde yapılan çalışmalar %100 zamlı ödenir.
MADDE 36) FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ:
A) Yasal haftalık çalışma süresini aşan çalışmalar fazla çalışmadır. Yapılan fazla çalışmanın ücreti, normal çalışma ücretinin % 100 fazlası ile ödenir.
B) İş bu Toplu İş Sözleşmesinde belirtilen haftalık çalışma süresi ile yasal haftalık çalışma süresi arasında kalan süre için fazla sürelerle çalışma ücreti de % 50 zamlı olarak ödenir.
C) Meşru mazeretleri olan işçiler fazla çalışmaya zorlanamaz. Meşru mazeretin raporla belgelenmesi gerekir.
D) Ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilinde fazla çalışma; işin gerektirdiği işçi ve vasıf ihtiyacı dikkate alınarak işçiler arasında eşitlik esasına göre yapılır.
MADDE 37) VASITA TAHSİSİ:
İşçilerin işe geliş ve gidişlerinin sağlanmasında mevcut uygulamaya devam edilir.
MADDE 38 ) ÜCRET ÖDEMELERİNİN YAPILMASI,ÖDEME ŞEKLİ VE HARCIRAHLAR:
A) İşçilerin ücret, fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil günleri çalışmalarına ait ücretleri ile sosyal yardımlar ücret ödemeleri ile birlikte aynı günde yapılır.
İşçi ödemeleri bankamatik kanalı ile de yapılabilir. Her ödeme yapıldığında işveren ödemeyi gösterir ücret hesap pusulasını işçilere vermek zorundadır.
İşçinin onayı veya ilâma bağlanmadan her ne sebeple olursa olsun işçi ücretlerinden bir kesinti yapılamaz. Ancak Disiplin Kurulu kararı ile verilen ücret kesme cezaları bu hükmün dışındadır.
İşverence herhangi bir maddi hata sebebiyle işçinin istihkaklarından fazla bir ödeme yapılmışsa bu miktar işçinin aylık ücretinin 1/4’ünü geçmemek üzere eşit taksitlerle kesilir.
B) Harcırahlar konusunda 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uygulanır.
İşçilerin hak kazandıkları ücret ve diğer ödemeler ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir sebep olmaksızın ödenmediğinde 4857 sayılı yasanın 34.maddesi hükümleri uygulanır.
MADDE 39) İŞ GÜVENCESİ:
İşveren, ilgili yasalara ve bu toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak işçilerin iş akitlerini sona erdiremez. Bu konuda 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanır.
Yüz kızartıcı suç ile terör suçu işleyenler hariç, Disiplin Kurulu kararı olmadan hiçbir işçi işten çıkartılamaz.
MADDE 40) BİLDİRİM ÖNELLERİ VE İŞ AKİTLERİNİN FESHİ:
İş akitleri, bu sözleşme hükümlerine uygun olarak işveren tarafından önceden karşı tarafa yazılı bildirimde bulunmak ve feshin sebebini açık ve kesin bir şekilde belirttiği bildirim tarihinden itibaren;
Hizmeti 6 aydan az sürmüş olan işçilerin 2 hafta sonunda Hizmeti 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş olan işçilerin 6 hafta sonunda Hizmeti 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçilerin 8 hafta sonunda Hizmeti 3 yıldan fazla sürmüş olan işçilerin 10 hafta sonunda Fesih edilmiş sayılır.
MADDE 41) KIDEMİN TARİFİ:
Kıdem, iş akdinin aralıklarla devam etmiş ve yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalışılan bütün hizmetlerinin toplamıdır.
MADDE 42) KIDEM TAZMİNATI, HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ:
İşçilerin hizmet akitlerinin iş yasasındaki kıdem tazminatı ödenmesini gerektiren hallerden birisi ile fesih edilmesi halinde, işçiye her tam hizmet yılı için 45 günlük giyinik ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. 1 yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Ölüm halinde tazminat yasal mirasçılarına verilir.
Kıdem tazminatına esas olan ücret, işçinin en son aldığı günlük ücretine bu toplu iş sözleşmesiyle kazanılan ve devamlılık arz eden aynî ve nakdî yardımların toplamının ilavesi ile bulunacak brüt ücrettir.
MADDE 43) HASTALIK YARDIMI:
A) Hastalık nedeniyle iş göremezliğe uğrayan işçilerin Sosyal Güvenlik Kurumunca ödeme yapılmayan ilk 2 güne ait ücretleri işverence ödenir. Diğer günler için işçiye sigortaca eksik ödenen meblağ işverence tama iblağ edilir.
B) İşçinin, işverenin bulunduğu mahal veya başka bir mahalle sevk suretiyle viziteye çıkması halinde işyerinden ayrı kalacağı zamanlarda işçiye istirahat verilmeksizin ayakta tedavisine lüzum görüldüğü takdirde geçirdiği süreler için ücretinden kesinti yapılamaz ve bu zamanlar için işçi ücretli izinli sayılır.
C) Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenmeyen iki günlük yevmiyeler o ay ki ücret bordrosu ile birlikte ödenir. İşçi, bu iki günden uzun istirahat hallerinde SGK’ca ödenen hastalık yardımına ilişkin makbuzu ait olduğu ayın 10’una kadar kurum tahakkuk birimine bir dilekçe ile vermek zorundadır. Bu tarihten sonra yapılacak başvurular geçersiz olup herhangi bir ödeme yapılamaz.
D) Müdürlüklere bağlı birimlerde vizite kağıdı bulundurulur. Lüzumu halinde vizite kağıtları (bir gün önceden) akşam verilir.
MADDE 44) UZUN SÜRELİ HASTALIK HALİ:
Uzun süreli hastalık halinde işçinin iş akdi feshedilemez. İş yasası ile ilgili mevzuat hükümleri saklıdır.
MADDE 45) DİSİPLİN KURULU:
A) Çevre ve İmar koruma birliğinde disipline ilişkin konularda gerekli soruşturmalar yaptırıldıktan sonra karar verilmek üzere 4 kişiden oluşan disiplin kurulu kurulur. Bu kurulun iki üyesini sendika, iki üyesini ise işveren belirler. Kurulun Başkanlığını işveren temsilcisi yapar. Oyların eşitliğinde Başkanın oyu iki oy olarak kabul edilir.
B) Disiplin Kurulu, işverenin tahsis ettiği işyerindeki yeterli bir odada ve sözleşme süresince çalışmaya devam eder. İşveren, disiplin kuruluna tahsis ettiği bu odada gerekli demirbaş, kırtasiye, personel ile diğer gereksinimleri sağlar.
C) İşçinin disiplin kuruluna sevki her iki tarafça da yapılabilir. Kurul başkanının 5(Beş) gün önceden yapacağı yazılı çağrısı üzerine kurul üye tam sayısı ile toplanır. Bu çağrı yazısında işlenilen fiil ve kurula sevk edilenin bildirilmesi zorunludur. Toplantılara tarafların hukuk müşavirleri de katılabilir. Ancak, bunların oy hakları yoktur. Kurul kararları oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki oy olarak kabul edilir. İşveren vekili ; kurul kararını kendisine tevdiinden itibaren 6 işgünü içerisinde onaylar. Onaylanmaması halinde karar uygulanamaz ve suç unsuru ortadan kalkar.
Yapılan yazılı çağrıya rağmen işveren veya sendika temsilcileri kurula katılmazsa, katılan taraf temsilcileri ile kurul toplanır ve karar verir.
D) Disipline ilişkin konularda işbu toplu iş sözleşmesinin ceza cetveline uygun olarak karar verilir. Ceza cetvelinde belirtilmeyen suçların olması halinde cetvele uygun en yakın ceza verilir.
E) Disiplin cezaları ihtar, gündelik kesimi ve işten çıkarmadan ibarettir.
1. İhtar; İşçiyi görevinde dikkate davettir. İşverence doğrudan verilen ihtar cezası, sicile geçmez. Disiplin Kurulu Kararı ile verilenler ise sicile geçer.
2. Gündelik kesimi; İşçinin ücretinden (3) yevmiyesine kadar kesilmesidir. Bu ceza işçinin aylık ücretinden her ay için bir gündelik tutarından fazla olmamak şartıyla uygulanır.
İşçinin siciline geçer.
3. İşten çıkarma; İş sözleşmesinin fesih edilmesidir.
F) Disiplin kovuşturması gerektiren fiilden zarar gördüğünü iddia eden işveren veya vekilinin olayı veya olayın failini öğrendikleri tarihten itibaren, 6 işgünü içerisinde disiplin kovuşturması açılmasına teşebbüs etmemeleri veya teşebbüs edilmekle beraber aşağıdaki bentlerde belirtilen sürelerin aşılması halinde disiplin akim kalır; ve işçiye ceza verilmez.
G) 1. Disiplini bozan, fiili öğrenen ilgili yetkili 6 işgünü içinde gerekli soruşturma ve belgelerini hazırlayarak işçiyi disiplin kuruluna sevke yetkili makama verir.
2. Sevke yetkili makam soruşturma belgelerinde eksik görülen konular var ise (tanık ifadeleri hakkında disiplin kovuşturması yapılacak kimsenin savunması gibi) bunları tamamlayarak belgeleri en çok 5 işgünü içinde kurula sevk eder.
İşçinin yetkili makamlarca kurula sevki halinde gerekli gördüğü veya kurul üyelerinden birinin teklifi halinde disiplin kurulunca işçi de dinlenir. İşçinin yazılı savunmasının alınması ve her türlü delillerin toplanmasına imkan tanınması zorunludur.
3. Disiplin kurulu belgelerin kurula sevkini müteakip, genel olarak 20 gün içinde olay hakkında gerekli incelenmesini yaparak kararını verir. Ancak, bu süre disiplin kurulunca uzatılabilir.
H) İşçinin disiplini ihlal eden bir fiiline ait cezanın kendisine tebliğinden itibaren 6 ay içinde aynı fiili işlemesi halinde, ceza cetvelinde gösterilen cezalar sırası ile takdir olunur.
Aynı fiilin 6 aydan uzun zaman içinde tekrarı halinde bir önce takdir olunan ceza şekli uygulanır.
I) Kurul kararı genel olarak yazılı ve nedenleri belirtilmek sureti ile tebliğ edilir. İşçiye tebliğ edilmeyen cezalar uygulanmaz. İşçinin kurul kararlarını tebellüğden sakınması ve kararın tebliğ esnasında terk sureti ile işyerlerinden ayrılmış olması halinde keyfiyet tutanakla tespit olunmak kaydıyla yukarıdaki tebliğ ile ilgili hükümlerin uygulanmasına gerek kalmaksızın hüküm ifade eder.
İşçinin hastalık, izin, geçici askerlik gibi nedenlerle işyerinden ayrı bulunması halinde kendisine tebliğ yapılmazsa yasal ikametgah adresine 6 işgünlük süre zarfında taahhütlü mektupla, işçinin geçici görevli olarak işyeri merkezi dışında bulunması nedeniyle tebliğ edilmezse işyeri merkezine döndüğünde derhal, hastanede yatan işçiye hastaneden çıktıktan sonra tebliğ edilir. Bu takdirde 6 işgünlük sürenin geçirildiği ileri sürülmez. Disiplin Kurulu Kararları işçinin gizli dosyasında saklanır.
MADDE 46) ÖDÜLLENDİRME:
Bu toplu iş sözleşmesi kapsamına giren işyerinde çalışan işçilerden yaptıkları hizmetin olağanüstülüğü belirgin olanlara hizmet özendirme ve ödüllendirme amacı ile prim verilir. Bu prim işçinin 5 (beş) gündeliğinden az 50 (Elli) gündeliğinden çok olmaz. Bu prim işveren veya vekilinin önerisi ile işveren ve sendikanın oluşturacağı 4 (dört) kişilik bir komisyonca tespit edilir. Başkanın onayı ile verilir. Ödül alanların ödül alma nedenleri işçilerin bilgisi olacak şekilde uygulanır.
MADDE 47) GENEL İLKE:
İşveren vekilleri İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuat hükümlerine uyar.
MADDE 48) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU:
İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuat hükümlerine göre İş sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturulur. Kurulda bir sendika işçi temsilcisi de bulundurulur.
MADDE 49) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULUNUN GÖREVİ VE ÇALIŞMALARI:
İş sağlığı ve Güvenliği Kurulunun görevleri, çalışma usul ve esasları, İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuat hükümlerine göre belirlenir.
MADDE 50) KAZALARIN BİLDİRİLMESİ:
İşyerinde meydana gelen bir kaza sonucunda yaralanan işçinin durumu derhal ustabaşıya, yetkiliye veya hasar tespit komisyonuna bildirilir. İşçinin durumu buna olanak vermeyecek kadar ağır ise yaralanmasının bildirilmesi, yanında bulunan işçi arkadaşlarına düşer. Kazaya uğrayan işçi, ustabaşı veya yetkili tarafından doldurulacak kaza raporu ile birlikte veya buna olanak yoksa hemen işçinin bakılacağı sağlık teşkilatına bildirilir. Durum derhal işveren vekiline ve sendika temsilcisine duyurulur. İşyerinde meydana gelen en küçük yaralanma olayları bile işçi tarafından yetkiliye bildirilir. Kendilerini tedavi etmeye veya yetkili olmayan kimselere tedavi ettirmeye çalışanlara karşı işveren vekili bir sorumluluk kabul etmez. Hayati önem arz eden kazalarda, işçi en yakın sağlık kuruluşuna götürülür. Bu kuruluşlarda yapılan müdahale ve tedavi bedelinin Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenmeyen bölümü işverence ödenir.
MADDE 51) HASAR-ZARAR TESPİT KOMİSYONU:
İşçi tarafından verilen hasar ve zararların tespiti için işyerinde 3 kişiden oluşan hasar- zarar tespit komisyonu kurulur.
Bu komisyonda;
A) Bir işveren temsilcisi, B) Bir sendika temsilcisi,
C) Olan olayın niteliğine göre işyerinde işten anlayan ve işveren ile sendikanın üç gün içinde birlikte seçecekleri üçüncü bir kişinin sendikanın yazılı isteği üzerine ilgili kamu kuruluşlarından uzman bir kişinin tayini işverence istenir.
Trafik kazası meydana geldiğinde, kolluk kuvvetince veya hasar-zarar tespit komisyonu olay yerinde durumu tespit etmeden, rapor tutmadan ve olayı fotoğraflarla görüntülemeden araç yerinden oynatılamaz. Kolluk kuvvetlerince kaldırmalar hariç şoförün iradesi dışında aracın kaldırılması halinde sürücü sorumlu tutulamaz.
D) İşveren, komisyonun görevlerini en iyi şekilde yapabilmeleri için bu komisyonun emrine bir araç tahsis eder. Ayrıca, olayı görüntülemek için bir fotoğraf makinesi ile ilgili filmleri temin eder. Ölüm veya yaralanma ile sonuçlanan iş kazası sonucu kazayı yapan işçiye moral bozukluğundan ötürü işveren 3 işgünü moral izni verir.
MADDE 52) HASAR-ZARAR TESPİT TUTANAĞI:
Bu tutanakta;
A) Olayın niteliği ve oluş şekli,
B) Hasar ve zararların; işçinin kusur, ihmal veya kastından mı, aracın teknik arızasından mı veya her iki tarafa ait kusurundan mı meydana geldiği,
C) Hasar ve zararın miktarı ve bu miktarların her iki taraftan ne kadar olduğu tespit edilir. İşçi tarafından ödenmesi gereken kısım belirtilir. Tutanağa ilgililerin, tanıkların ifadesi var ise mevcut diğer belgeler eklenir. Tutanak ekleri, ilgililerin bağlı bulunduğu işveren ve sendikaya verilir. Bu komisyon gerekli gördüğü durumda bilirkişiye başvurabilir. Her türlü hasar ve zararda komisyon raporu şarttır. Aksi takdirde tüm sorumluluk işverene aittir.
MADDE 53) HASAR BEDELİNİN KESİNTİ VE ÖDEME ŞEKLİ:
Şoförlerin ve iş makinesi operatörlerinin neden olabileceği hasarların ve doğacak tazminatların (kendi aracı ve karşı tarafta dahil olmak üzere) çalışılan mahallin trafik durumu, sıkışıklığı ve düzensizliği nedeniyle karayolunda, mahalle ve sokaklarda, çöp imha sahası güzergahları da dahil olmak üzere meydana gelebilecek trafik kazalarında her türlü hasar ve tazminat bedelinin komisyonca ya da olayın adli mercilere intikal etmesi halinde bu mercilerce belirlenen kusur nispetine göre şoföre ve operatöre yüklenecek miktarın; (sigorta bedeli hariç)
Şoför ve Operatörün kusur oranı;
4/8 ve daha az olmasında % 90
5/8 olmasında % 85
6/8 olmasında % 80
7/8 olmasında % 75
8/8 olmasında % 65’i
işverence karşılanır.
Ancak, geçiş üstünlüğüne sahip olan araçların kullanımında ve teknik arızadan yada buzlanma kar veya yağmur nedeni ile bir kaza sonucu şoförün önlemesinin mümkün olmadığı hallerde meydana gelmiş olan hasar bedelinin % 100’ü (tamamı) işverence karşılanır. Ayrıca işçi çalışma sahası içinde muhtelif kazı makinaları ile çalışırken yer altında ne olduğunu bilmediğinden kanalizasyon, su borusu, PTT hattı ve yer altı elektrik kablolarına vb. bilmeden zarar verirse bu hasar ve zararın tamamı işverence ödenecektir.
Ancak işçi tarafından çalışırken meydana gelen kazalarda üçüncü kişiler tarafından açılan davalar sonucu işçi tazminat ödemeye mahkum edilirse, mahkum edilen tazminatın tamamını işveren öder ve işçinin istihkakından mevzuata göre keser.
İşverenin ilama dayanmayan alacak, hak ve iddiaları ile ilgili olarak işçinin ücret ve tazminat alacakları hiçbir suretle emanete alınmaz.
Şoför ve operatörün ödeyeceği miktar 4 (dört) taksitten az olmamak ve aylık ücretinin
% 25’ini geçmemek üzere ücretinden kesilir.
Ancak, disiplin hükümleri saklıdır. İşveren, ödeyeceği hasar ve tazminat bedelini işçiden talep edemez. Alkollü kaza sonucu kazadan işveren sorumlu tutulamaz.
İşçi kullandığı araçta arıza bulunduğunu önceden yazılı olarak bildirmesine rağmen, arızalı aracın trafiğe çıkarılması sonucu, bildirilen arıza nedeniyle bir kazanın olması halinde, meydana gelecek hasar ve zararın tamamı işverence karşılanır.
MADDE 54) ARAÇLARIN FENNİ MUAYENESİ:
İşveren, motorlu araçların fenni muayenesini vaktinde yaptırmayı kabul eder, araçtaki fenni noksanlıklar nedeniyle Trafik Müdürlüğü ve ekipleri tarafından şoförden kesilen cezayı işveren öder. İşveren, her araçta ecza çantası, yangın söndürücü ve gerekli ısınma tertibatını faal durumda bulundurmak zorundadır. Ayrıca gerekli araçlarda branda bulundurulur.
İşçiler, kullandıkları araçlardaki ilgili mevzuata uygun olmayan durumları tespit ederek amirlerine yazılı olarak derhal bildirirler, amirler en kısa süre içerisinde bu eksiklik ve arızaları gideremezse, işçi aynı aracı kullanmaya zorlanamaz.
Can ve mal güvenliğinin tehlikeye düşürecek ölçüde arızası olan araçlar hiçbir şekilde trafiğe çıkarılmaz. Araçların mecburi trafik sigortası işverence yaptırılır.
MADDE 55) KREŞ VE ANAOKULU:
İşverenin mevcut ya da açacağı kreş yada anaokullarından işçi çocukları da eşit olarak yararlandırılır.
MADDE 56) TEMİZLİK İŞLERİ VE BENZERİ İŞLERDE ÇALIŞMA:
a) İşveren temizlik işçilerinin çalışması esnasında iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli araç ve gereçleri sağlar.
İşçilerin araçları koruyabilmesi için grup çalışma yerlerinde kulübe yapar. Gece çalışmalarında gerekli ışıklandırmayı sağlar ve gece çalışan işçinin rahat görünmesini sağlayacak kıyafeti temin eder.
b) Belediye Zabıta talimatnamesinde belirtildiği üzere azami yük kaldırma oranı bu Toplu İş Sözleşmesiyle 30 (otuz) kiloya düşürülmüş olup, fazla çöp ihtiva eden bidonlar bir temizlik işçisine toplattırılamaz. 30 (otuz) kilonun üzerindeki ağır yük bir işçiye yükletilemez yada taşıttırılamaz.
Könteiner taşıyan çöp araçlarında yeteri kadar işçi sendika ile işveren tarafından mutabakata varılarak çalıştırılır.
c) Leş toplamakla görevlendirilen işçilere gerekli her türlü malzeme (trafik güvenliği dahil) işverence temin edilir. İşçilerde bu malzemeyi görev yaparken mutlak suretle kullanır.
d) İşveren tarafından tıbbi atık, laboratuar ve çöp işlerinde çalışanlar 6 ayda bir tam teşekküllü sağlık kontrolünden geçirilir.
GEÇİCİ MADDE 1) AYRILANLARIN SÖZLEŞMEDEN YARARLANMASI (YHK):
İşyerlerinde iş sözleşmesi ile çalışırken bu toplu iş sözleşmesinin yürürlük (başlangıç) tarihi ile imza tarihi arasında bağlı oldukları kanunla kurulu kurumdan yaşlılık aylığı veya toptan ödeme almak amacıyla ayrılanlara yahut muvazzaf askerlik nedeniyle ayrılanlara veya 4857 sayılı kanunun 17. maddesi uyarınca işveren tarafından iş sözleşmesi fesih edilenlerin kendilerine, ölenlerin kanuni mirasçılarına bu toplu iş sözleşmesiyle sağlanan yeni miktarlar üzerinden hesaplama yapılarak daha önce ödenenlerin mahsubu yapılmak suretiyle ödeme yapılır.
GEÇİCİ MADDE 2) FARKLARIN ÖDENMESİ (YHK):
Toplu iş sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarih ile işyerine tebliğ edildiği aya kadar geçen süre için ödenecek farkların tutarı, iş bu kararın işyerine tebliğ tarihinden itibaren 2 ay içinde 2 eşit taksitte ödenir.
İşbu Toplu İş Sözleşmesi 56 asıl, 2 geçici madde ve Ek-1 Ceza Cetvelinden ibaret olup, taraflarca 23/06/2009 tarihinde imzalanmıştır.
İşveren ve İşveren Sendikası Yetkilileri İşçi Sendikası Yetkilileri
Mümtaz UZUN Osman ŞAR Genel Sekreter Şube Başkanı
Hasan TENLİK M.Kamil ŞEN Uzman Şube Bşk. Yrd.
İzzettin AS Çetin BULUT Uzman Şube Mali Sekreteri
İsmail AKBIYIK Muhammet ŞAHİN
Birlik Müdürü Temsilci
