Turk Nijro~irurji Dergisi 7: 82 - 84, 1997
OLGUSUNUMU
Bavbek: VP $ant Sonrasl Kanama
V entrikiiloperitoneal
~ant
SOnraSl Ge.; Donemde
<:=oklu intraserebral
Hematom
Multiple
Delayed
Intracerebral Hematoma
After
Ventriculoperitoneal
Shunting
MURAD BA VBEK, MURA T GOKSEL
SSK Ankara Hastanesi 2. Noro~iriirji Klinigi (MB), Ankara,
Cumhuriyet Universitesi TIP Fakiiltesi Noro~iriirji Anabilim Dah (MC), Sivas
Ozel: Ventrikiiloperitoneal ~ant somaSI geG donemde geli~en Goklu intraserebral hematom nadir bir komplikasyondur. YazIda bu komplikasyon goriilen bir hasta sunuldu ve kanamamn olasI mekanizmalan tartI~lldl.
Anahtar Sozciikler: Beyin omurilik SIVISI ~antI, intraserebral hematom, ~ant komplikasyonlan, ventrikiiloperitoneal ~ant
GiRi~
Ventrikuler ~ant uygulamalan sonucunda lateral ventrikullerde, epandim alhnda ve ventrikiller kateter etrafmda az miktarda kan slkhkla rastlanan bir bulgudur (3, 6). $ant takllmasmdan somaki donemde beyin dokusu i<;inefazla miktarda kanama ise mutad degildir ve incelenmesi gereklidir.
OLGU SUNUMU
0<; ya~mda erkek hasta konu~ma bozuklugu, ~a~lllk ve dengesizlik yakmmalanyla has tan eye yatmldl. Sinir sistemi muayenesinde iki tarafh papil odemi, sol abdusens sinir felci ve disartri saptandl. Bilgisayarh beyin tomografisinde (BBT) kontrast madde tutan mural nodillu bulunan rostral vermiyan kistik tumor ve ileri hidrosefali gozlendi. Tumore
82
Abstract: Multiple delayed intracerebral hem atom a following ventriculoperitoneal shunting procedure is a rare complication. In this article a patient with multiple delayed intracerebral hematoma after ventriculoperitoneal shunting is reported and possible mechanisms of this complication are discussed.
Key Words: Cerebrospinal fluid shunt, intracerebral hemorrhage, shunt complication, ventriculoperitoneal shunt
arka <;ukur orta hat yakla~lml ve oksipit altl kraniyektomiyle yakla~lldl, tamaml <;lkanldl. Dura a<;lk blraklldl, ok sip it alt! kaslar dikilerek yara kapahldl. Ameliyat somaSl donem sakin seyretti. Patolojik inceleme sonucunda tumorun pilositik astrositom oldugu bildirildi. Hasta bir ay soma gergin bir oksipit alh yalancl meningosel nedeniyle tekrar yatmldl. Norolojik bulgusu yoktu. BBT'de tumor yatagmda porensefali ve iki tarafh frontoparietal ince subdural hematom gorilldu. Orta basm<;h ventrikuloperitoneal (VP) ~ant taklldl. YalanCl meningosel <;oktii ve hasta ba~ka bir sorun ohnadan taburcu edildi. $ant takllmasmdan 18 gun soma hasta sol fokal motor nobetler ve bilin<; bozuklugu ile u<;uncu kez hastaneye yatmldl. Sinir sistemi muayenesinde hasta uykuya egilimli ve sol hemiparetikti. Daha once <;oktiigu gozlenen yalanCl meningoseli de kabarml~h. BBT'de rostral vermiyan
Tiirk Nb"ro§iriirji Dergis\ 7: 82 - 84, 1997
porensefali, sol frontoparietal subdural hematom ve ~ok saYlda intraserebral hematom g6rUldii ($ekill). Ventrikiil i~inde kanama yoktu. BBT'de §ant valvi ve ventrikiiler kateter diizgiince g6riintiilenmi§ti. Kanama diyatezi ve metabolik bozukluklara y6nelik laboratuar incelemeleri normaldi. Hasta antiepileptik ve anti6dem tedaviye iyi cevap verdi. Tedavinin ikinci haftasmda bilin~ tamamen a~lldl, sol hemiparezi tama yakm diizeldi ve yalanCl meningoseli ~6ktii. Ond6rdiincii giinde ~ekilen kontrol BBT'de iki tarafh frontoparietal subdural hematom ile sag frontal ve sag parietaldeki eski hematomlann yerinde iki adet porensefalik kist g6riildii. Subdural hematom iki tarafh frontal ve parietal deliklerle bo§altlldl ve mevcut orta basm~h VP ;;ant pompasl yiiksek basm~h olamyla degi§tirildi. Ameliyat sonraSl sakin seyretti ve hasta antiepileptik tedaviyle taburcu edildi. D6rt ay sonra ~ekilen kontrol BBT'de iki tarafh ince subdural hematom ile sag frontal paraventrikiiler ve rostral vermian porensefalik bo§luklar g6rUldii ($eki12).
TARTI~MA
VentrikUler §anti§lemleri sonrasmda lateral ventrikiillerde ve epandim altlnda ventrikiiler kateter boyunca az miktarda kan g6rUlmesi olagandlr (3, 6). $ant komplikasyonu olarak beyin dokusu i~inde hematom ilk defa Udverhelyi ve ark. tarafmdan bildirildi (7). Bu seride yen trikiiloa trial ve
Bavbek: VP $ant SonraSI Kanama
lumboperitoneal §ant uygulanml§ olan iki hastada intraserebral hematom geli;;tigi bildirilmi§ ancak yazarlar bu komplikasyonla §ant tipi arasmda bir baglantl ara§tlrmaml§lardlr. Ivan ve ark. (2) bir olguda VP §ant revizyonu sonraSl talamik kanama geli§tigini bildirdiler. Kuwamura ve Kokunai (3) VP §anta bagh bir ventrikiil i<;i hematom olgusu bildirdiler ve §ant kateterinin biiyiik beyin damarlan iizerindeki olasl mekanik etkilerini makalelerinde tarh§tllar. Matsumura ve ark. (5) VP §ant sonraSl ge<; d6nemde geli§en bir intraserebral hematom bildirdiler ve bu komplikasyonun ilk BBT g6riintiilerini yaYlmladllar. Bu olguda ameliyat sonraSl yedinci giinde, kas giicii muayenesi srrasmda ventrikUler kateterin etrafmda kiitlesel beyin i<;i kanama geli§tigi bildirilmektedir. Yazarlar ge<; geli§en bu kanamamn, egzersiz slrasmda artan kafa i<;i basmcmm, ventrikiiler kateterin beyin dokusundan ge<;mesi esnasmda olu§turdugu parankim harabiyeti nedeniyle hassasla§ml§ b6lgeye yanslmasl sonucu olu§tugunu ve bu mekanizmamn travma sonraSl geli§en ge<;beyin i<;i hematomlu parankim nekrozuna benzedigini iddia ettiler. Derdeyn ve ark.
0),
VP §anttan sonra geli§en iki intraserebral hematom olgusu bildirdiler. Her iki olguda da diiz kafa grafilerinde, ventrikUler kateterin seyrinin degi§tigi izlenmekteydi. Mascalchi (4) VP §anttan 15 giin sonra geli§en ve 6liimle sonu<;lanan bir intraserebral hematom olgusu sundu ve VP §ant takllmasml takiben olu§an kafa i<;ive interstisiyel$ekill, a-f: BBT'de rostra 1vermiste porensefalik kist, sol frontoparietal subdural hematom ve ventrikUler kateterden uzakta geli;;en <;oksaYlda beyin i<;ikanama g6riintiisii.
Turk Noro~irurji Dergisi 7: 82 - 84, 1997 Bavbek: VP $ant Sonrasl Kanama
$ekil 2, a-f: Dort ay soma Gekilen kontrol BBT'de sag frontal paraventrikiiler ve rostral vermian porensefalik bo~luklar, kontrast madde tutan subdural zarlar ve normal ventrikiiler yapl goriilmektedir.
basm<;lardaki ani du:;;u:;;un hipertansif beyin damar hastahgl olanlarda parankimal ve damar i<;ibasme; degi:;;ikliklerine yol a<;arak intraserebral hematomu kolayla:;;tmcl rol oynayabilecegini one surdu.
Bizim olgumuzda ge<; geli:;;en intraserebral hematom ventrikuler kateter etrafmda ve beynin ba:;;ka yerlerinde mevcuttu. Kaynake;a taramasmda yalmzca iki adet ge<; geli:;;en intraserebral hematom olgusu bulduk (4, 5). ilk olgu kas gucu muayenesi slrasmda bedensel zorlanma sonucu ventrikiiler kateter bolgesinde geli:;;mi:;;ti (5). ikincisi ise hipertansif kalp hastahgl olan 68 ya:;;mda bir erkek hastada kateter bolgesinden uzakta geli:;;en gee; intraserebral hematomdu. Bu hastadaki kanamamn aslmda basit bir hipertansif intraserebral hematom olabilecegi de du:;;unulmu:;;tur (4). Bizim olgumuzda kanama diyatezi, sistemik damarsal veya metabolik hastahk veya beyin damar hastahgl gibi kolayla:;;tmcl bir neden yoktu. Beyin parankiminde olu:;;an basm<; degi:;;iklikleri, parankim ve beyin ie;i damarsal yaprlar arasmda artml:;; olan basm<; farklan ve hipotetik hipoksik beyin alanlan gee; intraserebral hematoma neden olabilecek kolayla:;;tmcl nedenler olabilir. Uzun sureli kafa i<;i basm<; artl:;;l ve <;ok saYlda dekompresif cerrahi giri:;;im sonucu geli:;;en basm<; farklan ve degi:;;iklikleri bizim olgumuzdaki olasl etkenlerdir.
84
YaZli?ma Adresi: Murad Bavbek Karanfil Sokak 34/1 06640 Bakanhklar, Ankara Tel: (312) 352 3920 Faks : (312) 431 7462 KAYNAKLAR
1. Derdeyn CP, Delashaw JB, Broaddus WC, Jane JA: Detection of shunt-induced intracerebral hemorrhage by postoperative skull films: A report of two cases. Neurosurgery 22: 755-57, 1988
2. Ivan LP, Choo SH, Ventureyra ECG: Complications of ventriculoatrial and ventriculoperitoneal shunts in a New Children's Hospital. Can J Surg 23: 566-68, 1980 3. Kuwamura K, Kokunai T: Intraventricular hematoma
secondary to a ventriculoperitoneal shunt. Neurosurgery 10: 384-5, 1982
4. Mascalchi M: Delayed intracerebral hemorrhage after CSF shunt for communicating 'normal-pressure' hydrocephalus. Case report. Ital J Neurol Sci 12: 109-112, 1991
5. Matsumura A, Shinohara A, Munekata K, Maki Y: Delayed intracerebral hemorrhage after ventriculoperitoneal shunt. Surg Neurol 24: 503-6, 1985 6. Palmieri A, Pasquini U, Menichelli F, Salvolini U: Cerebral damage following ventricular shunt for infantile hydrocephalus evaluated by computed tomography. Neuroradiology 21: 33-35, 1981 7. Udvarhelyi GB,Wood JH, James AE, Bartelt D: Results
and complications in 55 shunted patients with normal pressure hydrocephalus. Surg Neurol3: 271-5, 1975
