Genç Marx Olgun Marx Genç Marx Olgun Marx

(1)

Genç Marx Olgun Marx

(2)

22

(3)

Engels ve Marx

(4)

44

Engels ve Marx çalışırken

(5)

Engels ve Marx’ın aileleri

(6)

66

Alman İdeolojisi Alman İdeolojisi

Marx ve Engels tarafından 1845- Marx ve Engels tarafından 1845-

1846’da Brüksel’de kaleme alındı 1846’da Brüksel’de kaleme alındı

Yapıtın amacı, geçmişteki genç Yapıtın amacı, geçmişteki genç

Hegelciler hareketiyle ilişkilerini sona Hegelciler hareketiyle ilişkilerini sona erdirme nedenlerini göstererek kendi erdirme nedenlerini göstererek kendi

konumlarını açığa kavuşturmaktı.

Aynı zamanda tarihsel materyalizmin Aynı zamanda tarihsel materyalizmin

temel düşüncelerini de anlatmak temel düşüncelerini de anlatmak

istemişlerdi istemişlerdi

(7)

Alt başlık: Çağdaş Alman Felsefesinin Alt başlık: Çağdaş Alman Felsefesinin ve Çeşitli Peygamberlerine Göre Alman ve Çeşitli Peygamberlerine Göre Alman

Sosyalizminin Eleştirisi Sosyalizminin Eleştirisi

Bütün Hegel sonrası eğilimlerin (ister Bütün Hegel sonrası eğilimlerin (ister

ahlakçı, ister bireysel anarşist, ister ahlakçı, ister bireysel anarşist, ister idealist isterse sosyalist materyalist idealist isterse sosyalist materyalist

olsunlar)

olsunlar) aynı yanlışıaynı yanlışı yaptıklarına yaptıklarına dikkat çekiyorlardı:

dikkat çekiyorlardı: ideolojinin ideolojinin yaşamın maddi koşullarından yaşamın maddi koşullarından

kaynaklandığını göremeyerek, fikirler kaynaklandığını göremeyerek, fikirler

savaşını gereğinden çok önemsemek savaşını gereğinden çok önemsemek

(8)

88

Alman İdeolojisi’ndeki Marx’a Göre Alman İdeolojisi’ndeki Marx’a Göre

Fikirler, özgül toplumsal sistemlerin Fikirler, özgül toplumsal sistemlerin

toprağından çıkar.

Bu yapıtta, toplumsal yaşamın maddi Bu yapıtta, toplumsal yaşamın maddi

temelinin üretilmesi ve yeniden temelinin üretilmesi ve yeniden

üretilmesi başka her şeyi etkiler üretilmesi başka her şeyi etkiler

denilmektedir.

““Bireylerin toplumsal olarak yaratılmış Bireylerin toplumsal olarak yaratılmış doğayla ve birbirleriyle ilişkileri… her doğayla ve birbirleriyle ilişkileri… her

kuşağa önceden devredilir… ve onun kuşağa önceden devredilir… ve onun

yaşam koşullarını çizer.”

““İnsanlar koşulları yarattıkları gibi, İnsanlar koşulları yarattıkları gibi, koşullar da insanları yaratır.”

koşullar da insanları yaratır.”

(9)

Hegelcilere Eleştirisi Hegelcilere Eleştirisi

Genç ve eski Hegelciler mevcut Genç ve eski Hegelciler mevcut

dünyada kavramların ve evrenselin dünyada kavramların ve evrenselin

egemenliğine inanmakta egemenliğine inanmakta

anlaşıyorlardı.

Tek fark, bir taraf egemenliği bir gasp Tek fark, bir taraf egemenliği bir gasp sayarak ona karşı mücadele ederken, sayarak ona karşı mücadele ederken,

ötekilerin onu meşru sayıp ötekilerin onu meşru sayıp

ululamalarıydı.

(10)

1010

Genç Hegelcilere Yönelik Eleştiri Genç Hegelcilere Yönelik Eleştiri

Genç Hegelciler’in

Genç Hegelciler’in kafalarındaki kafalarındaki kurguya göre, insanların ilişkileri, kurguya göre, insanların ilişkileri,

yapıp ettikleri, zincirleri ve sınırlılıkları yapıp ettikleri, zincirleri ve sınırlılıkları

kendi bilinçlerinin ürünü olduğundan, kendi bilinçlerinin ürünü olduğundan,

insanların önüne şu ahlaki

insanların önüne şu ahlaki postülatı postülatı koyarlar:

koyarlar: kendi mevcut bilinçlerinin kendi mevcut bilinçlerinin yerine eleştirel ya da bencil insan yerine eleştirel ya da bencil insan

bilincini edinerek sahip oldukları bilincini edinerek sahip oldukları

sınırlılıklardan kurtulmak.

(11)

Materyalist tarih anlayışının öncülleri Materyalist tarih anlayışının öncülleri

Tüm insan tarihinin

Tüm insan tarihinin ilk öncülüilk öncülü, canlı , canlı insan bireylerin varlığıdır.

insan bireylerin varlığıdır.

Bu bireylerin fiziksel örgütlenişleri ve Bu bireylerin fiziksel örgütlenişleri ve

bu örgütlenmenin sonucu olarak bu örgütlenmenin sonucu olarak ortaya çıkan, doğanın geri kalan ortaya çıkan, doğanın geri kalan

bölümüyle olan ilişkileridir.

İnsanlar varoldukça, insanların tarihi İnsanlar varoldukça, insanların tarihi

ile doğanın tarihi karşılıklı olarak ile doğanın tarihi karşılıklı olarak

birbirini koşullandırır.

(12)

1212

İdeolojinin kendisi de İdeolojinin kendisi de

zaten bu tarihin zaten bu tarihin

görünümlerinden

görünümlerinden biridir.biridir.

Bu bireylerin

Bu bireylerin ilk ilk tarihsel tarihsel eylemleri

eylemleri düşünmeleri düşünmeleri değil, kendi geçim

değil, kendi geçim araçlarını üretmeye araçlarını üretmeye

başlamalarıdır.

(13)

İnsanların kendi geçim araçlarını İnsanların kendi geçim araçlarını

üretiş tarzları, belirli bir yaşam tarzını üretiş tarzları, belirli bir yaşam tarzını

temsil eder.

Bireylerin ne oldukları:

Ne ürettikleriyle ve Ne ürettikleriyle ve

Nasıl ürettikleriyle örtüşür.

(14)

1414

İşbölümünün Gelişimi İşbölümünün Gelişimi

Her yeni üretici güç, işbölümünün Her yeni üretici güç, işbölümünün

daha da gelişmesine yol açar.

İşbölümünün gelişmesinin çeşitli İşbölümünün gelişmesinin çeşitli

aşamaları, farklı mülkiyet biçimlerini aşamaları, farklı mülkiyet biçimlerini

temsil eder.

İşbölümünün her yeni aşaması, İşbölümünün her yeni aşaması,

bireylerin kendi aralarındaki ilişkileri bireylerin kendi aralarındaki ilişkileri

de belirler.

(15)

Mülkiyet Biçimlerinin Gelişimi Mülkiyet Biçimlerinin Gelişimi

Aşiret mülkiyeti:

Aşiret mülkiyeti: işbölümü az gelişmiş, aile işbölümü az gelişmiş, aile içinde varolan doğal işbölümü.

içinde varolan doğal işbölümü.

Antik komünal mülkiyet ve devlet Antik komünal mülkiyet ve devlet

mülkiyeti:

mülkiyeti: birçok aşiretin bir tek kent birçok aşiretin bir tek kent

halinde birleşmesinden oluşur.Yurttaşlar, halinde birleşmesinden oluşur.Yurttaşlar,

sahip oldukları köleler üzerindeki sahip oldukları köleler üzerindeki

iktidarlarını kolektif olarak yürütürler.

Feodal veya zümre mülkiyeti:

Serfleştirilmiş küçük köylülere dayalıdır.

Toprak mülkiyetinin hiyerarşik yapısı Toprak mülkiyetinin hiyerarşik yapısı

soyluları serfler üzerinde egemen kılar.

(16)

1616

Toplumsal Varlık Toplumsal Varlık

ve ve

Toplumsal Bilinç Toplumsal Bilinç

Toplumsal yapı ve devlet, durmadan Toplumsal yapı ve devlet, durmadan

belirli bireylerin yaşam süreçlerinin belirli bireylerin yaşam süreçlerinin

sonucu olarak meydana gelmektedir.

Fikirlerin, anlayışların ve bilincin Fikirlerin, anlayışların ve bilincin

üretimi, her şeyden önce doğrudan üretimi, her şeyden önce doğrudan

doğruya insanların maddi faaliyetine doğruya insanların maddi faaliyetine ve karşılıklı maddi ilişkilerine, gerçek ve karşılıklı maddi ilişkilerine, gerçek

yaşamın diline bağlıdır.

(17)

İnsanların anlayışları, İnsanların anlayışları,

düşünceleri, karşılıklı zihinsel düşünceleri, karşılıklı zihinsel

ilişkileri, onların maddi ilişkileri, onların maddi

davranışlarının

davranışlarının dolaysız dolaysız ürünü ürünü olarak ortaya çıkar.

olarak ortaya çıkar.

(18)

1818

Bilinç

Bilinç, hiçbir zaman , hiçbir zaman bilinçli bilinçli varlıktan

varlıktan başka bir şey olamaz ve başka bir şey olamaz ve insanların varlığı, onların gerçek insanların varlığı, onların gerçek

yaşam süreçleridir.

(19)

İnsanlar ve sahip oldukları İnsanlar ve sahip oldukları

ilişkiler tüm

ilişkiler tüm ideolojilerindeideolojilerinde sanki sanki camera obscura’

camera obscura’daymış gibi daymış gibi başaşağı

başaşağı çevrilmiş bir biçimde çevrilmiş bir biçimde

görülüyorsa, nesnelerin gözün ağ görülüyorsa, nesnelerin gözün ağ

tabakası üzerinde ters tabakası üzerinde ters

durmalarının onların

durmalarının onların dolaysız dolaysız fiziksel yaşam süreçlerinin

fiziksel yaşam süreçlerinin

yansıması olması gibi, bu olgu da yansıması olması gibi, bu olgu da

insanların tarihsel yaşam insanların tarihsel yaşam

süreçlerine aynı şeyin süreçlerine aynı şeyin

olmasından ileri gelir.

(20)

2020

Etten ve kemikten insanlara varmak Etten ve kemikten insanlara varmak içiniçin ne insanların söylediklerinden, ne insanların söylediklerinden,

imgelerinden, kavradıklarından ve ne imgelerinden, kavradıklarından ve ne

de anlatıldığı, düşünüldüğü, de anlatıldığı, düşünüldüğü,

imgelendiği, kavrandığı biçimiyle imgelendiği, kavrandığı biçimiyle

insandan yola çıkılır:

insandan yola çıkılır: gerçek faal gerçek faal insandan yola çıkılır.

insandan yola çıkılır.

(21)

Öncüller İnsanlardır: Amprik Olarak Öncüller İnsanlardır: Amprik Olarak

Gözlemlenebilir İnsanlar Gözlemlenebilir İnsanlar

Yaşamı

Yaşamı belirleyen belirleyen bilinç değil, tersine bilinç değil, tersine bilinci belirleyen yaşamdır.

bilinci belirleyen yaşamdır.

Birinci durumda sanki canlı bir Birinci durumda sanki canlı bir

bireymiş gibi bilinçten yola bireymiş gibi bilinçten yola

çıkılmaktadır;… ikinci durumda ise çıkılmaktadır;… ikinci durumda ise

gerçek yaşayan bireyin kendisinden gerçek yaşayan bireyin kendisinden

yola çıkılır ve bilince de o

yola çıkılır ve bilince de o bireyin bireyin bilinci

bilinci olarak bakılır. olarak bakılır.

(22)

2222

Marx’ın Pozitivizmi Marx’ın Pozitivizmi

Soyutlamalar

Soyutlamalar, gerçek tarihten , gerçek tarihten kopartılarak kendi başlarına ele kopartılarak kendi başlarına ele

alındıklarında hiçbir değer alındıklarında hiçbir değer

taşımazlar.

(23)

Kurtuluş,

Kurtuluş, zihinsel değil tarihsel zihinsel değil tarihsel bir iştir ve bu tarihsel koşullar, bir iştir ve bu tarihsel koşullar,

sanayinin, ticaretin, tarımın sanayinin, ticaretin, tarımın

karşılıklı

karşılıklı ilişkinin durumuilişkinin durumu tarafından gerçekleştirilir.

tarafından gerçekleştirilir.

(24)

2424

İnsan,

İnsan, Feuerbach’ın görüşünün Feuerbach’ın görüşünün

aksine, duyumsal bir nesne değil, aksine, duyumsal bir nesne değil,

duyumsal bir faaliyettir.

(25)

Engels ve Marx’ta Bilinç Engels ve Marx’ta Bilinç

Bilinç, daha baştan toplumsal bir Bilinç, daha baştan toplumsal bir

üründür.

Bilinç, en yakın duyumsal çevrenin Bilinç, en yakın duyumsal çevrenin

bilincidir.

Bireyin, kendisi dışında yer alan

Bireyin, kendisi dışında yer alan ötekiöteki şeyler ve

şeyler ve öteki öteki kişiler ile olan sınırlı kişiler ile olan sınırlı bağlantısının

bağlantısının bilincidir. bilincidir.