22 Eylül 1340 - 1924 Tanin No - 698 - Mirsadı ibret:
Arnavudköyünde Amerikan Kolejini ziyaret ü 6 î e n § S 2 r î g Ş
udköyündeki/kız.
çin bir emeldi. Bugaziçinin en nefis tepelerinden birinin üstüne kanad açmış gibi duran ve her ne zaman önünden geçsem mutlaka iştiyaklı nazar larımı kendisine cezbbeden bu müessese hakkında iyi şeyler işitmiştim.D' yorlardı ki bu Kolej en mütemeddin milletlerin en mükemmel mektebleri aj arındadır.Doğrusu,ben bu kadarını mubalığaya,kısmen de mekteb hesabına yapılan bir propagantaya hamllediyordum. Vakıa mektebin müstesna ve bedi î bir mevkii, muhteşem ve muazzam bir cebhesi vardı.Fakat kendi kendime: ne olsa bunlar yine zavahirdir,ve zavahir bilhassa Şarkta aldatıcıdır Ûi yordum.
Geçen günki ziyaret bu zehabımda aldandığımı isbata kâfi geldi.Mekteb in geniş merdivenlerini tırmanırken duymağa başladığım hissi itimad,vaku r ve vazifeşinas Profesörlerin delaletiyle müessesenin bütün aksam ve sa fahatını dolaştığım müddetçe yanımdan ayrılmadı. Gördüm ki bir taraftan ilme,terbiye ve tahsile, kadınlığın tefeyyüz ve inkişafma,âzami hürmet ve ve ehemmiyet gösteren medenî ve müteceddid bir zihniyet,diyger taraft an bu uğurda hiçbir fedakârlıktan çekinmiyen âlicenab bir semahat el ele vermişler,Şarkın efsânevî tepelerinden birinde bu kız Kolejini Vücude getirmişler...burada bütün mahasiyle yeni bir hayat var:
Kadn ve erkeği aynı seviyei ictimaîyede tutan, erkek gibi kadından da beş meslekdaş,mes’ ud bir fırsattan istifade ederek,Arna lolejini ziyarete gitmiştik.Esasen bu,ötedenberi benim
müavi haklara mükabil müsavi hizmetler istiyen yirminci asrın tekâmülü terbiyevîsi,bahçeni süslü ve muntazam tarhlarından başlıyarak binanın te sisatı sıhhiyesine,teşkilatı tedrisiyesine,fikre ve ruha inkişaf verecek esbab ve avamilin tarzı ihzarına,bahçenin bir köşedeki nümuna Çiftliğind en Biyoloji! Laboratuvarlarına kadar her yerde göze çarpıyor. Hülâsa asrı- n bütün icabat ve ihtiyacatı düşünülerek mücadelei hayatın bütün ihtimal leri hisab edilerek kurulmuş bir terbiye ve tahsil cihazını en hürde nok- katına kadar görüyorsunuz.
Gözlerinde asîl bir mefkure ateşi tutuşan hey'eti talimiyenin tevazuu âlimânesinden duyduğunuz samîmi bir hissi itimadla Kolej hayatına aid iz ahatı dinlerken bilatereddüd hükmmediyorsunuz ki cidden muazzam bir feda kârlık mahsulü <bâan bu binada hurafelere, ıskolatik tahsil sistemlerine, hayatla alakası olmeyan sun'î ve cebrî metodlara yer yoktur. Esasen bu kadar temiz,bu kadar geniş ve güneşli,hadisata bu kadar açık cebhedeh ba kan bir binanın içinde hurafe yaşıyamaz.Zaten burada terbiye ve tahsilin esasını teşkil eden umde?: "hakikatle yüz yüze gelmek"^ dir. Bütün metod- lar bu yüz jnize gelmenin mücadelesine göre tertip edimiştir. Mademki genç nç kız istikbalin ilk terbiyecissi,çocukların valdesi»yetişecek neslin maddî ve manevî nigehbanıdır,o halde mekteb ona ruhunu ve dimağını aynı zamanda melekâtı vücudiyesini serbest inkişaf ettirmek için geniş bir sa ha olmalıdır.
İşte Amerikan Koleji terbiye ve tahsil sisteminde bu gayeyi takib ed iyor ve din ile dünya arasındaki fasılayı âlim ve âkil bir hatla ayırarak
•s - 2
k her sene hayata ügun bir avuç genç kız atıyor. Bunu işitmek,bu muvaffa kiyetlere sahne olan odalarda hürmetkârane bir sükunla dolaşmak,nihayet bu vazifeleri en temiz bir mefkûreci asaletiyle îfa eden muhterem ve yük sek kadınların ellerini sıkmak insan için o kadar büyük zevktir ki Ameri kan Kolejini ziyaretim hatıralarını daima mütehassisane taşıyacağım.
Çocuklarına yüksek ve mutena bir tahsil vermek istitaatini haiz olan Türk babalara temin edebilirim ki kızlarına bu mektebin sakafı altında insanice tten,ilimân hubbü vatandan ve hayatla namuskârane mücadeleden ba şka birşey öğretilmez. Görüp işittiklerim bana bu kanaati vermiştir,ve hu bu kanaati yazmak benim için bir vazifedir.
İsmail Müştak
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
