A.
V.
Veteriner Fakültesi Viroloji Kürsüsü Prof. Dr. Selahattin GürtürkTÜRKİYE'DE KOYUNLARDA ABORT YAPAN
ORBtVİRUS-LARADAHİL SEROTtp İLE MAVİ DtL (SA4) VİRUSUNUN
SEROLOJİK KARŞILAŞTIRILMASI VE SEROTİptN
EPİDE-MİYOLOjİK DURUMU ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR
Selahattin Gürtürk* İbrahim Burgu**
Vergleiehende untersuehungen zwisehen der serotype eines Orbivirus das bei Sehafen abort hervorruft und Blauzunge-virus (SA4) und über die EpideDliologisehe Zustande des
Serotypes
ZusaDlDlenfassung: Durch dieser Arbeit wurde wieder festgestellt dass das Virus in Der Türkei nor der Schafen isoliert wurde, nicht mit der Blauzungevirus identisch ist, und von diesem virus herforgerufende Krankheit ist gerade Regional Zustande in der Türkei.
Özet: Türkiye'de izole edilen serotipin, klinikman yakın benzerlik gös-terdiği Mavi dil virusu olmadığı pekiştirilmiş ve bu serotipden ileri gelen has-talığın henüz Türkiye'de bölgeselolduğu saptanmıştır.
Giriş
1972 yılı ilkbaharında Ankara'mn Çankaya ilçesine bağlı
Be-zirhan köyünde abort yapan koyunlardan bir virus izole edilmiş ve "Ankara Virusu" olarak isimlendirilmiştir (S). Bu virusun özellik-leri ile virus klasifikasyonundaki yerini saptamak amacı ile yapılan çalışma sonunda gerek morfolojik yapısı ve gerekse fiziksel ve kim-yasal özellikleri ile Reo virusların bir ait grubu olan Orbiviruslar
(2, 7, 9) grubuna dahil bir serotip olabileceği saptanmıştır (3). • Prof. Dr. A.Ü. Veteriner Fakültesi Viroloji Kürsüsü, Ankara-Türkiye• •• Doç. Dr. A.Ü. Veteriner. Fakültesi Viroloji Kürsüsü, Ankara-Türkiye.
/
pC
342 Selahattin Gürtürk-lbrahim Burgu
Burgu (3) tarafından Ankara Et ve Balık Kurumu Kombinala-rında kesilen koyunlar ile Ankara yakınlarındaki çe~itli köylerden ve bazı devlet çiftliklerinden toplanan 767 adet kan serumu ile bu virusa kaqı yapılan mikronötralizasyon testinde 69 adet serumda
(%
8,9) bu virusa kaqı i/3,98 ile i/25i SNso/0,
i mL. değerlerindenöt-ralizan antikorlara rastlanmı~tır. Özellikle 53 adedi abort olayları-nın görüldüğü, Ankara yakınlarındaki köylerde, abort yapmı~ ko-yunlardan toplanmı~ serumlardan 35 adedinde (%) virusa kar~ı nötralizan antikorların varlığı tesbit edilmi~tir.
Reovirusların Orbiviruslar alt grubuna dahilolan ve koyunlar-da abort yaptığı bilinen diğer bir virus koyunlar-da Mavi dil virusudur (I, 7). Burgu (3) yaptığı ar~tırmada serolojik yönden kontrol ettiği serum-ları gerek izole edilen virusun özellikleri (3) ve gerekse mavi dil vi-rusunun özelliklerini (I, 8) göz önüne alarak mavi dil yönünden kontrol etmemi~tir. Ayrıca izole edilen virusun laboratuvar hay-vanlarında yapılan experimental enfeksiyon denemelerinde, özellik-le kobaylar üzerinde yapılan ça1ı~malarda bu hayvanlar için çok patojen olduğu saptanmıştır (3, 5). Mavi dil virusunun ise yavru hams-ter ve fareler için patojen olduğu bilinmektedir. (I).
Bu çalı~mada, son yıllarda Türkiye'de batı anadoluda görülen ve klinikman mavi dil belirtileri gösteren koyunlardan alınan kan serumlarının, orbiviruslara dahil serotip ile serolojik kontrolunun yapılması ve Türkiye'de koyunlardan izole edilen mavi dil virusu (SA4) ile araştırmada kullanılan orbiviruslara dahil serotip ile
nöt-ralizasyonda pozitif reaksiyon veren serumların kaqlIıklı değerle n-dir:Imesi öngörülmüş ve ayrıca, Gürtürk ve Finci (5) tar~fından izole le edilen virusun oluşturduğu hastalığın Türkiye'de deği~ik bölgcler-deki koyunlarda epidemiyolojik durumunun daha geni~ ölçüde sap-tanması planlanmıştır.
Materyal ve Metod
Virus: Abort yapan bir kuzudan kürsümüzde izole edilen Orbi-virusIara dahil bir serotip ile Türkiye'de koyunlardan izole edilen ma~ vi dil virusu (SA4) kullanıldı.
Hücre Kültürü: Orbiviruslara dahil serotipin üretilmesi, titras-yonu ve Eerum nötralizasyon testleri için MDBK (Madin Darby bo-yine kidney) hücre kültürü, Mavi dil virusunun üretilmesi, titras-yonu ~e bu vjrusla yapılan nötralizasyon testlerj içinde BHK-2 i
Türkiye'de Koyunlarda Abort Yapan Orbivİrmlara ... 343
Serum: Araştırmamızda kullanılan 324 adet serum numunesi aşağıda belirtilen yerl~rdeki koyunlardan toplandı, Ayrıca mavi dil virusuna (SA4) karşı nötralizan antikor taşıyan serumda Etlik
Ve-teriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsünden sağlandı. Elazığ (Merkez) 14 Adet
Antalya (Merkez) ;) "
Antalya (Mezbaha) 5 "
Antalya (Hara) 5 " Burdur (Merkez) 5
,.
İsparta (Mezbaha) 5 "Denizli (Merkez) i7 .o, Elazığ (Me7.baha) ıo "
Karacabey Harası 46 " İsparta (Senirkcnt) 5 " İsparta (Merkçz) 3 " İnanlı İnekhanesi 49 " Çifteler Harası 3° " Konya 49 " Karaköy Harası 50 " Muğla 26 " 324
Bütün serumlar inaktiva~yon işleminden sonra.. sterilite kontro-luna alındı ve testlerde kullanılıncaya kadar -2o°C'da saklandı.
Virus titrasyonu: Her iki virusunda (Orbi viruslara dahil sero-tip ve Mavi dil SA4) enfeksiyözite güçleri mikrotitrasyon yöntemi ile
DKİDso
i
ı,o ml üzerinde saptandı.Mikronötraliza~yon: Mavi dil SA4 nötralizan antikor pozitif
serum ile toplanan serum numunelerinde Orbiviruslara dahil sero-tipe karşı nötralizan antikor taramaları için mikronötralizasyon testi ti uygulandı. Bu amaçla Frey ve Liess'in (4) bildirdikleri teknikten yararlanıldı. Ayrıca toplanan serum numuneleri ile Orhiviruslara dahil scrotip arasında nötralizan antikor yönünden pozitif sonuç ve-ren iki adet serum yine nötralizasyon testi ile Mavi dil virusuna (Tür-kiye'de izole edilen tip SA4) karşıda nötralizan antikor yönünden
teste tabi tutuldu. Bu testlerde her iki virusta 100 DKİDso /1.0mL.
344 Selahattin Gürtürk-İbrahim Burgu
Sonuçlar
Orbiviruslara dahil serotipin MDBK hücre kültürlerinde yapı-lan titrasyonunda vırusun enfeksiyozite gücü DKİD50= 106'2 (1.0
mL. olarak saptandı. Mavi dil virusunun ise BHK-2 ikültürlerindeki
enfeksiyözite gücü DKİDso =103';5(1.0 ml olarak tesbit edildi (Tablo ı).
Tablo i. Araştırmada kullanılan virusların mikrotitrasyon yöntemi ilc saptanan enfeksi-yüzitc değerleri:
Doku Kültürü Virus DKID,o/l'o mL.
MDBK
BHK-21
Orbivİruslara dahil scro-tip Mavi Dil (SA,) Yerli Suş 10."/1.0 mL. 103." /1.0 mi.
Araştırmada kullanılan 324 adet koyun kan serumu ile, Orbivi-ruslara dahil serotip arasında uygulanan mikronötralizasyon testi sonunda yalnızca iki adet serumda
(%
0,61) bu virusa karşı nötra-lizan antikorlara rastlandı (Tablo 2).Bu iki pozitif serumun SNso(o,i mı. de değerleri ise Karaköy
ha-rasından alınan kan serumunda SNso= i(26.3 ve Karacabey
hara-sından alınan kan serumun~a SNso
=
i(5,62 olarak tesbit edildi(Tablo 3).
Diğer taraftan Mavi Dil SA4 nötralizan antikor pozitif ~erum ile
Orbiviruslara da:hil serotip ve Orbiviruslara dahil serotip nötralızan antikor pozitifiki 'ierıım ile Mavi dil SA4 virusu arasında yapılan
nöt-ralizasyon testlerinde karşılıklı olarak viruslara karşı nötralizan an-tikorlara rastlanmadı (Tablo 4).
Tartışma
Araştırmada alınan sonuçlara göre, Ankara'nın Çankaya ılçe-sine bağlı Bezirhan köyünde abort yapan koyunlardan kürsümüzde izole edilen (5) ve Orbivİruslara dahil bir serotip olarak saptanan vı-rusun (3) Türkiye'de yaydışı serolojik yönden görülmemiştir. Hasta-lık ilk yapılan çalışmada (3) olduğu gibi Ankara civarında sınırlı kal-mıştır.
Yalnızca iki devlet kurumunda (Karacabey harası ve Karaköy hara~ı) birer koyunda nötralizan antikorlara rastlanmıştır.
Türkiye'de Koyunlarda Abort Yapan Orbiviruslara ... 345
Tablo 2. Orbiviruslara dahil serotiple, koyun serumları arasında uygulanan nötralizasyon testi sonuçları
Serum Numunesi Serum (Koyun) Nötralizasyon
i
Alınan Yer Toplam Pozitif Negatif % sı
---
-
---Elazı~ (Merkez) 14-
14-
---
---
---
----Antalya (Merkez) 5-
5---
----Antalya (Mezbaha) 5-
5----
----Antalya (Hara) 5-
5---
--- ---
----Burdur (Merkez) 5-
5--
---
--- ---
----İsparta (Mezbaha) 5-
5 ---Denizli (Merkez) 17-
17-
---Elazıg- (Mezbaha) ID-
ID---- ---
---
- -
---Karacabey Harası 46 i 45---
---
--- ---
----Isparta (Scnirkent) 5-
5---- --- ---
---Isparta (Merkez) 3 - 3---
------
---
---lnanlı lnekhancsi 49-
49- -- --- --- ---
----Çifteler Harası 30-
30---
i Konya 49-
49--
-
---Karaköy Harası 50 i 49--- ---
---
---1--Mu~la 26 26--
--- --- ---
---
----Toplam 324 2 322 0.61Burgu'nun (3) yaptığı çalışmada ise Karacabey harasından alı-nan i28 koyun kan serumunda bu virusa karşı nötralizan antikorlar
tesbit edilmemiştir.
Karaköy harasından ise ilk çalışmada numune alınmamıştır. tık yapılan seroloj:k çalısmada (3) virusa karşı nötralizan antikor-ların en çok saptandığı
(%
93,4) Ankara'nın Çubuk ilçesinin Kar-gm köyünde pozitif serumların çoğunlukla SNso=
i/26,3/0, i mL.de-ğerlerinden yukarı sulandırmalarda olduğu görülmüştür. Bu çalış-mada da Karaköy harasmdan alınan serumlardan pozitif sonuç ve-ren i serumun SNso değeri 1/26.3
/0,
i mL. de tesbit edilmiş,Karaca-bey harasındaki i pozitif serumda ise bu değer SNso=I/5,62/0,ı
yö-346
)
Selahattin Gürtürk:...tbrahim Burgıı
Tablo 3. Pozitif serumların S]ı;,. değerine göre dağılımı.
SN,. Bafra Karaköy Bursa i
Harası (7) Karacabey Harası (35)
--- ---
---
---1/3.98 - ------1/4.68 -
----
----
---1/5.62 - i ---i/6.6ı ----
--- ----_.
1/7.94 ..---- ---
---1/15.8 ---- -
---1/22.4 - ----
---1/26.3 i---
---i/3 ı. 6 - - ---Toplam i iTablo 4. Mavİ Dil (SA,) ile orvibiruslara dahil serotip arasında yapılan çapraz nötrali. zasyon sonuçları.
Virus Serum Nötralizasyon
Mavi Dil (SA,) Yerli Suş Mavi Dil (SA,) Yerli Suş Orbİvirus Seratip Karacabey Harası (35) (orbİvirus seratip) +. Karaköy Harası (7) (orbivirus seratip) + Mavi Dil (SA,) Yerli Suş +
nünden pozitiflik düzeyinin SNso= ı (26,3 (o, ı mL. den yukarı değer-lerde olabileceği kanısını vermiştir.
Fakat kanımızca bu virus ile Karaköy harasında serolojik yön-den daha geniş bir çalışmanın yapılmas'ı yararlı olacaktır. Diğer ta-raftan bu virus ile Mavi dil yönünden (Türkiye'de izole edilen suş Tip SA~) nötralizan antikor pozitif serum ile yapılan nötraIizasyon testi ve bu virusa karşı pozitif sonuç veren iki serumla Mavi dil vi-rusu ara,ında uygulana n nötralizasyon testi sonuçları kürsümüzde izole edilmiş ve tiplendirilmesi yapılmış (2,5) virusun Mavi dil virusu olmadığı hakkındaki kanımızı pekiştirmiş bulunmaktadır.
Tiirkiye'de Koyıınlarda Ahort Yapan Orbiviruslara ...
Literatür
31i
1- Beer,
J.
(1974): Infektionskrr:nkheiten der Haııstiere Teil, i. VEBGustav Fischer Verlag jENA. 61-64.
2- Borden, E. C., Shope, R. E. and Murphy, F. A. (1971): ı>hy-sieoehemieal and morphologieal relr:tionships of some Arthropo!.-Borne
viruses to Bluetongue Virus-A new taxonomie group. Physieoehemieal and serologied stııCies. j. Gen. ViroL, 13, 26İ-271.
3- Burgu,
1.
(I980): Koyunlade abort yapcn orbivirı.slam ddil bir se-rotipin özellikleri ile Türkiy'e'deki r.urumu üzerinde cmştırmclr;r. Vct. F"k. DerI!'. Ank. üıiv. 3-4, 135-15°.4- Frey, H. R. und Liess, B. (I97i): Vermehrungskinetik und Ver-wenr.barkeit einer stark ;;ytopathogenen VD-MD- Virusstammes für diagnostisehe Untersuchungen mit der Mikrotiter-Methode. ZbL Vet.
Med, 18, 61-71.
. 5- Gürtürk, S. ve Finci, E. (I973): Abort olmuş bir kuzucan izole edil-miş bir virus üzerinde araştırmalar. IV. Bilim Kongresi 5-8 Kasım Ankara.
6- ~aerber, G. (1964): In diagnostie proeedures for vırus and rieket-sial disease. Public Health Assn. (New-York) 3, 48-50. 7- Rolle, M. and Mayr, A., (I 978): lvfikrobiologie, Infektions-und
Seuchenlehre Ferdinand Enke Verlag Stuttgart. 388-398 8- Röher, H. (1969): Handbueh der Virusiıifektionen bei Tieren. Bd.
III!2 VEB Gustav Fischer Verlag jena. 1172-1173
9- Western Henıisphere Conıittee on aninıal Virus Charac-terization (I975): An updeted listing of anime! referenee virus re-eommendations. Am. j. Vet. Res., 36, 861-872.
![Tablo 3. Pozitif serumların S]ı;,. değerine göre dağılımı.](https://thumb-eu.123doks.com/thumbv2/9libnet/3933225.49102/6.636.120.597.85.445/tablo-pozitif-serumların-s-ı-değerine-göre-dağılımı.webp)
