Y
akin
plan
+
m 11
'¿'i
LV41
Bizans ve Türk sanatı ile ilgili en
zengin kaynakların bir araya geldiği
Prof. Semavi Eyice'nin kütüphanesi,
benzerleri gibi yurtdışına satılabilir.
Uluslararası Bizans tarihi otoritesi
Prof. Eyice'nin 43 yılda topladığı
kütüphanede 30 bin kitap bulunu
yor. Kütüphanesine 1.5 milyon dolar
fiyat biçen Prof. Eyice, alıcı bulama
dığı takdirde, yurtdışından gelen
teklifleri değerlendireceğini söylüyor.
Prof. Eyice'nin verdiği bilgiye göre,
ünlü tarihçilerimizden Prof. Ömer
Lütfi Barkan ve Prof. İsmail Hakkı
Uzunçarşılı'nın kütüphaneleri de
yurtdışına götürülmüş.
*
“Sahaflarda bazı kitap meraklıları vardır. O nların işi, birisi ölür ölmez gidip onun kütüphanesini yağmalamaktır. D aha cenaze kalkm adan giderler merhumun evine. ‘N e iyi dostumuzdu,' filan diye bir nutuk atarlar. Kalkarken de, ‘Şuradan hatıra olarak bir-iki kitap alalım bari' derler. Cenaze içerideyken insanların kitabı görecek hali yok ya. O nlar da bunu fırsat bilip belledikleri birkaç kitabı yürütürler. Bu en klasik numaradır. Bunlar sahaf değildir am a sahaflarla ilişkileri vardır. E n meşhurları A dnan Erzi idi. A nkara'da yaşardı ve birisi öldü mü koşa koşa gelirdi. Şimdi kim bakıyor bu işlere bilmiyorum. ”
Uluslararası bir otorite olan Prof. Semavi Eyice, biraz hüzün, biraz da öfkeyle böyle özetliyor kitap dünyasında yaşanan değişimi. Ancak, değişim sadece kitap dünyasına egemen değil. Hayatın hemen her alanında yaşanıyor bu. 1998 yılında Prof. Eyice'nin gözlerinin görüş oranını yüzde 10'a kadar düşüren göz doktoru da bir parçası bunun. Tıbbi açıdan sakıncalı okluğunu bile iki gözüne birden lazer tedavisi yapan ve “Prof. D r.” gibi sıfatlar taşıyan doktorun vicdanı rahat mıdır bilinmez ama biz buradan söyleyelim: Semavi Hoca'nm kendisini affetmeye niyeti yok.
■ Nereden çıktı kütüphaneyi satma fikri?
- Satılsın ve herkes rahatlasın istiyorum. Çünkü bu kütüphane, yarın-öbür gün perişan olup gidecek. Bu yüzden, toplu olarak bütün kütüphaneyi satın alacak birisini arıyorum. Ama bugüne kadar çıkmadı.
■ Peki Kültür Bakanlığı ile herhangi bir temasınız oldu mu?
- Oklu elbette. Gelip baktılar. Ondan sonra da sesleri çıkmadı. Aslında herkes bedavaya getirmek istiyor. Sadece Bakanlık değil, parası olan her yer bedava iş peşinde. Ayrıca Kültür Bakanlığı kütüphaneyi alıp da ne yapacak?
■ Semavi Eyice Kütüphanesi yapar,
Oemavi Hoca,
30 bine yakın
kitabı, kütüphane
haline getirdiği
ayrı bir evde
muhafaza ediyor.
r
E Ö I
:
araştırmacılar gelip çalışır.
- Böyle bir niyeti yok hiç kimsenin.
■ Ne zaman karar verdiniz siz kütüphanenizi satmaya?
- Aslında uzun zamandır düşünüyorum ben bunu. Am a ciddi bir alıcı çıkmıyor. Buraya Sabancı'nın adamı geldi, Koç'un adamı geldi, Milli Kütüphane'nin adamı geldi, İstanbul Belediyesi'nin, Maltepe Belediyesi'nin adamları geldi. Bir Kanadalı da, bütün kütüphaneyi Kanada'ya götürmek üzere geldi.
B
a
RKAN'IN KİTAPLARI NEREDE
■ Peki kitapların yurt dışına çıkması mümkün mü?
- Aslında çıkması yasaktır derler am a ben nice kütüphanelerin yurt dışına gittiğini de gözlerimle gördüm.
■ Kimlerin mesela?
- Mesala Ömer Lütfi Barkan’ın kütüphanesi gitti. Zannediyorum İsmail Hakkı Uzunçarşı- lı’nınki de gitti. Giden gidiyor pekala. Sadece maddi ihtiyaçtan değil elbette, biraz da kütüp haneyi kurtarm ak için satmak istiyoruz biz. Biz gözümüzü kapattığımız zaman bu kütüphane ne olacak? Birisi sahip çıkmazsa dağılacak el bette. Ben 77 yaşındayım bugün. 12 yaşından itibaren topladığım kitaplarla, benim sahamın
en kıymetli kütüphanesi haline geldi. Bir daha kimse kolay kolay bir araya getiremez bunlan.
■ İşte bu nedenle dağılıp gitmese de Eyice Kütüphanesi olsa daha iyi değil mi?
- İyi de kardeşim, kimse heveslenmiyor ki. Maltepe Belediyesi'nin böyle bir teklifi oldu ama onlar da sponsor arıyor.
■ Ne kadar istiyorsunuz kütüphaneye?
-1.5 milyon dolar istiyorum.
■ Kaç bin kitap var?
- Ne bileyim, 20-30 bin vardır herhalde.
■ Pek çoğu da bir daha bulanamayacak kitaplar olmalı...
- İşte Bizans sanatı, Bizans tarihi, Türk tarihi, Türk sanatı, Osmanlı tarihi, İstanbul, Avrupa sanatı, mahalli tarihler. Bu sahalarda yazılmış belli başlı bütün kitaplar var.
■ Koç ve Sabancı Üniversiteleri talip olmadılar mı kütüphanenin bütününe?
- İstediler am a hibe olarak istediler. Neden hibe edeyim? Ben bu kitapların hepsini kendi rızkımdan keserek aklım. 1.5 milyon dolar Sa bancı veya Koç için yük müdür Allah aşkına? Yine en ciddisi Maltepe Belediye Başkanı'ydı. “Anadolu yakasında doğru-dürüst kütüphane yok. Ben bir arsa veririm, üzerine büyük bir kü tüphane yaparız. Böylece bütün kitaplarınızı kurtarm ış oluruz” dedi. Bu teklif benim de çok hoşuma gitti ama sponsor bulunabildiği takdir
de gerçekleşebilecek bir proje bu.
■ Peki satılmazsa ne olacak bu kütüphanenin sonu?
- Bahçeye koyup yakarız hepsini. Ben bu şekilde vasiyette bulunan ilim adamlarına rastladım. Reşat Ekrem Koçu da bunu istemişti. Evlatlığı yakmadı ama yakmaktan beter etti.
M
ü za y e d e
İ
stem iyo r u m
■ Müzayede yapmayı düşündünüz mü hiç?
- Böyle teklifler de geldi. Belki istediğimiz fiyattan daha fazla bir para gelir müzayededen am a bütün kütüphane de dağılır. Biz bunu istemiyoruz ki...
■ Peki Türkiye içinde olmazsa, dışarıya satacak mısınız gerçekten?
- Valla nasıl götürürler bilmiyorum, bunu göze alırlarsa neden satmamayım? Fuat Köprülü'nün
kütüphanesine Amerikalılar talip olmuşlardı vaktiyle. Bizim medya, “Nasıl satarsınız?” diye kıyameti kopardı. Peki ne oldu sonra o kütüphane? Dağılıp gitti. Yapı Kredi ancak yüzde onunu kurtarabildi.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 1 1 8 6 9 0 0 6 * Fo to ğr af : Se n in G U R M E N
